Brak równowagi wyjściowej
W populacji obserwujemy 1 locus o dwóch formach alleli o częstości p0 i q0
Załóżmy, że homozygoty aa wyginęły, zostały tylko formy AA i Aa.
Obserwacja 100 genotypów wykazała, że 30% próby stanowiły genotypy AA (P=0,30) i 70% genotypy Aa (Q=0,70)
W populacji:
p0=(2*30+70)=0,65
q0=70/200=0,35
Brak tu równowagi genetycznej i sytuacja nie jest zgodna z równaniem H-W bo zgodnie z nim frekwencja genotypów powinna być równa:
AA p02=0,65=0,4225
Aa 2p0q0 = 2*0,65*0,35 = 0,4550
Aa q02=0,352 = 0,1225
Frekwencja genów i genotypów w pokoleniu potomnym w wyniku kojarzeń losowych:
Kojarzenia | Częstość połączeń | Prawdopodobieństwo genotypów |
---|---|---|
AAA | ||
AA*AA | P*P | 1 |
AA*Aa | 2PQ | 1/2 |
Aa*Aa | ¼ |
Frekwencja genotypów w pokoleniu potomnym:
P1=P2+2PQ*1/2+Q2*1/4
=0,09+0,21+0,1225=0,4225
Q1=2PQ *1/2+Q2*1/2=0,21+0,245=0,455
R1=Q2*1/2=0,1225
Uzyskana frekwencja była oczekiwana z frekwencjo genów w układzie zrównoważonym.
Równowaga genetyczna została osiągnięta po 1 krotnym kojarzeniu losowym.
Po zakończeniu rozkładu genotypów, ustalona nowa frekwencja wynika z istniejącej frekwencji.
Jedne locii leżą na różnych parach chromosomów homologicznych.
Układ 2 loci A i B, w każdym z nich występują dwa allele z odpowiednią częstością
A, z częstością p1
A, z z częstością p2
B, z częstością q1
B, z częstością q2
Locus A | ||||
---|---|---|---|---|
Allel | A1 | A2 | ||
Allel | częstość | p1 | p2 | |
A1B1 | A2B2 | |||
p1 q1 |
Tabele….
Po uporządkowaniu Genotyp
Czy zawsze będziemy mieć do czynienia z równowagą genetyczną?
Są dwie sytuacje, gdy powyższe rozumowanie nie jest prawdziwe.
Pierwsza – brak równowagi wyjściowej
Druga – sprzężenie genów
Załóżmy, że mamy jak wyżej dwa loci A i B, w obu po dwie formy alleli z tym, że dla uproszczenia przyjmijmy:
p1=p2=q1=q2=0,5
Jeśli w pokoleniu wyjściowtm nie było równowagi genetycznej np. istniały tylko genotyp A1A1 B1B1 i A2A2 B2B2 to przy ich losowym kojarzeniu otrzymamy:
Częstostość genotypów
Gamety | A1B1 | A2B2 | |
---|---|---|---|
A1A1 B1B1 | A1A2 B2B2 | ||
A1B1 | ½ | 0,25 | 0,25 |
A1A2 B1B2 | A2A2 B2B2 | ||
A2B2 | ½ | 0,25 | 0,25 |
Tylko 3 genotypy z często,ścią 0,25 0,50 0,25 równowaga nie została osiągnięta
W warunkach równowagi, jeśli częstość genów jest równa i wynosi ½ prawdopodobieństwo gamet
A1B1 +A2B2 = A1B2 +A2B1
W aktualnym przypadku nie ma gamet A1B2 i A2B1
Zatem: częstość A1B1 +A2B2
Wielkość tej różnicy oznacza,my D i będziemy nazywać współczynnikiem nierównowagi.
Prz braku równowagi wyjściowej, po pierwszym pokoleniu, inaczej niż w 1 locus, stan równowagi nie został osiągnięty.
Leżą na tych samych parach chromosomów homologicznych
(Sprzężenie genów)
Sprzężenie genów jest przykładem nielosowego doboru do gamet, z dwóch loci.
Taki nielosowy doborów alleli będziemy określać mianem nierównowagi genetycznej.
Załóżmy, że geny z dwóch loci występują w następującej konfiguracji w parze chromosomów.
