Uniwersytet Rzeszowski

Wydział Prawa i Administracji

II Administracja

Studia stacjonarne

Obywatelstwo w polskim prawie administracyjnym.

Agnieszka Ostrowska

Nr albumu: 46491

Obywatelstwo jest to więź prawna łącząca jednostkę (osobę fizyczną) z państwem, na mocy którego jednostka ma określone prawa i obowiązki wobec państwa, i państwo – analogicznie - ma obowiązki i prawa wobec jednostki. Określenie spraw związanych z obywatelstwem, a w szczególności sposobów jego nabycia i ewentualnie także utraty, należy do samego państwa – jest to jego kompetencja wyłączna. Istnieją także regulacje prawa międzynarodowego dotyczące spraw związanych z obywatelstwem, a w szczególności unikania sytuacji bezpaństwowości i wielokrotnego obywatelstwa.

Obywatelstwo można nabyć poprzez zasadę krwi, albo poprzez zasadę Ziemi. W poszczególnych krajach regulacje dotyczące nabywania obywatelstwa mogą być zróżnicowane. Do podstawowych sposobów nabywania obywatelstwa należy urodzenie – z samego faktu przyjścia na świat jednostka staje się obywatelem państwa. Sposób ten nazywany pierwotnym nabyciem obywatelstwa. Praktyka państw doprowadziła w tym zakresie do wykształcenia się dwóch głównych trendów, zasad:

    * zasady prawa ziemi (łac. ius soli) - dziecko nabywa obywatelstwo państwa, na terytorium którego następują narodziny;

    * zasady prawa krwi (łac. ius sanguinis) - dziecko nabywa obywatelstwo, które posiadają jego rodzice, bądź jedno z nich

W Polsce obowiązuje zasada prawa krwi (Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi - art. 34 ust. Konstytucji RP). Jednak posiłkowo stosowana jest także zasada ziemi (dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa – art. 5 Ustawy z 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim). Gdy rodzice chcą wybrać dla dziecka inne obywatelstwo to należy zgłosić to w urzędzie stanu cywilnego.

Sposoby nabycia obywatelstwa inne niż poprzez urodzenie się określane są jako wtórne. Należą do nich:

    * naturalizacja – legalne zamieszkiwanie na terenie jakiegoś kraju przez określony czas może uprawniać do starania się o jego obywatelstwo. Dodatkowo mogą się pojawiać wymogi dotyczące znajomości języka, kultury, historii kraju, itp. Rozwiniecie zagadnienia w dalszej części referatu.

    * małżeństwo - uniwersalna instytucja społeczna łącząca małżonków, legalizująca ich wspólne życie, wiążąc je emocjonalnie i ekonomicznie. Zazwyczaj stanowi podstawę rodziny.

    * reintegracja - odzyskanie obywatelstwa utraconego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa. W myśl przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim, odzyskanie obywatelstwa polskiego w trybie reintegracji następuje, jeżeli po ustaniu małżeństwa zawartego z cudzoziemcem lub jego unieważnieniu osoba zainteresowana złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem (wojewodą lub konsulem) i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.

    * repatriacja - oznacza powrót do kraju ojczystego osób, które wskutek różnych przyczyn znalazły się poza jego granicami. Dotyczy to np. jeńców wojennych, uchodźców, przesiedleńców.

Przy wtórnym nabywaniu obywatelstwa, część państw wymaga zrzeczenia się poprzedniego obywatelstwa, ale niektóre dopuszczają podwójne obywatelstwo.

Część państw ustanawia także odrębne przepisy dotyczące utraty obywatelstwa. np. z powodu zdrady państwa, ucieczki za granicę przed odbywaniem służby wojskowej, itp. W Polsce Konstytucja RP jednoznacznie określa, że jedynym sposobem utraty polskiego obywatelstwa jest jego zrzeczenie się. Państwo samo nie może odebrać obywatelstwa jednostce. W okresie PRL, prawo polskie przewidywało szereg powodów, z których można było utracić obywatelstwo. Utratę obywatelstwa stwierdza wojewoda.

Osoba, która traciła jedyne posiadane obywatelstwo stawała się apatrydą (bezpaństwowcem), czyli (gr. ápatris pozbawiony ojczyzny), bezpaństwowiec - osoba, której żadne państwo nie uznaje za swojego obywatela, czyli osoba nie posiadająca żadnego obywatelstwa.

