KONSPEKT PLANU USPRAWNIANIA

1.Wywiad

I wywiad personalny

- mężczyzna lat 18

- uczeń, trenuje piłkę nożną

- mieszka w mieście w bloku I piętro, brak windy

- utrudniony dojazd do szkoły (daleko od miejsca zamieszkania)

II wywiad dotyczący aktualnej choroby

- rok temu zerwanie więzadła krzyżowego przedniego lewego

- mechanizm urazu: podczas biegu w trakcie treningu piłki nożnej

- we wrześniu 2010r artroskopia i wycięcie łąkotek

10.12.2010r rekonstrukcja więzadła (rok po urazie)

- brak urazów we wcześniejszym okresie

- rehabilitacja: po artroskopii laser, elektrostymulacja, ćw indywidualne z pacjentem, nauka chodu o kulach

- samoobsługa pacjenta: dość dobra, porusza się przy pomocy kul łokciowych (ciężar ciała oparty na rękach i prawej kończynie dolnej)

- leki przyjmowane przez pacjenta: przeciwbólowe, po zabiegu w szpitalu: Ketonal, kroplówki, tabletki przeciwzakrzepowe

- brak innych chorób współistniejących

- bólu nie odczuwa

- obrzęk na stawie kolanowym lewym, zanik mięśnia czworogłowego uda lewego

- ogólny stan psychiczny pacjenta dobry, zmotywowany do pracy i powrotu do aktywności sportowej, chętny do współpracy

