KURIA RZYMSKA

W pasterskim posługiwaniu na Stolicy św. Piotra pomaga Ojcu Świętemu Kuria Rzymska, której dykasterie i instytucje w jego imieniu i jego powagą służą dobru całego Ludu Bożego. Kuria Rzymska jest instytucją Stolicy Apostolskiej, o której myśli się najczęściej, kiedy mowa o Watykanie. Jest ona organizmem bardzo złożonym. Jej struktura podlegała kolejnym zmianom przeprowadzanym przez papieży, pragnących mieć do dyspozycji sprawny urząd umożliwiający sprostanie stojącym przed nimi ogromnym zadaniom. Na początku papieże byli po prostu otoczeni doradcami i współpracownikami wybranymi spośród duchowieństwa rzymskiego, a następnie z grona kardynałów. Na życzenie Soboru Watykańskiego II papież Paweł VI, a następnie Jan Paweł II dokonali zasadniczej reorganizacji urzędów Stolicy Apostolskiej, przystosowując je do posoborowej odnowy Kościoła, wymagań czasu i potrzeb duszpasterskich. Obecnie „dykasterie Kurii Rzymskiej, wszystkie razem i każda z osobna — jak napisał Jan Paweł II w Konstytucji Apostolskiej Pastor Bonus z 28 czerwca 1988 r. — odznaczają się głównie charakterem służebnym”. Kościół, będąc wspólnotą i jednością, Mistycznym Ciałem Chrystusa, opiera się na wielości charyzmatów i urzędów.

W skład Kurii Rzymskiej wchodzą:

Sekretariat Stanu

Kongregacje

Stałe komisje Międzydykasterialne

Trybunały

Papieskie rady

Urzędy

Komisje i komitety

Instytucje związane ze Stolicą Apostolską

SEKRETARIAT STANU

Sekretariat Stanu — kierowany przez kardynała sekretarza stanu — bezpośrednio wspomaga Ojca Świętego w wypełnianiu jego misji. Umieszczony na czele wszystkich organów Kurii Rzymskiej przez konstytucję apostolskąRegimini Ecclesiae universae, zakresem swojej ważnej i złożonej działalności, przypomina prywatny gabinet głowy państwa. Sekretariat Stanu, zwany też Papieskim Sekretariatem, kierowany przez kardynała, jest jakby okiem, sercem i ręką papieża. Należy do niego załatwianie zwykłej korespondencji z biskupami, przedstawicielami Stolicy Apostolskiej, rządami państw i ich ambasadorami, duchowieństwem i wiernymi, a jednocześnie jest łącznikiem między różnymi dykasteriami Kurii Rzymskiej. Wszystko to świadczy o ogromnym zasięgu i złożoności zadań tego organu, który prowadzi korespondencję z całym światem i do którego należy rozwiązywanie niezliczonych konkretnych spraw dotyczących życia Kościoła. Ogrom korespondencji, jaka przychodzi do Ojca Świętego, sprawia, że jednym z najbardziej absorbujących zadań Sekretariatu Stanu jest odpowiadanie na listy i nadawanie dalszego biegu sprawom oraz licznym prośbom kierowanym do papieża. Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej składa się z dwóch sekcji, które odpowiadają zakresowi funkcji Substytuta do spraw ogólnych oraz Sekretarza ds. relacji z państwami.

Skład Sekretariatu Stanu:

Sekretarz stanu

— kard. Angelo Sodano

Substytut do spraw ogólnych

— abp Giovanni Battista Re

Sekretarz ds. relacji z państwami

— abp Jean-Louis Tauran

Asesor ds. ogólnych

— ks. prał. Leonardo Sandri

Wiceasesor

— ks. prał. Paolo Sardi

Podsekretarz ds. relacji z państwami

— ks. prał. Celestimo Migliore

Delegat ds. nuncjatur

— abp Francesco Monterisi

Szef protokołu

— ks. prał. Tommaso Caputo

Sekretarze osobiści Ojca Świętego

— bp Stanisław Dziwisz

— ks. Mieczysław Mokrzycki

Sekcja Polska

— ks. prał. Henryk Nowacki

— ks. Paweł Ptasznik

Kardynał Sekretarz Stanu

Już w średniowieczu istniał przy papieżach gabinet prywatny, tzw. camera secreta, utworzony z kilku oddanych im współpracowników, którym powierzali tajemnice swojej korespondencji. Pierwszy z sekretarzy, „sekretarz domowy” Sykstusa IV, otrzymał oficjalny urząd za Innocentego VIII. Leon X uczynił go sekretarzem papieża. Od tej pory, sekretarz stanu, którego tytuł pojawia się na początku XVII w., jest kardynałem, jego rola staje się coraz ważniejsza; obecnie łączy obowiązki sekretarza stanu z funkcjami prefekta Rady do Spraw Publicznych Kościoła, dawnej Kongregacji Nadzwyczajnych Spraw Kościoła.

Papież przyjmuje swojego głównego współpracownika dwa razy w tygodniu, przed każdą inną audiencją, i poświęca mu przynajmniej godzinę. Można powiedzieć, że kardynał sekretarz stanu pełni jednocześnie funkcję premiera i ministra spraw zagranicznych.

Kardynał Sekretarz Stanu jest w stałym kontakcie ze swymi dwoma głównymi współpracownikami: substytutem Sekretariatu Stanu i sekretarzem Rady do Spraw Publicznych Kościoła. Przekazuje im polecenia, które otrzymał od Ojca Świętego i wraz z nimi ustala sposób ich wykonania. Każdy otrzymuje sprawę do załatwienia albo polecenie dalszego zbadania sprawy leżącej w jego kompetencji. Substytut i sekretarz, po powrocie ze spotkania, natychmiast przekazują swoim pracownikom otrzymane instrukcje i wytyczne. Korespondencja adresowana do Ojca Świętego przechodzi zazwyczaj przez ręce substytuta, on też jest na ogół pośrednikiem między papieżem a tymi wszystkimi, którzy chcieliby się do niego zwrócić.

Substytut do spraw ogólnych

Sekretariat do spraw ogólnych, kierowany jest przez substytuta, którego wspiera asesor, służy Papieżowi pomocą w codziennych obowiązkach. Zajmuje się sprawami, które nie wchodzą w zakres kompetencji innych dykasterii i instytucji, koordynuje pracą Kurii, kieruje działalnością przedstawicieli Stolicy Apostolskiej, szczególnie w sprawach dotyczących Kościołów lokalnych, załatwia sprawy dotyczące przedstawicielstw rządów przy Stolicy Apostolskiej. W porozumieniu z innymi kompetentnymi dykasteriami zajmuje się reprezentacjami Stolicy Apostolskiej przy organizacjach międzynarodowych. Sekcja I Sekretariatu Stanu redaguje i wysyła Konstytucje Apostolskie, Dekrety, Listy Apostolskie, Listy i inne dokumenty zlecone przez Papieża; załatwia sprawy dotyczące nominacji, które zastrzeżone są dla Stolicy Apostolskiej lub wymagają papieskiej aprobaty; przechowuje papieską pieczęć ołowianą i pierścień Rybaka. W jej skład wchodzą: Komisja ds. personelu, Komisja ds. rozkładu zajęć Kurii Rzymskiej i Komisja ds. odznaczeń papieskich. Sekcja ta sprawuje też pieczę nad publikacjami „Acta Apostolicae Sedis”, „Annuario Pontificio” i „L'Osservatore Romano” oraz Radiem Watykańskim i Watykańskim Ośrodkiem Telewizyjnym; za pośrednictwem Biura Prasowego publikuje oficjalne komunikaty dotyczące działalności papieża i Stolicy Apostolskiej. Podlegające Sekretarzowi ds. ogólnych Biuro Statystyczne opracowuje dane dotyczące całego Kościoła.