Chromosom 1: A1B1
Chromosom 2: A2B2
Konfiguracja = zawartoiść gamet
Rozerwanie sprzężenia w yniku crossing over
Wtedy możliwe byłyby rónież formy gamet:
Chromosom 1: A1B2
Chromosom 2: A2B1
Gamety pierwszego typu:
Gamety niezrekombinowane
Gamety drugiego typu: gamety zrekombinowane.
Częstość A1B1 = częstość A2B2
Częstość A1B2 = Częstość A2B1
Natomiast częstość A1B1 +A2B2 nie równa się częstości A1B2 + A2B1
Prawdopodobieństwo występowania układu zrekombinowanego nosi nazwę frakcji rekombinacyjnej.
Udział gamet zrekombinowanych tj suma częstości A1B2 +A2B1 nosi nazwę frakcji rekombinacyjnej r.
Dla dwóch loci z różnych par chromosomów (loci niesprzężone) frakcja rekombinacyjna r=0,5
W przypadku loci sprzężonych frakcja rekombinacyjna będzie zależeć od dystansu je dzielącego na chromowomnie (częstości crossing over)
0,5>r>=0
Jeśli r=0,5 – stan równowagi sprzeżeniowej
Jeśli 0,5>r>=0 stan nierównowagi sprzężeniowej
Jeśli r=0 populacja pozostaje stale w stanie nierównowagi sprzężeniowej
Jeśli 0,5>r>0 populacja może dążyć do równowagi sprzężeniowej w tempie zależnym od r
UWAGA:
Gdy r=0,5 występuje równowaga sprzężeniowa ale nie równowaga w rozumieniu prawa Hardego Weinberga.
Różnica obu form nierównowagi związana jest z :
Różnymi przyczynami je wywołującymi
Różnym tempem dochodzenia do stanu równowagi
Proces dochodzenia do równowagi w kolejnych pokoleniach (t) obrazuje równanie:
D1=(1-r)2*D0
Gdzie
D1= wielkość nierównowagi w pokoleniu t
D2 – wielkość nierównowagi w pokoleniu wyjściowym
D dąży do 0, jeśli (1-r)2 dąży do 0
Im mniejsze r – dochodzenie do równowagi wolniejsze
Jeśli r = ½ brak sprzężenia odchylenie od równowagi zmniejsza się w każdym pokoleniu o połowę.
„Jeżeli obserwujemy pojedyncze locus, nastąpiło zakłócenie równowagi genetycznej. Po zakłóceniu obserwujemyczęstość alleli. Na postawie alleli możemy się spodziewać zakłócenia. W populacji w której nastąpiło zakółócenie zastosujemy kojarzenie losowe w pokoleniu potomnym uzyskujemy osobniki…”
Czynniki zakłócające równowagę genetyczną:
Selekcja:
Istotą selekcji jest, że poszczególne osobniki w populacji nie mają równych szans na pozostawienie po sobie potomstwa.
Wskaźnik reprodukcji netto R zależy od:
Przeżywalności S (od momentu powstania zygoty)
Wskaźnika rozrodczości B
R=S*B
W selekcji faworyzowane są genotypy o najwyższym R, a niekoniecznie te o najwyższej przeżywalności lub o najwyższym poziomie rozrodczości.
Miara względna w – współczynnik względnego dostosowania.
Przykład:
Genotyp | S | B | R | W |
---|---|---|---|---|
X | 0,75 | 2 | 1,5 | 1 |
Y | 0,50 | 2,5 | 1,5 | 1 |
Z | 0,50 | 2 | 1 | 0,67 |
Różne wskaźniki względnego dostosowania
Struktura genetyczna populacji w dwóch kolejnych pooleniach przy założeniu, istnienia selekcji dla 1 locus, dwóch form allelicznych A i a o częstości p i q.
Genotyp | Ogółem | |||
---|---|---|---|---|
AA | Aa | aa | ||
Pokolenie 0 | p2 | 2pq | q2 | p2+2pq+q2=1 |
Wskaźnik dostosowania | w11 | w12 | w22 | |
Frekwencja | p2w11 | 2pqw12 | Q2w22 | w-p2w11+2pq |
Po selekcji | W12+q2w22 | |||
Normalizacja | p2w11/w | 2pq w12/w | q2w22/w | |
Frekwencja genów | p’= p2w11 +pqw podzielone przez w | |||
q’=pqw12+q2w22 podzielone prez 2 | pq bo ½ gamet z A |
Zmiana częstości genu:
Δp=p’p= pq[p(w11-w12)+q(w12-w22)] podzielone przez w
Wyprowadzenie:
Na str