III wywiad socjo-ekonomiczny

- używki: kawa

- aktywność życiowa i sportowa bardzo dobra,

- warunki bytowe pacjent określa na dobre

- jest na utrzymaniu rodziców

- pomoc ze strony rodziców

2. Cele krótkoterminowe

- wzmocnienie siły mięśniowej kończyn górnych oraz kończyny dolnej prawej

- nauka ćwiczeń oddechowych

- poprawa zakresu ruchu stawu kolanowego lewego

- zwiększenie wyprostu stawu kolanowego lewego

- zmniejszenie obrzęku i bólu

- poprawa propriocepcji

- kontrola mięśniowa i czynna stabilizacja stawu

3. Konspekt ćwiczeń

Lp	Pozycja wyjściowa	Ruch	Ilość powtórzeń	Rodzaj ćwiczenia	Uwagi
	4-14 dzień Orteza na noc do 6 tyg po operacji, chodzenie ok. 2 godz dziennie, schładzanie stawu kolanowego lewego ok. co 2 godz przez 10-15 min okładami żelowymi, fizjoterapia 3x w tygodniu, instruktaż ćw do domu, stosujemy ćwiczenia:
1	Leżenie tyłem	Zgięcie i wyprost stawu kolanowego	30 powtórzeń każdego ruchu 3x w tygodniu	Ćwiczenia bierne	Prowadzi terapeuta !!!Nie przekraczać granicy bólu (zgięcie początkowo do 90˚)
2	Leżenie tyłem, KKDD wyprostowane	Mobilizacja rzepki, bierne ruchy rzepki we wszystkich kierunkach z przyłożeniem niewielkiej siły	Po 10 powtórzeń we wszystkich kierunkach	Mobilizacja rzepki	Prowadzi terapeuta
3	Leżenie tyłem KKDD lekko ugięte, KKGG wzdłuż tułowia	Wdech ze wzniesieniem KKGG przodem w górę, wydech z opuszczeniem KKGG przodem w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe	Wdech nosem, wydech ustami
4	Leżenie tyłem, pośladki blisko ściany, KKDD uniesione do góry	Ślizgi po ścianie, KKDD przesuwają się w górę i w dół po ścianie	10 powtórzeń	Ćwiczenie samowspomagane
5	Leżenie tyłem, KKGG wzdłuż tułowia KKDD lekko ugięte Kończyna wykonująca ćw jest nieco wyżej od podłoża oparta na ścianie o piłkę	Wykonujemy lekkie ruchy piłki, utrzymujemy piłkę aby nie spadła na podłogę	Kilka powtórzeń i zmiana kończyny dolnej/ 3 zmiany	Ćwiczenie propriocepcji w zamkniętym łańcuchu kinetycznym
6	Siad z lekko pochylonym tułowiem do tyłu, podparcie kończynami górnymi z tyłu, KKDD lekko ugięte, piłka pod dół podkolanowy	Pacjent naciska na piłkę, stopy w zgięciu grzbietowym	6-10 powtórzeń 5 sek napięcie 10 sek przerwa	Ćwiczenie izometryczne mięśnia 4-głowego uda
7	Leżenie tyłem, KKDD lekko ugięte, KKGG wzdłuż tułowia	Wdech ze wzniesieniem KKGG bokiem w górę, wydech z opuszczeniem KKGG bokiem w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
8	Leżenie tyłem, KKDD wyprostowane	Unoszenie kończyny dolnej lekko nad podłoże i utrzymanie jej w tej pozycji, następnie powrót do pozycji wyjściowej	6-10 powtórzeń 5 sek napięcie 10 sek przerwa	Ćwiczenie izometryczne mięśnia 4-głowego uda
9	Leżenie tyłem, ręka kinezy terapeuty pod piętą	Zmniejszanie nacisku pięty na rękę bez odrywania pięty od podłoża	6-10 powtórzeń 5 sek napięcie 10 sek przerwa	Ćwiczenie izometryczne mięśnia 4-głowego uda
10	Leżenie tyłem, KKDD lekko ugięte, gąbka pomiędzy stawami kolanowymi	Ściskanie kolanami gąbki	Rozpoczynamy od 2-3 powtórzeń, później zwiększamy liczbę powtórzeń	Ćwiczenie czynne wolne mięśni przywodzicieli uda
11	Leżenie tyłem, KKDD lekko ugięte, KKGG skrzyżowane na klatce piersiowej	Wdech ręce wędrują na zewnątrz, wydech wracają na klatkę piersiową	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
12	Siad prosty podparty	Uniesienie KKDD wyprostowanych, zgięcie goleni, wyprostowanie ich i opuszczenie KKDD na podłoże	Rozpoczynamy od 2-3 powtórzeń, później zwiększamy liczbę powtórzeń	Ćwiczenie czynne wolne mięśni zginających udo
13	Leżenie przodem, KKDD wyprostowane, wałek pod stopami, oparcie na przedramionach	Ruchy zgięcia KKDD do 90˚ w stawach kolanowych	10-15 powtórzeń	Ćwiczenia czynnego zgięcia
14	Leżenie przodem, KKDD wyprostowane, KKGG oparte na materacu pod głową	Naprzemienne odwodzenie i zbliżanie KKDD do siebie	Rozpoczynamy od 2-3 powtórzeń, później zwiększamy liczbę powtórzeń	Ćwiczenie czynne wolne mięśni przywodzących udo
15	Leżenie na boku zdrowej kończyny dolnej, KKDD wyprostowane, KG bliższa podłożu pod głową, KG dalsza od podłoża wzdłuż tułowia	Wdech ze wzniesieniem KG dalszej od podłoża bokiem w górę, wydech z opuszczeniem KG bokiem	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
16	Stanie w lekkim rozkroku, KKDD lekko ugięte, KKGG oparte na kolcach biodrowych	Przechodzimy do siadu na kozetkę	10 powtórzeń	Ćwiczenie izometryczne mięśni kończyny dolnej i miednicy w zamkniętym łańcuchu kinetycznym	Kozetka obniżona tak aby nie opadać na nią
17	Siad na kozetce, KKGG chwytają za brzeg kozetki	Stretching mięśni łydki	Napinanie poszczególnych mięśni 10-15 sek Rozluźnienie 5 sek	stretching	Prowadzi terapeuta !!!Do granicy bólu
18	Siad na kozetce, KKGG wzdłuż tułowia	Wdech ze wznosem KKGG przodem w górę, wydech z opuszczeniem KKGG przodem w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
19	Nauka chodu po stabilnym podłożu	Pacjent chodzi przy pomocy kul na stabilnym podłożu	Kilka minut nie doprowadzając do dużego zmęczenia	Nauka chodu	Asekuracja przez terapeutę
20	Leżenie tyłem, KKDD lekko ugięte, wałek pod doły podkolanowe	Masaż tylnej i przyśrodkowej strony uda (okolica przeszczepu)	Kilka minut	Masaż lodem	Wykonuje terapeuta
2-6 tydzień Kontynuacja ćwiczeń, fizjoterapia 3x w tygodniu, schładzanie stawu kolanowego lewego kilka razy dziennie i po ćwiczeniach, pływanie w wodzie crowlem, na plecach !!! zabronione pływanie żabką do 12 tyg, do tego dołączamy następujące ćwiczenia:
1	stanie obunóż na miękkim materacu	Utrzymanie poprawnej pozycji ciała i KKDD, Stopniowo dołączamy ruchy ramion bez a następnie z obciążeniem	Do momentu zmęczenia	Ćwiczenia równoważne	Asekuracja przez terapeutę
2	Stanie w lekkim rozkroku, KKGG na biodrach, KKD lekko ugięte	Pacjent wykonuje półprzysiad	5-6 powtórzeń	Ćwiczenie wzmacniające w zamkniętym łańcuchu kinematycznym
3	Stanie w lekkim rozkroku, plecy oparte o ścianę, KKDD lekko ugięte, KKGG oparte na biodrach	Mini przysiady ze ślizganiem pleców po ścianie	5-6 powtórzeń	Ćwiczenie wzmacniające w łańcuchu zamkniętym
