DEFIBRYLACJA : Jedyna skuteczna metoda przerwania częstoskurczu komoroweg(w celu przerwania chaotycznego drgania wl miesn)o b/tętna lub migo kom w nastę impulsu pr stałego na m. sercowy
Czynniki wpływające na skuteczność defibrylacji
Impedancja transtorakalna ,energia wyładowania,ustawienie elektrod, fale mono i dwu-fazowe, szybkie podjęcie defibrylacji, bezpieczne przeprowadzenie
CECHY IDEALNEGO AED
Łatwy w użyciu,mały ,lekki,niedrogi,samotestujący ,posiada pamięć i możliwość rejestrowania danych
Defibrylatory automatyczne
-KORZYŚCI :łatwy w obsłudze- nie wymaga interpretacji EKG,przydatny do defibrylacji przez „pierwszą osobę”,zastosowanie w programach powszechnej dostępności do defibrylatora (PAD)
Algorytm AED
1.OCEŃ POSZKODOWANEGOrozpocznij BLSjeśli defibrylator niedostępny włącz defibrylator automatyczny przymocuj elektrody, postępuj zgodnie z instrukcjami
-RKO 30:2 bezpośrednio po defibrylacj/pętle trwające 2 minuty/energia 150-200J dla 1. defibrylacji/ energia 150-360J dla kolejnych/360J dla defibrylatorów jednofazowych
AED -jak to działa ?
Posiada wbudowany system analizujący rytm serca/Sygnał elektryczny z mięśnia sercowego odbierany jest przez 2 duże samoprzylepne elektrody/AED przeprowadza analizę rytmu serca/ Wstrząs dostarczany przez elektrody umieszczone na klatce piersiowej pacjenta/Instrukcje głosowe doradzają wykonanie lub zaniechanie defibrylacji/Jeżeli u chorego powróciła spontaniczna czynność serca /Ułożenie w pozycji bezpiecznej /Kontrola czynności życiowych ( oznak krążenia)
Automatyczna defibrylacja u dzieci
Wiek > 8 lat : tak jak u dorosłych/Wiek 1 – 8 lat : użyj elektrod pediatrycznych (jeżeli dostępne)
AED mogą być stosowane u dzieci od 1-8 r.ż., które nie mają oznak krążenia/ Zalecane jest użycie AED u dzieci powyżej pierwszego roku życia/Pomiędzy 1 a 8 rokiem życia zalecane jest stosowanie urządzeń obniżających dostarczaną energię/Stosuje się pojedynczą dawkę energii defibrylacji 4 J/kg.
Nagła śmierć sercowa-smierć spow nieoczekiwaną,nagłą zapaścią krąż w ciągu 1h od poj się objawów
Zatrzymanie krążenia w mechanizmie migotania komór:
Choroba wieńcowa, Kardiomiopatia , Zespół wydłużonego QS , zespół WPW
Rozpoznanie stanu zagrażającego: Wywiad, badanie przedmiotowe, badania laboratoryjne
Objawy poprzedzające wystąpienie nagłego zatrzymania krążenia, w 80%:
tachypnoe , tachykardia, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia świadomości
ElektroterapiaZastosowanie :zaburzenia rytmu serca prowadzące do zatrzymania krążenia VF/VT/zaburzenia rytmu serca prowadzące do niewydolności hemodynamicznej AV/zaburzenia przewodnictwa, bloki serca / warunki szpitalne/warunki pozaszpitalne /WARUNKIEM SKUTECZNEGO WYKORZYSTANIA DEFIBRYLATORÓW AED JEST - URUCHOMIENIE SYSTEMU RATUNKOWEGO
LEKI REANIMACYJNE
-Adrenalina/Atropina/Amiodaron/Cordarone/Lignocaina/Magnesium sulfuricum /Dwuwęglany /TLEN zawsze w stanach zagrożenia życia bez względu na przyczynę
Adrenalina:
-działanie : - alfa i beta agonista
-wskazania : wszystkie zaburzenia rytmu prowadzące do zatrzymania czynności serca, bradykardia, reanimacja, wstrzas anafilaktyczny
-szczególne wskazania – anafilaksja
-dawkowanie : 1 mg iv. co 3-5 min.podczas resuscytacji/ 2-3 mg dotchawiczo w 10 ml NaCL /0.5 ml 1:1000 iv.w anafilaksji
Atropina:
Wskazania : asystolia, objawowa bradykardia, REM
Dawkowanie:
-Asystolia / REM (< 60 uderzeń /min): 3 mg i.v. jednorazowo/ 6 mg dotchawiczo
-Bradycardia : 0.5 mg i.v.,powtarzać o ile wskazane do max. 3 mg
Amiodarone :
Wskazania: migotanie komór lub częstoskurcz komorowy bez tętna VF/VT , inne tachyarytmie
Dawkowanie:
VF / VT bez tętna ( reanimacja) : 300 mg w 20 ml 5%glukozy, bolus i.v.
