TALES:

1. Początek świata – woda (to co żywe, żyje wilgocią. Martwe wysycha.)

2. Zdolność poruszania = życie

3. Obserwacja przyrody

ANAKSYMANDER

1. Początek świata – arche – pierwotna materia, natura rzeczy, nie zniknęła, ale zmieniła się

2. Bezkres = apeiron

3. Wyłanianie się przeciwieństw

ANAKSYMENES

1. Początek świata – powietrze – bo jest nieskończone, łatwo się przekształca.

2. Świat - bezkresny, wieczny

3. Dusza ludzka – powietrze

4. Przyczyny przemian w przyrodzie – ruch, ciepło, zimno

HERAKLIT

1. Początek świata – ogień – przemiany w górę i w dół

2. Zmienność – nie wejdziesz 2 razy do tej samej rzeki

3. Początki i własności przyrody

4. Zasadnicza własność – zmienność (wariabilizm)

5. Relatywizm – definiowanie 1 rzeczy tylko względem drugiej

6. Logos – rozum (krytyka zmysłów)

PARMENIDES

1. Byt nie ma początku (jest wieczny) – niebytu nie ma

2. Myśl = byt (pojęcia są pierwotne)

3. Umysł jest bierny i tylko odtwarza coś istniejącego

EMPEDOKLES

1. Początek świata – 4 żywioły (i 2 siły)

2. Pierwiastek – niezmienny składnik przyrody ( ale związki pierwiastków mogą się zmieniać)

3. Żywioły łączą się i rozłączają – zmuszają je do tego 2 siły (miłośc/niezgoda)

ANAKSAGORAS

1. Ciągły, nieprzerwany byt – siła porusza materię

2. Siła – duch (najsubtelniejsza, niezmieszana materia)

3. Jakości są niezmienne, ale mogą mieć różne kombinacje

4. Każda cząstka jest odzwierciedleniem wszechświata

5. Dostrzegamy to o jest nam przeciwne

DEMOKRYT

1. Niezmienność bytu - świat składa się z atomów (arofia), które są niezmienne, ale wytwarzają zmienny, coraz to nowy układ świata

