1.REKLAMA (wersja 1) – Sztuka werbowania odbiorów za pomocą dźwięku, obrazu, druku, gestów. Dźwignia handlu, motor sprzedaży. Ozdoba współczesnego życia, manifestacja optymizmu i radości, rozrywka dla oka i umysłu. Najpiękniejszym wyrazem naszej epoki. Główna nowość dnia, sztuka, potęga.
2.REKLAMA (wersja 2) – Maszyna do przymuszania. Włamuje się nielegalnie do podświadomości. Podaje gotowe rozwiązania. Przekształca człowieka w „konsumpcyjne zwierzę”.
„Reklama to rozpowszechnianie wiadomości o usługach i towarach w ceku wywoływania wzrostu sprzedaży”.
Pierwsza reklama została odnaleziona w Tab, sprzed ok. .p.n.e.
ADVERTISING-poch. Łac. – reklama.
3.Ze starożytności wywodzą się reklamy:
Handel i reklama okrężna
Muzyka i śpiew w reklamie
Szyldy
Latarnie, lampiony
Obiekty realistyczne
„Ojcem reklamy był rynek, a matką zaś konkurencja”.
4.Reklamy w starożytności-pierwsze zabytki w państwie Sumeryjskim, następnie w starożytnym Egipcie.
Starożytny Rzym – przede wszystkim handel, sprowadzanie produktów z Europy (wosk, słoma, bursztyn). Produkty z Chin – jedwab. Indie – przyprawy, leki, perfumy. Afryka – kość słoniowa.
5.RETORYKA-rasomówstwo, sztuka wymowy, umiejętność dobrego i rzetelnego przekonywania słuchaczy, czyli przekazywania treści perswazyjnych. Teoria retoryki opierała się na obserwacji możliwości perswazyjnych ludzkiej mowy, a środki retoryczne nie były wynajdywane przez teoretyków, lecz pochodziły z przemówień sławnych oratorów.
ARGUMENTUM AD AUDITOREM-pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant nie zwraca się bezpośrednio do oponenta, lecz do audytorium. Jednocześnie nie odpowiada racjonalnie na zarzuty stawiane przez rozmówcę, w sposób populistyczny odwołując się do gustów i upodobań słuchaczy. Pozyskanie audytorium ma na celu wywarcie presji na oponencie, który nie będzie miał śmiałości przeciwstawić się opiniom grona słuchaczy.
ARGUMENTUM AD VERECUNDIAM-pozamerytoryczny sposób argumentowania, polegający na powoływaniu się na jakiś autorytet, którego wprawdzie druga strona nie uznaje, ale też nie może go zakwestionować, będąc skrępowana uczuciami szacunku lub nieśmiałością, czy też obawą narażenia się na zarzut zarozumiałości.
ARGUMENTUM AD BACULINUM/BACULUM - pozamerytoryczny sposób argumentowania, polegający na grożeniu dyskutantowi przykrymi konsekwencjami przyjęcia jego tezy, przy czym zabieg ten ma na celu nie przedstawienie jej logicznych następstw, lecz wywarcie presji na rozmówcy za pomocą emocji. W skrajnych wypadkach argument ten może dotyczyć groźby użycia przemocy ze strony samego dyskutanta.
ARGUMENTUM AD IGNORANTIAM-pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant uznaje za dowód prawdziwości swojej tezy fakt, że jego oponent nie potrafi uzasadnić tezy przeciwnej. Bazowanie na niewiedzy i nieznajomości określonych faktów i zjawisk.
ARGUMENTUM AD MISERICORDIAM-pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant porzuca właściwy spór, starając się odwołać do naszych uczuć. W ten sposób chce wywrzeć na nas presję do zmiany przekonań. Wzbudzanie litości i współczucia celem zjednoczenia sobie osoby lub grupy. Stary sposób żebraków i różnych naciągaczy.