Sekretarz ds. relacji z państwami

Sekretariat ds. relacji z państwami, jest kierowany przez Sekretarza, wspieranego przez Podsekretarza. Do niego należą sprawy, które wymagają porozumienia z rządami państw: relacje przede wszystkim dyplomatyczne, z państwami i innymi podmiotami prawa międzynarodowego oraz działalność na rzecz dobra Kościoła i społeczeństw, jeśli tego wymagają okoliczności, poprzez konkordaty i inne podobne konwencje, zawsze z uwzględnieniem opinii lokalnych episkopatów. Sekretariat ds. relacji z państwami reprezentuje Stolicę apostolską w organizacjach międzynarodowych i na kongresach dotyczących spraw publicznych; zajmuje się w granicach swej kompetencji, tym co dotyczy przedstawicielstw Stolicy Apostolskiej. W określonych przypadkach do niego należy, po konsultacji z kompetentnymi dykasteriami Kurii, załatwianie spraw wiążących się z obsadzaniem stolic Kościołów lokalnych i z ich organizacją. Tam gdzie istnieje system konkordatowy, Sekretariat zajmuje się sprawami, które wymagają porozumienia z rządem. Ostatnia reforma nadała dykasteriom i instytucjom Kurii Rzymskiej charakter bardziej uniwersalny, czego wyrazem jest wzrost zatrudnienia w nich przedstawicieli Kościołów z wielu krajów i kontynentów. Wśród sekcji językowych w sekretariacie Stanu istnieje również Sekcja Polska powstała po wyborze na Stolicę św. Piotra Papieża Polaka. Od początku pontyfikatu Jana Pawła II w Sekretariacie Stanu pracuje ks. Prał. Stanisław Dziwisz, sekretarz osobisty Ojca Świętego.

KONGREGACJE

Kongregacje są stałymi komisjami kardynalskimi mającymi za zadanie zajmowanie się sprawami kościelnymi. Powstawały one z przejściowych komisji powoływanych przez kolejnych papieży potrzebujących pomocy odpowiedzialnych współpracowników w rozpatrywaniu i załatwianiu rozlicznych spraw podlegających ich decyzji. Kongregacją kieruje kardynał prefekt, któremu pomaga sekretarz i podsekretarz; obaj — tak samo jak kardynał prefekt — są mianowani przez papieża. Udział w kongregacjach biskupów diecezjalnych w charakterze członków znacznie udoskonala zarządzanie Kościołem.

Kongregacja ds. Nauki Wiary

Prefekt — kard. Joseph Ratzinger

Sekretarz — abp Tarcisio Bertone SDB

Podsekretarz — ks. prał. Józef Zlatnansky

Kongregacja dla Koścołów Wschodnich

Prefekt — kard. Achille Silvestrini

Sektetarz — abp Mirosław Stefan Marusyn

Podsekretarz — Marco Brogi OFM

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów

Prefekt — bp Jorge Arturo Medina Esjevez

Sekretarz — abp Geraldo Majalla Angelo

Podsekretarz — ks. prał. Carmelo Nicolosi

Kongragacja Spraw Kanonizacyjnych

Prefekt — abp Alberto Bovone

Sekretarz — abp Edward Nowak

Podsekretarz — ks. prał. Michele Di Ruberto

Kongregacja ds. Biskupów

Prefekt — kard Bernardin Gantin

Sekretarz — abp Jorge Maria Mejia

Podsekretarz — ks. prał. Giovanni Maria Rossi

Papieska Komisja ds. Ameryki Łacińskiej

Przewodniczący — kard. Bernardin Gantin

Wiceprzewodniczący — bp Cipriano Calderon Polo

Kongregacja ds. Ewangelizacji Narodów

Prefekt — kard. Józef Tomko

Sekretarz — abp Josip Uhac

Sekretarz pomocniczy — Charles A. Schleck CSC

Podsekretarz — ks. prał. Luigi Ghidoni

Kongregacja ds. Duchowieństwa

Prefekt — abp Dario Castrillon Hoyos

Sekretarz — abp Crescenzio Sepe

Podsekretarz — ks. prał. Milian Simcic

Kongregacja ds. Instytutów Zycia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego

Prefekt — kard. Eduardo Martinez Somalo

Sekretarz — abp Francisco Javier Errazuriz OSSA

Podsekretarz — Jesus Torres Llorente CMF

Podsekretarz — ks. prał. Juan Jose Dorronsoro Allo

Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego

Prefekt — kard. Pio Laghi

Sekretarz — abp Jose Saraiva Martins CMF

Podsekretarz — ks. prał. Giuseppe Baldanza

Kongregacja ds. Nauki i Wiary

Zadaniem tej Kongregacji jest szerzenie i strzeżenie nauki o wierze i obyczajach w całym katolickim świecie. W zakresie jej kompetencji znajduje się wszystko, co dotyczy tej dziedziny. Do Kongregacji należy ocena pism dotyczących wiary, osąd i wymierzanie sankcji kanonicznych w przypadkach wykroczeń przeciwko wierze i moralności, wstępna ocena tych dokumentów innych dykasterii, które dotyczą wiary i obyczajów. Przy Kongregacji działają: Papieska Komisja Biblijna i Międzynarodowa Komisja Teologiczna, którym przewodniczy Kardynał Prefekt Kongregacji.