2. Świat: arofia i próżnia

3. Składniki są równe ilościowo, ale nie jakościowo.

4. Postrzeżenia ukazują stany umysłu

5. Wiedza: a) prawdziwa – uzyskana rozumem; b)ciemna – zmysłowa

6. Dusza składa się z atomów

7. Eudajmonizm – szczęście jest najwyższą wartością i celem

PITAGOREJCZYCY

1. Świat powstał z liczby

2. Dusza – oddzielna od ciała, może łączyć się z dowolnym ciałem, jest trwalsza niż ciało, które jest jej więzieniem

3. Wegetarianizm – żeby nie zjeść duszy wcielonej

4. Asceza, pobożność, sprawiedliwość

5. Rozum prowadzi do szczęścia, harmonii

SOKRATES

1. Cnota = sprawiedliwość, odwaga, panowanie nad sobą

2. Moralizm – wynoszenie dobra moralnego nad inne – tylko to co dobre jest pożyteczne

3. Cnota = wiedza – jest drogą do szczęścia, można się jej uczyć, zło pochodzi z nieświadomości,

4. Poszukiwanie wiedzy metodami: a)majeutyczna – wspólne szukanie; b)elenktyczna – zbijanie fałszywych argumentów

5. Wiedza – zawarta w pojęciach ogólnych – wrodzona

PLATON

1. Demiurg – boski budowniczy świata

2. Poznanie: a)zmysłowe – poznanie rzeczy, materii; b)poznanie przez pojęcia – poznanie idei (wieczny byt)

3. Poznanie zachodzi duszą = rozum – dusza obejmuje czynności zmysłowe

4. Wiedza aprioryczna – znana przed doświadczeniem czegoś (anamnezis – przypomnienie)

5. Poznanie: myśl dyskursywna – dochodzenie do czegoś; myśl intuicyjna – bezpośrednie poznanie

6. Materia – wieczny niebyt

7. Demiurg stworzył świat doskonały, a potem wszystko się pogorszyło

8. Miłość ma 2 szczeble: zmysłowa/ponadzmysłowa

9. Dusza – 1.rozumna, 2.impulsywna, 3.zmysłowa

ARYSTOTELES

1. Substancja: forma – własności gatunkowe, ogólne (energia); materia – cechy jednostki (potencja – zasób siły)

2. Logika – uczy posługiwać się pojęciami i sądami: definicja – podstawa pojęć; dowód – podstawa sądów

3. Pojęcia są hierarchiczne – najwyżej są te najogólniejsze – niedefiniowane

4. Subsumcja – podporządkowanie jednych pojęć innym

5. Poznanie zmysłowe i rozumowe – rozum poznaje zmysłami to, co w rzeczach ogólne

6. Funkcje rozumu – poznawanie zasad: bytu (życie badawcze), działania (życie czynne)

7. Poznajemy tylko pojęcia

8. Dusza = energia ciała: roślinna – odżywianie się, rośnięcie; zwierzęca – postrzeganie; myśląca – poznanie dobra/zła, rozum

9. Eudajmonia – doskonałość jednostki

ŚW. TOMASZ

1. Oddzielenie wiedzy od wiary: teologia – wiara, filozofia – rozum

2. Rozum poznaje rzeczy materialne i Boga

3. Typy prawd: poznawane rozumem; prawdy z objawienia

4. Substancje – rzeczy jednostkowe – samoistne byty

5. Bóg jest bytem koniecznym, a stworzenie przypadkowym i zależnym

6. Bóg – byt prosty, stworzenie – złożony

7. Cielesne: forma i materia; duchowe – tylko forma

8. 5 dowodów na istnienie Boga

9. Byt: istota (forma, materia), istnienie (byt zależny od Boga)

ŚW. AUGUSTYN

1. Celem człowieka jest szczęście: poznanie wewnętrzne duszy, własna myśl jest źródłem wiedzy, prawda jest we wnętrzu

2. Iluminacja – zdobycie wiedzy przez objawienie ( ma charakter intuicyjny, nie wymaga oderwania duszy od ciała)

3. Przewaga: duszy nad ciałem; Boga nad stworzeniem; uczucia i woli nad umysłem

4. Zasadnicza postać życia to wola

5. Wolna wola człowieka – źródło zła

KARTEZJUSZ

1. Metoda analityczna – prosta, jasna, podobna do matmy (ujęcie liczbowe i geometryczne oraz liczbowe rozważania przyrody)

2. Sceptycyzm – zwątpienie jako punkt wyjścia

3. Cogito ergo sum – myślę więc jestem (jesteśmy pewni istnienia własnej myśli=> istnieje zatem jaźń=> dusza istnieje nawet jeśli ciało jest złudzeniem)

4. Istnienie Boga: jaźń jest niedoskonała, więc musi mieć doskonałą przyczynę; idea Boga jest doskonała, więc musi mieć doskonałą przyczynę=> Boga (tylko Bóg mógł wymyślić tak doskonałą ideę)

5. Istnienie ciała: twórcą jaźni jest Bóg=> jaźń uznaje ciało za realne (jaźń nie może się mylić)=> ciało istnieje

6. Przymioty Boga: nieskończoność, wola nieograniczona, decyduje o tym co jest dobre/złe

7. Przymioty duszy: świadomość, myślenie (dualizm ciała i duszy, podział na istoty świadome i nieświadome)

8. Przymioty ciała: rozciągłość (tylko zmiany przestrzenne, mają własności geometryczne, podlegają tylko zmianom mechanicznym)

9. Życie = proces mechaniczny, zwierzęta = maszyny

10. Ruch materii udzielony przez Boga (człowiek sam się nie rusza, ilość ruchu jest stała)

11. Tylko w człowieku dusza i ciało są razem, ciało jest automatem, w którym mieszka dusza; ciało i dusza mogą wpływać tylko na kierunki swoich działań

12. Poznanie rozumowe – pewne jest tylko to co rozum uzna za proste i wyraźne

13. Zmysły służą do życia, nie do poznania

14. Idee: wrodzone – Bóg, my sami, należą do umysłu, są stałe, niezawodne, wpojone przez Boga; nabyte – przypadkowe działanie rzeczy na umysł (np. słońce); skonstruowane przez nas (wymyślenie hipogryfa)

15. Przeżycia: bierne (rozum – ograniczony, przedstawienia, nie są ani prawdziwe ani fałszywe, tylko to co odbieramy); czynne (wola – nieograniczona, twierdzi/zaprzecza, prawda/fałsz)

