T : Prawo administracyjne. Podstawowy podział.
JAK ZBUDOWANE JEST PRAWO ADMINISTRACYJNE?
- prawo procesowe
-prawo ustrojowe
-prawo materialne
Prawo ustrojowe – reguluje organizacje i zasady postepowania podmiotow administrujących np.: podział terytorialny, prawo to reguluje tworzenie organów adm. Wewnętrzną organizacją adm.
Prawo materialne – reguluje prawa i obowiązki jednostek administrujących jak i administrowanych. W poszczególnych sferach administracji sa to poszczególne dzialy administracji publicznej (ustawa o zmianie imienia i nazwiska, o obywatelstwie, o stowarzyszeniach, systemie oswiaty).
Prawo procesowe – reguluje prawa i obowiązki uczestników procesu administracyjnego.
T: Rola administracji i prawa administracyjnego wśród innych gałęzi prawa.
Prawo administracyjne zaliczane jest do gałęzi prawa publicznego.
Prawo administracyjne to gałąź prawa, która normuje np.:
1 – tworzenie zasady, organizację, strukturę działania adm publicznej, ale także innych podmiotów, które dla dobra wspólnego wykonują zadania z zakresu adm publicznej.
2 – reguluje relacje, które zachodzą pomiędzy tymi podmiotami
3 – prawa i obowiązki podmiotów administrowanych w tym podanych pieczy i nadzorowi podmiotów administrujących (np. ministrów)
Miejsce prawa administracyjnego wśród innych gałęzi prawa.
1 – prawo publiczne, a prawo prywatne (ochrania interes państwa – publiczne | ochrania interes jednostki – prywatne)
kryterium swobody
Prawo publiczne ogranicza swobody jednostki
Prawo prywatne wprowadza elementy swobody dla danej jednostki (swoboda zawierania jakiejś umowy).
Relacja zachodząca między prawem administracyjnym, a prawem konstytucyjnym.
Konstytucja – jest to najważniejszy akt, który obowiazuje w naszym kraju (jest ustawa zasadnicza. Stoi najwyżej w hierarchii. Jest prawem statycznym).
Prymat prawa konstytucyjnego, wspólny przedmiot unormowań konstytucyjnych i administracyjnych.
Prawo konstytucyjne wyznacza fundamenty różnych gałęzi prawa, a prawo administracyjne konkretyzuje je i dlatego jest prawem dynamicznym.
Relację między prawem adm , a prawem karnym.
Prawo administracyjne reguluje pewne sfery zycia społecznego (normy sankcjonowane).
Prawo karne wskazuje na to, które reguły naruszone są karalne (normy sankcjonujące).
Wymien przyklada prawa publicznego i prywatnego.
Prawo adm, a prawo cywilne.
Kryterium interesu - Prawo adm chroni interes publiczny panstwa, a prawo cywilne chroni interes publiczny jednostki.
Kryterium majątkowe – prawo cywilne ma interes majątkowy, a prawo adm ma interes niemajątkowy
Kryterium władczości - na gruncie prawa cywilnego jest równorzędność i autonomia podmiotów, organ adm we władczy sposób przesądza o sytuacji podmiotów spoza administracji.
Źródła prawa administracyjnego.
Źródła prawa – źródłem prawa jest normatywny akt generalny i abstrakcyjny powstały drogą konsensualną (co to jest droga konsensualna) bądź ustanowiony jednostronnie w przewidzianym trybie przez legitymowany konstytucyjne lub ustawowo podmiot.
Kategorie źródeł prawa
1 – źrodla prawa powszechnie obowiązujące ( art. 87 Konst RP) – reguluje prawa jednostek
- konstytucja
- ustawy
- rozporządzenia
- umowy miedzynarodowe
Jest to katalog ściśle zamknięty, obowiązuje wszystkich obywateli w każdym miejscu i czasie.
Ustala je parlament
2 – zrodla prawa powszechnie obowiązujące miejscowo na terenie dzialania organow, które je ustanowily. Jest tworzone przez organy samorządu terytorialnego. (rozporządzenie porzadkowe wojewody).
3 – zrodla prawa wewnętrznego - sa skierowane do jednostek organizacyjnych podległych organowi wydającemu taki akt.
Minister finansow wydaje wewnętrzny akt -> dotyczy on np. Urzedow Skarbowych (bo są mu podległe).
Nie kształtują obowiązków obywateli.
Konstytucja > ustawy > umowy miedzynarodowe > rozporządzenia > akty prawa miejscowego
Opisz jedno ze źródeł prawa.
