WYKŁAD 1

System – uporządkowany zbiór różnych elementów.

Prawo jest systemem, ma charakter uporządkowany i ma 4 cechy:

- hierarchiczność – moc prawna, na podstawie akt prawa powszechnie obowiązującego i wewnętrznie obowiązujące
- zupełność – obejmuje wszystko to, co powinno być objęte prawem, inaczej mówiąc prawo reguluje to, co powinno być regulowane,
- spójność – wszystkie regulacje w całym systemie są ze sobą spójne:
a) pionowa – oznacza, że akty niższego rzędu są zgodne z aktami wyższego rzędu
b) pozioma – takie akty o tej samej mocy prawnej są ze sobą zgodne.
- niesprzeczność – prawo nie może być ze sobą sprzeczne.

System prawa dąży do asymptoty, ale nigdy do tego w pełni nie dochodzi. Zawsze prawo jest trochę nie hierarchiczne, trochę nie zupełne, trochę nie spójne, trochę nie sprzeczne, dlatego że przepisów jest zbyt dużo.
Podstawowym organem jest Trybunał Konstytucyjny, który dba o to, aby ustawy niższe od Konstytucji były z nią zgodne. Stara się zapewnić hierarchiczność i spójność.
Każdy akt prawny i każdy przepis w tym akcie ma moc prawną. Moc prawa wiąże się z hierarchicznością i spójnością pionową.
Ustawodawca i prawodawca jest to ten sam jeden abstrakcyjny podmiot, ponieważ nie istnieje coś takiego, ale przyjmujemy dla uproszczenia komunikacyjnego. Całe prawo jest tworzone przez jeden podmiot, czyli władzę. Ten podmiot nazywa się ustawodawcą, który wskazuje ten termin, że się odnosi do ustaw, ale nie tylko, ponieważ to on ustanowił nam prawo. Wszystkiego autorek zawsze jest ustawodawca albo prawodawca.

Akty powszechnie obowiązujące:
- konstytucja - najważniejszy akt prawny w Polsce, w którym są zapisane prawa i obowiązki, jako mieszkańców/obywateli Polski. Opisuje jak wygląda cały układ władz w Polsce.
- umowy międzynarodowe ratyfikowane na podstawie zgody wyrażonej w drodze ustawy – np. sojusze wojskowe, prawa człowieka, konwencje międzynarodowe, podatki,
Umowa między narodowa w momencie, gdy jest zawierana nie wchodzi od razu do polskiego prawa, może ją ktoś sobie zawrzeć, ale ona jeszcze w Polsce nie obowiązuje w rozumieniu nas, jako ludzi. By mogła rozpocząć obowiązywanie potrzebna jest tzw. ratyfikacja. Prezydent RP ratyfikuje umowy międzynarodowe.
Ratyfikacja – jest to wprowadzenie do polskiego systemu prawnego wykonane przez prezydenta RP.

Prezydent nie może ratyfikować każdej umowy, jaką chcę, ponieważ są tylko dwie jakby drogi do ratyfikacji, pierwsza – specjalnie uchwalona ustawa, po to, aby wyrażała ona zgodę, czyli taka, w której Sejm się zgadza, aby Prezydent to ratyfikował. To musi w dodatku iść do Senatu, który musi się zgodzić. Potem wraca ta ustawa do Prezydenta z informacją, że on może to ratyfikować, ale nie musi. Ten system jest tak złożony, dlatego, aby trudno było wprowadzić dyktaturę.