16. Afekty – wewnętrzne pasje, pobudzają duszę do działania: podziw, miłość, nienawiść, pożądanie, radość, smutek)

KANT

1. Aprioryzm – wiedza wewnętrzna, nieoparta na doświadczeniu, nadana z góry

2. Rezygnacja z teorii bytu

3. Umysł przyjmuje rzeczywistość biernie, jak pokazują ją zmysły

4. Dualizm: świat: a)rzeczy, b)zjawisk

5. Formalizm – znamy formy lepiej niż to co jest uformowane, więc nasza wiedza zawsze jest niepełna

6. Fenomenalizm – subiektywne i zjawiskowe pojmowanie świata

7. Subiektywizm – umysł wszystko pojmuje po swojemu

8. Agnostycyzm – niemożliwe jest całkowite wytłumaczenie niektórych rzeczy, np. istnienie Boga (są rzeczy niepoznawalne)

NIETSCHE

1. Życie ludzkie ma swój cel i jest celem samo w sobie,

2. Umysł fałszuje rzeczywistość, rzeczywistość jest zmiennością, a my ją zatrzymujemy, jest chaosem, a my ją porządkujemy=> dlatego jest fałszem

3. Moralność subiektywna – każdy inaczej uznaje co jest moralne, a co nie.

4. Moralność panów (cenią: dostojność, siłę, godność, stanowczość w działaniu, sprawność) i niewolników (cenią: litość, miłość, miękkość serca, altruizm)

5. Krytyka moralności współczesnej ( gardził prymatem dóbr duchowych, poświęceniu jednostki dla ogółu, altruizmem, litością=> uważał, że jednostka wyjątkowa powinna dążyć do celu, bo tylko ona ma wartość, wychowanie jest złe, bo pochodzi z umysłu a nie ciała, jest nienaturalne, pochwalał ciało)

6. Oskarżenia przeciw moralności współczesnej: jest niezgodna z naturą, tworzy słaby gatunek, opiera się na fałszu (mówi o wartościach jakich nie ma, bohaterach i mitach)

7. Postawy: a) apollińska – ceni jasność, harmonię, równowagę, opanowanie); b) dionizyjska – pełnia, płodność życia, pęd życia, dynamika, korzystanie z przyjemności)

SARTRE

1. Egzystencjalizm – bada indywidualne cechy jednostki (wolnej, odpowiedzialnej), lęk, beznadzieja istnienia.

2. Rozpad świata, wartości, kryzys języka,

3. Człowiek jest świadomy swoich działań, ale nie samego siebie

4. Fenomenologia – jak rzeczy pojawiają się/są obecne w świadomości?

5. Ontologia – z czego składa się wszechświat?

6. Istota ludzka: a)byt-w-sobie (po prostu istnieje – rzeczy), b)byt-dla-siebie (projekt)

7. Świadomość nie należy do świata rzeczy, jest zawsze wolna (np. dobrowolnie ulega nałogom)

8. Człowiek rzucony w świat – jeśli myślimy o sobie to zawsze w świecie, człowiek jako projekt

9. Można określić tylko to co jest teraz, więc nie można określić bytu ludzkiego, bo nie odnosi się on tylko do teraźniejszości

HEIDEGER

1. Humanizm rustykalny – ograniczona wspólnota, w której każdy zna swoje miejsce, obowiązki, przywieje.

2. Życie = polna droga

3. Kontemplacyjny namysł – odsłonić sens świata, zakorzenić się ( mistyczne zjednoczenie z bytem)

4. Nie zajmuje stanowiska w kwestii Boga ( można jednak wywnioskować gotowość do wiary i łaski)

5. Byt – to, co przed nami, positum; Bycie – istnienie, trwnie, dasein (egzystencja)

6. Filozofia wypływa z istoty świata, byt-ku-śmierci ( w obliczu śmierci uświadamiamy sobie że jesteśmy egzystencją)

7. Człowiek – pasterz bycia; język – dom bycia; mowa – mowa bycia

8. Pochwała dla sztuki

9. Rozwój przyrodoznawstwa i techniki przyczynił się do zapomnienia czym jest bycie

DOWODY ISTNIENIA BOGA WG TOMASZA Z AKWINU:

1. Istnieje ruch, więc musi istnieć jego pierwsza przyczyna

2. Świat jest niesamoistny, więc musi istnieć samoistna istota, która jest przyczyną świata