stabilny częstoskurcz: 150 mg w 20 ml 5% glukozy przez 10 min/300 mg w 100 ml 5% glukozy przez 1 h
Lidocaina
Wskazania: migotanie komór/ częstoskurcz komorowy VF/VT, jako alternatywa dla amiodaronu
Dawkowanie :
migotanie lub częstoskurcz VF /VT bez tętna :100 mg i.v.bolus /nast dawki po 50mg,max do 200 mg
hemodynamicznie stabilny częstoskurcz VT: 50 mg i.v./ następne dawki po 50 mg, max 200 mg
Redukcja dawki u starszych bądź w niewydolności wątroby
Magnesium
Działanie : hamuje czynność OUN i myocardium, fizjologiczny bloker kanału wapniowego
Wskazania : migotanie komór oporne na defibrylację (możliwa hypomagnezemia), częstoskurcz komorowy (możliwa hypomagnezemia) , Torsades de pointes
Dawkowanie:
migotanie komór : 5–10 ml 20% i.v. przez 1-2 min - można powtórzyć po 15-20 min.
inne wskazania : 10 ml 20 % (10 mmol) w 100 ml 0.9% NaCl i.v. przez 30 min.
Wodorowęglan sodowy
Wskazania : ciężka kwasica metaboliczna (pH < 7.1), hyperkaliemia ( wzrost K ), niedobor sodu
szczególne wskazania : zatrucie trójcyklicznymi lekami antydepresyjnymi
Działanie : alkalizujące (wzrost pH)
Ale uwaga niekorzystne następstwa !: hamuje uwalnianie tlenu w tkankach, powoduje hypernatremię, upośledza kurczliwość mięśnia sercowego
Dawkowanie :
-50 mol (50 ml 8.4%roztworu) i.v.
Adrenalina po 2. defibrylacji : 1 mg co 3- 5min
-Amiodaron po 3. Defibrylacji: 300 mg iv + /ew.150 mg iv/ + wlew 900 mg/24h
Lek-defibrylacja-RKO-ocena rytmu
W poza-szpitalnym, niezauważonym NZK : RKO przez 2 min przed defibrylacją (5 cykli 30:2)
-1 mg adrenaliny iv natychmiast po uzyskaniu dostępu dożylnego
-kolejna dawka co 3-5 min, aż do powrotu spontanicznego krążenia.
Leki zalecane w :
-VF/VT:tlen, adrenalina 1 mg iv push lub Wazopresyna 40 U iv (Indeterminate), amiodaron (IIb) 300 mg + 150 mg, lignokaina 1-1.5 mg/kg (Indeterminate), magnesium 1-2 g (torsades de pointes), procainamid 30mg/min (max 17 mg/kg) (Indeterminate), dwuwęglany
-PEA: tlen, adrenalina 1 mg Indeterminate , atropina w przypadku bradykardii
-Asystolia: tlen, adrenalina 1 mg, atropina
Wykaz leków stosowanych w stanach nagłych:
Leki p/histaminowe: Quamatel/cymetydyna iv.0.2/ Ranigast /ranitydyna / Leki p/zapalne, p/uczuleniowe/Hydrocortizon / Dexaven /Fenicort /Fenistil
Leki rozszerzające oskrzela: Berotec / Salbutamol /Aminophyllina
Leki rozszerzające naczynia wieńcowe: Nitrogliceryna – spray, tabl / Aspiryna p.o.