Konstytucja RP jest to ustawa zasadnicza z 2.IV.1997 r. W hierarchii źródeł prawa adm konstytucja zajmuje najwyższe miejsce i tym samym stanowi najwyższe prawa RP będące bezposrednia lub posrednia postawa funkcjonowania wszelkich struktur panstwa. Jako źródło prawa adm konstytucja normuje/odnosi się min. Do ustroju adm publicznej, Podstawowych celow, zadana i kompetencji podmiotow administrujących, a także podstawowych zasad i form dzialania administracji. Odnosi się również do kontroli administracji.
Ustawy w hierarchii źródeł prawa zajmują miejsce bezpośrednio po konstytucji RP. Konstytucja przewiduje, ze pewne stosunki społeczne mogą podlegać tylko i wyłącznie regulacjom ustawowym. Do materii ustawowej należą min. ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności. (podatki).
Umowy międzynarodowe dziela się na umowy, które wymagaja ratyfikacji i na takie, które nie wymagaja ratyfikacji.
(Ratyfikacja = uroczyste podpisanie)
Umowy wymagające ratyfikacji sa ratyfikowane przez prezydenta RP samoistnie lub za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.
Umowy miedzynarodowe – związanie RP umową międzynarodową wymaga zgody w drodze ratyfikacji albo zatwierdzenia dokonanego przez radę ministrów.
Duza ratyfikacja – wyrazenie zgody na ratyfikacje w drodze ustawy
Mala ratyfikacja - prezydent musi być poinformowany, że taka umowa będzie zawarta. Prezes rady ministrów musi poinformować sejm, że prezydent podpisze taką umowę.
Rozporządzenie z mocą ustawy – zgodnie z art. 234 konst RP. Jeżeli w czasie stanu wojennego nie może na posiedzeniu zebrać się sejm wówczas prezydent na wniosek rady ministrów wydaje podlegające zatwierdzeniu na najbliższym posiedzeniu sejmu rozporządzenia z mocą ustawy. Moc tego rozporządzenia jest równa mocy ustawy.
Rada ministrów pod przewodnictwem prezydenta = Rada gabinetowa
Rozporządzenia wykonawcze (akt wykonawczy do ustawy) – wydawane są przez naczelne organy administracji publicznej. Akty te należą do tradycyjnych przejawów udziały władzy wykonawczej w stanowieniu i stosowaniu prawa. Posiadają charakter uzupełniający i wykonawczy stanowiąc rozwinięcie regulacji ustawowych. Wydawane są w zakresie jakim nie jest możliwe dostatecznie kompletne, wyczerpujące, szczegółowe uregulowanie określonych stosunków w ustawie. Wydawane są na podstawie szczegółowych upoważnień zawartych w ustawie(delegacje ustawowe) określających właściwe do wydania rozporządzenia organy, zakres spraw do uregulowania, oraz wytyczne co do treści rozporządzenia. Rozporządzenie nie może ani rozszerzać, ani zawężać zakresu delegacji. Samo upoważnienie zaś nie może wynikać z domniemania czy też z wykładni celowościowej. Organ upoważniony do wydania rozporządzeń nie może przekazać swych kompetencji innemu organowi (zakaz subdelegacji).
Organami uprawnionymi do wydawania rozporządzeń zgodnie z konstytucją są ministrowie kierujący organami administracyjnymi (resortowi). Również prezydent, krajowa rada radiofonii i telewizji, przewodniczący określonych w ustawach komitetów.
Akty prawa miejscowego – organy terenowe adm rządowej, samorządu terytorialnego.
Do stosowania tego typu aktów upoważnione są organy samorządu terytorialnego, organy adm publicznej.
Dzielimy ze względu na:
- kryterium podmiotu uprawnionego do stanowienia takiego aktu (prawa miejscowego).
+ akty stanowione przez terenowe organy administracji rządowej
+ akty stanowione przez wojewodę
+ akty stanowione przez terenowe organy administracji niezespolonej
- kryterium przedmiotu regulacji, oraz podstawy prawnej do stanowienia aktu prawa miejscowego
+ akty prawa miejscowego zawierające przepisy ściśle wykonawcze (wydawane na podst. Szczegółowych upoważnień towarzyszących regulacjom materialno – prawnym /ustaw)
+ akty prawa miejscowego zawierające przepisy o charakterze ustrojowo-organizacyjnym
+ akty prawa miejscowego zawierające przepisy porządkowe (wydane przez np.; wojewodę, organy samorządu lokalnego, organy rządowej adm niezespolonej).