3. Są rzeczy przypadkowe, więc musi istnieć poza nimi istota konieczna

4. Istnieją istoty różnej doskonałości, więc musi istnieć ta najdoskonalsza

5. Powszechna celowość przyrody świadczy o istnieniu najwyższej istoty, która rządzi przyrodą celowo

BERGSON

1. Przeciwny poznaniu – poznanie dziełem intelektu, który deformuje świat, szufladkuje go

2. Intelekt – unieruchamia to co ruchome (bo jest dla niego nieuchwytne), rozkłada rzeczy na części (bo inaczej ich nie rozumie), kwalifikuje rzeczy (ujmuje je ilościowo, a nie jakościowo), relatywizuje rzeczy (określa jedne względem drugich)

3. Intuicja- jako najlepsze narzędzie poznania- zdolność bezpośredniego ujmowania rzeczywistości w jej całości i zmienności.

4. Instynkt działa nieświadomie (wytwór organizmu i przyrody, więc możemy ją dlatego poznawać. Ujmuje rzeczy bezpośrednio i indywidualnie)

5. Jaźń głęboka odnosi się do intuicji a jaźń powierzchowna do intelektu.

6. Wrażenie to świat cielesny, wyobrażenie to świat psychiczny.

HEGEL

1. Teza>>> Antyteza>>> Synteza (Niewolnictwo>>> Chrześcijaństwo >>> Feudalizm Równość wobec wszystkich)

2. Ludzie wybitni różnią się od motłochu tym, że ich cele są kierowane przez ducha

3. kultury Wschodu (etap dziecięcy świata), Grecy (młodzieńczy), Rzymianie (męski), Germanie (starczy)

4. duch po osiągnięciu własnych celów porzuca człowieka

5. byt – zmienny, natury logicznej, racjonalny

BÓG, CIELESNOŚĆ I MIŁOŚĆ:

ROZDZIAŁ I BÓG I AFIRMACJA, CZYLI O PEWNOŚCI ISTNIENIA BOGA

1. dowód teleologiczny (telos – cel) – wszystko co jest kieruję się do osiągnięcia pewnego celu, który gwarantuje istnienie rozumnego porządku; Bóg ma być racjonalną przyczyną wszystkiego

2. dowód ontologiczny – każdy podmiot myślący jest w stanie wyobrazić sobie ideę bytu najdoskonalszego, sama idea powstająca w umyśle człowieka może świadczyć o istnieniu Boga

3. credu ut intrligam – wierzę, aby zrozumieć (związek poznania racjonalnego z religijnym)

4. deizm – istnieje bóg, ale nie ingeruje w nasz świat

5. Kant – idea Boga nie daje się wywieść w żaden sposób, jest to idea regulatywna – ukierunkowuje myślenie na celową jedność wszystkich rzeczy, dzięki idei Boga rozum patrzy na świat jakby kierowała nim zasada powszechnej Racjonalności. Postulat Boga jest warunkiem do osiągnięcia moralnej doskonałości, najwyższego dobra.

6. Nietzsche – śmierć Boga, narodziny nadczłowieka, upadek świata wartości, człowiek może teraz polegać tylko na sobie

ROZDZIAŁ II – RENE GIRARD – GENEZA RELIGII I KULTURY

1. Człowiek jest istotą pożądającą, pożąda tego czego większość, naśladuje pożądania innych (mimesis – naśladowanie)

2. Naśladownictwo – negatywne skutki, rywalizacja, agresja

3. Relacje ludzkie – model trójkąta (podmiot pożądania, przedmiot pożądania, model naśladujący podmiot)

4. Model naśladujący jest często rywalem podmiotu ( z jednej strony chce być naśladowany, a z drugiej nie chce rywalizować) – double bind

5. Zdobycie przedmiotu pożądania wiąże się z prestiżem uzyskanym przy pokonaniu modelu – rywala

6. Często rywalizujący tracą z oczu przedmiot pożądania i skupiają się na nienawiści

7. Schwager – gdzie raz popłynęła krew, staje się zaraźliwa jak dżuma

8. Kozioł ofiarny – środek zaradczy przeciw przemocy

9. 3 etapy kozła ofiarnego: kryzys mimetyczny, przemoc wobec ofiary, sakralizacja ofiary