Leki p/drgawkowe, anksjolityki Diazepam /Magnesium sulfuricum
Inne: Furosemid / Glukagon/ 20% glukoza
RESUSCYTACJA
zapewnienie drożności dróg oddechowych
wdmuchiwanie powietrza do dróg oddechowych pacjenta
uciskanie klatki piersiowej aby spowodować obieg krwi w organizmie
ułożenie chorego w pozycji bezpiecznej
Resuscytacja – czynności ratunkowe mające na celu przywrócenie podstawowych czynności życiow
RKO = CPR resuscytacja krążeniowo-oddechowa
ERC = Europejska Rada d.s.Resuscytacji
AHA = Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne
IlCOR = Wspólny Komitet Wykonawczy d.s.opracowania wytycznych resuscytacji
BLS = Basic Life Support - podstawowe czynności resuscytacyjne
ALS = Advanced Life Support – zaawansowane czynności resuscytacyjne
Dokonaj oceny sytuacji : Co się wydarzyło?/ Jak do tego doszło ?/ Czy zagrożenie istnieje nadal ?/Czy jest z tobą ktoś kto może ci pomóc ?/Czy powinieneś wezwać pogotowie ratunkowe ?
Zalecana objętość wdmuchiwanego powietrza: Dorośli i dzieci: około 6-7ml/kg / Za wyjątkiem noworodków i małych niemowląt
dorosly:5-6 cm/ucisk relaks 1:1, 1 s, srodek klatki piersiowej/ dziecko: 1,5-2,5cm, 1/3 kl piersio
30:2 : Wystarczający przepływ wieńcowy dopiero przy 7-8 uciśnięciu
Szybko zadzwonić (dorośli): utonięcie, zatrzy krążenia współistniejące z urazami, przedawk leków
Rozpoznanie zatrzymania krążenia : brak spontanicznego oddechu, brak kaszlu i ruchów dowolnych
Algorytm ABC
AIRWAY : drożność
BREATHING : oddychanie
CIRCULATION : krążenie
Uciski klatki piersiowej
W przypadku dorosłych natychmiast po potwierdzeniu NZK rozpoczyna się uciskanie klatki piersiowej 30 razy,
-głębokość – 1/3 wymiaru strzałkowego klatki piersiowej
-stosunek ucisk : relaksacja = 1 : 1
-częstość ucisku – 100/min.
WYTYCZNE ALS
1.Dostęp do sprzętu AED
2.Bezzwłoczna intubacja gdy są wskazania, stabilizacja osiowa szyjnego odcinka kręgosłupa
3.Wentylacja 100% tlenem
4.Ocena obrażeń współistniejących
5.Ocena EKG
6.Defibrylacja gdy VT/VF
7.Transport do szpitala, monitorowanie , RKOM
8.Zapobieganie hipotermii/ogrzewanie
9.Dalsze leczenie - oddział ratunkowy, OIT
Najczęstsze błędy popełniane podczas sztucznej wentylacji
-niewłaściwe udrożnienie dróg oddechowych lub nie trzymanie drożności dróg oddechowych w trakcie całego cyklu wentylacji /-zbyt mała lub nadmierna objętość powietrza wdmuchiwanego/- zbyt szybkie wdmuchiwanie powietrza /- wypełnienie żołądka powietrzem (niebezpieczeństwo aspiracji treści pokarmowej)/ -niewłaściwa częstość wentylacji
Potencjalnie odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia
4 H ( ang ): hipowolemia, hipoksja, hiper/hipokalemia, hypotermia,
4 T (ang): T/odma prężna, Tamponada serca, T/zakrzepica, ostry zes wieńcowy,T/ zatrucie-toksyny
-Adrenalina - 1 mg co 3-5 min
-Amiodaron - 300 mg – jednorazowo (VT, VF oporne na defibrylację)
-Atropina - 3 mg – jednorazowo(Asystolia, PEA z częstością poniżej 60/min)
REGUŁA “FIRST - DO NOT HARM”
-postępowanie alternatywne do intubacji : maska krtaniowa, Combitube
-przyrządowe sprawdzanie położenia rurki intubacyjnej : kontrola saturacji, kapnometria