Kongregacja dla Kościołów Wschodnich

Kongregacja zajmuje się wszystkimi sprawami związanymi z diecezjami obrządku wschodniego A więc wszystkim, co dotyczy ich biskupów, duchowieństwa, zakonów oraz wiernych. Otacza ona troską wspólnoty wiernych żyjące na terytorium Kościoła łacińskiego, działając przez wizytatorów lub własną hierarchię.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów

Zajmuje się rozwijaniem i dyscypliną liturgii. Do niej należy ocena ważności i godziwości sprawowanych sakramentów, udzielanie indultów, które przekraczają władzę biskupów, czuwanie nad przekładami ksiąg liturgicznych. Kongregacja bada przeszkody uniemożliwiające przyjęcie święceń kapłańskich i przyczyny ewentualnej ich nieważności, czuwa nad kultem relikwii, nadaje tytuł bazyliki mniejszej.

Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych

Zajmuje się postępowaniem zmierzającym do wyniesienia na ołtarze Sług Bożych; po uzyskaniu dokumentacji opracowuje opinie o możliwości wyniesienia na ołtarze nowych błogosławionych i świętych, potwierdza autentyczność relikwii.

Kongregacja ds. Biskupów

Zajmuje się sprawami dotyczącymi ustanawiania i obsadzania Kościołów lokalnych oraz wykonywania urzędu biskupiego w Kościele łacińskim, z zachowaniem kompetencji Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów. Ta Kongregacja rozpatruje składane co pięć lat przez biskupów sprawozdania. Do niej należą sprawy związane z synodami partykularnymi, a także ustanawianiem Konferencji Episkopatów, zatwierdzaniem ich statutów oraz dekretów wydawanych przez Konferencje.

Papieska Komisja ds. Ameryki Łacińskiej

Zadaniem Komisji, na czele której stoi Kardynał Prefekt Kongregacji ds. Biskupów, jest wspieranie radą oraz środkami ekonomicznymi lokalnych Kościołów w Ameryce Łacińskiej oraz śledzenie ich życia i rozwoju, by służyć pomocą w rozwiązywaniu powstających tam problemów kompetentnym dykasteriom Kurii i Kościołom lokalnym Ameryki Łacińskiej.

Kongregacja ds. Ewangelizacji Narodów

Kieruje ona dziełem ewangelizacji na całym świecie oraz współpracą w zakresie misji (z poszanowaniem kompetencji Kongregacji dla Kościołów Wschodnich). W celu lepszej kooperacji, a także zapewnienia środków materialnych na cele misyjne, Kongregacja posługuje się Papieskimi dziełami Misyjnymi, to jest Dziełem Rozszerzania Wiary, Dziełem św. Piotra Apostoła, Dziełem Świętego Dziecięctwa i Papieską Unią Misyjną Kleru.

Kongregacja ds. Duchowieństwa

Kongregacji ta — bez naruszania praw biskupów i Konferencji Episkopatów oraz kompetentnych Kongregacji — zajmuje się sprawami dotyczącymi duchowieństwa diecezjalnego zarówno w tym, co odnosi się do niego, jak i duszpasterskiej posługi oraz potrzeb związanych z jej wykonywaniem. W tych dziedzinach niesie ona pomoc biskupom. Do niej należy wszystko, co związane jest z religijną formacją wiernych, z życiem, dyscypliną, prawami i obowiązkami duchowieństwa, rozmieszczeniem księży i owocną posługą duszpasterską. Jest ona kompetentna w tych sprawach, które w zakresie dóbr kościelnych zastrzeżone są Stolicy Apostolskiej. Troszczy się też o zapewnienie godziwego utrzymania i opieki społecznej duchowieństwa.