ROZDZIAŁ IV – EROS PLATOŃSKI I KWESTIA MIŁOŚCI EROTYCZNEJ W POGLĄDACH JPII

1. Platoński eros – wznoszenie się ku temu co wyższe piękniejsze, szlachetniejsze

2. Boska miłość nie może się wznieść, bo już jest najwyższa

3. Bóg kocha ludzi bezwarunkowo bo są jego dziećmi

4. Agape – pochylenie się nad tym co słabe i bezbronne

5. Św. Paweł – miłość cierpliwa jest, łaskawa jest…

6. Miłość platoniczna – miłość fizyczna do pięknych ciał

7. Miłość platońska – przeżycia emocjonalne, bez zmierzania do fizycznego kontaktu,

8. homoseksualizm u mężczyzn(wg Platona najwyższa), wyższość związków męskich nad inne

9. JPII: eros kojarzony z erotyką, miłość seksualna akceptowana tylko w małżeństwie, dążenie kobiety i mężczyzny do zbliżenia ciał (akt seksualny jako potwierdzenie miłości)

10. JPII: prokreacja w obrębie instytucji małżeństwa, źródłem jest biblia, która podkreśla równość płci

ROZDZIAŁ VII – KONCEPCJA CIAŁA W POLSKIM PERSONALIŹMIE KATOLICKIM

1. Byt ludzki – podmiot cielesno-duchowy, zdolny działać w sposób rozumny, dobrowolny i społeczny

2. Humanae Vita – encyklika kościoła o środkach antykoncepcyjnych – sex jest tylko do prokreacji

3. Kościół przed JPII uznawał, że sex jest dopuszczony tylko w małżeństwie w celach rozrodczych, co nastawiało ludzi przeciw kościołowi

4. Ludzie nie rozumieli przekazu JPII, który dodatkowo nie był szczególnie rozgłaszany. Uznali, że kościół nie ma nic ciekawego do powiedzenia w sprawach seksualnych

ROZDZIAŁ VII – PROTESTANTYZM WOBEC CIAŁA LUDZKIEGO

1. Marcin Luter – odejście od ascezy i umartwiania ciała, bo nie pomaga to w poskromieniu pożądliwości i zbliżeniu się do Boga

2. Akceptacja wartości ciała

3. Schleiermacher – dotarcie do Boga tylko przez wartości duchowe

4. Barth – Bóg zerwał przymierze z ludźmi i dał im wybór między dobrem a złem, ludzie wybrali zło. Wybór czyniony przez człowieka jest grzechem. Źródłem zła jest ludzka dusza, nie ciało

5. Cullmann – tylko Bóg jest nieśmiertelny, dusza ludzka śmiertelna, grzech rodzi się w duszy,

6. Pennenberg – człowiek złożony jest z tego co naturalne i zwierzęce, człowiek może kształtować środowisko, dusza nie istnieje w żaden oddzielny sposób – zmartwychwstanie odbywa się w całości

7. Śmierć jest końcem dla ciała i duszy aż do momentu zmartwychwstania

MYŚL WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKA I KATOLICKA WOBEC CIAŁA

Rozdział I Helleńskie(religijne i filozoficzne) źródła chrześcijańskiej koncepcji ciała – od orfizmu do gnozy

1. orfizm; początek VII-VI w p.n.e., zmienił orgiastyczny i erotyczny kult Dionizosa na głębszą religię opartą na przeżyciu (sacrum), czystości sumienia, praktyce ascetycznej

2. człowiek powstał z popiołów ciał tytanów i cząstki boskiego Dionizosa, którego tytani rozszarpali i zjedi, posiada zatem cząstkę boską – dobrą, czystą i złą – ciało jako więzienie dla duszy

3. dusza: a)cierpiące ze względu na grzechy z poprzedniego życia, b)żyjące dostatnie i szczęśliwie ze względu na dobry uczciwy wcześniejszy żywot, c)które zasłużyły na mękę za zbrodnie, których nie można odpokutować

4. grzechem obdarzona jest i dusza i ciało (dualizm dyszy i ciała), ale dusza dąży do oczyszczenia poprzez kary w kolejnych wcieleniach

5. pitagorejczycy – dusza niezależna od ciała, dusza trwa po śmierci ciała

6. Platon – dusza jest czynnikiem życia dla ciała, tylko chwilowo się łączy z ciałem, misteria orfickie, dusza: ujęcie szersze - zmysłowa, impulsywna, rozumna; ujęcie węższe – dusza jako część rozumne nie związana z ciałem

7. Spinoza – dusza i ciało to dwie substancje Boga, dualizm jest tylko pozorny

8. Nurt dionizyjski - sens życia, wartości doczesne, cielesne i zmysłowe. Potrzeba rozwoju sprawności fizycznej, artystycznej i intelektualnej.