Apatrydą zostaje się tracąc obywatelstwo jednego państwa (np. wyjście za mąż za obcokrajowca, gdy prawo kraju ojczystego przewiduje w tej sytuacji "pójście kobiety za mężem"), nie nabywając jednocześnie obywatelstwa innego kraju. Ochronę przed bezpaństwowością zapewniają prawodawstwa wielu krajów. Przykładowo polska ustawa o obywatelstwie przewiduje, iż dziecko urodzone na terytorium Polski, które nie uzyskałoby żadnego obywatelstwa (ponieważ np. jego rodzice są nieznani, są sami bezpaństwowcami albo pochodzą z kraju, który przyznaje obywatelstwo tylko dzieciom urodzonym na ich terytorium - ius soli), nabędzie polskie obywatelstwo.

 Naturalizacja (fr. naturalisation) jest to nabycie przez cudzoziemca obywatelstwa państwa, na terytorium którego się osiedlił. Naturalizacja najczęściej dotyczy imigrantów przybywająych z przyczyn ekonomiczych, ale także uchodźców uciekających ze swojego kraju w obawie przed prześladowaniem oraz współmałżonków. Naturalizacja jest dobrowolna, a proces naturalizacyjny wszczynany na wniosek osoby zainteresowanej uzyskaniem obywatelstwa. Naturalizacja następuje na podstawie decyzji administracyjnej uprawnionego organu państwa, po spełnieniu określonych warunków (np. zamieszkiwania przez określony czas na terytorium państwa).

Uzyskanie polskiego obywatelstwa w drodze naturalizacji reguluje Ustawa z 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim Ustawa rozróżnia nadanie polskiego obywatelstwa stosowane wobec osób posiadających inne obywatelstwo oraz uznanie za polskiego obywatela dotyczące bezpaństwowców oraz osób o nieustalonym obywatelstwa. Obywatelstwo polskie nadaje prezydent na wniosek cudzoziemca. Obywatelstwo może on uzyskać jeżeli legalnie zamieszkiwał na terytorium Polski co najmniej 5 lat – na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub zezwolenia na pobyt. Art. 8 ust. 2 ustawy przewiduje wyjątek od warunku 5-letniego okresu legalnego zamieszkiwania w Polsce, stanowiąc, iż w przypadkach szczególnie uzasadnionych (których ustawa nie precyzuje) można cudzoziemcowi nadać obywatelstwo chociażby nie spełniał powyższych warunków. Odnosi się to zarówno do cudzoziemca zamieszkującego w Polsce krócej niż 5 lat na podstawie wyżej wskazanych zezwoleń, jak i do cudzoziemca mieszkającego za granicą. Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie. W tym też trybie najczęściej nabywają obywatelstwo polskie osoby, które już wcześniej je posiadały i w różnych okolicznościach je utraciły.

O nadaniu obywatelstwa polskiego orzeka Prezydent RP. Wnioski o nadanie obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, a zamieszkałe za granicą – za pośrednictwem właściwego konsula. Wnioski wraz z załączonymi dokumentami przekazywane są do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a następnie wraz ze stanowiskiem Ministra SWiA – do Kancelarii Prezydenta RP. Decyzja Prezydenta jest ostateczna i nie przysługuje od niej odwołanie, ani inny środek zaskarżenia.Nadanie polskiego obywatelstwa może zostać uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego (art. 8. ust. 3 ustawy). Takie uregulowanie ma na celu unikanie sytuacji wielorakiego obywatelstwa.

Zgodnie z polską ustawą nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską. W przypadku ukończenia przez dziecko 16 roku życia, następuje to za jego zgodą. W tym trybie obywatelstwo mogą nabyć bezpaństwowcy lub osoby o nieustalonym obywatelstwie. Decyzję o uznaniu za obywatela polskiego wydaje nie Prezydent, ale wojewoda. Warunki uznania za obywatela polskiego są analogiczne do warunków nadania obywatelstwa. Uznanie następuje na wniosek osoby zainteresowanej, która musi zamieszkiwać w Polsce co najmniej 5 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich (art. 9 ustawy).