ARGUMENTUM AD PERSONAM-pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant porzuca właściwy spór i zaczyna opisywać faktyczne lub rzekome cechy swego przeciwnika. W ten sposób unika stwierdzenia, że jego racjonalne argumenty zostały wyczerpane, a jednocześnie sugeruje audytorium, że nasze poglądy są fałszywe. Dodatkowo, obrażanie oponenta ma na celu wyprowadzenie go z równowagi, tak by utrudnić mu adekwatne reagowanie na przedstawiane postulaty. Przypisywanie dyskutantowi samych wad, a nawet obrażanie go.
ARGUMENTUM AD POPULUM-pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym mówca odwołuje się do gustów, upodobań i przesądów tłumu. Bazując na egoizmie narodowym, instynktach, stereotypach czy uprzedzeniach, retor próbuje w ten sposób pozyskać lud do swojej tezy. Argument ten bazuje na niechęci większości ludzi do naruszenia status quo – innowacji, wszystkiego, co nowe i nieznane, trudnych problemów wymagających intensywnego myślenia, niejednoznaczności czy nonkonformizmu.
ARGUMENTUM AD VANITATEM– pozamerytoryczny sposób argumentowania, w którym dyskutant wykorzystuje próżność drugiej strony w dyskusji, drogą umiejętnie dawkowanych, mniej lub bardziej zasadnych, pochlebstw, celem uzyskania akceptacji na wygłaszany pogląd.
ARGUMENTUM AD CRUMENAM-„do sakiewki”, cena-tani produkt-tym namawia no kupna towaru, oraz przeciwność- towary elitarne.
PANACEUM-domniemany środek leczniczy przeciw wszystkim chorobom, poszukiwany przez alchemików, spotykany w legendach i mitach. Bazuje na niewiedzy.
6.Najstarszy zachowany plakat-1482 Katedra Notre Dame. Plakaty reklamowe- koniec XV wieku.
Co reklamowano: żywność, usługi, wyroby codziennego użytku, misteria, spektakle, bractwa kościelne, książki.
REKLAMA DRUKIEM- do pierwszych prymitywnych gazet drukowanych na polecenia dostojników kościelnych i państwowych zaczęto dołączać kartki z informacjami handlowymi. Poczta także sprzyja rozwojowi reklamy-jej uruchomienie i rozpowszechnianie.
Co sprzyjało rozwojowi reklamy: budowa dróg (łatwiejsze podróżowanie), podróże zamorskie i podbijanie nowych lądów, pojawienie się nowych surowców i produkowanie nowych towarów, powstawanie międzynarodowych organizacji kupieckich i domów handlowych.
Od końca XVI wieku działały KANTORY ADRESÓW – biura gdzie można było upowszechniać informacje o towarach i usługach jakie mają do zaoferowania, jak i otrzymać informacje o tym co jest do kupienia – spis ogłoszeń i ulotek. Zaczęto wydawać własne regularne gazetki reklamowe. Wcześniej była reklama ogłoszeniowa.
Reklama nie stanowiła podstawy finansowej dla prasy informacyjnej. Prasa informacyjna niechętnie zamieszczała reklamy.
Reklamy wędrujące-chodzący kufel.
7.TRZY ERY REKLAMY:
Przedmarketingowa – od starożytności do ostatnich dziesięcioleci XVIII wieku (intuicyjna, nieprofesjonalna)
Era informacji masowej- od końca XVIII wieku do polowy XX wieku.
Era badań – od polowy XX wieku do dziś.
Kończy się gdy rozpowszechnia się TV kolorowa, nauka psychologii i socjologii.
Era masowa- charakteryzuje się rozwojem środków produkcji (produkcja masowa), rozwojem masowej prasy; reklama staje się zjawiskiem masowym.
„prasa dwónożna”-połowa dochodów ze sprzedaży, polowa z reklamy.
Anglia 1786r. – pojawiają się specjaliści od reklamy.
8. Nowy okres w dziejach reklamy – zaczyna odchodzić od dosłowności. Lata 40 XIX wieku – pierwsze seksualne akcenty w reklamie. Reklama zaczyna grać emocjami.
