Malphigii (XVII) – Opisał jako pierwszy naczynia włosowate.

Hooke (XVII) – Zobaczył i opisał komórki roślinne.

Van Leeuwenhoek (XVIII) – Konstruktor mikroskopu o pow 300x, pierwszy opisał zobaczone przez siebie drobnoustr.

Abbe i Zeis (XVIII-XIX) – Pierwszy mikroskop z urządzeniem oświetlającym.

Ruska (XX) – Pierwszy mikroskop elektronowy.

Ludwik Pasteur (XIX) – Twórca mikrobiologii, wprowadził metodę sterylizacji cieplnej, opisał metody pozyskiwania czystych kultur, procesy fermentacji, jako beztl formę oddychania drobnoustr, wynalazł szczepionkę przeciw wściekliźnie, cholerze drobiu.

Robert Koch (XIX-XX) – Zastosował podłoża stałe do hodowli drobnoustr, barwniki anilinowe, odkrył zarazki gruźlicy i cholery.

F. Gohn (XIX) – Wykrył przetrwalniki, ogłosił pierwszą klasyfikację bakterii.

Roux i Yersin (XIX) – Odkrycie pierwszej toksyny bakteryjnej maczugowca błonicy.

Rinck i Iwanowski (XIX) – Odkrycie pierwszego wirusa – Mozaiki tytoniu.

1797 – Szczepionka przeciw ospie. 1884 – Wykrycie TMV. 1898 – Wyizolowanie po raz 1 wirusa zwierzęcego, pryszczycy. 1949 – 1 hodowla wirusa polio.

Bakterie autochtoniczne – Występują w mniej więcej stałej liczbie dla danego typu gleby.

Bakterie allochtoniczne (zymogenne) – Tylko okresowo, są wprowadzane ze szczątkami zwierząt, roślin, nawozami, ściekami.

Komórka prokariotyczna – Złożona z otaczającej ściany i błony komórkowej oraz cytoplazmy, w której występują nieliczne organella; z reguły niewielka. Są jednokomórkowe. Nie posiadają jądra komórkowego. Jego funkcję zastępuje nukleoid (genofor). DNA zawieszone w cytoplazmie. Rozmnażają się przez prosty podział komórki (amitoza). Należą, komórki bakterii (w tym sinic) oraz archeonów. Rzęski to jedyny narząd ruchu. Fimbrie – Służą do adhezji błon śluzowych gospodarza lub do koniugacji.

Kształty i układy komórek bakteryjnych:

- Kuliste – Coccus (ziarniaki) diplococcus, tetragenes, sarcina, staphylococcus, streptococcus.

- Cylindryczne ( Bakterium – pałeczki, Bacillus – laseczki)

- Spiralne (vibrio – przecinkowe, spirillum – śrubowce, spiracheta – skrętki)

Corynobacterium – Maczugowce, Myxobacterium – Bakterie śluzowe

Cytoplazma – Wodny roztwór wielocząsteczkowych związków, soli min, cukrów prostych, aminokwasów, kw tłuszczowych i zw wysokoenergetycznych o charakterze ludoid, w którym zawierzone są biologicznie czynne struktury: Nukleoid, plazmidy, rybosomy, materiał zapasowy.

Nukleoid (aparat jądrowy prokariota) – Chromosom bakteryjny, genofor, Komórkowy DNA występujący w cytoplazmie jako gęsto zwinięty kłębek o wyraźnym lub nieregularnym zarysie, tworzący w komórce obszar jądro podobny. Nić DNA stanowi normalną podwójną spiralę zamkniętą w kolistą pętle.

Plazmidy – Pozachromosalne elementy genetyczne odznaczające się zdolnością do samodzielnej replikacji. Mogą ulegać replikacji niezależnie od chromosomu bakteryjnego. Występują w postaci: Kulistego kłębka, Spiralnie zwiniętego koła, Otwartego koła, Formy liniowej. Cechą plazmidów jest to, że kodują cechy mikroorg, które nie są im konieczne do przeżycia, ale dają im przewagę nad innymi mikroorg (odp na antybiotyki i metale ciężkie, wytrzymałość na suszę, degradacja zw org). Replikacja zaczyna się w ORIv. Koduje geny kontrolujące częstość inicjacji replikacji i rozdział kopii między komórki potomne.