Obywatel polski nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa. Oznacza to, że obywatel polski posiadający jednocześnie obywatelstwo innego kraju, nie może przed organami władzy publicznej, posługiwać się paszportem innego kraju. Nawet jeśli przez większość swojego życia mieszkał za granicą, słabo mówi lub wcale nie mówi po polsku, ale nie utracił obywatelstwa polskiego, zgłaszając się do polskich władz (w kraju lub za granicą) traktowany jest jako obywatel Rzeczypospolitej Polskiej.

Cudzoziemiec to osoba, która nie posiada polskiego obywatelstwa. Jeśli przebywa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlega ochronie prawa tak samo, jak obywatel polski.
Z dniem 1 maja 2004 roku Polska została przyjęta w poczet krajów członkowskich Unii Europejskiej. Polska granica na Bugu stała się wschodnią granicą Wspólnot Europejskich, a w szerszym planie geograficznym i geopolitycznym całości kontynentu kraj nasz zajmuje centralną pozycję. Jest zatem prawdopodobne, że Polska w znacznie większym stopniu zacznie spełniać rolę państwa tranzytowego w Europie. Polacy zdają sobie sprawę z szans i zagrożeń wynikających z tego stanu rzeczy. Z jednej strony przewidywane jest przesunięcie się do Polski inwestycji zagranicznych z krajów obecnej UE, z drugiej zaś, prognozy wskazują na zjawisko zwiększania się liczby imigrantów do Polski. Przyjmując odpowiedzialną rolę, związaną z osobowo-towarową kontrolą graniczną, Polska jest otwarta na przybyszy z całego świata.
Gościnność, którą szczycą się Polacy, znajduje odzwierciedlenie w przepisach regulujących pobyt cudzoziemców na terytorium Rzeczpospolitej. Pozwalają one na przekroczenie granicy każdemu cudzoziemcowi, bez względu na pochodzenie, wyznanie, poglądy społeczne czy polityczne.
Władze polskie odmówią wjazdu do kraju wszystkim tym, którzy mają lub mieli problemy z prawem. Nie przekroczy więc legalnie granicy cudzoziemiec, który np. został w Polsce skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione umyślnie na co najmniej 3 lata więzienia, czy został skazany poza granicami Polski za zbrodnię. Nie skorzysta z polskiej gościnności osoba podejrzewana o terroryzm, nielegalny przemyt broni bądź amunicji, przemyt ludzi czy zagrażająca interesom państwa. Władze mogą też odmówić wizy obywatelowi innego państwa, który nie jest pełnoletni i pozostaje bez opieki osób pełnoletnich lub, kiedy oficer graniczny uzna, iż deklarowany cel wjazdu różni się od faktycznego.
Każdy cudzoziemiec, który chce legalnie odwiedzić terytorium RP powinien udać się do polskiej placówki dyplomatycznej w swoim kraju, gdzie uzyska pełne informacje, na jakich zasadach może przebywać w Polsce. W zależności od celu pobytu cudzoziemcy mogą przebywać w Polsce na podstawie: ważnego paszportu, którego ważność przekracza co najmniej o 3 miesiące datę wyjazdu z Polski; wizy pobytowej; zezwolenia na pobyt czasowy; zezwolenia na pobyt stały. W najlepszej sytuacji są obywatele tych państw, z którymi Rzeczpospolita Polska podpisała dwustronne umowy o zniesieniu obowiązku wizowego. Im do przekroczenia granicy wystarczy jedynie ważny paszport. Czas pobytu na podstawie paszportu jest jednak ograniczony, najczęściej do 90 dni. Są jednak w tej grupie kraje, których obywatele mogą przebywać w Polsce na podstawie paszportu krócej niż 90 dni - na przykład obywatele Singapuru - 30 dni. W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej w dniu 1 maja 2004 roku, obywatele państwa członkowskich UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą wjeżdżać z terytorium swojego państwa lub innego państwa członkowskiego na terytorium RP, na podstawie paszportów lub obowiązujących w ich krajach dokumentów tożsamości.

