1. POJĘCIE PRAWA HANDLOWEGO. Prawo handlowe – jest to zespół norm należących z natury rzeczy do dziedziny prawa cywilnego regulujących ustrój czyli organizacje przedsiębiorców oraz czynności handlowe powstające pomiędzy nimi oraz pomiędzy przedsiębiorcami a innymi podmiotami w obrocie gospodarczym tak krajowym jak i międzynarodowym czyli w handlu zagranicznym.
2. ŹRODŁA PRAWA HANDLOWEGO. 1. Najważniejszym źródłem jest Kodeks Spółek Handlowych z 15. 09. 2000 r. (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późniejszymi zmianami). 2. Kodeks Cywilny - Ustawa z 19.12. 1964 r. 3. Ustawa z dnia 02.07. 2002 r. o swobodzie działalności gospodarczej. 4. Ustawa Prawo Spółdzielcze. 5. Ustawa o postępowaniu upadłościowym i naprawczym. 5. Prawo Bankowe.
3. POJĘCIE PRZEDSIĘBIORCY. Przedsiębiorca – w rozumieniu Ustawy o swobodzie Działalności Gospodarczej jest osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna, mająca status ułomnej osoby prawnej wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
4. FIRMA. Firma - to nazwa pod którą przedsiębiorca prowadzi swoje przedsiębiorstwo. Firma nie może wprowadzać w błąd, co do: osoby przedsiębiorcy, źródeł zaopatrzenia, przedmiotu działalności, miejsca działalności. Firma nie może być zbyta, jedynie z przedsiębiorstwem. Firma podlega ochronie.
5. PROKURA. Prokura - jest szczególnego rodzaju pełnomocnictwem. Mogą jej udzielać jedynie przedsiębiorcy. Prokura umocowuje do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Istnieją trzy rodzaje prokury: prokura oddzielna, prokura łączna i oddziałowa. Prokura oddzielna - stanowi umocowanie do jednoosobowego działania. Prokura łączna - polega na tym iż konieczne jest współdziałanie dwóch lub większej liczby prokurentów, którym udzielono prokury łącznej. Prokurę oddziałowa - rozumie się prokurę w ramach której uprawnienia prokurenta zostały ograniczone przez przedsiębiorcę do zakresu spraw związanych z oddziałem przedsiębiorstwa.
6. POWSTANIE SPÓŁKI JAWNEJ. Powstanie spółki jawnej - dochodzi do niego w wyniku zawarcia umowy oraz wpisu do KRS, umowa spółki jawnej musi być sporządzona na piśmie. Musi ona zawierać szereg postanowień: - określa firmę spółki, - siedzibę, - przedmiot działalności, - czas trwania, - określenie wkładów wnoszonych przez wspólników oraz ich wartości. Firma spółki jawnej powinna zawierać: - nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników, - nazwisko, firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”, - określenie, czym zajmuje się spółka, w oparciu o PKD (Polską Kodyfikację Działalności). Siedziba - miejsce wskazane w umowie spółki, jest nią tylko i wyłącznie miejscowość.
7. PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI JAWNEJ I JEJ REPREZENTACJA. Prowadzenie spraw sp. należy do wspólników, można powierzyć komuś z zewnątrz ale nie można wyłączyć z prowadzenia wszystkich wspólników. Dla spraw przekraczających kompetencje zwykłych decyzji potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników. Reprezentacja – występowanie w imieniu spółki wobec osób trzecich. Wg kodeksu każdy wspólnik może reprezentować sp. j. Można w umowie sp. wyłączyć któregoś wspólnika z reprezentowania. Można też ograniczyć to prawo do skuteczności działania, można uzależnić wspólnika wobec innego wspólnika lub prokurenta tylko wtedy może się odbyć ta reprezentacja.
8. WKŁADY WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI JAWNEJ I MAJĄTEK SPÓŁKI JAWNEJ. Majątek - spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Majątek zgromadzony przez spółkę jest jej własnym majątkiem a nie wspólnym majątkiem wspólników. Wkład - wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Tytułem wkładu wspólnik może wnieść m.in. własność rzeczy, pieniędzy, prawa na rzeczach. Wkładem może być także świadczenie pracy lub usług. W razie wątpliwości uważa się ze wkłady wspólników są równe.
9. ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI JAWNEJ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI. Wobec wierzycieli każdy ze wspólników spółki jawnej odpowiada za zobowiązania bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością subsydiarna. Odpowiedzialność solidarna polega na tym że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Subsydiarność odpowiedzialności wspólnika polega na tym ze wierzyciel spółki może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
10. POWSTANIE SPÓŁKI PARTNERSKIEJ. Powstaje wskutek zawarcia umowy spółki, zawartej koniecznie w formie aktu notarialnego. Elementy umowy: - firma spółki –siedziba - przedmiot działalności - czas trwania, gdy jest określony - określenie wolnego zawodu lub wolnych zawodów wykonywanych w spółce - wskazanie partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeżeli taka sytuacja jest przewidziana umową spółki -umowa musi określać wkłady wspólników, ich wartość. Proces powstania spółki kończy wpis do KRS.
11. PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI I REPREZENTACJA W SPÓŁCE PARTNERSKIEJ. Wspólnicy mogą dowolnie określić zasady reprezentacji w umowie spółki. Jeżeli nie postanowią inaczej to każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie. Wspólnicy mogą pozbawić, z ważnych powodów, partnera prawa reprezentowania spółki uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Szczególną właściwością spółki partnerskiej jest możliwość powołania przez wspólników zarządu, jako organu, któremu powierzone jest prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki. W takim przypadku wspólnicy zostają pozbawieni prawa indywidualnego prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji.
12. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA W SPÓŁCE PARTNERSKIEJ. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe z związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o prace lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.
13. POWSTANIE SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ. Powstanie spółki - uzależnione jest od zawarcia umowy oraz wpisu do KRS. Umowę spółki zawiera się pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Umowa musi zawierać: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki jeśli jest oznaczony, oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wkłady, oznaczony kwotą zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli. Firma spółki powinna zawierać nazwisko lub firmę jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie spółka komandytowa. Po zawarciu umowy dokonuje się wpisu do KRS.
14. REPREZENTACJA I PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI W SPÓŁCE KOMANDYTOWEJ. Reprezentacja spółki komandytowej to prawo do reprezentacji przysługuje komplementariuszą, oni reprezentują sp. Może być ono ograniczone lub włączone w umowie sp. To ograniczenie może przyjąć postać nakazu łącznego działania komplemantariusza z innymi komplementariuszami, czy z prokurentem. Komandytariusze są pozbawieni możliwości reprezentowania sp.; mogą oni reprezentować tę sp. jako prokurenci, czy pełnomocnicy. Komandytariusz, działając w imieniu sp. bez pełnomocnictwa lub je przekraczając albo nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada bez ograniczenia wobec osób trzecich. Prowadzenie – podobnie jak reprezentacja tak i prowadzenie należy do komplementariuszy. Zgoda komplementariuszy jest jednak konieczna w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki. Podobnie jak i zasady reprezentacji i prowadzenia spraw spółki można uregulować w umowie spółki.
15. ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW ZA ZOBOWIĄZANIA W SPÓŁCE KOMANDYTOWEJ. Komplementariusze za zobowiązania spółki odpowiadają całym swoim majątkiem na takich samych zasadach jak wspólnicy spółki jawnej, jest to wiec odpowiedzialność nieograniczona solidarna z pozostałymi komplementariuszami i ze spółka i subsydiarna. Komandytariusze maja odpowiedzialność ograniczona, górna granica jest bowiem suma komandytowa do której tylko komandytariusz odpowiada za zobowiązania. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności majątkiem osobistym do wysokości wartości wkładu wniesionego do spółki.
16. POWSTANIE SPÓŁKI Z.O.O. Etapy: I Umowa zawarta w formie aktu notarialnego, przed notariuszem, przy min. kapitale zakładowym, kosztuje ok. 3000 zł. Do zawarcia umowy nie trzeba więcej niż jednej osoby. Nie może być jedynie zobowiązana przez inną jednoosobową sp. z o.o. Wspólnikami sp. z o.o. mogą być osoby fizyczne i prawne. Gdy spółka ma być jednoosobowa, umowę nazywa się aktem założycielskim. Powinna zawierać: - firmę sp., siedzibę - nazwę sp. - przedmiot działalności - wskazywać wysokość kapitału zakładowego, określać, czy wspólnik może mieć więcej niż 1 udział - jeżeli wspólnicy wnoszą aporty to powinna zawierać przedmiot i wartość aportów oraz określać liczbę i wysokość udziałów objętych w zamian za aporty. II Wniesienie kapitału zakładowego. III Powołanie Zarządu i organu nadzoru. IV Wpis do KRS - Ostatnim etapem procesu powstania sp. z o.o. jest zgłoszenie jej do rejestru, co czyni zarząd na specjalnym formularzu. Dokumentami do tego niezbędnymi są: 1. Umowa sp. 2. Oświadczenie wszystkich członków, że dokonano wkładów na pokrycie kapitału zakładowego. 3. Dołączenie dowodu ustanowienia obligatoryjnych władz spółki 4. Lista wspólników z ilością i wartością posiadanych przez nich udziałów. 5. Wzory podpisów członków Zarządu.