Typy plazmidów: Koniugacyjne i Niekoniugacyjne (Odpornościowe, Bakteriocynogenne, Kataboliczne u bakterii pseudomones, Determinujące patogenność bakterii, czyli zdolność do syntezy toksyn)

Mezosomy – Występują u prokariota. Błoniaste woreczki zawierające koncentrycznie ułożone błony wewnętrzne, powstają poprzez wpuklenia błony cytoplazmatycznej do wnętrza komórek. Funkcje: Zwierają enzymy oddechowe, m.in. Cytochromy, ATPazę. Zawierają enzymy biorące udział w syntezie składników ściany komórkowej. Stanowią miejsce przyczepiania nukleoidu do błony. Obszar procesów oksydoredukcyjnych.

Ciałka chromatoforowe – Organelle fotosyntetyczne prokariota. Błoniaste pęcherzyki, często zawierające warstwowo ułożony system błon wewnętrznych. Barwniki fotosyntetyczne – chlorofil i karotenoidy – wbudowane są w białkowo lipidowe błony ciałek – występują u bakterii fotosyntetyzujących sinice – tylakoidy.

Rybosomy - Kompleksy białek z kwasami nukleinowymi służące do produkcji białek w ramach translacji. Są zbudowane z rRNA i białek. U prokariontów występują rybosomy 70S. Rybosomy prokariontów i organelli półautonomicznych są mniejsze i wrażliwsze na inne toksyny niż ich eukariotyczne odpowiedniki. Te różnice są wykorzystywane przez niektóre antybiotyki.

Błony biologiczne – Ograniczają komórkę i poszczególne obszary wewnątrz. To selektywnie przepuszczalne bariery, dzięki czemu jest możliwe zróżnicowanie wewn środowiska komórki. Uczestniczą w biernym i czynnym transporcie jonów i subst niejonowych, pobierają przez komórkę aminokw lub cukry, wydzielają zbędne lub szkodliwe substancje, utrzymują na okr poziomie stężenia ważnych dla życia jonów, reakcja na bodźce środowiskowe. Struktura błon: Zbudowane z warstwy fosfolipidów oraz białek globularnych i sacharydów. Struktura trójwarstwowa zbudowana jest z lipidów i białek. Hydrofobowe końce fosfolipidów i trójglicerydów skierowane są do środka, a hydrofilowe główki na zewnątrz.

Rola błony cytoplazmatycznej: Stanowi barierę osmotyczną komórki, Jest miejscem zakotwiczenia enzymów biorących udział w tworzeniu i magazynowaniu energii, Uczestniczy w procesach syntezy ściany kom, skł otoczki śluzowej, fimbrii, wydziela enzymy zewnątrzkomórkowe, Stanowi centrum replikacji DNA.

Transport przez błony: Dyfuzja (prosta i ułatwiona), osmoza – Bez udziału energii, transport aktywny ATP, pinocytoza lub fagocytoza, Transport matrycowego mRNA.

Ściana komórkowa – Nadaje kształt komórce bakteryjnej, jest elastyczna. Stanowi barierę ochronną przed czynnikami zew fiz i chem oraz przed innymi mikroorganizmami. Jest przepuszczalna dla licznych substancji niskocząsteczkowych i soli min. Szkielet składa się z peptydoglikanu (mureina + mostki peptydowe). Jest heteropolimerem złożonym z łańcuchów, w których na przemian występują N-acetyloglukozaminy i kwas N-acetylomuraminowy połączone wiązaniem β-1,4-glikozydowym. Podjednostki mają przyłączony tripeptyd: D-alanina, kwas D-glutaminowy i kwas mezodwuaminopimelinowy.

Funkcje mureiny: Mechanicznie chroni komórki przed skutkami zmian osmotycznych środowiska, przed czynnikami chem jak rozpuszczalniki, detergenty, Utrzymuje wewnątrzkomórkowy turgor niezbędny do właściwego metabolizmu i podziału kom. Nadaje kształt. W niej zakotwiczone są rzęski i fimbrie.