Reklama spełnia wiele zadań:
Świadomość marki (działa na świadomość i podświadomość)
Lojalność wobec marki, miernik efektywności działań promocyjnych – promocja – reklama
Edukacja klienta
Walka z konkurencją
Tworzenie image’u firmy
Niebezpieczne stereotypy:
Dobry produkt nie potrzebuje reklamy
Klienci i tak nie zwracają uwagi na reklamę
Reklama kłamie
Reklama dźwignią handlu
Różne rodzaje reklamy:
Nationaladvertising (reklama krajowa)
Retail advertising (reklama detaliczna)
Institutionaladvertising (reklama instytucji)
End – productadvertising (reklama półproduktów, surowców)
Seasonaladvertising (reklama sezonowa), handel -> Trade advertising,
Industrialadvertising (reklama przemysłowa)
Personal advertising (osobista reklama) konkretne osoby.
Głowne idee promocji – psy Pawłowa
-behawioryzm- cała aktywność człowieka sprowadza się do uczenia się (tak uczył swe psy Pawłow), uczenie nas reakcji na dany bodziec – reklamę. Możemy reagować pozytywnie jak i negatywnie na daną markę.
Jak nas ćwiczą? :
Krok 1: proponujemy klientom dodatkową korzyść poprzez obniżkę ceny lub różne prezenty, w efekcie pojawia się wiele nowych osób, które próbują nasz produkt
Krok 2: nasza korzystna oferta obowiązuje od kilku tygodni do kilku miesięcy – to skłania do ciągłego kupowania produktu – tworzą się nawyki.
Krok 3: kończy się czas promocji, ale pozostaje nawyk. Klienci kupują produkt mimo braków prezentów.
Krok 4: Ponowienie działań promocyjnych, utrwalenie wyuczonej reakcji + zdobycie nowych klientów. Przerwy pomiędzy kolejnymi kampaniami zależą od ich intensywności czasu trwania i jakości nagród. Pamiętać jednak trzeba, że przy natłoku kampanii i określonemu nastawieniu do reklam klient uczy się dzisiaj wolniej, jego uwagę rozpraszają tez reklamy konkurencji. Jednak promocja uruchamia inny, bardziej skuteczny proces motywacyjny.
Obietnice, czyli nadzieja korzyści:
Najróżniejsze – bardziej lub mniej wyrażane, ale zawsze są. Obietnice na wyrost pogrążyły już nie jedną firmę – więc należy uważać i nie przesadzać, nie obiecywać czegoś co się nie spełni.
Dysonans poznawczy – największe niebezpieczeństwo reklamy – przykre napięcie którego doświadczamy jeśli zdarzy się coś niezgodnego z naszymi oczekiwaniami. Tak bywa, jeśli sądzimy, że jakiś produkt rozwiąże nasz problem.
Jak przebiega dysonans? – niezadowoleni z kupna TV pytamy znajomych o ich doświadczenia z innymi markami. Zebrane informacje pozwalają przychylniej patrzeć na produkt. W razie składnia reklamacji – gdy oczekiwania różnią się od rzeczywistości. Wiele firm nie chce problemów w tej kwestii więc daje dogodne warunki wymiany produktu lub zwrotu.
Dysonans czasem przybiera rozmiar klęski. Może nawet dojść do pikietowania przed siedzibą.
Należy uważać, obietnice bez pokrycia mogą prowadzić do ekstremalnych zachowań klientów.
Obietnice pomostem „nie działają” :
Ogólniki (Bank xyz – to przyjazny bank .. )
Korzyści niezgodne z oczekiwaniami (drukarka wydrukuje nawet Twój uśmiech) bez pokrycia
Hiperbole – przesadna prezentacja zalet
Korzyści typowe i oczywiste
Obietnica jest dobra gdy:
Trafia w oczekiwania i doświadczenie klientów
Jest jasno określona i wymierna
Jest spójna z innymi obietnicami
Pojawia się w różnych częściach reklamy
Tendencja na rynku reklamowym w XXI wieku:
Ilość reklamy w obiegu systematycznie rośnie. Opinie publiczna generalnie jest reklamie niechętna, stara się jej unikać.