Leczenie za pomocą hipotermii po zatrzymaniu krążenia : chory nieprzytomny po powrocie samoistnego krążenia powinien być ochładzany do 32-34 st. C przez 12-14 h, jeżeli rytm, który doprowadził do zatrzymania krążenia był-VF
DNR –kiedy nie podejmować resuscytacji
-stany jednoznacznie oznaczające śmierć/ -terminalna faza choroby/-upływ czasu/ -pacjenci, u których nie podjęto czynności resuscytacyjnych > 15 minut od zatrzymania krążenia/ -pacjenci, którzy przebywali pod wodą ponad 3 godz./ -własna świadoma decyzja pacjenta ( problemy prawne)
Przyczyny zatrzymania krążenia Zaburzenia ze strony serca
Pierwotne:niedokrwienie,zawał serca, ch nadciśnieniowa,wady zastawkowe, leki, zaburzenia elektrol
Wtórne: asfiksja, niedotlenienie, utrata krwi, wstrząs septyczny
PRZYCZYNY SERCOWE NZK
zawał mięśnia sercowego, zmiany w sercu na tle nadciśnienia tętniczego, wady serca, skutek działania leków i toksyn, niedotlenienie, zaburzenia elektrolitowe, efekt wychłodzenia organizmu, porażenie prądem, zatrucie tlenkiem węgla
NIEDROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH :
krew, wymiociny, ciało obce, uraz twarzy lub gardła, choroby ośrodkowego układu nerwowego, infekcje i obrzęk w obrębie gardła, krtani, tchawicy, wydzielina w drzewie oskrzelowym, u małych dzieci najczęstszą przyczyną zatrzymania krążenia są zaburzenia oddechowe
Zatrzymanie oddechu ->Niedotlenienie ->Asystolia
Przyczyny zatrzymania krążenia - zaburzenia funkcji układu oddechowego
-zmniejszony napęd oddechowy-> depresja CUN
-ograniczony wysiłek oddechowy: -> defekt neurologiczny/-> osłabienie mięśni/ -> zmiany restrykcyjne w obrębie klatki piersiowej
-upośledzenie czynności płuc: odma opłucnowa, zmiany patologiczne tkanki płucnej
ROZPOZNANIE STANU ZAGRAŻAJĄCEGO
-wywiad, badanie przedmiotowe, badania laboratoryjne
-objawy poprzedzające wystąpienie nagłego zatrzymania krążenia, w 80%: tachypnoe, tachykardia, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia świadomości
Sekwencja zjawisk w NZK
zanik tętna na dużych naczyniach, utrata przytomności, zanik oddechu, utrata napięcia mięśniowego i
odruchów, zmiana zabarwienia skóry i błon śluzowych, rozszerzenie źrenic ( 30-60 sek.)
Odwrócenie procesu umierania
-algorytm ABC/ podstawowe czynności resuscytacyjne ( BLS)/ zaawansowane czynności resuscytacyjne (ALS)/ czynności intensywnej terapii
Omdlenie i utrata przytomności - krótkotrwała samoistnie przemijająca utrata przytomności spowodowana nagłym spadkiem przepływu mózgowego, najczesc wynik hipotonii ortostatycznej
Omdlenie zwykłe : odruch wazowagalny , hipotensja, długotrwałe zmęczenie, emocje, upał, ból, leki
Prodromy:głęb westchnienia,czkawka,bladość skóry, pocenie,ślinotok,nudności,wymioty,niepokój
Omdlenie zwykłe :
Objawy: całkowita lub częściowa utrata świadomości, obniżenie RR, zwolnienie tętna, spłycenie, zwolnienie oddechu, trwa krótko, samoistnie odwracalna, zachowane odruchy
Krótkotrwała utrata świadomości poch. sercowego
Przyczyny - zaburzenia przewodnictwa i rytmu serca, napadowy częstoskurcz, wady serca ( zwężenie ujścia tętnicy głównej), nadciśniene płucne, niewydolność m. sercowego.
