WITAMINA E – tokoferole
Jakie związki zaliczamy do witaminy E: tokoferole- alfa, beta, gamma, delta i odpowiednie tokotrienole.
Tokoferole opuszczają enterocyty w chylomikronach a docierają do wątroby w chylomikronach resztkowych
Do genów regulowanych przez alfa-tokoferol należą: PPAR gamma , geny cyklin
Biodostępność tokoferoli zależy od ich wydalania/ obecności białek wiążących ???
Antymiażdżycowe działanie alfa- tokoferolu polega na: represji genów zaangażowanych w wychwyt lipidów i aterogenezę
Rola białka alfa –TPP polega na: wbudowywaniu alfa-tokoferolu do VLDL
Alfatokoferol : ma hamujące działanie na kinazę białkową i kinazę fosfatydyloinozytolu prowadzący do działania antypoliferacyjnego (wyst w makrofagach)
Na poziom alfa TPP wpływa: spożycie białka
Wpływ alfa-tokoferolu na metabolizm tkanki łącznej polega na:
WITAMINA D
Witamina D3 powstaje w skórze z cholesterolu pod wpływem światła ultrafioletowego a następne etapy jej przemian zachodzą w wątrobie, nerkach i tkankach docelowych
Ekspresja genu hydroksylazy 25-OH-D3 zachodzi w wątrobie i jest indukowana przez : kwasy żółciowe
Jakie enzymy wpływają na homeostazę witaminy D: 25-hydroksylaza cholekalcyferolu (CYP27) ; 24-hydroksylaza ; 1-alfa-hydroksylaza
WITAMINA B6 – pirydoksyna
Transport witaminy B6 do wnętrza enterocytów : jest zależny od jonów sodowych, zależy od kwaśnego środowiska
Funkcja wit B6 w ustroju polega na udziale w : reakcjach transaminacji, syntezie neurotransmiterów
Witamina zaangażowana w reakcję transaminacji: B6
WITAMINA B1 – tiamina
Wchłanianie tiaminy pokarmowej zachodzi w : bliższej części jelita cienkiego i polega na biernej dyfuzji lub aktywnym transporcie przez specyficzne transportery w antyporcie z jonami wodorowymi, sprzężonej z fosforylacją witaminy
Na wchłanianie tiaminy mają wpływ: jony sodowe, pH
Transport tiaminy z enterocytów do krwi zachodzi z udziałem enzymu: ATP azy sodowo – potasowej
Co się dzieje z tiaminą po wejściu do enterocytu: fosforylacja i co powstaje: TPP
WITAMINA B2 – ryboflawina
Przed wchłonięciem ryboflawiny do wnętrza enterocytów muszą zajść następujące reakcje: rozkład białek przez proteazy, rozkład koenzymów do wolnej ryboflawiny (FAD do FMN – pirofosfataza, FMN do ryboflawiny – fosfataza)
Ilość ryboflawiny syntetyzowanej przez bakterie w jelicie grubym : Jest większa na diecie roślinnej
Poziom transporterów witaminy B2 maleje ze wzrostem aktywności: kinazy białkowej A, cAMP
Na wchłanianie ryboflawiny wpływ mają: sole żółciowe
Witamina zaangażowana w reakcje utleniania i redukcji: B2
WITAMINA B3 – niacyna
Funkcja witaminy B3 w ustroju polega na tym, że wchodzi w skład : koenzymów (NAD, NADP) współpracujących z dehydrogenazami i reduktazami => oksydoreduktazy
Funkcja witaminy B3 w ustroju polega na udziale w : reakcjach transaminacji, dekarboksylacji, dezaminacji, oksydazy aminowej – uczestniczy w wielu reakcjach metabolizmu azotowego
Dehydrogenaza w witaminie B3 : nukleotyd nikotynoamido-adeninowy – NAD i jego fosforan – metabolizm energetyczny ; NAD!P – synteza NAD, NADP – koenzymy dehydrogenaz , NADPH – synteza kwasów tłuszczowych
FOLIANY
Transport folianów do wnętrza komórek odbywa się : za pośrednictwem specyficznych receptorów i przenośników
Wchłanianie folianu : zależy od pH
Witamina przenosząca grupy jednowęglowe: foliany
WITAMINA H – biotyna
Wchłanianie biotyny w przewodzie pokarmowym zachodzi przy udziale przenośników, które transportują także : kwas pantotenowy i liponowy
Wchłanianie biotyny odbywa się za pośrednictwem transporterów: w bliższej części jelita cienkiego, za pośrednictwem przenośników zależnych od gradientów jonów sodowych ; transport z enterocytów do krwi z wykorzystaniem przenośników, nie zależnych od jonów sodowych