Obecnie nie istnieje już masowy konsument następuje specjalizacja rynku. Argument „miej to co wszyscy” – nie działa.
Podział na reklamę ATL i BTL:
ATL – Above The Line – wykorzystuje się media masowe
BTL – Below The Line – wykorzystanie wszelkich niemedialnych metod dotarcia do konsumenta (baloniki reklamowe, darmowe długopisy itp.) Metody wykorzystywane w BTL są zdecydowanie bardziej innowacyjne i kreatywne niż te wykorzystywane w ATL.
Prasa, a reklama:
Advertorial
Ranking konsumentów, plebiscyty i nagrody dla produktów
Prasa bezpłatna („metro”)
Prasa shoppingowa („avanti”)
Telewizja, a reklama (gatunku reklamowe w TV):
Inforeklama
Edureklama
Dokureklamy
Advertainment
Teledyski, wideoklipy, telewizje muzyczne
Product placement – uczestnictwo produktów w filmie
Marketing terenowy – ściągnięcie w 1 miesiąc dużo osób
Internet, a reklama:
Oficjalne strony „www” firm będące w rzeczywistości rozbudowanymi przekazami reklamowymi
Włączenie do form reklamowych innych typów komunikacji internetowej, np. blogi, fora, czaty
„marketing wirusowy” – wesołe filmiki, obrazki, wirtualne kartki stworzone w celach marketingowych przez formy, ale na tyle zabawne czy ciekawe ze ludzie przesyłają je sobie dobrowolnie.
Reklamy pokrewne reklamie komercyjnej:
Reklama społeczne
Reklama polityczna
Reklama religijna
Rozwój reklamy od XIX wieku:
Połowa wieku XIX – informacja o wartości użytkowej produktu
Praktyczna
Konkretna
Dosłowna
Głównie tekst, mało obrazu
Dosłowny wizerunek produktu
Informacje o cenie i dostępności
Wymiar zbiorowy
Od lat 80 XIX wieku:
Symbolizacja eksponująca wartość użytkową produktu
Pojawia się wymiar symboliczny – powiązanie umownego znaku z konkretnym produktem
Konkretna albo umowna
Obraz coraz istotniejszy – pojawia się plakat
Wizerunek produktu i wezwanie do zakupu
Hard sell, direct adres – reklamodawca zwraca się wprost
Grupa docelowa
Produkt jest najistotniejszy:
Akcent na wizerunek i nawiązanie do zakupu
Różne symbole odnoszą się do różnych ludzi
Pojawiają się mocne marki (coca-cola), ale nadal mówi się o praktycznym zastosowaniu. Rodzi się kult gwiazd – zaczyna się ich udział w reklamach.
Od XX – lecia wojennego:
Używanie produktu wiąże się z konkretnymi gratyfikacjami społecznymi, nagroda
Praktyczne i symboliczne motywacje do zakupu
Gratyfikacja konkretna, ale umowna
Wartości kulturowe i usytuowanie społeczne produktu
Klasyfikacyjny wymiar konsumpcji
Reklama jakom „usankcjonowane kłamstwo”
Obraz i narracja o produkcie
Wizerunek produktu i wezwanie do zakupu
Hard sell, direct adres
Reklama telewizyjna:
USA już w latach 40, Europa dopiero lata 50.
Pojawiają się trzy modele reklamy:
wycinek z życia
proste symboliczne animacje
elektroniczny …. ?
Lata 50, Leo Burnett
Reklama typu „life style”:
lata 50/60 styl życia w kontekście społecznym
produkt elementem stylu życia
kulturowy i społeczny wymiar konsumpcji
umowność
obraz
tekst niekonieczny
wizerunek produktu i wezwanie do zakupu
zerwanie z hard sell i direct adres
grupa docelowa + wymiar indywidualny
Rewolucja kreatywna: zespoły kreatywne, znoszenie barier obyczajowych. Koniec obsesji bezpieczeństwa społecznego i poznawczego. Zespoły kreatywne – celowe łamanie tabu, ochodzenie od stereotypów, dużo seksu po rewolucji seksualnej.