Kongregacja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego

Kongregacja troszczy się o życie według rad ewangelicznych, co wyraża się m. in. w tym, że do niej należy erygowanie instytutów zakonnych i świeckich oraz stowarzyszeń życia apostolskiego, potwierdzenie lub ocena opinii biskupów co do potrzeby erygowania tych instytutów, znoszenie ich, jeśli to konieczne, tworzenie unii i federacji. Jej kompetencji podlegają także zakony pustelnicze oraz trzecie zakony, zakładane z zamiarem przekształcenia ich z czasem w instytuty życia konsekrowanego lub stowarzyszenia apostolskie.

Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego (Seminariów i Instytutów Naukowych)

W imieniu Stolicy Apostolskiej zajmuje się ona sprawami formacji osób przygotowujących się do święceń kapłańskich oraz rozwojem studiów katolickich. Ustala regulaminy szkół katolickich, troszczy się o to, by istniała dostateczna ilość kościelnych uniwersytetów i innych wyższych uczelni, eryguje lub zatwierdza kościelne uniwersytety i instytuty, zatwierdza ich statuty, stanowi najwyższe kierownictwo tych uczelni i czuwa nad poprawnością wykładu wiary katolickiej w ich obrębie. W stosunku do uniwersytetów katolickich zajmuje się tym, co leży w kompetencji Stolicy Apostolskiej.

STAŁE KOMISJE MIĘDZYDYKASTERIALNE

Zgodnie z normami Konstytucji Apostolskiej Pastor Bonus Jana Pawła II, zostały utworzone w Kurii Rzymskiej Stałe Komisje Międzydykasterialne. Mają one na celu rozwiązywanie problemów wymagających wspólnej i częstej konsultacji, takich jak obsadzanie Kościołów lokalnych, działalność zakonów na misjach, formacja kandydatów do kapłaństwa, równomierne rozmieszczenie kapłanów w świecie.

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. Kościołów lokalnych, ich obsadzania, tworzenia i zmian

Przewodniczący — kard. Angelo Sodano

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. Kościoła w Europie Wschodniej

Przewodniczący — kard. Angelo Sodano

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. zakonów pracujących na misjach

Przewodniczący — kard. Jozef Tomko

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. formacji kandydatów do kapłaństwa

Przewodniczący — kard. Pio Laghi

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. równomiernego rozmieszczenia kapłanów na świecie

Przewodniczący — kard. Pio Laghi

TRYBUNAŁY

Każde społeczeństwo ma swoje przepisy prawne i trybunały, które czuwają nad ich przestrzeganiem i korygują uchybienia. Również Kościół musi je posiadać. Kościół katolicki, pragnąc być wierny zasadom swojego Boskiego Założyciela i chcąc zgodnie z nimi postępować nie może się obyć bez prawa kanonicznego. Ponieważ Kościół jest również odpowiedzialny za zbawienie swoich synów i za ewangelizację świata, nie może nie zapewniać sobie praw, związanych ściśle z Objawieniem i ze stale nowymi potrzebami swego życia wewnętrznego i zewnętrznego.

Penitencjaria Apostolska

Wielki penitencjarz — kard. William Wakefield Baum

Regens — bp Luigi de Magistris

Najwyższy Trybunał Sygnatury Apostolskiej

Prefekt — kard. Gilberto Agustoni

Sekretarz — abp Zenon Grocholewski

Trybunał Roty Rzymskiej

Dziekan — ks. prał. Mario Pompedda

Penitencjaria Apostolska

W kompetencji tego trybunału leży wszystko, co odnosi się do spraw wewnętrznych — również niesakramentalnych — jest to zatem udzielanie dyspens i odpustów zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej, oraz rozstrzyganie kazusów związanych ze sprawowaniem sakramentu pokuty.

Najwyższy Trybunał Sygnatury Apostolskiej

Dykasteria ta, poza wykonywaniem funkcji najwyższego trybunału, troszczy się o właściwy wymiar sprawiedliwości w Kościele. Pełni rolę najwyższej instancji w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa, rozstrzyga spory kompetencyjne między trybunałami, rozpatruje odwołania od decyzji administracyjnych rzymskich dykasterii i różne spory administracyjne przekazane przez Papieża lub inne dykasterie, prowadzi sprawy dotyczące nieważności aktów prawnych, a w związku z tym także naprawianie szkód wynikłych z nielegalnych aktów administracyjnych.