Tryb wizowy - w rozumieniu polskich przepisów - jest podstawowym trybem udzielania zezwolenia na wjazd do kraju. O wizę cudzoziemiec występuje w polskiej placówce konsularnej za granicą. Musi być przygotowany na podanie swoich danych osobowych, wskazanie deklarowanego terminu pobytu na terytorium Rzeczpospolitej i podanie m.in. celu wizyty. Konsul potwierdzi przyjęcie wniosku wizowego stosowną pieczęcią w paszporcie.. W związku ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej ponownie wprowadzono ruch wizowy z Białorusią, Rosją i Ukrainą.
W paszporcie wnioskodawcy, o ile oczywiście organ konsularny nie odmówi zgody na wjazd i pobyt, może znaleźć się wiza: lotniskowa, tranzytowa, wjazdowa w celu: repatriacji, przesiedlenia się jako członek najbliższej rodziny repatrianta, realizacji zezwolenia na zamieszczenie na czas oznaczony lub zezwolenie na osiedlenie się,
pobytowa w celu : turystycznym, odwiedzin, udziału w imprezach sportowych, prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzenia działalności kulturalnej lub udziału w konferencjach międzynarodowych, wykonania zadań służbowych oraz przedstawicieli organu państwa obcego oraz organizacji międzynarodowych, udziału w postępowaniu w sprawach o udzielenie azylu ,wykonania pracy, naukowym, szkoleniowym, dydaktycznym – z wyłączeniem wykonywania pracy zarobkowej, korzystania z ochrony czasowej, dyplomatyczna, służbowa, kurierska, Wizę wjazdową pobytową wydaje się jako: krótkoterminową - maksymalny pobyt na terytorium RP 3 miesiące w okresie 6 miesięcy liczonych od dnia pierwszego wjazdu ,długoterminową - do roku w okresie ważności wizy .Okres ważności wizy pobytowej długoterminowej może wynosić do 5 lat.Organ wydający wizę określa w dokumencie: okres ważności wizy, w którym może nastąpić wjazd na terytorium kraju i musi nastąpić wyjazd cudzoziemca, okres pobytu cudzoziemca w okresie ważności wizy oraz cel wjazdu i pobytu w Polsce. Jeżeli celem wjazdu i pobytu w Polsce jest zatrudnienie bądź wykonywanie innej pracy zarobkowej, do wydania wizy obowiązuje inna procedura.
Cudzoziemcowi odmawia się wydania wizy lub wjazdu na teren Polski, jeżeli została wydana decyzja o wydaleniu, jeśli cudzoziemiec został skazany prawomocnym wyrokiem, popełnił przestępstwo, otrzymał karę, co najmniej 3 lata pozbawienia wolności lub, jeśli istnieje podejrzenie prowadzenia działalności na szkodę RP, podejrzenie działalności terrorystycznej, przewożenia przez granicę, bez wymaganego zezwolenia broni, amunicji, materiałów wybuchowych itp., oraz, że wjazd lub pobyt jest inny niż cel zadeklarowany.

Cudzoziemiec, który chce przebywać na terytorium Polski przez dłuższy okres powinien wystąpić do wojewody właściwego ze względu na miejsce jego zamieszkania (adres) lub miejsce zamierzonego pobytu w Polsce o wydanie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Jeśli cudzoziemiec przebywa za granicą, składa wniosek do właściwego wojewody za pośrednictwem polskiego konsula. Zezwolenie wydane przez wojewodę, zostaje wpisane do karty pobytu. Maksymalny okres jego ważności to 2 lata, przy czym można je odnawiać na 2 kolejne lata. Zezwolenie na zamieszkanie oraz kartę pobytu cudzoziemiec może otrzymać tylko wówczas, kiedy udowodni, że pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jest uzasadniony. Przepisy precyzyjnie określają okoliczności, których wystąpienie uprawnia do otrzymania karty czasowego pobytu. Okolicznościami tymi są:
- uzyskanie przyrzeczenia zezwolenia na zatrudnienie lub podjęcie pracy zarobkowej albo pisemnego oświadczenia pracodawcy o zamiarze takiego zatrudnienia, jeśli przepisy nie wymagają zezwolenia;
- prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przepisów prawa polskiego. Cudzoziemiec musi w tym wypadku przedłożyć dokumenty potwierdzające prowadzenie działalności gospodarczej na terytorium Polski, jej przedmiot i rozmiary, a szczególnie wypis z Krajowego Rejestru Sądowego, potwierdzoną notarialnie umowę spółki, zaświadczenie z urzędu skarbowego o nie zaleganiu z podatkami;
- podjęcie studiów na polskiej uczelni wyższej, o ile cudzoziemiec ma zapewnione środki na naukę i utrzymanie. Musi jednak przedstawić oryginał zaświadczenia wystawionego przez uczelnię na druku urzędowym o przyjęciu na studia lub o kontynuowaniu nauki z zaznaczeniem regulaminowego czasu trwania studiów;
- małżeństwo z obywatelem polskim lub cudzoziemcem posiadającym zezwolenie na osiedlenie się (kartę pobytu).