17. UDZIAŁY I KAPITAŁ ZAKŁADOWY W SPÓŁCE Z.O.O. Kapitał zakładowy - to określona kwota pieniężna stanowiąca sumę udziałów wspólników, minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 5000,00. Zebranie kapitału zakładowego następuje poprzez wniesienie przez wspólników wkładów, wkłady mogą mieć postać pieniężna lub niepieniężna (aporty). Kapitał zakładowy dzieli się na udziały, min. Wartość jednego udziału wynosi 50 zł. Udziały - gdy udziały są równe i niepodzielne na jeden udział przypada jeden glos, umowa spółki może przepisywać udziały uprzywilejowane co do głosu, uprzywilejowanie to nie może jednak przyznawać uprawnionemu więcej niż trzy glosy na jeden udział. Udziały w spółce są zbywalne i dziedziczone, zbycie udziału musi być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
18. ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW W SPÓŁCE Z.O.O. Wspólnicy podejmują uchwały na zgromadzeniu wspólników, możliwe jest jednak powzięcie uchwal bez odbycia zgromadzenia wspólników, jeżeli wszyscy wspólnicy wyraża na piśmie zgodę na postanowienie które ma być powzięte albo na glosowanie pisemne. Zgromadzenia wspólników odbywają się w siedzibie spółki, chyba ze umowa spółki wskazuje inne miejsce na terytorium RP. Zgromadzenie wspólników zwoływane jest przez zarząd za pomocą listów poleconych lub przesyłek kurierskich, wysyłanych co najmniej dwa tygodnie przed zgromadzenia wspólników. Zgromadzenie wspólników odbywa się wg porządku obrad przedstawionego wspólnikom. Zgromadzenie wspólników dziel się na zwyczajne i niezwyczajne, zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbywać się w ciągu sześciu miesięcy po zakończeniu każdego roku obrotowego.
19. NADZÓR W SPÓŁCE Z.O.O. Każdy wspólnik ma prawo do nadzoru. Konieczne jest powołanie specjalnych organów- Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej lub obu łącznie. Z reguły jest Rada Nadzorcza. Organ nadzoru można powołać i ma to charakter fakultatywny, w niektórych przypadkach - trzeba powołać i ma charakter obligatoryjny. Jednym z przypadków jest, gdy kapitał zakładowy przekracza 500.000, a wspólników jest więcej niż 25 osób, wtedy konieczne jest powołanie organu nadzoru. Rada nadzorcza składa się z min. 3 członków, więc inaczej niż Zarząd. Kadencję organów nadzoru może określać umowa sp. Jeśli nie określa jej umowa- wynosi ona rok. Nie każdy może być członkiem Rady Nadzorczej. Nie mogą być nim: członkowie zarządu, likwidatorzy, prokurenci, kierownicy zakładów, czy działów, a także zatrudnieni w sp.: adwokat, radca prawny, gł. księgowy.
20. ZARZĄD W SPÓŁCE Z.O.O. Zarząd jest organem wykonawczym, może być jednoosobowy albo składać się z większej liczby członków. Liczebność zarządu w umowie może być określona elastycznie, w zarządzie jednoosobowym wszystkie jego funkcje wykonuje jego jedyny członek, członkiem zarządu może być wspólnik albo osoba spoza grona wspólników. Członków zarządu powołuje i odwołuje zgromadzenie wspólników, umowa spółki może przewidywać inny spsoć powoływania zarządu np. przez rade nadzorcza.
21. KLASYFIKACJA SPÓŁEK. Klasyfikacja spółek – podział na spółki prawa cywilnego i handlowego. 1) Spółka Cywilna – Spółka Prawa Cywilnego. 2) Spółka Prawa Handlowego: a) spółka jawna b) s. partnerska c) s. komandytowa d) s. komandytowo – akcyjna e) s. z.o.o. f) s. akcyjna. Kryterium podziału: 1) spółki osobowe: - jawna, – partnerska, – komandytowa, - komandytowo – akcyjna; 2) spółki kapitałowe: - spółka z.o.o. i akcyjna.
22. SPÓŁKA CYWILNA. Spółka cywilna - jest uregulowana przepisami kodeksu cywilnego. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Spółka cywilna jest zakładana dla osiągnięcia celu gospodarczego. Spółka cywilna nie została zaliczona do kategorii przedsiębiorców. Za przedsiębiorców uznaje się natomiast wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Do zawarcia spółki cywilnej dochodzi w wyniku umowy. Umowa ta powinna być stwierdzona pismem, dla celów dowodowych.
23. REJESTRACJA PRZEDSIĘBIORCÓW (KRS). Rejestracja przedsiębiorców – rejestrują się w KRS, czyli sądy Rejonowe w siedzibach województw. Grupy KRS: 1) Przedsiębiorcy, 2) Organizacje niezarobkowe, 3) Różnice niewypłacalne.