Trybunał Roty Rzymskiej

Pełni zwykle funkcję instancji wyższego stopnia przy Stolicy Apostolskiej. Wyroki Roty Rzymskiej mają charakter wzorcowy. Rota rozpatruje sprawy w składzie trzech wyznaczanych kolejno audytorów i jest trybunałem apelacyjnym dla spraw rozstrzyganych przez niższe trybunały kościelne, tych zwłaszcza, które dotyczą orzeczenia nieważności małżeństwa, tzn. ustalenia faktu, że nie zostały spełnione konieczne warunki, aby powstało ważne małżeństwo.

PAPIESKIE RADY

W odnowionej strukturze Kurii Rzymskiej odrębny sektor stanowią Papieskie Rady, których jest obecnie dwanaście. Konstytucja Apostolska Pastor Bonus określa ich zasadnicze cele i zadania, a także powiązania z innymi dykasteriami. Każda Rada ma własną specyfikę i strukturę. Przedmiotem ich troski są sprawy, które znalazły się w centrum szczególnego zainteresowania Kościoła w ostatnich latach. Przy Papieskiej Radzie ds. Popierania Jedności Chrześcijan działa Komisja ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem, powołana przez Pawła VI w 1974 r. Urząd przewodniczącego Rady i Komisji sprawuje ta sama osoba. Podobna Komisja powstała również przy Radzie ds. Dialogu Międzywyznaniowego, a jej zadaniem jest utrzymanie kontaktów religijnych z islamem, papieskie Rady to:

Papieska Rada ds. Świeckich

Przewodniczący — abp James Francis Stafford

Sekretarz — bp Stanisław Ryłko

Podsekretarz — prof. Guzman Carriquiry

Papieska Rada ds. Popierania Jedności Chrześcijan

Przewodniczący — kard. Edward Idris Cassidy

Przewodniczący honorowy — kard. Johannes Willebrands

Sekretarz — bp Pierre Duprey MAfr.

Podsekretarz — ks. prał. Eleuterio Francesco Fortino

Komisja ds. Kontaktów Regilijnych z Judaizmem

Przewodniczący — kard. Edward Idris Cassidy

Wiceprzewodniczący — bp Pierre Duprey MAfr

Sekretarz — ks. prał. Francesco Di Felice

Papieska Rada ds. Rodziny

Przewodniczący — kard. Alfonso Lopez Trujillo

Sekretarz — bp Francisco Gil Hellin

Podsekretarz — ks. prał. Francesco Di Felice

Papieska Rada „Iustitia et PAX”

Przewodniczący — kard. Roger Etchegaray

Wiceprzewodniczący — abp Francois Xavier Nguyen Van Thuan

Sekretarz — ks. prał. Diarmuid Martin

Podsekretarz — ks. prał. Giampaolo Crepaldi

Papieska Rada „Cor Unum”

Przewodniczący — abp Paul Josef Cordes

Sekretarz — ks. prał Ivan Martin - Lopez

Podsekretarz — ks. prał. Karel Kasteel

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych

Przewodniczący — abp Giovanni Cheli

Sekretarz — abp Francesco Gioia OFMCap.

Podsekretarz — ks. prał. Giuseppe A. De Andrea

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia

Przewodniczący — kard. Fiorenzo Angelini

Sekretarz — Jose Luis Redrado Marchite OH

Podsekretarz — Felice Ruffini MI

Papieska Rada ds. Interpretacji Tekstów Prawnych

Przewodniczący — abp Julian Herranz

Sekretarz — bp Bruno Bertagna

Podsekretarz — Marino Maccarelli OSM

Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego

Przewodniczący — kard. Francis Arinze

Sekretarz — bp Michael Louis Fitzgerald MAfr.

Podsekretarz — ks. John Bosco Masayuki Shirieda SDB

Komisja ds. Kontaktów Religijnych z Islamem

Przewodniczący — kard. Francis Arinze

Wiceprzewodniczący — bp Michael Louis Fitzgerald MAfr.

