Wykład 6. – Międzynarodowa Transakcja Gospodarcza

Międzynarodowa transakcja gospodarcza:

• Z formalnoprawnego punktu widzenia są to wszystkie umowy, które powstały przy lub z powodu zawierania tej transakcji,

• Z techniczno-handlowego punktu widzenia jest to szereg powiązanych ze sobą działań, jakie wykonują strony aby osiągnąć zamierzony przez siebie cel handlowy – działania związane z przygotowaniem i realizacją umowy (proces transakcyjny),

Ramowy przebieg transakcji typowej w handlu zagranicznym:

• I ETAP – przygotowanie (i zawarcie) transakcji:

  • Wszystkie czynności od momentu podjęcia decyzji o zakupie/sprzedaży do zawarcia umowy z wybranym partnerem:

    • Analiza własnego zapotrzebowania, mocy produkcyjnych,

    • Analiza rynku zagranicznego,

    • Poszukiwanie ewentualnych kontrahentów i zebranie od nich informacji,

    • Przesłanie zapytań, ofert i ewentualnych materiałów informacyjnych,

    • Analiza ofert, kontrofert,

    • Wstępne rozmowy handlowe,

    • Negocjowanie warunków umowy,

    • Podjęcie decyzji o wyborze partnera i zawarcie umowy,

• II ETAP – realizacja transakcji:

  • Wszystkie konieczne czynności, które są konieczne do prawnego i fizycznego przeniesienia prawa własności przedmiotu transakcji oraz wykonania świadczenia wzajemnego:

    • Zlecenie spedycji,

    • Ubezpieczenia,

    • Uzyskanie pozwoleń przywozu lub wywozu,

    • Przygotowanie towaru do wysyłki,

• III ETAP – zakończenie (likwidacja) transakcji:

  • Sprawdzanie poprawności dokumentów,

  • Ekonomiczna analiza transakcji,

  • Rozstrzyganie spraw spornych,

  • Archiwizacja dokumentów,

INCOTERMS (International Commercial Terms (ang.):

• Powszechnie uznany międzynarodowy zwyczaj handlowy,

• Reguły interpretacyjne terminów handlowych,

• Zastosowanie:

  • Element oferty/kontraktu w handlu zagranicznym (międzynarodowych umów kupna/sprzedaży towarów),

  • Inne zastosowanie (?),

• Nazwy:

  • Terminy (formuły) handlowe,

  • Warunki dostawy,

  • Baza dostawy, baza ceny,

  • Reguły, zasady handlowe,

  • Uznane zwyczaje handlowe,

• Daty wydania reguł:

  • 1936 – wprowadzenie,

  • 1953, 1967, 1976, 1980, 1990, 2000, 2010 – kolejne daty wydania,

  • 2011 – najświeższe wydanie INCOTERMS,

• Funkcje:

  • Określają i regulują zakres obowiązków i wzajemnych zobowiązań stron umowy w zakresie m. in.:

    • Dostawy towaru,

    • Organizacji transportu,

    • Ponoszenia ryzyka,

    • Ponoszenia kosztów,

    • Uzyskania niezbędnych dokumentów,

    • Przeprowadzenia odpraw celnych,

    • Opakowania i oznakowania towaru,

Układ obowiązków sprzedającego i kupującego INCOTERMS 2000

Sprzedający	Kupujący
A1	Dostarczenie towaru zgodnie z umową
A2	Licencje, upoważnienia i formalności
A3	Umowy przewozu i ubezpieczenia
A4	Dostawa
A5	Przejście ryzyka
A6	Przejście kosztów
A7	Zawiadomienie kupującego
A8	Dowód dostawy, dokument przewozowy, itp.
A9	Kontrola, opakowanie, znakowanie
A10	Inne zobowiązania

Zapis obowiązków sprzedającego i kupującego w punkcie A1/B1 w INCOTERMS 2010

A1	B1
Sprzedający musi dostarczyć towar i fakturę handlową zgodnie z umową sprzedaży oraz każdy inny powód zgodności, który może być wymagany przez umowę.	Kupujący musi zapłacić cenę towaru przewidzianą w umowie sprzedaży.
Każdy dokument wymierzony w A1-A10 może być ekwiwalentnym elektronicznym zapisem lub procedurą, jeśli strony tak uzgodniły lub jest to w zwyczaju.	Każdy dokument wymieniony w B1-B10 może być ekwiwalentnym elektronicznym zapisem lub procedurą, jeżeli strony tak uzgodniły lub jest to w zwyczaju.