4	Stanie w lekkim rozkroku KKGG wzdłuż tułowia	Wdech ze wzniesieniem KKGG przodem w górę, wydech z opuszczeniem KKGG przodem w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
5	Stanie w lekkim rozkroku, KKGG na biodrach	Przysiady na piłce	5-6 powtórzeń	Ćwiczenie wzmacniające w łańcuchu zamkniętym
6	Leżenie tyłem, KKDD lekko ugięte	Stopę wciskamy w ścianę lub w piłkę rehabilitacyjna oparta o ścianę	Napinanie/ rozluźnianie 5-6 powtórzeń	Ćwiczenie propriocepcji w zamkniętym łańcuchu kinetycznym
7	Siad na rowerze stacjonarnym, siodełko ustawione możliwie wysoko	Jazda na rowerze	5-10 min, stopniowo zwiększając czas	Ćwiczenie na rowerze stacjonarnym
8	Stanie w lekkim rozkroku	Wdech ze wzniesieniem KKGG bokiem w górę, wydech z opuszczeniem KKGG bokiem w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
9	Leżenie tyłem, KKDD lekko ugięte, wałek pod doły podkolanowe	Masaż tylnej i przyśrodkowej strony uda (okolica przeszczepu)	Kilka minut	Masaż lodem	Wykonuje terapeuta
6-9 tydzień Kontynuacja ćwiczeń (nie wykonujemy już ćw biernych, wybór niektórych ćwiczeń), schładzanie stawu po ćwiczeniach i większym wysiłku, fizjoterapia 3x w tygodniu, zakres zgięcia zwiększamy do 120˚ tzn można wykonywać np. głębsze przysiady niż wcześniej, stopniowe obniżanie siodełka na rowerze treningowym, być może pod koniec tego okresu będzie można chodzić bez kul, dołączamy następujące ćwiczenia:
1	Stanie w lekkim rozkroku na materacu, KKGG na biodrach	Wykonujemy przysiady	5-6 powtórzeń	Ćwiczenie propriocepcji intensywne
2	Stanie jednonóż, plecy oparte o ścianę, KD lewa oparta na stawie kolanowym prawym, KKGG oparte na udach	Niewielkie przysiady ze ślizganiem pleców po ścianie	5-6 powtórzeń	Ćwiczenie propriocepcji
3	Chodzenie po materacu	Pacjent chodzi w tył, ze wspinaniem się na palce, z ugięciem kolan, z wysoko unoszonymi kolanami	Każdy rodzaj chodu po materacu powtarzamy 2 razy	Ćwiczenia równoważne
4	Stanie w lekkim rozkroku, KKGG skrzyżowane na przedramionach	Wdech z wymachem rąk na zewnątrz, wydech z powrotem rąk do skrzyżowania	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
5	Chodzenie	Pacjent chodzi po zmiennym podłożu (materac, podłoga, dysk, ławka)	Przechodzi kilka razy po ułożonym torze	Ćwiczenie równoważne
6	Pacjent stoi na trampolinie a następnie na twardym podłożu	Wykonuje podskoki zwracając uwagę na poprawne ułożenie tułowia i KKDD	Po ok 10 podskoków	Nauka wybicia, trening propriocepcji
7	Chodzenie	Pacjent wchodzi i schodzi ze stopni różnej wysokości (przodem)	Kilka minut	Ćwiczenia siły mięśniowej
8	Stanie w lekkim rozkroku, KKGG wzdłuż tułowia	Wdech ze wznosem KKGG przodem w górę, wydech z opuszczeniem rąk w dół i skłonem tułowia w przód	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
9-12 tydzień W okresie od 6 do 12 tygodnia po operacji trwa najbardziej intensywna „przebudowa” więzadła dlatego trzeba szczególnie wystrzegać się ruchów skrętnych z obciążeniem. Kontynuacja ćwiczeń, zwiększenie intensywności ćwiczeń, można już dołączyć ćwiczenia:
1	Siad na krześle	Wstawanie jednonóż z siadu	10 powtórzeń	Ćwiczenie siłowe, wytrzymałościowe
2	Chodzenie	Pacjent wchodzi i schodzi ze stopni różnej wysokości (przodem i tyłem)	Kilka minut	Trening siłowy i wytrzymałościowy
3	Stanie w lekkim rozkroku na materacu i na podłodze, KKGG wzdłuż tułowia	Pełne przysiady	Po 5 przysiadów na każdym podłożu	Ćwiczenia siły mięśniowej
4	Stanie w lekkim rozkroku na trampolinie i na twardym podłożu	Podskoki obunóż, jednonóż	Po kilka podskoków na każdym podłożu	Ćwiczenie równoważne
5	Stanie w lekkim rozkroku przed materacem, KKGG wzdłuż tułowia	Wypady na materac, klęki raz jedną raz drugą nogą	5-6 powtórzeń	Trening siłowy	Zwracamy uwagę na poprawną postawę
6	Klęk, KKGG wzdłuż tułowia	Wdech ze wzniesieniem KKGG przodem w górę, wydech z opuszczeniem KKGG przodem w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
7	Stanie w lekkim rozkroku	Trucht a następnie powolny bieg w miejscu (na różnym podłożu)	Kilka minut	Ćwiczenie propriocepcji i koordynacji
8	Stanie w lekkim rozkroku	Skakanie na skakance	Kilka minut	Ćwiczenie koordynacji
9	Stanie w lekkim rozkroku, KKGG chwytają laskę gimnastyczną	Wdech ze wznosem laski do góry, wydech z opuszczeniem laski w dół	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
12-16 tydzień Kontynuacja ćwiczeń, intensywny trening siłowy i wytrzymałościowy, dołączamy ćwiczenia:
1	Stanie w lekkim rozkroku przed materacem,	Wypady na materac, klęki raz jedną raz drugą nogą, stopniowe obciążanie (np. z piłką)	5-6 powtórzeń	Ćwiczenie siłowe
2	Stretching różnych grup mięśniowych KKDD	Przed i po ćwiczeniach	Ćwiczenie poprawiające zakres ruchów mięśni
3	- chodzenie po schodach z różną prędkością, - jazda na rowerze w terenie, - ćwiczenia na siłowni (przysiady z obciążeniem), - bieganie na równym terenie, - bieganie po ósemce, - stepper - pływanie	Wybór niektórych ćwiczeń, codziennie zwiększając czas ich wykonywania	Trening siłowy i wytrzymałościowy
4	Stanie w lekkim rozkroku, KKGG chwytają laskę gimnastyczną	Wdech z przeniesieniem laski w bok, wydech powrót trzymając laskę przed sobą	3 powtórzenia	Ćwiczenie oddechowe
Powyżej 16 tygodnia Kontynuacja ćwiczeń, zwiększona intensywność ćwiczeń, specjalistyczny trening sportowy, dołączamy ćwiczenia:
1	- bieg tyłem, dostawny, po kopercie, przeplatanka, biegi w terenie - przeskoki przez przeszkody, zeskoki z różnych wysokości - skoki ze zmianą kierunku - specyficzne ćwiczenia piłki nożnej - ćwiczenia w łańcuchu otwartym czyli np.: prostować kolano z obciążeniem w siadzie na ławeczce	Kilka powtórzeń, wybór ćwiczenia	Trening siłowy i wytrzymałościowy	Zwracamy uwagę na poprawną technikę wykonywania ćwiczenia (bez rotacji wewnętrznej uda i zewnętrznej podudzia, czy koślawienia kolan)
Powrót do pełnej aktywności sportowej około 9 miesięcy po operacji