Cudzoziemiec, który przebywa w Polsce nieprzerwanie, od co najmniej 5 lat na podstawie wiz i zezwolenia na zamieszkanie na czas określony może wystąpić do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się, czyli popularnie mówiąc - wydanie karty stałego pobytu. Z podobnym wnioskiem może wystąpić cudzoziemiec, zamieszkujący na terytorium kraju, przez co najmniej 3 lata, o ile przybył do Polski w ramach łączenia rodzin.
Cudzoziemiec musi jeszcze spełnić - wszystkie bez wyjątku - pozostałe warunki, a mianowicie:
- wykaże utrzymywanie trwałych więzów rodzinnych bądź ekonomicznych z Polską;
- ma zapewnione w Polsce mieszkanie i utrzymanie. Oznacza to, że musi udowodnić organowi wydającemu zezwolenie, że ma dochody własne i mienie wystarczające na pokrycie pełnych kosztów utrzymania i leczenia siebie i członków swojej rodziny, pozostających na jego utrzymaniu i nie będzie korzystał ze środków pomocy społecznej. Musi również wskazać lokal mieszkalny, w którym zamierza przebywać w Polsce i przedstawi tytuł prawny do tego lokalu (np. akt własności, członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej, umowa najmu).
Zezwolenie na osiedlenie się jest ważne bezterminowo. Zezwolenie takie otrzyma również dziecko cudzoziemca, urodzone na terytorium Polski, jeśli cudzoziemiec ten ma ważne zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Zgodnie z ustawą cudzoziemiec, zarówno mężczyzna jak i kobieta, która pozostaje, co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z osobą posiadającą obywatelstwo polskie i uzyskał w Polsce zezwolenie na osiedlenie się, może złożyć oświadczenie o woli nabycia obywatelstwa polskiego przed właściwym miejscowo wojewodą. Przyjęcie złożonego przez cudzoziemca oświadczenia następuje w drodze decyzji wojewody i powoduje nabycie obywatelstwa polskiego. Obydwa te warunki muszą być spełnione łącznie, tzn. cudzoziemiec musi posiadać zezwolenie na osiedlenie się na terytorium RP i pozostawać, co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z obywatelem polskim. Oświadczenie może być złożone przez uprawnionego cudzoziemca tylko w ciągu 6 miesięcy od dnia uzyskania zezwolenia na osiedlenie się lub, co najwyżej 3 lat i 6 miesięcy od dnia zawarcia związku małżeńskiego z obywatelem polskim. Organem właściwym w tych sprawach jest wojewoda. Organem drugiej instancji w ww. sprawach jest Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców.

Cudzoziemiec, którzy podejmie w Polsce nielegalną pracę, przebywa na terytorium kraju nielegalnie, zataił informacje lub zeznał nieprawdę w postępowaniu wizowym lub nie posiada środków niezbędnych do pokrycia kosztów pobytu w Polsce, decyzją administracyjną zostanie zobowiązany do opuszczenia terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Decyzja taka ma rygor natychmiastowej wykonalności. Jeśli cudzoziemiec nie opuści kraju dobrowolnie, w sposób i w czasie wskazanym przez władze, zostanie niezwłocznie i na własny koszt (lub na koszt osoby zapraszającej) wydalony z kraju. Decyzja o zobowiązaniu do opuszczenia kraju lub wydaleniu z mocy prawa, automatycznie powoduje unieważnienie wydanej wcześniej wizy a nawet zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Cudzoziemcowi, zobowiązanemu do opuszczenia terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub wydalonemu z kraju będzie w przyszłości bardzo trudno uzyskać wizę czy kartę pobytu w Polsce.