Incoterms nie regulują kompleksowo praw i obowiązków wynikających z transakcji handlowej,

• Służą do kalkulacji ceny towaru w obrocie międzynarodowym – funkcja cenotwórcza,

• Zalety INCOTERMS:

  • Ułatwienie stronom umowy proste, zrozumiałe, bezpieczne i precyzyjne określenie ich obowiązków i odpowiedzialności,

  • Wyeliminowanie bądź zredukowanie ewentualnych nieporozumień interpretacyjnych,

• Wady INCOTERMS:

  • Odzwierciedlają najbardziej powszechną praktykę handlową, która jednak nie jest wszędzie i zawsze jednolita,

  • Nie zawsze są w pełni precyzyjne,

  • Niezgodne z oficjalnym tekstem używanie prowadzi do nieporozumień,

• Podstawowe zasady stosowanie INCOTERMS:

  • Zastosowanie INCOTERMS powinno być wyraźnie wskazane w kontrakcie,

  • Pierwszeństwo wszelkich postanowień umownych przed postanowieniami reguł (fakultatywny charakter reguł),

  • Możliwość wprowadzenia zmian bądź uzupełnienia reguł, w zależności od konkretnych potrzeb stron, np. „EXW loaded”, CIF landed” + „at buyer’s risk”;

  • Wyszczególnienie składników ceny (podanie ceny na bazie FOB),

• Budowa formuły:

  • INCOTERM [3 litery] + miejsce [ewentualnie kraj] + „INCOTERMS 2010”, przykłady:

    • FOB Liverpool Incoterms 2000,

    • DDU Frankfurt Schmidt GmbH Warehouse 4 Incoterms 2000,

    • CPT Smith Carriers, Inc. Main Warehouse New York Incoterms 2000,

    • FCS Gdynia Incoterms 2010,

    • FCA 38 Cours Albert 1er, Paris, France, Incoterms 2010,

• Podstawowe terminy INCOTERMS 2000:

  • EXW = EX Works – z zakładu (…oznaczone miejsce),

  • FCA = Free Carrier – franco przewoźnik (…oznaczone miejsce),

  • FAS = Free Alongside Ship – franco wzdłuż burty statku (…oznaczony port załadunku),

  • FOB = Free On Board – franco statek (…oznaczony port załadunku),

  • CFR = Cost and Freight – koszt I fracht (…oznaczony port przeznaczenia),

  • CIF = Cost, Insuracne and Freight – koszt, ubezpieczenie I fracht (oznaczony port przewoźnika),

  • CPT – Carriage Paid to – przeewoźne opłacone do (…oznaczone miejsce przeznaczenia),

  • CIP = Carriage and Insurance Paid to – przewoźne i ubezpieczenie opłacone do (…oznaczone miejsce przeznaczenia),

  • DAF = Delivered at Frontier – dostarczone na granicę (…oznaczone miejsce),

  • DES = Delivered Ex Ship – dostarczone na statku (…oznaczony port przeznaczenia),

  • DEQ = Delivered Ex Quary – dostarczone na nadbrzeże (…oznaczony port przeznaczenia),

  • DDU = Delivered Duty Unpaid – dostarczone cło nieopłacone (…oznaczone miejsce przeznaczenia),

  • DDP = Delivered Duty Paid – dostarczone cło opłacone (…oznaczone miejsce przeznaczenia),

• Na jakiej bazie najlepiej sprzedać, a na jakiej kupić?