Lata 80/90 – reklama postmodernistyczna:
nieartykułowane potrzeby i pragnienia konsumenta
obraz – główny nośnik, tekst nawet pogarsza odbiór
bez wizerunku produktu, bez wzywania do zakupu
umowny związek między treścią a produktem
przyjemność odbioru i aktywności poznawczej
intertekstualność – autoreferencjalność
indywidualizm
nawiązania do popkultury, do innych reklam, odbiorca jako ktoś odrębny
Przechodzenie:
od tekstu do obrazu
od informowania do perswadowania
od dosłowności do umowności
od jednoznaczności do polisemiczności
od wymiaru zbiorowego do indywidualizmu
rozluźnienie norm i reguł dotyczących przedstawiania życia społecznego
1984r. Ridley Scott
Reklama w oczach PRL:
Reklama jako narzędzie wychowawcze, podlegała cenzurze. W gospodarce niedobory, więc nakłanianie do konsumpcji przez reklamę mogłoby zagrozić stabilności systemu. Reklama miała sterować popytem. Reklamowano PZU, PKO, jubilera, prasę, media radzieckie i niektóre kosmetyki, środki czystości.
Komunikowano się w wsią (reklama maszyn rolniczych)
Radio – koncert życzeń
TVP
Reklama nieprofesjonalna (dokumentaliści), zleceniodawca nie miał wpływu na ostateczny kształt reklamy
Wykorzystywanie plakatu
Lata 60 – prasa bez koloru, reklamy jak komunikaty urzędowe
TV – czasem piosenki, skecze, zmiana w latach 70 – więcej reklam w TV, bardziej profesjonalne.
Przełom od 1989 roku:
Polska atrakcyjnym rynkiem dla zachodnich producentów. Pozytywne nastawienie ludzi do reklamy.
1994 r. załamanie, gorsze nastawienie ludzi do reklamy, niż na zachodzie. Zmiana nastawienia od naiwności do realizmu. Pierwsze profesjonalne reklamy ITI 1989.
Profesjonalizacja działań reklamowych:
Główne grupy robocze w agencjach reklamowych ->
Dział obsługi klienta - komunikacja z klientem i komunikacja wewnętrzna
Dział kreatywny - serce agencji
Dział badań - analiza działań konkurencji, badania nad reklamą
Dział mediów - czas i powierzchnia reklam, rozplanowanie w mediach
Dział produkcji - produkcja, kręcenie reklam
Agencje sieciowe – organizmy międzynarodowe, jedna marka w wielu krajach, wspólna praca nad projektem, te same reklamy w różnych wersjach językowych.
Etapy tworzenia reklam w agencjach:
Przetarg
Podpisywanie brief’u– dokument w którym pisze klient swoje oczekiwania
Przygotowanie, zwłaszcza produkcja i emisja reklam
Przed emisją -> badania diagnostyczne
Kampania i jej zakończenie
Przygotowanie kampanii: do podpisania brief’uzwykle półroczny okres przygotowania i produkcji kampanii. Czasem agencja ma wolną rękę, ale bywa i tak, że trzeba każdy krok konsultować z klientem. Zdarzają się, choć bardzo rzadko korekty planu kampanii.
Badania diagnostyczne: Badania oczekiwań konsumentów. Pokazuje się projekty konsumentom podobnym do grupy docelowej i pyta ich o zdanie. W trackie kampanii, tzw. „badania śledzące” jako kampania jest odbierana.
Kampania i po kampanii: agencja śledzi własną kampanię, zwłaszcza że przy rozbudowanej kampanii w mediach zdarzają się potknięcia. W tym czasie zleceniodawca zwykle ogłasza przetarg lub zleca kolejną kampanię. Reklama to proces ciągły.