- rozporządzenia wydawane przez organy UE – rozporządzenia, dyrektywy, decyzje – obowiązują bezpośrednio w całej UE, czyli jeżeli wychodzi takie rozporządzenie to dotyczy każdego z Unii. Takie akty są wydawane, kiedy są konieczne ze względu na regulacje techniczne, szczegółowe itp. wydaje się to w momencie, gdy trzeba wszystko tak samo uregulować.
Dyrektywy – nie dotyczą obywateli/mieszkańców, tylko kierowane są do władz rządzących państwem. UE wywiera nacisk na władze, aby wszystkich ludzi obowiązywały podobne przepisy.
Decyzje – dotyczą konkretnych, pojedynczych spraw, ale w skali, gdzie jest to istotne dla całej Unii.
- ustawy – tworzy Sejm, uchwala Sejm, Senat i Prezydent – podstawowy akt prawa w Polsce,
- umowy międzynarodowe ratyfikowane bez zgody wyrażonej w drodze ustawy – dotyczą całej reszty, czyli naszego państwa, jednak nie takich, które są bardzo ważne, są głównie administracyjno-porządkowe,
- rozporządzenia – mające charakter wykonawczy do ustaw, może wydawać je Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów(solo), Minister, Prezydent, Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
- akty prawa lokalnego – wydawane przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie swojej właściwości miejscowej. Są to plany zagospodarowania przestrzennego, drogi gminne, powiatowe, komunikacja miejska.

Tylko na podstawie tych aktów może być wydana decyzja w sprawie obywatela.

Wewnętrznie obowiązujące – obowiązuje wewnątrz jednostek organowych, które wydaje dane akty, czyli Minister może zrobić regulamin pracy ministerstwa itp. – musi obejmować wszystko to, co znajduje się wewnątrz danego organu. Dotyczy głównie zarządzeń oraz uchwał.

Luki w prawie – luki w systemie prawa, miejsca, w których coś nie gra. Są trzy rodzaje luk:

Luki aksjologiczne – ktoś uważa, że coś powinno być uregulowane, a nie jest, czyli prawo nie respektuje czy też nie broni wszystkich wartości, które powinny być bronione.
Luki logiczne – polegają na tym, że mamy dwa lub więcej przepisów, które de facto się nawzajem wykluczają.
Luki strukturalne – polegają na tym, że żeby można było skutecznie korzystać z przepisów wyższego rzędu, potrzebne są przepisy niższego rzędu, a tych przepisów po prostu nie ma.

WYKŁAD 2

Przedsiębiorca może być każdy, z tymże w polskim prawie jest taka zasada, że przedsiębiorca prawny jest traktowany jako zawsze przedmiot profesjonalny. Niemniej jednak jest to odrębna kategoria. Mamy osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej i dochodzi do tego przedsiębiorca.

Przedsiębiorca jest to osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Działalność gospodarcza ma różne definicje w różnych aktach prawnych w polskim prawie.
W największym uproszczeniu działalność gospodarcza to działalność w zakresie produkcji, handlu, usług lub robót budowlanych. Działalność prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły w celu osiągniecia dochodu.

Przedsiębiorca jest to pojęcie o charakterze materialnym czyli patrzymy co się naprawdę dzieje u tego człowieka, a potem dopiero na drugim miejscu jest rejestracja. Ponieważ przedsiębiorcy powinni się zarejestrować. Są dwa rejestry w Polsce. Jeden jest to Ewidencja Działalności, a drugi jest to Krajowy Rejestr Sądowy. Jak ktoś się tam nie zarejestrował jest to tzw. szara strefa, ale to nie sprawie że nie jest przedsiębiorca. (zakładamy, że jest uczciwy)

Przedsiębiorca, który jest wpisany do rejestru(do Ewidencji Działalności lub Krajowego Rejestru Sądowego) może mieć tzw. prokurenta.

STOSUNEK PRAWNY

Ludzie zachodzą miedzy sobą w różne stosunki społeczne (koleżeństwo, miłość, przyjaźń itd.) i niektóre z nich regulowane są przez prawo. Np. jak dwoje ludzi, żyją ze sobą, mają wspólnotą psychiczną, fizyczną i gospodarczą to jest to stosunek społeczny konkubinat. Ale wpadną na świetny pomysł i wymyślą sobie, że się ożenią/wyjdą za mąż, wezmą ślub to się to przekształca w stosunek prawny, bo prawo narzuca pewne ramy na tą relacje.
Są takie stosunki prawne, które są zawsze prawne: zlecenie, sprzedaż, dzieło, praca.