Sekretarz — ks. Khaled Akasheh

Papieska Rada ds. Kultury

Przewodniczący — kard. Paul Poupard

Sekretarz — ks. prał. Franc Rode CM

Podsekretarz — o. Bernard Ardura OPraem.

Rada Koordynacyjna Akademii Papieskich

Przewodniczący — kard. Paul Poupard

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu

Przewodniczący — abp John Patrick Foley

Przewodniczący honorowy — kard. Andrzej Maria Deskur

Sekretarz — bp Pierfranco Pastore

Podsekretarz — Hans-Peter Rothlin

URZĘDY

Kamera Apostolska

Kamerling Kościoła Świętego — kard. Eduardo Martínez Somalo

Wicekamerling — abp Ettore Cunial

Audytor generalny — ks. prał. Antonio Petti

Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej

Proprzewodniczący — abp Lorenzo Antonetti

Sekretarz — abp Claudio Maria Celli

Prefektura Ekonomicznych Spraw Stolicy Apostolskiej

Przewodniczący — kard. Edmund Casimir Szoka

Sekretarz — bp Luigi Sposito

Prefektura Domu Papieskiego

I Prefekt — bp James Michael Harvey

II Prefekt — bp Stanisław Dziwisz

Regens — ks. prał. Paolo de Nicolo

Szef protokołu — o. Leonardo Sapienza RCI

Mistrz ceremonii papieskich — bp Piero Marini

Centralny Urząd Statystyczny Kościoła

Odpowiedzialny — ks. prał. Vittorio Formenti

Kamera Apostolska

Zarządza finansami od XI wieku, zajmuje się dobrami oraz sprawami doczesnymi w czasie wakansu Stolicy Apostolskiej. Przewodniczy jej kardynał kamerling, który zarządza Kościołem w czasie wakansu Stolicy Apostolskiej, ale oczywiście nie tak jak to czyni papież.

Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej

Zarządza majątkami, które zostały przy Stolicy Apostolskiej po roku 1870, w następstwie konkordatu z Włochami. Kierowana jest przez kardynała przewodniczącego, którego wspomaga sekretarz i rada kardynałów.

Prefektura Ekonomicznych Spraw Stolicy Apostolskiej

Urząd ten koordynuje wszystkie organa finansowe Stolicy Apostolskiej i czuwa nad nimi z wyjątkiem Instytutu Dzieł Religijnych powołanego dla zarządzania dobrami dzieł miłosierdzia. Oprócz tego zajmuje się analizą budżetu urzędu gubernatorstwa oraz kontroluje wydatki wszystkich zależnych od niej urzędów.

Prefektura Domu Papieskiego

Na jego czele stoi prefekt, którego wspomaga regens. Zakres działania prefekta, czyni z niego prawdziwego zarządcę. Zarówno w pałacu watykańskim, jak i w każdym innym miejscu pobytu papieża. Do jego obowiązków należy sporządzanie listy audiencji papieskich, przygotowywanie ceremonii papieskich oraz wydawanie koniecznych rozporządzeń w czasie wizyt Ojca Świętego w jego rzymskiej diecezji. Jest to więc zaufany człowiek Ojca Świętego zajmujący się administracją jego domu.

Centralny Urząd Statystyczny Kościoła

Zbiera dokładne wiadomości o najskromniejszych nawet parafiach, diecezjach, zakonach, starannie utrwala istniejący w danej chwili stan rzeczy, by duszpasterze byli zawsze dokładnie poinformowani o życiu Kościoła. Tę samą metodę stosuje w odniesieniu do wszystkich organów Kurii Rzymskiej.