Jaka witamina uczestniczy w procesach karboksylacji: biotyna
WITAMINA C
Funkcje witaminy C to udział w syntezie: kolagenu, kwasów żółciowych
Transport witaminy C do wnętrza enterocytów zależy od : jej stężenia w jelicie
Transport wit C do wnętrza enterocytów jest regulowany przez: kinazę białkową C
KALCYTRIOL
Receptory kalcytriolu noszące nazwę VDR znajdują się w błonie komórkowej i jądrze komórkowym
Kalcytriol wpływa na ekspresję : kalbindyny
W regulacji homeostazy kalcytriolu zaangażowane są : 25 –hydroksylaza Wit D3
W obniżanie poziomu kalcytriolu zaangażowana jest : hydroksylacja w pozycji 24
Do genów regulowanych przez kalcytriol należą geny białek zaangażowanych w : metabolizm energetyczny, metabolizm żelaza, reakcje odpornościowe
Wewnątrzkomórkowy mechanizm działania kalcytriolu to: regulacja transkrypcji
Fosfor-P
Wydalanie fosforanów jest hamowane przez: kalcytriol
Wydalanie fosforanów jest pobudzane przez: parathormon, kalcytoninę
Wchłanianie fosforanów jest hamowane przez: wapń, kalcytoninę
Wchłanianie fosforanów jest pobudzane przez: kalcytriol, parathormon
Co jest czynnikiem fosfaturemicznym : FGF-23
Żelazo – Fe
Nadmiernemu gromadzeniu żelaza przeciwdziała białko: HFE
Wewnątrzkomórkowa homeostaza żelaza regulowana jest: translacyjnie
Przy niskim poziomie żelaza stymulowana jest synteza: receptorów transferryny
Jak regulowana jest homeostaza żelaza: potranslacyjnie, translacyjnie, transkrypcyjnie(Wewnątrzkomórkowa homeostaza żelaza jest regulowana przez czynniki regulujące translacje mRNA białek zawierających żelazo lub związanych z metabolizmem żelaza)
Wchłanianie żelaza: dwunastnica i początkowy odcinek jelita czczego
Co się dzieje po przyłączeniu żelaza do IRP(białko): wiązanie wzrasta wraz z poziomem żelaza w komórce. Związanie żelaza przez IRP powoduje ich unieczynnienie, czyli odblokowanie syntezy ferrytyny i synteza kwasu delta-aminolewulinowego, zahamowanie syntezy receptorów transferyny.
Co reguluje poziom Fe i na jakiej zasadzie: IRP i regulacja translacji
Co zaczyna być aktywne kiedy komórka jest wysycona Fe : hepcydyna
Cynk - Zn
Charakterystyka transportera cynku ZnT-3:
- Transport Zn do pęcherzyków synaptycznych w neuronach glutaminergicznych mózgu – modulowanie sygnału- neurony gluzinergiczne
Regulator glutaminergiczny AMPA
Charakterystyka transportera cynku ZnT-8:
- ekspresja wyłącznie w komórkach beta trzustki
- Zn jest niezbędny do wydzielania insuliny-jej umieszczania w pęcherzykach wydzielniczych i uwalniania
- polimorfizm ZnT-8 u ludzi jest związany z podatnością na cukrzycę typu II
Charakterystyka transportera cynku ZnT-1
- ekspresja w błonie komórkowej w wielu tkankach m.in. w jelicie, wątrobie, nerkach
- zapobiega nadmiernemu wzrostowi stężenia Zn w komórce prawdopodobnie hamując transport Zn przez kanały wapniowe
- w mózgu zmniejsza toksyczność Zn w neuronach i astrocytach
- ekspresja regulowana jest przez czynnik transkrypcyjny MTF-1 – indukcja przy wzroście poziomu Zn w komórce
W jakich neuronach gromadzi się cynk : cynk gromadzi się w pęcherzykach synaptycznych neuronów glutaminergicznych.
Wapń – Ca
Wapń wpływa na skurcz mięśni wiążąc się z następującymi białkami: ( nie mogę znaleźć ale odp są takie):
Kalbindyna
fosfolamban
Troponina
Kalretinia
Wapń wpływa na przewodzenie impulsów nerwowych wiążąc się z następującymi białkami: (nie mogę znaleźć)
Kalbindyna
fosfolamban
Troponina
Kalretinia
Kalbindyna jest zaangażowana w: reabsorpcje jonów wapnia w nerkach, wchłanianie wapnia
Białko wiążące wapń w mięśniach: kalretikulina (CRT)
DODATKOWE
Rola megaliny -