Jeżeli mamy różne podmioty to one mogą one mieć ze sobą jakieś zamienne relacje. (Np. koleżeństwo gdzie sobie wychodzimy na piwo itd.) Powstają oczekiwania. Czasami do naszych stosunków społecznych wchodzi państwo narzucając stosunek prawny. Np. sprzedaż.

Na czym polega ten stosunek:
Każdy z tych podmiotów ma swoją nazwę wierzyciel i dłużnik. Dłużnik to jest ten ktoś, który musi zrobić coś na rzecz wierzyciela, a wierzyciel to jest ten który ma prawo domagać się czegoś od dłużnika.

Umowa sprzedaży:

W jedną stronę idzie coś np. kawa w drugą stronę idą pieniądze. Każda z tych osób jest wierzycielem i dłużnikiem.

Wierzyciel/Dłużnik -----$$$------ Dłużnik/Wierzyciel (2 podmioty)

Ta osoba domaga się kawy, daje pieniądze -------- Ta osoba domaga się pieniędzy, wydaje kawę

Podmioty są różne, nie muszą to być jednostki. (Np. Akademia i Stowarzyszenie). Z reguły wszystkie stosunki prawne są dwustronnie zobowiązujące. Czyli jedna strona może się czegoś domagać i coś zrobić i druga też. Czasami jest więcej podmiotów i to też są stosunki prawnej. Czasami może być tylko jedna „strzałka” – jeden ma coś zrobić drugiego. Przedmiotem tego stosunku jest czynienie czegoś lub nieczynienie czegoś.

Te strzałki mają swoja nazwę. Dług i wierzytelność.

Są różne rodzaje przyczyny stosunku prawnego:

• Czynności prawne – najczęściej spotykane

• Czyny niedozwolone – np. jeśli ktoś komuś wybił okno musi mu za to zapłaci

• Akty prawne – np. podział nieruchomości

Lista jest o wiele dłuższa, to są trzy najczęstsze.

Czynność prawna – stan faktyczny, na które składa się co najmniej jedno oświadczenie woli zmierzająca do powstania zmiany lub ustania/rozwiązania stosunku prawnego.

Oświadczenie woli zakomunikowanie przez jakiś podmiot jakiejś drugiej stronie lub stronom jakiejś swojej woli. Ten komunikat jest bardzo ważny bo przez niego do powstają zmiany lub ustają stosunki prawne. Każdego dnia składamy jakieś oświadczenia woli. Forma jest dowolna byle by była zrozumiała dla drugiej stronny.

Kiedy można cofnąć oświadczenie woli:

• Gdy 2 osoba się zgadza

• Odwołanie oświadczenia za nim dotarło do adresata

Formy oświadczenia woli:

• Zwykła (ustna)

• Pisemna – mamy coś na papierze napisane i podpisujemy się pod tym

• Pisemna z datą pewną – wiadomo kiedy zostało podpisane. Datę pewną otrzymujemy u notariusza

• Pisemna z podpisami notarialnymi poświadczonymi – przy notariuszu podpisujemy i notariusz podpisuje że my to podpisaliśmy(wymagany np. przy sprzedaży przedsiębiorstwa)

• Akt notarialny – najmocniejsza forma, notariusz spisuje że jest tak i tak podpis notariusza i nasz. Tego podważyć się nie da, a przynajmniej jest to bardzo ciężkie.

Możemy zawrzeć umowę w jakiej chcemy formie. Czasami prawo wymagają pewnej formy. Wtedy pojawia się problem. Czy czynność wykonana w takiej formie jest ważna czy nie jest ważna.

Np. Umowa o prace powinna być na piśmie, ale praca na czarno (bez pisma) też jest pracą. Jeżeli nie jest napisane, że pismo jest ważne, to pracować można bez umowy o prace.

Gdy chcemy cofnąć oświadczenie woli:

Wady oświadczeń woli

1. Brak świadomości - trudno wykazać. Sytuacja gdy ma epizod psychotoniczny, nie wie co gada i co robi. Reakcja chemiczna np. po jakiejś tabletce, alergia o której nie wiedział. (ALKOHOL SIĘ NIE LICZY. SĄDY WYCHODZĄ Z ZAŁOŻENIA, ŻE WIEMY JAK SIĘ ZACHUJEMY PO ALKOHOLU).