  • EXW (najkorzystniejsza opcja dla eksportera) czy DDP (najkorzystniejsza opcja dla importera)?

Formuła	Droga transportu	Charakterystyka	Punkt wykonania dostawy	Ilość punktów krytycznych
EXW	Uniwersalne	Towar na terenie sprzedającego (LOCO), Minimum obowiązków sprzedającego,	Kontrakt „na załadunek” (shipment)	Formuła jednopunktowa
FCA	Uniwersalne	Zasadnicze koszty przewozu nieopłacone, Sprzedający dostarcza towar przewoźnikowi zgodnie z instrukcją kupującego (FRANCO),	Kontrakt „na załadunek” (shipment)	Formuła jednopunktowa
FAS, FOB	Wodna
FCR, CIF	Wodna	Zasadnicze koszty przewozu opłacone (FRACNO), Sprzedający dostarcza towar przewoźnikowi i zawiera umowę o przewóz oraz w CIF i CIP umowę o ubezpieczenie towaru w transporcie,	Kontrakt „na załadunek” (shipment)	Formuła dwupunktowa
CPT, CIP	Uniwersalne
DAF	Uniwersalne	Towar w kraju przeznaczenia, Sprzedający jest odpowiedzialny za dostarczenie towaru do miejsca przeznaczenia w kraju importera (FRANCO),	Kontrakt „na przybycie” (arrival)	Formuła jednopunktowa
DES, DEQ	Wodna
DDU, DDP	Uniwersalne

• Wspólne postawienia INCOTERMS:

  • Dokonanie dostawy towaru sprzedającego,

  • Przyjęcie dostawy przez kupującego,

  • Wzajemne powiadomienie o czasie i miejscu przekazania towaru,

  • Wyraźne wyodrębnienie towaru przez sprzedającego,

  • Obowiązek opakowania towaru przez sprzedającego,

Brak obowiązku nie oznacza, że nie leży w interesie danej strony wykonanie pewnego zadania.

• Ogólne zasady rozkładu obowiązków stron:

  • W zakresie kontroli towarów:

    • Podstawowa (mierzenie, ważenie, kontrola jakości) – obowiązek sprzedającego,

    • Przedwysyłkowa (preshipment inspection):

      • Obligatoryjnie wymagana przez władze kraju eksportu – obowiązek sprzedającego (poza formułą EXW),

      • Nie wymagana przez władze kraju eksportu – obowiązek kupującego we wszystkich formułach,

  • W zakresie odprawy celnej – sprzedający ma obowiązek dokonania odprawy celnej w eksporcie, a kupujący w imporcie, za wyjątkiem dwóch formuł (EXW, DDP),

  • W kwestii ubezpieczenia:

    • Obowiązkowe tylko w dwóch formułach – CIF i CIP,

    • Obowiązek sprzedającego uzyskania ubezpieczenia w interesie kupującego,

    • Na zwyczajowo przyjętą sumę stanowiącą cenę uzgodnioną w umowie i powiększoną o 10%,

    • Ubezpieczenie na zasadzie „minimalnego pokrycia” przewidzianego w podstawowych Instytutowych Klauzulach Ładunkowych opracowanych przez Instytut londyńskich Ubezpieczycieli (klauzula C), ,

    • Zakres ryzyka objętego podstawowymi klauzulami ładunkowymi Instytutu Londyńskich Ubezpieczycieli:

Klauzula
A
Zastosowanie
Każda gałąź transportu
Zakres ryzyka
Najszerszy
Wszelkie ryzyko powodujące utratę lub uszkodzenie ubezpieczonego ładunku, z wyjątkiem wyraźnie wymienionych przyczyn: Ubytki naturalne, Niewłaściwe opakowanie towaru, Wady wewnętrzne, Lekkomyślne lub świadome niewłaściwe postępowanie ubezpieczonego, Szkody spowodowane opóźnieniem w dostawie towaru, Szkody skażenia radioaktywnego, Ryzyko wojenne, Ryzyko strajkowe, Ryzyko zamieszek i niepokojów społecznych,