9. Nurt apolliński – nacisk na duchową sferę, harmonia, opanowanie, umiar

10. Gnostycy chrześcijańscy – ciało jest złe i należy je potępiać, wyzwolenie tylko poprzez objawienie Boga

Rozdział II Człowiek i jego ciało w perspektywie Starego i Nowego Testamentu.

1. Stary testament: stworzenie człowieka w księdze rodzaju: człowiek jako jedność psychofizyczna, człowiek stworzony na podobieństwo Boga, podział na płci, podkreślenie roli kobiety i mężczyzny w małżeństwie, apoteoza cielesności, ciało zostało napiętnowane grzechem razem z duszą ( stało się śmiertelne) i czeka na zbawiciela

2. Nowy testament: ciało zostaje wyniesione przez dziewictwo lub małżeństwo, Jezus ujawnia pozytywny stosnek do ciała poprzez uzdrawianie chorych, ciało jest domem ducha świętego, Jezus zmazuje grzech poprzez zmartwychwstanie, które odbywa się w jednym ciele.

Rozdział III Wczesnochrześcijańska myśl filozoficzna i teologiczna wobec problematyki ciała.

1. orientacja orficko-platońsko-gnostyczna: ciało jako przeszkoda przed poznaniem Boga, źródło zła, dusza chce się uwolnić, wyższość duszy nad ciałem,

2. kierunek biblijny: człowiek jako ciało i dusza jako dwa komponenty, dopełniają się, są potrzebne na drodze zbawienia,

3. antynomizm - negacja cielesności, ciało źródłem zła, odrzucali zmartwychwstanie

4. Apellici – ciało jest więzieniem duszy za jej grzechy, ciało Jezusa było dla nich inna formą materii

5. Ireneusz – dusza może być przypisana do jednego ciała, dusza i ciało pokutują za doczesne występki

6. Orygnes – zło wynika z nadużywania wolności, człowiek na skutek złej decyzji uwięził się w ciele, Bóg ukarał go pożądliwością, im większy grzech, tym brzydsze ciało,

7. Grzegorz z Nysy – podział: ciało, duszę, ducha, dusza jest nierozdzielna od człowieka, ciało na podobieństwo Boga

8. Nemezjusz – wyższość duszy nad ciałem, dusza tworzy formę ciała, człowiek składa się z duszy, ciała i intelektu,

9. Średniowiecze – dusza połączona z ciałem za grzechy (więzienie), dusza ważniejsza, ciało nie może być źródłem zła, ale może przeszkadzać poznaniu Boga,

10. Aureliusz – podkreśla przyrodnicze własności ciała, dusza ważniejsza, ciało nie jest więzieniem, bo po śmierci dusza sobie wychodzi. Zmysłowość jest odpowiedzią duszy na cielesność, iluminizm – wiedza pewna tylko od Boga, zmartwychwstanie dotyczy ciała

11. Koncepcja zła – zło jest wskazane bo przyczynia się do harmonii, jest pozorne, bo wprowadza ład, zło jako brak dobra, źródłem zła jest wolna wola

12. Maksym – nawiązuje do Aureliusza, dusza – niematerialna, niepodzielna i nieśmiertelna, ciało odwrotnie; Bóg stworzył ciało i duszę dla dobra człowieka, a nie żeby go karać, człowiek zagubił więź ciała i duszy.

II część – rozdział czwarty Rozdział IV Jan Paweł II – ciało i osoba w perspektywie aksjologicznej i ontologicznej.

1. Człowiek powstaje na obraz i podobieństwo Boga, miał być w wiecznym połączeniu z Bogiem, ale poprzez grzech pierworodny stał się śmiertelny.

2. Ciało jest darem, podstawą człowieczeństwa, czyn to kontakt człowieka ze światem – jest czymś normalnym

3. Człowiek i jego akty spełniają się w czynie, który odzwierciedla ich wnętrze

4. płeć jest początkiem istnienia ciał, które są połączone miłością w sakramencie małżeństwa, wypełniają rolę jaką dał im Bóg, czyli prokreację

5. miłość u podstawy ma samotność człowieka, któremu brak bliskiej istoty

6. chrzest – oczyszcza ciało, element wprowadzający do kościoła, umożliwia zmartwychwstanie

7. małżeństwo – święty sakrament, akceptuje miłość erotyczną, prokreację

8. zmartwychwstanie – stan doskonałości i szczęśliwości człowieka, zjednoczenie duszy z ciałem

