Biochemia nowotworów- 16/10/2012

135 tys polakow rocznie zapadaa na choroby nowotworowe, ale 42 proc. Zn ich przeżywa pięć lat. Najgorszy wynik w Europie- wynika z raportu przgotowanego przez Larlonska Institutet i Wyższą Szkołe Ekonomii w Sztokhomie. Nowotwór jest z to złożony proces patologiczny trwaący niekiedy wiele lat, którego istotą jest nieograniczony, niekotnrolowany i nieodwracalny rozrost komórek ustoroju z nieprawidłowym ich zróżnicowaniem.

Rodzaje nowotworów

1. Łagodny

2. Złośliwy

1. Nowotków anaplastyczny

2. Mięsak, szczególnie mięśniówka gładka

3. Rak

4. Potworniak

5. Nowotwór miejscowo złościwy

1. Nowotwór miejscowo złośliwy

Nowotwór złośliwy charakteryzują się następującymi zmianami w komórkach

1. Zmianą wielkości komórki

2. Zmianą kształtu komórki

3. Zmianą stosunku jądra do cypolazmy(zwykle wieszka są jądra, mniejsza ilość cytoplazmy_,

4. Zmianą barwliwości komórki i jej elementów

5. Czestszym występowaniem figur podziału

Główne różnice między nowotworem złośliwym i łagodnym

	łagodny	złośliwy
Szybkość wzrostu	powolny	szybki
torebka	Zwykle jest	Nie ma
Naciekanie tkanek	Nie ma	jest
Wrastanie do naczyń	Nie ma	jest
przerzuty	Nie ma	Są
wznowy	Nie ma	są
Buowa histologiczna	Zbliżona do tkanki prawidłowej	Różni się od tkanki prawidłowej wykazuje cechy anaplazji

Klasyfikacja TNM

1. T(tumor)- guz w umiejscowieniu pierwotnynm

2. N (nodulus)- ocena stanu węzłów chłonnych

3. M( Metastaes) – przerzuty odległe

-liczby dodawane do litery T oznaczają wielkość guza.

Liczba dodawane do litery N oznaczają stopień zajęcia węzłów chłonnych

W odniesieniu do litery M używa się dwóch oznaczeń Mo- brak przerzutów i M1 – odległe przerzuty

Komórka nowotworowa

Komórka nowotworowa to komórka pozbawiona możliwości apoptozy, której cykl komórkowy został zaburzony. Komórka nowotworowa dzieli się nieustannie i bez ograniczeń . Charakteryzuje ją obecność telomerazy, co powoduje jej stały i niekontrolowany rozwój. Pod tym względem przypomina komórki macierzyste, jednak nie odchodzi do specjalizacji komórki. Podział komórek nowotworych możę prowadzić do powstania guza nowotworowego.

Kancerogeneza

Proces prowadzący do powstania nowotworu zwykle zachodzący na poziomie DNA w postaci mutuali molekularnej. Zmiany zachodzą za wielu poziomach:

Mutacji pojedynczych genów

Mutacji chromosomalnych(amplifikacje, delecje i translokacje )

Zmiany ekspresji genów, np. w wyniku metylacji

W wyniku włączenia do genomu genów wirusa onkogennego

Trasfromacja nowotworowa	Rozwój nowotworu
Komórka zdrowa	Komórka nowotworowa
Inicjacja(krytyczne mutacje)	Promocja( zredukowana apoptoza niekontrolowane podziały)
Komórki prenowotworowa	Nowotwór łagodny
Trasformacja(aktywacja onkogenów, inaktywacja genów, supresorowych	Progresja(zredukowana apoptoza niekontrolowane podziały)(neoangiogeneza)
Komórka nowotworowa	Nowotwór złośliwy

Etapy kancerogenzy:

Inicjacja w tym eteapie pojawia się pojedyncza mutacja może ona powstać spontanicznie lub powstać pod wpływ karcynogenu

Promocja – wieloetapowy rozwój klonu korkowego zawierającego mutacje nabytą w procesie inicjacji. Główny mechanizmem promocją są zaburzenia ekspresji genów prowadzące o zaburzenia procesów regulacyjnych komórki i do zwiększonej proliferacji.

Inwersja- powstają kolejne mutacje w komórkach nowotworowych. Ujawniają się zmiany fenotypowe( inny ksztat komórek nowotworowych).

Progresja- nieodwracalny etap prowadzący do powstania nowotworu. Polega on głownei na pojawianiu się kolejnych zaburzeń© molekularnych przede wszystkim zmian w kariotypie. W miarę jak uszkodzeni się nakładają powstają klony zdolne do naciekania i tworzenia przerzutów.