Jakie występują problemy? :
Związane z mediami – czytelnictwo, oglądalność, słuchalność, od tej wiedzy zależy strategia kampanii i plan mediów
Związane z zawartością przekazu- czy praca idzie w dobrym kierunku i czy komunikaty spełniają swoje zadanie
Badania nad mediami:
Badania ogólne- stałe i powtarzane (główne agencje: Millward Brown SMG/KRC od 1990, a od 2000 w światowej sieci MB)
TNS Polska (Taylor Nelson OBOP+TN Pentor połączenie w 2012)
Pierwszy instytut prowadzi badania nad prasą (PBC) oraz radiem (Radio Trach) drugi nad telewizją
PAPI- Paper and Pencilinterviev- jest najbardziej tradycyjną techniką stosowaną przez realizację badań ilościowych, polegając na przeprowadzeniu metod
CATI- ComputerAided Telephone Interview- technika przy realizacji badań ilościowych
CAWI-ComputerAided Web Interview
badania dzienniczkowe
Ważne wskaźniki GRP (Gross Rating Points)- ilość punktów ratingowych czyli liczba osób oglądających/ słuchających w danym momencie oglądalności- w procentach-pojedynczej emisji reklamy lub suma pojedynczych oglądalności w całej kampanii.
WAŻNE WSKAŹNIKI CPC/ CPT:
CPC- ile trzeba wydać by wywołać jednorazowy kontakt każdego konsumenta z przekazem (niskie CPC w TV w magazynach)
CPT- koszt jednorazowego dotarcia do tysięcy użytkowników
Badania reklamy:
I faza diagnostyczna> co powinno być w komunikacie reklamowym? Co się ludziom podoba?
II faza śledząca> badania przebiegu kampanii, która już jest w mediach, porównywanie parametrów –czy kampania zmieniła coś w postrzeganiu produktu
Metody badań:
psychologiczne
socjologiczne
antropologiczne
znak społeczny: ankietowe/projekcyjne/analiza dokumentów
FocusGroup Interview
Tzw. Badania zogniskowane /wywiad grupowy
Badania jakościowe (bardzo popularne) modne /łatwe do realizacji
Moderator i grupa> dochodzimy do wspólnych konkluzji
Badania psychogalwaniczne
Prawie ,,detektor kłamstw”- badania emocjonalnego stosunku do odbioru reklamy
Badania śledzące:
Wymiar kognitywny- czy ludzie zauważają kampanię? Czy identyfikują z produktem?
DAY-AFTER-RECALL- wywiad na temat wydarzeń z dnia po przedniejszego np. zakupów, oglądania telewizji, reklam- czy widział? Czy może streścić, jaki produkt reklamowała itp.
Wymiary:
emocjonalny- jaki jest wizerunek produktu? Jakie się z nim wiążą emocje? Czy konsumenci polubili ten produkt?
zachowawczy- czy konsumenci kupili? Co mają zamiar kupić? Czy będą to kupować regularnie?
Eurostyl:
ambitni
kontestatorzy
marzyciele
bojownicy
nobliwi
wycofani
ResearchInstitute:
-racjonaliści -awansujący
-tradycjonaliści - trandsetterzy ( znający się na modach)
-hedoniści - domatorzy
VALES-VALUES AND LIFESTYLE SYSTEM: To nie cechy demograficzne dzielą nas, jako konsumentów. Tylko to:
ile mamy dostępnych środków?
jakie mamy nakierowanie na wartości?
Ważne reguły /ład / normy/ prawo/ porządek/bezpieczeństwo/życie w zgodzie ze sobą
Ważny własny status społeczny i materialny/manifestowanie tego statusu
Ważne przygody/nowe doświadczenia/ciekawe życie
Te systemy na różnych etapach naszego życia zmieniają się lub współistnieją
Jak to się dzieje, że reklama działa?Działanie reklamy, wywieranie przez nią wpływu na ludzi.