9. Tomasz z Akwinu: cielesne pochodzenie jednostki ludzkiej, dusza to tylko odmienna forma materii ciała, ciało i dusza tworzą nierozerwalny związek (psychofizyczna jednia), po śmierci dusza jest sama aż do zmartwychwstania ciała

10. JPII: badania jak osoba spełnia się w czynie, czyn jako bezpośredni akt poznawczy, wyraźnie odcina się od nurtu orficko-platońsko-gnostyckiego, wiedzę czerpie wyłącznie z biblii

„FILOZOFICZNE ASPEKTY KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU”

FILOZOFICZNE I METODOLOGICZNE ASPEKTY NAUK O KULTURZE FIZYCZNEJ

Część I: Rozdział 4. Humanistyczne Nauki o kulturze fizycznej w świetle metodologii.

1. Podział nauk przez Ajdukiewicza: a) aprioryczne – niezależne od doświadczenia (matma), b)aposterioryczne – indukcyjne, czyli zależne od doświadczenia, c) HUMANISTYCZNE – mogą tworzyć na ich sądy syntetyczne, wyjaśniające lub nowe twierdzenia i teorie o charakterze intuicyjnym

2. Krajewski: podział dychotomiczny, pary o odmiennych właściwościach.( nauk formalnych i empirycznych, przyrodniczych i humanistycznych, monologicznych i praktycznych)

3. Podział na nauki humanistyczne i społeczne jest niedokładny, bo nauki humanistyczne są czasem nazywane społecznymi (politologia, socjologia, psychologia, historia)

4. Struktura organizacyjna jednostek: ścisłe związki nauk społecznych i humanistycznych: Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego

5. AWF w W-wie - W 1990r. restrukturyzacjia uczelni (zamiast instytutów - wydziały, a te z kolei podzielono na katedry i zakłady)

6. Nauki humanistyczne – filozofia i socjologia (czas wolny, kultura fizyczna, sport, wychowanie fizyczne, turystyka, rekreacja ruchowa, organizacją, teoria wychowania fizycznego/ osób niepełnosprawnych, wychowanie zdrowotne, olimpizm, etnologia sportu)

Część III: Rozdział 3. Ład wewnętrzny i sport.

1. Rozwój i wewnętrzna harmonia osobowości i zdrowia,

2. Przyczyna zaburzeń ładu wewnętrznego: apoteoza ciała/sprawności fizycznej, fetyszyzacja zwycięstwa/rekordu,

3. Osobowość – psychofizyczny zespół cech, warunkujący świadome działanie

4. Człowiek: cielesność – materialna, socjalność – relacje, psychika – idealna.

5. Zdrowie wpływa na człowieka: doskonali osobowość, jest świadectwem harmonijnego rozwoju, wzmaga aktywność, jest podstawa własnej wizji świata, warunkuje osobowość wszechstronną

6. Demel – każda próba sprecyzowania zdrowia przynosi korzyści, zdrowie to poziom sprawności funkcji ustrojowych, osobowość oddziałuje na zdrowie (ofensywnie/dynamicznie), zdrowie rzutuje na rozwój osobowości

7. Blicharski – zdrowie to samo wystarczający układ równowagi między procesami anabolizm i katabolizm na wielu płaszczyznach (integracji/dezintegracji, somatycznej/psychicznej)

8. Wychowanie fizyczne: kształtuje osobowość; doskonali zdrowie fizyczne, psychiczne, społeczne; kształtuje wolę, sprawność, postawy.

9. Sport wyczynowy: osobowość i zdrowie podporządkowane zwycięstwu/sukcesowi, często prowadzi do przerostu strefy materialnej, prowadzić może do wewnętrznej dezintegracji, jednostka ponosi klęske w jedności ze światem, zaburzenia wewnętrznego ładu,

10. Wychowanie fizyczne ma 2 działania: a) program somatyczny – biologiczne wersje WF, teoria treningu, walki sportowej, pedagogiki; b) program humanistyczny – WF, wychowanie zdrowotne,wychowanie przez sport (kształtowanie osobowości)

CZĘŚĆ IV: Rozdział 3. Czy zasada fair play jest najwyższą wartością sportu?