Przykłady patogennych bakterii G+ i G− :

G+ gronkowce (Staphylococcus), paciorkowce (Streptococcus), laseczka tężca (Clostridum tetani), laseczka wąglika (Bacillus anthracis), maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphtheriae), prątek gruźlicy – Kocha (Mycobacterium tuberculosis), prątek trądu (Mycobacterium leprae). Barwiące się na fioletowo.

G - pałeczki z rodzaju Brucella, pałeczki z rodzaju Salmonella, pałeczki z rodzaju Shigella, krętek blady (Treponema pallidum), pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), pałeczka dżumy (Yersinia pestis), przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae), pałeczka Helicobacter pylori. Barwią się na czerwono. Wyróżnia się zewnętrzną błonę komórkową. Ściana komórkowa cieńsza, zawiera mniej warstw peptydoglikanu.

Lipopolisacharyd (LPS) - Jest najbardziej efektywną endotoksyną stanowiącą amfifilowy integralny składnik zewnętrznej błony komórkowej osłony bakterii Gram-ujemnych i cyjanobakterii, gdzie formuje on złożone struktury z białkami i fosfolipidami. Wywołuje gorączkę i biegunkę.

Rzęski – Jedyne organellum ruchu prokariota. Cylindryczne, nitkowate wypustki o dł 5-50 um, 10-20 nm. Zaczepione w błonie cytoplazmatycznej. Zbudowane z kurczliwego białka flageliny.

Fimbrie – Zbudowane z białka piliny. Charakterystyczne dla bakterii Gram ujemnych. Typy: Zwykłe (pospolite) odpowiedzialne za adhezję bakterii oraz Płciowe, które uczestniczą w przekazywaniu DNA pomiędzy bakteriami, 1-3 na powierzchni, kodowane w plazmidach.

Otoczki i śluzy –Pomagają ochraniać bakterię przed fagocytozą. Zawierają wodę, która chroni bakterię przed wysuszeniem. Zamykają dostęp bakteriofagom i najbardziej hydrofobowym toksycznym materiałom, takim jak detergenty. Ułatwiają adhezję, chronią przed reakcję ochronną zakażonego organizmu. Są polisacharydowe, polipeptydowe oraz mieszane cukrowo-lipidowe lub białkowo-cukrowe. Uwidaczniamy je barwnikami typu czerwień kongo, tusz chiński, nigrozyna.

Przetrwalniki (endospory) – Charakt dla Gram+. Tworzą się w niekorzystnych war śr. Giną po 10min ogrzewania w 80C (pasteryzacja). Wytrzymują wielogodzinne gotowanie. Są odporne na zamrażanie dzięki grubym ścianom i min zawartości wody. Są oporne na promieniowanie (mostki dwusiarczkowe), wysuszenie, czynniki chemiczne. Zawierają kwas dipikolinowe (DPA), odgrywa znaczną rolę w ciepłoodporności endospor. Powstają z kom wegetatywnych. Sporulacja – Proces tworzenia endospor.

Budowa przetrwalnika bakteryjnego: Rdzeń – Cytoplazma otoczona błoną cytoplazmatyczną, zawiera chromosom i struktury potrzebne do syntezy białek, Ściana – Zbudowana z mureiny, Korteks – Najgrubsza warstwa, zawiera kwas dipikolinowe, Płaszcz – Zbudowany z białka kreatynopodobnego, z wieloma mostkami dwusiarczkowymi, Egzosporium – Występuje tylko u niektórych gat Bacillus błona lipoproteinowa.

Germinacja – Proces kiełkowania przetrwalników. Trwa około 1 godziny.

Egzospory – Inne formy przetrwalne. Utworzone w wyniku pączkowania komórki wegetatywnej. Mają takie same wł jak endospory rodzaju Bacillus.

Cysty – Okrągłe, grubościenne komórki. Przekształcone, całe cylindryczne komórki wegetatywne. Są odporne na wysychanie, mech naprężenia i promieniowanie, ale nie na ciepło.

