Gospodarka/ ekonomia

Trzy zabory, trzy systemy prawne, monetarne, administracyjne. Dezintegracja ziem polskich, gospodarcze zróżnicowanie.

Mieliśmy słabe drogi [od zawsze :D]. Ważnym czynnikiem był handel na Wiśle, ale teraz w obliczu podziału między swoje terytoria Wisły, nie jest to możliwe i opłacalne.

Zabór pruski: rozwinięty rynek wewnętrzny. Hodowla, rolnictwo miała wyższą wydajność, szybko uwłaszczenie chłopów nastąpiło. Po 1815r. Wielkopolska rolnicza. Większy procent ludności miejskiej. Przemysł nakładczy sukiennictwo, włókiennictwo (pd zach okręg sukienniczy Rawicz, Wschowa, Leszno). Pn zach Trzcianka, Chodzież, Jastrowie- drugi ośrodek. Mieli własną bazę surowców. Królestwo Polskie broniło się przed napływem ich towarów i dawało wysokie cła na te towary. Jednak, ten przemysł dość szybko upada i ludność niemiecka przenosi się do Królestwa Polskiego. W późniejszych latach Wlkp głównie rolnicza, ale też przemysł gorzelniczy- spirytus był eksportowany. Przemysł spożywczy, drzewny i meblarski. Zakład H. Cegielskiego, przemysł maszynowy. Mieli tu też cukrownie. Szlachta wlkp mniej liczna niż w innych zaborach, mało szlachty drobnej, ale nie ma też wielkich latyfundystów.

Zabór rosyjski posiadał rolę centralną. To tutaj właśnie ruch robotniczy. Mamy tu Królestwo Polskie, które zajmuje 21% powierzchni z. rosyjskiego, a także 3 gubernie ukraińskie i 6 litewsko-białoruskich. W Warszawie, stolicy Królestwa Polskiego było największe skupisko inteligencji, burżuazji i robotników. W 1851r. została zniesiona granica celna między Królestwem Polskim a Ziemiami Zabranymi. Spowodowało to rozwój przemysłu na wschodni rynek. Głównie był to przemysł włókienniczy, ale także różne nasze spółki, jak Konstantego Rudzkiego, która stawiała mosty w Rosji. [co za wiedza :D] Za to rosyjskich firm w królestwie było mało. Rolnictwo słabo rozwinięte, późne uwłaszczenie. Działalność ministra skarbu księcia Ksawerego Druckiego-Lubuckiego. Dofinansowania trzech okręgów przemysłowych: łódzkiego, dąbrowskiego i staropolskiego.

Zabór austriacki, w jego obszarze znajdowało się po kongresie wiedeńskim Wolne Miasto Kraków, które było ważnym ośrodkiem handlu, także Brody- przy granicy z Rosją, pn.wsch. od Lwowa. Panowała tam strefa wolnocłowa, co rozwijało handel, korzystano też z wolności żeglugi na Wiśle. Słabiej w Rzeczpospolitej Krakowskiej z przemysłem. jednak nie było nadwyżek produkcji. Określenie „nędza galicyjska” (pojęcie od historyka, Waleriana Kalinki) nie bierze się znikąd. Manufaktury włókiennicze, gorzelnictwo upada w konkurencji z czesko-austriackim przemysłem. Jedynie zalążki metalurgii. Impulsem do zmiany był rozwój kolei żelaznych i wzrost znaczenia Wiednia. W latach 60 połączenie kolejowe zyskuje Lwów, a kolej dociera także do granic z Rosją.

Mamy tu do czynienia z bumem naftowym. Wydobywano wosk ziemny i ropę naftową. Na początku odstraszał/zniechęcał zapach tych wydobyć. Jednak zmienia się z czasem technika i wynalezienie przez lwowskiego farmaceutę Ignacego Łukasiewicza lampy naftowej w 1853r. przyczyniło się do rozwinięcia tego przemysłu. W 1854r w Gorlicach powstała już pierwsza naftowa lampa uliczna. Głównymi ośrodkami wydobycia był Drohobycz i Borysław. Przybywało tam wielu ludzi, wśród których dość pokaźną liczbę stanowili Żydzi, lecz nie wszyscy zbili fortunę. Warunki pracy ludności było ciężkie, mawiano nawet o „piekle galicyjskim”. Borysław był miastem proletariatu, tam też były pierwsze strajki. W Drohobyczu zaś były rezydencje i pałace, przebywali tam żydowscy artyści i intelektualiści. Ludność miejscowa niestety nie czerpała zbyt dużych korzyści. Był tam obecny kapitał głównie angielski i niemiecki. Na początku XX wieku wydobycie z zagłębia borysławsko-drohobickiego stanowiło 5 % światowego wydobycia. Stanisław Szczepanowski założył w 1879r. Krajowe Towarzystwo Naftowe. W Galicji panowała też korupcja.

Podsumowawszy lata zaborów silnie zróżnicowały nasz kraj pod względem gospodarczym, rolnictwo stało na różnym poziomie, podobnie z przemysłem. Miało to wiele przyczyn, od warunków geograficznych/środowiskowych, bo np. nie wszędzie można wydobywać ropę, przez politykę państw zaborczych, duży wpływ uwłaszczenia chłopów.