Budowa stawu
W każdym stawie wyróżniamy:
-pow. stawową
-torebkę stawowa
-jamę stawowa
Powierzchnie stawowe-pokryte są chrząstką szklistą lecz w niektórych stawach w których występuje krążek st.miejsce chrząstki szklistej zajmuje chrząstka włóknista[st.mostkowo-obojczykowy,skroniowo-żuchwowy]kształt stawu zależny od funkcji stawu;chrząstka stawu jest bardzo gładka i sprężysta,ma różną grubość.
Torebka stawowa-otacza cały staw izolując go od otoczenia;przyczynia się do przylegania pow. st.Zbudowana z dwóch warstw:zewnętrznej włóknistej grubej,mocnej;wewnętrzna cienka –błona maziowa.Błona włóknista –zewnętrzna zbudowana z włókien kolagenowych. ;grubość błony w torebce jest różna co powoduje w miejscach grubszych do powstania wiązadeł.Błona maziowa wew.-bogato unaczyniona ,unerwiona .Wypóklenia błony do wew.tworzą fałdy maziowe i kosmki maziowe. Uwypuklenia poza staw stanowią kaletki maziowe ułatwiające ślizganie się ścięgien i mięśni. Wytwarza maż o barwie blado-żółtej ,która znajduje się po między pow. st.powodując przyczepność względem siebie i zmniejszając tarcie.
Jama stawowa- wielkość jej jest zróżnicowana w różnych stawach i jest wypełniona mazią stawową. Poza tymi trzema elementami można spotkać w stawach jeszcze więzadła stawowe ,które zbud. z tk. włóknistej zbitej mogą przebiegać wewnątrz jak i na zewnątrz stawu. Zadania: wzmocnienie torebki staw. utrzymanie kości w prawidłowym ułożeniu, hamowaniu zbyt obszernych ruchów i ochronie stawu przed zwichnięciem.Obrąbki stawowe-pogłębiają i powiększają pow. st.Krążki stawowe mają okrągły kształt dzielą jamę na dwie części wyrównują i dopasowują do siebie pow. st.Łąkotki st.-kształt półksiężyca ,zadania: pogłębianie pow.st. i służą do amort.wstrząsów.
PYT.4.
Rodzaje połączeń kości
Połączenia ciągłe-odznaczają się brakiem ruchomości lub nieznaczne ruchy
Więzozrosty-połączenia włókniste
a. włókniste-[więzadła błony];wzmocnienia torebki stawowej,są czynnikiem ograniczającym i hamującym nadmierne ruchy w stawie
b. spreżyste-zbudowane z tk.łącznej spreżystej[więzadła żółte,w.krtani]
c. szwy-poł.ciagłe włókniste,spotykane w obrębie kości czaszki
-szew płaski-poł.pomiedzy kośćmi czaszki
-szew łuskowy-poł. kości skroniowej z kością ciemieniową
-szew piłowaty-poł. pomiedzy kośćmi sklepienia czaszki
d.wklinowania-umocowanie korzeni zebów do ścian zębodołów
Crząstkozrosty-łącza dwie kości za pomocą tk. chrzestnej szklistej lubwłóknistej.Do chrząstkozrostów zaliczane są :chrząstki żebrowe,oraz w młodym wieku poł. trzonów z nasadami.U dorosłego wystepuja chrząstkozrosty włókniste[poł. między trzonami w postaci krążków międzykręgowych]
Kościozrosty-poł. pozbawione ruchu ,powstające wskutek kostnienia więzozrostów i chrząstkozrostów np. kostnienie chrząstek nasadowych ,szwów czaszki.
Połączenia maziowe[stawy]-odznaczaja się znaczną możliwością ruchu,istnieją trzy kryteria podziału stawów ze względu na:
a.liczbę kości wchodzących w skład stawu
-stawy proste-jest stawem utworzonym przez dwie kości[st.ramienny]
-staw złożony-wchodzi więcej niż dwie kości[st.łokciowy]
b.uksztaltowanie pow.st.
-st.kulisty-[ramienny]
-st.kulisto-panewkowy[st.biodrowy]
-st.kłykciowy-[st.promieniowo-nadgarstkowy]
-st.siodełkowy-[st.nadgarstkowo-śrudręczny kciuka]
-st.zawiasowy-[st.między paliczkowe]
-st.obrotowy-[promieniowo-łokciowy bliższy]
-st.śrubowy-[szczytowo-obrotowy pośrodkowy]
-st.płaski-[krzyżowo-biodrowy]
c.liczbę osi ruchu
-jedno osiowe-ruchy wokół jednej osi[st.między paliczkowy,zginanie,prostowanie]
-dwu osiowe-ruchy w okół dwóch osi:poprzecznej i strzalkowej[st.promieniowo-nadgarstkowy]
-trzy osiowe czyli wieloosiowe[st.ramienny]