Cudzoziemcowi może być nadany w Rzeczpospolitej Polskiej status uchodźcy w rozumieniu Konwencji Genewskiej i Protokołu Nowojorskiego, o ile nie posiada on już tego statusu nadanego w innym państwie, które zapewnia mu rzeczywistą ochronę. Cudzoziemca ubiegającego się o status uchodźcy w Polsce obowiązują przepisy prawa polskiego, a w szczególności Ustawa o Cudzoziemcach i Kodeks Postępowania Administracyjnego, a także ratyfikowane przez polski rząd konwencje. Uchodźca osobiście składa wniosek o nadanie statusu uchodźcy. .Wniosek o nadanie statusu uchodźcy składa się podczas przekraczania granicy polskiej komendantowi granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej. Jednakże cudzoziemiec, który uprawdopodobni, że nie złożył wniosku podczas przekraczania granicy wskutek uzasadnionej obawy o swoje życie lub zdrowie, może złożyć wniosek w terminie 14 dni od przekroczenia granicy.

Cudzoziemiec, który nielegalnie przybył na terytorium RP, powinien złożyć wniosek niezwłocznie po przekroczeniu granicy komendantowi placówki Straży Granicznej najbliższej miejsca przekroczenia granicy, jednak złożenie takiego wniosku nie zwalnia go od odpowiedzialności karnej za przekroczenie granicy bez wymaganego zezwolenia. Według polskiego prawa jest to przestępstwo. Wniosek powinien zawierać dane osobowe wnioskodawcy, małżonka i małoletnich dzieci, informację o kraju pochodzenia wnioskodawcy oraz uzasadnienie. Wniosek nie będzie rozpatrywany, jeżeli jest niewłaściwie wypełniony, a wnioskodawca mimo wezwania nie uzupełni brakujących informacji. Bez rozpoznania pozostawiony będzie również wniosek cudzoziemca, który odmówi poddania się czynnościom zmierzającym do identyfikacji, tzn. pobrania odcisków linii papilarnych i fotografowania. Wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania. Prezes Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców (URC) powinien wydać postanowienie o wszczęciu postępowania o nadanie statusu uchodźcy niezwłocznie po otrzymaniu wniosku. Jeżeli zachodzi konieczność sprawdzenia, czy informacje i dane zawarte we wniosku są prawdziwe, wydanie postanowienia można odroczyć do 7 dni, nakazując cudzoziemcowi przebywanie przez ten czas w określonym miejscu. Wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania Prezes URC, w drodze decyzji, może odmówić wszczęcia postępowania:
o jeśli wniosek złożył cudzoziemiec, który uzyskał status uchodźcy w innym państwie, zapewniającym mu rzeczywistą ochronę, o gdy cudzoziemiec przybył do Polski z bezpiecznego kraju pochodzenia lub bezpiecznego kraju trzeciego, a złożony przez niego wniosek jest ewidentnie bezzasadny, o jeśli cudzoziemiec podał we wniosku fałszywe dane, informacje lub okoliczności uzasadniające ubieganie się o nadanie statusu uchodźcy. W tej sytuacji, można odmówić wjazdu na terytorium Polski, a jeżeli cudzoziemiec przebywa w Polsce legalnie - wydalić go, o kraj pochodzenia - oznacza państwo, którego obywatelem jest cudzoziemiec, a w przypadku bezpaństwowca lub cudzoziemca, którego obywatelstwa nie można ustalić - państwo, w którym zamieszkuje ,o bezpieczny kraj pochodzenia - oznacza taki kraj pochodzenia, w którym ze względu na system prawa i jego stosowanie oraz ze względu na stosunki polityczne w nim panujące nie występują prześladowania z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub przekonań politycznych i nikt nie jest poddawany torturom, nie jest traktowany w sposób nieludzki lub poniżający ani nie jest w taki sposób karany ,o bezpieczny kraj trzeci - oznacza państwo nie będące krajem pochodzenia, które ratyfikowało i stosuje Konwencję Genewską oraz Protokół Nowojorski, jak i Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. lub Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r., a w szczególności zapewnia dostęp do postępowania o nadanie statusu uchodźcy .
Decyzję o nadaniu cudzoziemcowi statusu uchodźcy podejmuje na wniosek cudzoziemca Prezes Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców po przeprowadzeniu stosownego postępowania.

BIBLIOGRAFIA:


„Status obywatela i cudzoziemca w orzecznictwie”- Jacek Jasielski, Warszawa, 2001
Konstytucja RP art. 37, 52, 79
Dz. U. z 2000 r. Nr 28 poz. 353
Dz. U. z 13.06.2003 o cudzoziemcach
Dz. U. Nr 88 poz..409 z 1993 r.
Dz. U. Nr 131, poz. 1458

Strony internetowe

www. isip.sejm.gov.pl