Postępowanie w omdleniu
1.zmiana pozycji pacjenta/obniżenie głowy i tułowia-uniesienie
2.zabezpieczenie drożności dróg oddechowych
3.ewentualnie tlenoterapia
Nagłe stany kardiologiczne
Komorowe zaburzenia rytmu/ Czynniki sercowe : choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca o różnej etiologii, kardiomiopatie, zapalenie mięśnia sercowego, wady serca
Choroba wieńcowa : stabilna/niestabilna /
zawał m. sercowego : charakterystyczne bóle zamostkowe, ból nie ustępujący w spoczynku, zażyciu NTG, duszność, bladość, zlewne poty, zaburzenia rytmu serca, hipotensja, niewydo krążenia.
Zawał – postepowanie:
pozycja siedząca/ tlenoterapia/ zmierz ciśnienie tętnicze/ Nitrogliceryna – 1 tabl. Podjęzykowo (tylko jeśli ciśnienie skurczowe > 90 mmHg)/ Aspiryna 300 mg p.o/Furosemid 20-40 mg (w obrzęku płuc 100 mg)/ Morfina 2-5 mg (zmniejszenie bólu) – dawkę można powtórzyć w razie potrzeby/ wezwij karetkę
Ostry zespół wieńcowy- natychmiast leczyc: “MONA”
-Morfina
-Tlen (oxygen)
-Nitrogliceryna (podjęzykowo - tabletka lub aerozol)
-Aspiryna 300 mg doustnie (pogryzione)
Nagłe stany kardiologiczne : Czynniki poza-sercowe :
choroby układowe, zaburzenia metaboliczne i elektrolitowe, stosowane leki i używki, choroby układu nerwowego, choroby jamy brzusznej, zabiegi diagnostyczno-terapeutyczne
Zaburzenia przytomności wg. Prof.Prusińskiego
-piorunujące- uraz głowy, rażenie prądem,zatrucia, NZK,krwotok śródczaszkowy
-przemijające-omdlenie,zes zatoki szyjnej,zaburz czynn serca, napad padaczk, wstrząśnienie mózgu
-długotrwałe
Udar mózgu
udar niedokrwienny (80%), udar krwotoczny/ krwotok podpajęczynówkowy
Objawy : ból głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia zaburzenia neurologiczne , osłabienie mięśni,niedowłady , porażenia zaburzenia mowy , zaburzenia czucia, drgawki
Drgawki padaczkowe
-wynik nadmiernego/ chaotycznego wyładowania neuronów mózgu
-uogólnione napady (grand mal): utrata świadomości z drgawkami, często poprzedzona objawami zwiastującymi
-napady małe (typu absence)/ Po napadzie dezorientacja i senność ponapadowa
Wytyczne postępowania u pacjenta z napadem drgawek
1.Fotel w pozycji leżącej
2.Podczas napadu ochrona głowy przed urazami
3.Delikatne zwrócenie głowy do boku
4.Nie wkładać nic do ust
5.Nie krępować chorego
6.Wezwać pomoc
7.Po napadzie –ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej
8.Kontrola podstawowych funkcji życiowych
9.tlen do oddychania przez maskę
Środki miejscowo- znieczulające reakcje alergiczne
-dotyczą głównie grupy estrowej-prokaina /rzadkie w grupie amidowej -lignokaina
- przyczyną większości reakcji uczuleniowych : środki dodawane do roztworu leków, np. pochodne parabenu, metylohydroksybenzoesan ( substancja dodawana do fiolek wielokrotnego użytku)
Środki miejscowo- znieczulające postępowanie ratunkowe
-tlenoterapia
-diazepam doż . 5 -15 mg. ( drgawki)
-oddech wspomagany lub zastępczy
-dostęp dożylny, podtrzymanie krążenia
Interakcje leków w praktyce stomatologicznej
-A+B+C= 19%; A+B+C+D+E+F=80%, ch. nerek, wątroby, starszy wiek, cukrzyca
Mechanizmy Interakcji
-farmaceutyczne (poza ustrojem), farmakokinetyczne (najczęstsze), farmakodynamiczne
Przykłady interakcji leków
-preparaty naparstnicy i leki antyarytmiczne
-azotany w połączeniu z lekami obniżającymi ciśnienie krwi
-leki stosowane w chorobie wrzodowej (np. ranitydyna) – upośledzenie metabolizmu wątroby
-leki antydepresyjne i katecholaminy
-u pacjentów zażywających leki antydepresyjne ( z grupy inhibitorów MAO, trójpieścieniowe) należy unikać preparatów zawierających wysokie stężenia adrenaliny (działanie kardiotoksyczne)
-nitraty - skracają czas trwania znieczulenia
-statyny - nie stosować Erytromycyny (rhabdomioliza!)
Leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe
-Acenokumarol; Heparyna-Zabieg tylko w szpitalu!!! Nie zapisuj aspiryny!
-Aspiryna, klopidogrel, tiklopydyna- odstawić 1 tydzień przed zabiegiem!
Antagoniści kanałów wapniowych, jak diltiazem i amlodipyna powodują hiperplazję dziąsła, która ustępuje po odstawieniu leków!!!
Leki przeciwbólowe i ich interakcje
NSAID: 1. Leki przeciwzakrzepowe- krwotok/ 2. Doustne leki przeciwcukrzycowe-hipoglikemia/ 3. Sterydy-uszkodzenie żołądka
ZATRUCIE ŚRODKAMI MIEJSCOWO ZNIECZULAJACYMI
I okres - objawy nieswoiste/prodromalne
niepokój, zaburzenia wzroku i słuchu, drętwienie języka, drżenia, metaliczny smak w ustach
II uogólnione drgawki: utrata świadomości, depresja krążenia, zatrzymanie oddechu
Postępowanie: kontrolna aspiracja przed każdym podaniem leku, unikanie szybkiego podania dużej dawki, udrożnienie dróg oddechowych, wentylacja tlenem, dostęp dożylny: płyny HAES, krystaloidy, efedryna iv.5-25 mg, atropina, A w razie potrzeby, leczenie p/drgawkowe: diazepam, tiopental iv.
Różnicowanie przedawkowania leków
Zatrucie lekami miejscowo znieczulającymi: - podanie donaczyniowe, - przedawkowanie
Objawy : zaburzenia świadomości, drgawki, tachykardia
Reakcja naczynio-ruchowa (adrenalina)
Objawy : tachykardia, spadek ciśnienia, pobudzenie
Reakcja odruchowa: bradykardia, objawy prodromalne, zaburzenia krótkotrwałe
Reakcja alergiczna : tachykardia, objawy skórne, bronchospazm / RESUSCYTACJa
Skala Glasgow Klasyfikacja stanu nieprzytomności wg Glasgow Coma Scale ( GCS )
Otwieranie oczu:
4 pkt. -spontaniczne (np. bodziec z boku - poszkodowany się rozgląda )
3 pkt. -na głos, zawołanie ( śpiący )
2 pkt. -na ból
1 pkt. -nie otwiera oczu
Odpowiedź słowna:
5 pkt. - logiczna z orientacją miejsca, czasu i własnej osoby
4 pkt. - splątana, chaotyczna, uwaga zachowana, poszkodowany zastanawia się nad odpowiedzią
3 pkt. - niewłaściwa, bez związku, nie na temat lub krzyk
2 pkt. - dźwięki niezrozumiałe, pojękiwanie
1 pkt. - żadna
Odpowiedź ruchowa:
6 pkt. - odpowiednia do poleceń, np. słownych, migowych ( np. uściśnięcie dłoni )
5 pkt. - celowa, lokalizująca przykry bodziec
4 pkt. - ruch ucieczki na ból, reakcja obronna - próba usunięcia bodźca bólowego
3 pkt. - zgięciowa odruchowa (na ból lub spontanicznie)
2 pkt. - wyprostna odruchowa (na ból lub spontanicznie)
1 pkt. - żadna
Wynik testu:
14 - 15 - poszkodowany ma zachowaną przytomność z obniżona reaktywnością
11 - 13 - półśpiączka, półprzytomny
5 - 7 - nieprzytomność umiarkowana
3 - 4 - głęboka nieprzytomność, odmóżdżenie