4. Cele długoterminowe

- wzmocnienie mięśni kończyny dolnej lewej

- powrót do aktywności życia codziennego i sportowego

- uzyskanie prawidłowego stereotypu chodu

- osiągnięcie pełnego zakresu ruchu w stawie

- możliwość wykonywania wszystkich ruchów

- uzyskanie jak najlepszej kontroli i siły mięśniowej oraz propriocepcji

5. Wskazówki dla pacjenta

- orteza do 6 tyg po operacji (na noc)

- chodzenie około 2 godzin dziennie (do 2 tyg) następnie stopniowo zwiększać czas chodzenia

- schładzanie stawu kilka razy dziennie (początkowo 10-15 min co 2 godz, w miarę ustępowania obrzęku i wysięku ograniczamy schładzanie do 2-3 razy dziennie), do zakończenia rehabilitacji schładzać staw po ćwiczeniach i większym wysiłku

- unikać ruchów skrętnych pod obciążeniem

- zgięcie kolana do 90˚ (do 4 tyg) tzn.: podczas siedzenia nie przyciągać nóg pod krzesełko, nie robić przysiadów, rzeczy z podłogi podnosić przy pomocy chwytaków lub zginając tułów a nie nogi,

- unikać głębokich przysiadów do 9 tyg

- pływanie w wodzie crowlem, na plecach !!! zabronione pływanie żabką do 12 tyg