MikroRNA odpowiedzialna za przerzuty

Jeden z rodzaju mikroRNA(miR- 10b) występuje w dużej ilości w komórkach raka piersi, które uczestniczą w powstawaniu przerzutów tego nowotworu do innych organów. Naukowcy z USa odrykli że MiR – 10b jest aktywowane przez czynnik Twist regulujący transkrypcję w wielu rodzajach nowotworów MiR 10b umożlwia komórkom guzów piersi atakowanie innych narządów.

Gen zaangażowane w proce nowotworowym

1. Protoonkogeny

2. Antyonogeny(superwesowe)

3. Onkogeny

W komórce występują liczne i zróżnicowane protooongokeny, ich głowne funce to:

Zwierająca informacje dla czynników wzrostowych ich receptorów błonowych

Kodują wewnątrzkomórkowe przekaźniki informacji związanej z porcesami wzrostu i proflireacji

Kodują czynniki transkrypcyjne pobudzjące proliferację i upośledzające procesy różnicowania komórki

Kodują biała regulatorowe cyklu komórkowego(cyklin i kizazy cyklinozalezne_ enzymy (glownie kinazy_ , a także czynniki kontrujące proces apoptozy.

Zmiana prowdząca protoonkogenów w onkogeny jest przede wszystkim skutkiem mutacji . Podobne następstwa może mieć translokacja chromosomalna np. chromosom Philadelphia, obecny u (0% chorych na przewlekłą białaczkę szpikową lub amplifikacja genu ( tj. jego wielektrone skopiowane).

Antyokogen, inaczej gen supresorowy- gen działający hamująco na procesy proliferacji komórkowej( geny bramkowe_, bądź stabilizująco na procesy utrzymujące stabilność genetyczną komórki( geny opiekuńcze).

okogeny	Geny supersorowe
Geny dominujące	Geny recesywne
Mutacje prowadzą do nadmiernej funckji	Mutację prowadzą do utraty funkcji
Ulegają mutacjom w komórkach somtaycznych	Ulegają mutacjom
Rzadko warunkują dziedzicne postacie nowotworów	Wywołują dziedzicznie postaci nowotworów

Gdy normalne komórki ulegną uszkodzeniu które nie może być naprawione, podlegają eliminacji przez apoptoże . Komórki rakowe unikają apoptozy i dzielą w niekontrolowany sposób

Współczenese teorie powstawania nowotworów

1. Teoria standardowa

2. Teoria mutatorowa

3. Teoria wcześniej niestabillnośc

4. Teoria pananeuploidii

Teoria standardowa

Kancerogeny

Mutacje protookogenach i genach supresorowych

Aktywacja Nokogenó i anatkywacja genów supersowch

Niektorlowany wzrost

Nowotwór

Teoria mutatorowa

Teroia panaeuploidii

Komórka diploidalna- autokataliczyucznr proces indukuje powstawanie kolejnych aneuploidii i pobocznych mutacji

Aneuploidia

Powstaje spontanicznie lub w wnyniku działa karcynogenów-niestabilność chormosowa wynikają z niej niestabilność genetyczna

Prowadzi do śmierci komórki(niestabilne chromosomy, mutacje letalne)- nowotwór

Najważniejsze czynniki Rapotwórcze

1. Czynniki endogenne

2. Dym papierosowy

3. Spaliny w samochodzie, wyziewy z kominów fabrycznych

4. Promieniowanie jonizujące

5. Mykotoskyny

6. Wirusy

Dym papierosowy

Wyodrębniono ponad 40 karcynogenów. Należą do nich nitrozaminy, wielopierścnieniowe węglowodory aromatyczne ( np. benzopiren), pochodne fenolu, aminy aromatyczne i wiele, wiele innych

Spaliny samochodowe, wyziewy z kominów fabrycznych

Promieniowanie jonizujące

MykotoksynyVirusy

1. Wirusy zaalenia wątroby tybu B i C

2. Wirus Epstein-barra

3. Wirus papilloma i hepres typu II

4. Rerowirus HTLV I

Leczenia

1. Chemioterapia

2. Radioterapia

3. Leczenie chirurgiczne

4. Hipertermia miejscowa

5. immunoterapia

Witaminy antyoksydacyjne uczestniczą:

W bezpośrednich reakcjach wolnorodniowych w przekazywaniu sygnałów komórkowych

wpływają na aktywność enzymów i ekspresję genó uczestniczących