Modele zachowań konsumenta:
behawioralne- konsument jest warunkowany przez reklamy, która jest systemem bodźców
cybernetyczne- wychodzą od zasad działań
kognitywne- wykorzystują wiedzę o korzystaniu z reklamy
informacyjne i komunikacyjne- czerpią z teorii komunikowania
psychoanalityczna- reklama opiera się na wiedzy, w jaki sposób ludzie podejmują decyzje
holistyczne- całościowa, próba połączenia wszystkich modeli w jeden schemat
decyzyjne- wiedzę wykorzystują na temat motywów podejmowania decyzji
Model SLB (staylookbuy) –model prosty ( powstał we wczesnym etapie rozwoju reklamy ). Wg niego dobrze sformułowana reklama miała przeprowadzić konsumenta przez 3 etapy i dotyczyła plakatu, afiszu i reklamy w prasie(ale też i wystaw sklepowych)
MODEL AIDA (lata 20 XX w)
Twórcą jest Daniel Starch- najlepszy model, który jest uniwersalną receptą na działanie reklamy
ATTENTION uwaga
INTEREST zainteresowanie
DESIRE pragnienie
ACTION działanie
(element aktywizujący)
Mimo to nie pasował ten model do okoliczności np. ludzie czasem kupują rzeczy im wcześniej nie znane, a tu nie ma miejsce na tłumaczenie i prezentację nowych produktów
MODEL DOGMAR (lata 60 XX w.):
Definiowanie celów reklamy dla osiągnięcia wymiennych reakcji odbiorców
Pojawia się tutaj łańcuch reakcji
Nieświadomośćświadomośćzrozumienieprzekonaniedziałanie
Jest to model racjonalnego odbiorcy/konsumenta. Nie tłumaczy dlaczego ludzie kupują towary bez zrozumienia.
MODEL AIDICAS (modyfikacja AIDA- dla tłumaczenia zmian zasadniczego działania konsumentów):
ATTENTIONuwaga
INTERESTzainteresowanie
DESIREwywołanie pragnienia
CONVICTIONprzekonanie
(usprawiedliwienie pragnienia)
ACTIONwezwanie do działania
SATISFACTIONpodkreślenie
MODEL DIPADADefinitionzdefiniowanie potrzeby:
Identyficationzwiązanie potrzeb z produktem
Proofprzekonanie o zaletach produktu
Acceptancezbudowanie pozytywnej postawy w stosunku do marki
Desirewywołanie pragnienia
Actiondziałanie
Hierarchia efektów reklamy Michael Ray 1982:
próba uporządkowania modeli hierarchicznych przedstawia 3 modele sytuacji:
a)sytuacja standardowa
konsument chce kupić średni produkt (np. buty)
średnie zaangażowanie w zakup
obfita i zróżnicowana oferta rynku
reklama-zródło informacji, ale może też zachęcić do zakupu
Świadomośćzrozumienieprzekonaniedziałanie
(wykorzystywany jest model AIDA)
b)sytuacja wysokiego zaangażowania
zakup drogich produktów
wysokie zaangażowanie produktu
obfita oferta rynku
Skomplikowane produkty. Reklama-nieważna. Działanieprzekonanieświadomośćzrozumienie.
Komunikacja osobista jest głównym źródłem informacji jej rola jest jednak redukcja dysonansu poznawcze; oglądanie reklam po zakupie; przekonujemy siebie, że decyzja była słuszna
c)sytuacja niskiego zaangażowanie (np.guma do żucia, proszek do prania):
kupujemy tanie produkty
FMCG-fast movingconsumergoods (dobre szybkie zbywalne)
małe zaangażowanie w zakup
brak konsekwencji
obfita i zróżnicowana oferta rynku
reklama- źródło biernie odbieranych bodźców musi być oparta na modelach bihewioralnych, żeby była skuteczna; reklamy nie są oryginalne; mają wysyłać odruchowe zidentyfikowanie produktu. Świadomośćzrozumieniedziałanieprzekonanie.
MODEL KRUGMANA (1965):
Jest to diagnoza, w jaki sposób ludzie kupują
Powtarzanie reklamy źródłem zmian preferencji (kupujemy produkty, bo je rozpoznajemy, a nie, że są lepsze). Powtarzanie komunikatuzmiany w strukturze poznawczejzmiana w preferencjachzakup.