2. Brak swobody - ktoś jest zmuszony do czegoś (fizycznie lub psychicznie)

3. Pozorność - ulubiona wada ZUSu - jedna strona składa z drugą stroną oświadczenie by wprowadzić trzecią w błąd

4. Błąd (ISTOTNY) - mylne przeświadczenie co do jakiegoś stanu (jakby wiedział to by czegoś nie zrobił) błąd musi być istotny i trzeba było wykazać poszukiwaniem prawdy)

5. Podstęp (Kwalifikowana postać błędu) - zatajenie jakiś informacji przed osobą która złożyła oświadczenie

6. Groźba bezprawna - straszenie kogoś

1, 2, 3 – nieważność
4, 5, 6 – możność uchylenia

Gdy mamy już oświadczenie powoli powstaje nam czynność prawna

• Jednostronna (np. testament)

• Wielostronna (np. umowa sprzedaży)

Są trzy sposoby by dokonać czynności prawnej:

• Oferta – propozycja zawarcia umowy

• Negocjacje – jedna i druga strona dogadują się do umowy

• Przetarg – przebijanie się ofertami z drugiej strony

Przyjęcie oferty równa się zgodą na umowę.

WYKŁAD 3 (z notatek z wykładu więc przepraszam za lekki chaos)

Osoba fizyczna – każdy
Firma – nazwa pod którą przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo

Forma prawna

Osoba fizyczna – nazwisko = firma
Inne podmioty – nazwa (dowolna) + forma prawna (spółka z o.o.; spółka jawna)

Inne warunki zakładania firmy

• musi się odróżniać od firm w miejscowości (np. nazwą)

• nazwa firmy tożsama z tym co robi firma

• nazwa firmy (lub produkt) zgodna z pochodzeniem geograficznym (francuskie wina z Polski)

• nie można sugerować klientowi, że jest się inną firmą (firmactwo, podróbki)

  • podobne nazywa

  • podobne logo

• nie można przenieść firmy bez przedsiębiorstwa

Wójt, krajowy rejestr sądowy -> organy sprawdzające

PRZEDSIEBIORSTWO

- zespół skład. Majątkowych i niemajątkowych służących prowadzeniu działalności gospodarczej
np.: programy kom, umowy, księgi majątkowe, nieruchomości
+ nazwa = firma

- nazwa (firma) jest nierozerwalnie związana przedsiębiorstwa

Franczyza – oddanie w używanie swojej firmy w używanie innego przedsiębiorcy
- np. restauracje na licencji McDonalds.
- te same standarty zachowań
(identyczne produkty, normy, standarty)

PRZEDSIĘBIORCY

• os fizyczna

• inne podmioty:

  • spółki kapitałowe (osobowość prawna)

  • spółki osobowe (brak osobowości prawnej; obowiązkowo nazwisko w nazwie; odpowiada się swoim majątkiem)

Spółki osobowe

• Jawna

• Partnerska

• Komandytowa

• Komandytowo akcyjna

Spółki kapitałowe

• Z ograniczoną odpowiedzialnością

• Akcyjna

Jawna

• Każdy wnosi wkład (przestaje być on własnością, staje się współwłasnością)

• Co najmniej dwóch wspólników (obaj mają prawo reprezentacji)

• Nazwisko co najmniej jednego wspólnika

• Odpowiedzialność subsydiarna (pomocnicza) -> za zobowiązania (długi) odpowiadają wszyscy równo

Partnerska

• Partner i ja = spółka partnerska

• Dotyczy tylko wolnych zawodów (lekarz, dentysta, architekt, adwokat)

• Podział odpowiedzialności:

  • 1) za długi – każdy za każdego

  • 2) zawodowa – indywidualnie

Komandytowa

• Dwóch wspólników:

  • Komplementariusz

    • odpowiada swoim majątkiem

    • tylko on może reprezentować firmę

  • Komandytariusz

    • odpowiada za długi tylko do kwoty komandytowej

    • nie reprezentuje spółki

• Nazwisko komplementariusza

Komandytowo akcyjna

• Nazwisko komplementariusza

• Komplementariusz i akcjonariusz

Spółki kapitałowe

• Kapitał

• 1 osoba zarządza

• 1 osoba finansująca

• Zarząd

  • Zarządza

  • Wybierany przez właścicieli

  • Właściciel może (nie musi) wejść do zarządu

• Posiadanie akcji ≠zarządzanie

• Odpowiedzialność za długi

  • Nikt

  • Sama spółka

• Jeśli majątek spółki nie starcza na dług, można sięgnąć do majątku zarządu

• Powstaje z chwilą wpisania do rejestru przedsiębiorców (nabywają osobowość prawną)

• Akt notarialny = „spółka w organizacji”

  • Może funkcjonować (tak jak spółka osobowa)

  • Nie ma osobowości prawnej

Rejestr przedsiębiorców: (inni wpisywani)

• Fundacje

• Stowarzyszenia

• Związki zawodowe (w wąskim zakresie)

• Przedsiębiorstwa państwowe

• Spółdzielnie

NIE mogą prowadzić działalności gospodarczej (wpisać się w rejestrze przedsiębiorczości):

• Partie polityczne

• Osoby zajmujące stanowiska państwowe (prezydent, premier)

• Policjanci

• Żołnierze

• Prokuratorzy

Działalność gospodarcza

• Os. Fizyczna

• Os. Nie posiadające osobowości prawnej

• Spółka cywilna (nie jest spółką

  • Umowa między ludźmi

    • Biorą za siebie odpowiedzialność

    • Nie ma akcji

  • Cel założenia

    • Jednorazowe przedsięwzięcia

WYKŁAD 4

praca

Pracownik podporządkowanie pracodawca

wynagrodzenie

„na zlecenie” nie ma podporządkowania, pracodawca nie wydaje na bieżąco poleceń.

Osobiste wykonanie – w stosunku pracy wykonuje je jeden pracownik, nie ma możliwości zamiany.

Ryzyko pracodawcy:

• Organizacyjne – na każdego pracownika trzeba mieć zmiennika

• Gospodarcze – pracodawca ma zapewnić prace pracownikowi

• Cywilne – za wyrządzone szkody przez pracownika odpowiada pracodawca

Zdarzenia prawne stosunku prawnego:

• Umowa o prace (powinna być zawarta na piśmie ustna też się liczy)

• Powołanie (np. wojewoda, urzędnicy wyżsi, głównie w administracji publicznej, osobę tą można zawsze odwołać)

• Mianowanie (w służbie cywilnej, sędziowie, nauczyciele akademiccy, prokurator , nie można odwołać)

• Wybór (np. wybory prezydenckie osoba jest powołana )

• Spółdzielcza umowa o prace (umowa zawarta między spółdzielnią pracy (osoba prawna) a członkiem spółdzielni pracy (osoba fizyczna)

Rodzaje umów o prace :

1. Na czas nie określony ( kiedy nie wiadomo jaka jest umowa, ciężko odwołać pracownika trzeba podać dobre uzasadnienie )

2. Na czas określony (do 3-4 lat jest najlepsza na względnie krótki okres, 2 tyg. na wypowiedzenie bez uzasadnienia, bez wypowiedzenia do 6 miesięcy, trzecia umowa z rzędu jest na czas nieokreślony gdy jest między umowami miesiąc przerwy nadal jest umowa na czas)

3. Próbny ( może być zawarta max. 3 miesiące, można ją zawrzeć raz co do jednego rodzaju pracy)

4. Zastępstwo ( na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika, okres wypowiedzenia 3 dni robocze

5. Wykonanie określonej pracy (jak nie wiadomo ile potrwa praca)

6. W celu przygotowania zawodowego (dla uczniów zawodówek, ciężko jest zwolnić takiego pracownika )

Nie można wnieść wypowiedzenia w przypadku:

• Kobiety w ciąży

• Osoby która jest w wieku ochronnym

• Działacza związków zawodowych

• Osoby na urlopie