KOMISJE I KOMITETY

Papieska Komisja ds. Kościelnych Dóbr Kultury

Przewodniczący — abp Francesco Marchisano

Sekretarz — ks. Carlo Chenis SDB

Papieska Komisja Archeologii Sakralnej

Przewodniczący — abp Francesco Marchisano

Sekretarz — prof. Fabrizio Bisconti

Papieska Komisja Biblijna

Przewodniczący — kard. Joseph Ratzinger

Sekretarz — o. Albert Vanhoye SJ

Papieska Komisja ds. Rewizji i Poprawienia Wulgaty

Dyrektor — o. Jean Mallet OSB

Papieska Komisja „Ecclesia Dei”

Przewodniczący — kard. Angelo Felici

Sekretarz — ks. prał. Camille Perl

Międzynarodowa Komisja Teologiczna

Przewodniczący — kard. Joseph Ratzinger

Sekretarz — Georges Marie Martin Cottier OP

Papieski Komistet ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych

Przewodniczący — Edouard Gagnon SJ

Sekretarz — Ferdinand Pratzner SJ

Papieski Komitet Nauk Historycznych

Przewodniczący — ks. prał. Victor Saxer

Sekretarz — Vittorino Grossi OSA

Komitet Wielkiego Jubileuszu Roku 2000

Przewodniczący — kard. Roger Etchegaray

Sekretarz — abp Sergio Sebastiani

Archiwum Soboru Watykańskiego II

Dyrektor — ks. prał. Vincenzo Carbone

Komisja ds. Adwokatów

Przewodniczący — abp Zenon Grocholewski

Kardynalska Komisja ds. Papieskich Sanktuariów w Pompei, Loreto i Bari

Przewodniczący — kard. Virgilio Noe

Komisja Dyscyplinarna Kurii Rzymskiej

Przewodniczący — kard. Vincenzo Fagiolo

INSTYTUCJE ZWIĄZANE ZE STOLICĄ APOSTOLSKĄ

Tajne Archiwum Watykańskie

Archiwista — kard. Luigi Poggi

Prefekt — Josef Metzler OMI

Apostolska Biblioteka Watykańska

Bibliotekarz — kard. Luigi Poggi

Prefekt — Leonard E. Boyle OP

Drukarnia Watykańska

Dyrektor Generalny — Elio Torrigiani SDB

„L'Osservatore Romano”

Dyrektor — prof. Mario Agnes

Sekretarz — dr. Carlo De Lucia

Red. wyd. francuskiego — dr. Jean-Michel Coulet

Red. wyd. angielskiego — ks. Robert J. Dempsey

Red. wyd. portugalskiego — ks. prał. Antonio E. De Barros Marcondes

Red. wyd. hiszpańskiego — Arturo Gutierrez Gómez LC

Red. wyd. niemieckiego — dr. Hans-Joachim Kracht

Red. wyd. polskiego — Czesław Drążek SJ

Watykańska Księgarnia Wydawnicza

Prezes Rady Administracyjnej — abp Giovanni De Andrea

Dyrektor — Nicolo Suffi SDB

Radio Watykańskie

Przewodniczący Komitetu Koordynacyjnego — Roberto Tucci SJ

Dyrektor Generalny — Pasquale Borgomeo SJ

Dyrektor Programów — Federico Lombardi SJ

Kierownik Programu polskiego — Andrzej Majewski SJ

Watykański Ośrodek Telewizyjny

Prezes Rady Administracyjnej — dr Emilio Rossi

Administracja Bazyliki św. Piotra

Przewodniczący — kard. Virgilio Noe

Urząd Dobroczynności Apostolskiej

Jałmużnik papieski — abp Oscar Rizzato

Biuro Pracy Stolicy Apostolskiej

Przewodniczący — kard. Jan Pieter Schotte CICM

Wiceprzewodniczący — abp Giovanni De Andrea

Dyrektor — inż. Gio Maria Poles

Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej

Dyrektor — dr Joaquín Navarro-Vals

Wicedyrektor — o. Ciro Benedittini OP

Papieska Komisja ds. Państwa Watykańskiego

Przewodniczący — kard. Rosalio Jose Castillo Lara SDB

Sekretarz — bp Gianni Danzi

Instutyt Dzieł Religijnych

Dyrektor — Lelio Scaletti

Peregrinatio ad Petri Sedem

Przewodniczący — abp Sergio Sebastiani

Papieska Akademia Nauk

Prezes — prof. Nicola Cabibbo

Papieska Akademia Nauk Społecznych

Prezes — prof. Edmond Malinvand

Papieska Akademia „Pro Vita”

Prezes — prof. Juan de Dios Vial Correa

Synod Biskupów

Sekretarz Generalny — kard. Jan Pieter Schotte CICM