1. Fair play – odnosi Siudo wszystkich osób biorących jakikolwiek udział w zawodach lub ich przygotowaniu

2. W starożytności liczyło się tylko doświadczenie sacrum,

3. We współczesnym sporcie wyczynowym liczy się sukces, zwycięstwo, mistrzostwo w danej dziedzinie (zdrowie, moralność, doświadczenie religijne nie są istotne)

4. W rekreacji również liczy się profilaktyka, rozwój zdrowia, zachowanie, aktywny wypoczynek,

5. Sport szkolny również ma na celu głównie uzyskanie ideału wychowania

6. Niektóre sporty pomijają zasadę fair play (sztuki walki),czasami jest to tylko zasada uzupełniająca, która w rzeczywistości nie ma znaczenia, nie ma formalnej formy

7. Wg prof. Kosiewicza – fair play mimo szlachetnego wydźwięku nie mają istotnego znaczenia i nie zastępują reguł życia codziennego, usytuowanych z dala od sportu (religia, polityka, zawód, rodzina…)

Część V: Rozdział 3. Dylematy i perspektywy współczesnego olimpizmu.

1. 776 – pierwsze igrzyska olimpijskie ku czci Zeusa (odwieczność, periodyzacja, religijność)

2. Autor zwraca uwagę, że we współczesnych igrzyskach spotyka się dylematy: patologie sportu, doping, agresja kibiców, korupcja, kaperownictwo (pozyskiwanie kogoś w nieuczciwy sposób)

3. Patologie leżą u podstawy lekceważenia ducha olimpijskiego: dbania o harmonijny rozwój ciała i ducha

4. Rozrost dopingu: szczególne zagrożenie, gdy stosowany jest bez profesjonalnej opieki medycznej lub jest podawany dzieciom, młodzieży, (nieświadomi skutków). Doping rozszerza się również na strefę amatorską (fitness, siłownia)

5. Sport przynosi duże zyski, dlatego często mamy do czynienia z korupcją i kaperownictwem: przekupstwo sędziów, organizatorów, trenerów, zawodników, kaperownictwo szczególnie uderza w młodzież, która jest traktowana w sposób instrumentalny (wyrywa się je ze środowiska kusząc sławą i profitem). Kończy się to zwykle niestabilnością emocjonalną i zaburzeniami w psychice u młodych sportowców.

6. Agresja kibiców: rejestracja kibiców, karty i identyfikatory są uważane za niewystarczające.

7. Baron de Coubertin: zakaz udziału w zawodach kobietom, sport amatorski tylko dla wyższych sfer (które na to stać i robią to dla ducha antycznego sportu a nie dla zarobku),

8. Apartheid – system segregacji rasowej (Afryka nie mogła brać udziału w igrzyskach)

9. Sport traci wartości autoteliczne (nadrzędne) – stanie się źródłem zarobkowania, tylko zwolennicy sportu zajmą się podniesieniem sprawności fizyczne dla lepszej sylwetki

CZĘŚĆ VI: Rozdział 1. Struktura widowiska sportowego.

1. Aktor – zawodnik, inscenizator – trener.

2. Widowisko sportowe – spektakl o nieprzewidywalnym przebiegu

3. Zawodnik: lata przygotowań, wysoka sprawność fizyczna (po latach staje się aktorem)

4. Dwie strony walczące, celem zwycięstwo

5. Organizatorzy: działacze sportowi, spece od marketingu, reklamy, obsługi…

6. Sędzia – przestrzega zasad, kanonów, regulaminów ( fundament widowiska)

7. Ruch sceniczny (dynamiczny, znikomej intensywności/intensywny, indywidualny/zespołowy)

8. Muzyka jako uzupełnienie, ukazanie momentu kulminacyjnego, czasem niezbędna (jazda figurowa)

9. Mikrosfera – reakcje na widowni, szumy, brawa…; mikrosfera – to co dzieje się na scenie.

10. Przerwa, cisza, milczenie – w zależności od dyscypliny ma różny charakter

11. Scenografia – przybory, narzędzia, reklamy

12. Kostium właściwy każdej dyscyplinie

13. Charakteryzacja – pomalowani kibice; oświetlenie – ma umożliwić oglądanie sportu

14. Scenariusz – plan gry sportowej (partytura)

15. Relacje między zawodnikami – różne w drużynie i między rywalami

16. Relacje zawodnik – widownia: mobilizowania lub zniechęcanie zawodnika

17. Dziennikarze – zawodnicy: często robione tak, żeby zwiększyć oglądalność, zarobić pieniądze

18. Sponsorowanie: w celu zwiększenia widowni i zysków (nie liczy się prestiż)