Reklama a uczenie się konsumenta. Pewne narzędzie, uczenie się zachowań na 2 sposoby:
aktywnie( gdy szukamy wiedzy)
biernie( informacje docierają niezależnie od nas)
Aktywne uczenie:
konsument
zaangażowanie w zakup
podejmuje skomplikowane decyzje
selektywnie odbiera i szuka informacji
reklama- źródło informacji
reklama
informująca
racjonalna- umieszczana w mediach przeznaczonych dla wąskiej grupy docelowej
Bierne uczenie:
konsument
słabe zaangażowanie w zakup
podejmuje odruchowe decyzje
informacje docierają same
reklama-źródło bodźców
odbiór reklamy w sposób bierny, odruchowy, przypadkowy
reklama
-warunkująca
-apeluje do emocji
-łatwo zapamiętywalna
Cykl życia produktu:
Forma Funkcje
Wprowadzeniainformacyjna
Wzrostu nakłaniająca
Dojrzałości przypominająca
Spadkuprzypominająca (ale wraca do funkcji informacyjnej)
Nie można przestać reklamować, bo produkt będzie w fazie spadku
Uczenie konsumenta:
Świadomość Wymiar Kampanie drażniące, slogany
Wiedza Kognitywny hasła, piosenki, reklamy opisowe
Upodobanie Wymiar reklama wizerunkowa
preferencji afektywny reklama argumentująca, porównawcza
Przekonanie Wymiar reklama sklepów
działanie behawioralny reklama w miejscu sprzedaży
Wymiar kognitywny -podsyca zainteresowanie produktu, nie ma na rynku
Wymiar afektywny –reklama nie pokazuje produktu, ma za zadanie ustosunkować konsumentów do produktów
Wymiar behawioralny – dotyczy promocji i okoliczności sprzedaży
MOTYWACJA DO ZAKUPU:
a)praktyczne(jawne)-jednoznaczne, możliwe do zwerbalizowania
Czynniki, które wpływają na zakup:
dostępność
cechy fizyczne towaru
reakcja między ceną i wartością
b)symboliczne (o charakterze symboli; nie do końca jawne, świadome, niezbyt racjonalne, trudne do zwerbalizowania)
Czynniki wpływające na zakup:
fakt, że produkt się komuś podoba czy nie
rzecz wyraża czyjś styl, osobowość, pomaga w autoekspresji
wyraża odrębność (może wyrazić ekskluzję, a nie tylko przynależność)
przynależność do jakiejś grupy osób (ocena się ludzi często po nawykach konsumpcyjnych)
Koncepcja reklamy związana z psychoanalizą:
Id-nieświadome, popędy seksualne
Ego-racjonalne, świadome
Super ego-narzucane przez społeczeństwo normy społeczne
Dlatego reklama dostarcza ludziom społecznie akceptowanych sposobów wyrażania(łamanie barier, tabu, przekraczanie norm). Jedni mówią, że reklamy mogą wywoływać niepożądane zachowania wśród odbiorców. Inni natomiast mówią, że stanowią one sposób kanalizacji i frustracji społeczeństwa. Są swoistym wentylem bezpieczeństwa.
2 poziomy komunikowania się ludzi:
słowa, znaki, kody ustawione przez społeczeństwo
zachowania, spojrzenia, mimika (poziom istotniejszy)
3 rodzaje znaków:
-ikony (fizyczne podobieństwo pomiędzy znaczonym a znaczącym)
-indeksy( znak jest częścią lub pozostaje w związku z tym co ozn.)
-symbole( znaki, które znaczenie jest wynikiem mowy społeczeństwa)
Reklamy:
globalne- na całym świecie
-lokalne- do uwarunkowań charakterystycznych dla danej kultury czy regionu; wartości tradycyjne
Prosumpcja-produkty spożycia, przy niewielkim wkładzie własnym (emeryt, zapracowany singiel)
Rosnące różnie w dystrybucji dochodów; konsumpcja przedstawiona jako przyrząd stratyfikacji społeczeństwa (przedtem nie było informacji o cenie, teraz mówią, że coś jest tanie, a coś drogie).