Obywatel – jednostka zamieszkująca jakieś terytorium pod władzą suwerena. Jest związany prawnie z daną wspólnotą państwową i ma wobec niej prawne i moralne obowiązki. Obywatelstwo –prawne przypisanie osoby do danego państwa. Obywatelskość – prawo do pełnego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji o sprawach wspólnoty państwowej. Narodowość - poczucie przynależności do narodu. Społeczeństwo – duża zbiorowość społeczna zamieszkująca dane terytorium, posiadająca wspólna kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Naród - grupa ludzi, których łączy wspólna kultura, język, religia, historia czy pochodzenie etniczne. Nabycie obywatelstwa - pierwotne poprzez urodzenie się: zasada prawa ziemi - dziecko nabywa obywatelstwo państwa, na terytorium którego następują narodziny, zasada prawa krwi -dziecko nabywa obywatelstwo, które posiadają jego rodzice, bądź jedno z nich - wtórne - naturalizacja – legalne zamieszkiwanie na terenie jakiegoś kraju przez określony czas może uprawniać do starania się o jego obywatelstwo, urodzenie – w przypadku znalezienia dziecka, gdy rodzice są nieznani lub nieokreślone jest ich obywatelstwo, reintegracja - odzyskanie obywatelstwa utraconego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, repatriacja -powrót do kraju ojczystego osób, które wskutek różnych przyczyn niezależnych od siebie znalazły się poza jego granicami, prawo opcji – w przypadku dzieci, które utraciły obywatelstwo polskie na skutek oświadczenia woli rodziców. Utrata obywatelstwa - z powodu zdrady państwa, ucieczki za granicę przed odbywaniem służby wojskowej. W Polsce- jedynym sposobem utraty polskiego obywatelstwa jest jego zrzeczenie się. Państwo samo nie może odebrać obywatelstwa jednostce. Osoba, która traciła jedyne posiadane obywatelstwo staje się apatrydą (bezpaństwowcem). Zasady traktowania cudzoziemca - zasada traktowania narodowego - polega na tym, że cudzoziemiec w pewnych sferach praw będzie traktowany jak obywatel danego państwa (głównie prawa dotyczące praw obywatelskich). zasada najbardziej uprzywilejowanego traktowania - cudzoziemiec będzie korzystał z takich praw, z jakich korzysta jednostka posiadająca obywatelstwo państwa najbardziej uprzywilejowanego w danej dziedzinie. zasada traktowania specjalnego - przyznanie takich praw jakich nie posiadają pozostali cudzoziemcy. Azyl – miejsce odosobnienia, ucieczki, schronienia, zwłaszcza dla osób ściganych przez prawo. Azyl terytorialny, czyli udzielenie na terytorium jakiegoś państwa schronienia cudzoziemcowi prześladowanemu ze względów politycznych w państwie jego pochodzenia. Azyl polityczny- opieka prawna jakiej udziela obcokrajowcowi państwo, na terytorium którego się znalazł. Azyl dyplomatyczny, polega na udzieleniu osobie ściganej w danym kraju schronienia na terenie placówki dyplomatycznej innego państwa. Prawa człowieka- podstawowe prawa przysługujące każdemu od momentu narodzin do śmierci niezależnie od pochodzenia, koloru skóry, narodowości, płci, religii, poglądów, nie można się ich zrzec. I Prawa indywidualne – osobiste (obywatelskie) i polityczne: prawo do życia, prawo do wolności osobistej, prawo do własności, wolność od tortur, wolność sumienia, wyznania, wypowiedzi prawo do informacji, równość wobec prawa, prawo do skargi na organy państwowe, bierne i czynne prawo wyborcze, II Prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne: prawo do pracy, prawo do nauki, prawo do wypoczynku, prawo do ochrony zdrowia, prawo do zabezpieczenia społecznego, prawo do uczestnictwa w życiu kulturalnym, prawo do korzystania z osiągnięć cywilizacji (postępu naukowego) III Prawa kolektywne – jakość życia: do pokoju, prawo do korzystania z demokracji, prawo do rozwoju, prawo do pomocy humanitarnej, prawo do życia w zdrowym środowisku naturalnym