Rozmnażanie bakterii – Bezpłciowe, prosty podział komórki (amitotyczny). Powstają 2 komórki potomne. Brak wrzeciona kariokinetycznego. 1 etap to podział substancji jądrowej. Kolisty chromosom ulega w wyniku replikacji podwojeniu. Tworzy się poprzeczna przegroda (septum), która stanowi ścianę komórkową. Czas życia komórki = czas generacji = czas życia osobniczego, jest to okres w którym komórka macierzysta wydłuża się, replikuje DNA i dzieli na komórki potomne. Zależy on od war środowiska, dostępu subs pok, temp i pH.

Koniugacja bakterii – Przekazywanie fragmentów DNA przez osobniki zawierające odpowiednie geny (zapisane na przekazywanym plazmidzie wbudowującym się do nukleoidu i przenoszącym również jego fragmenty) osobnikom tych genów nieposiadającym. Typy: F+ posiada plazmid, F- nie posiada, Hfr – plazmid.

Heterotrofy – Organizmy, które wymagają w pokarmie przynajmniej jednego związku organicznego, który służy im jako główne źródło węgla. Należą tutaj wszystkie zwierzęta, grzyby i większość bakterii.

Prototrofy – Np. pałeczki gram ujemne, laseczki tlenowe (Bacillus), laseczki beztlenowe (Clostridium), związkiem prostym mogą tu być kw nukleinowe, aldehydy, ketony, alkohol, białka. Nie każda bakteria korzysta z tego samego związku. Może wyk więcej związków organicznych, ale do życia tylko jeden jest potrzebny.

Auksotrofy – Np. pałeczki Salmonella, gronkowiec złocisty. Związki które wykorzystują to aminokwasy, lipidy, cukry, witaminy. Wymagają więcej niż jednego związku organicznego.

Oligotrofy – Drobnoustroje zdolne do odżywiania śladowymi ilościami substancji pokarmowych i które często spotykamy w wodzie.

Pobieranie pokarmu drobnocząsteczkowego: Cała powierzchnią ciała, ściana komórkowa działa na zasadzie sita – działa wybiórczo. Właściwym organizmem pobierającym jest błona cytoplazmatyczna.

Osmoza - Dyfuzja przez błonę półprzepuszczalną (nie przepuszczająca substancji rozpuszczonych). W komórce takimi błonami, przez które zachodzi osmoza są plazmalemma (błona komórkowa) i tonoplast (błona wakuoli). Ciśnienie osmotyczne jest wprost proporcjonalne do temperatury i do stężenia roztworu. Przemieszczanie się wody z obszarów o wyższym jej stężeniu do obszarów o stężeniu niższym.

Dyfuzja prosta - Samorzutny ruch cząsteczek danej substancji od stężenia większego do mniejszego (zgodnie z gradientem stężeń) Im wyższa temperatura tym szybciej zachodzić będzie dyfuzja.

Dyfuzja wspomagana (ułatwiona) - Nie wymaga zużycia energii z ATP, aczkolwiek wymaga specyficznych nośników (białek błonowych, kanałów białkowych) która umożliwia substancji przeniknięcie przez normalnie nieprzepuszczalna błonę. Odbywa się zgodnie z gradientem stężeń. Np. wchłanianie fruktozy w jelicie cienkim.

Transport aktywny - Odbywa się przeciwko gradientowi stężeń, od stężenia niskiego do wyższego, w związku z czym organizm musi zużyć energię by go przeprowadzić. Potrzebuje również specyficznych białek transbłonowych (permeaz). Np. Transport maltozy.

Białka transportowe – Umożliwiają przenoszenie przez błonę substancji, które nie rozpuszczają się w lipidach. Można je podzielić na białka nośnikowe, pompy. Wszystkie są białkami integralnymi, transbłonowymi, wielokrotnie przebijającymi błonę. Ich fragmenty hydrofilne są zwrócone do siebie tworząc obszar w białku, który stanowi rodzaj poru.

Dzielą się na: Uniportery – przenoszą 1 rodzaj subst, Symportery – 2 w tym samym kierunku, Antyportery – 2 w przeciwnym kierunku.

Podział enzymów – Konstytucyjne – Tworzone w komórce zawsze, czy są potrzebne czy nie.. Indukowane – Powstają gdy komórka potrzebuje wytworzyć dany enzym.

Klasy enzymów: Oksydoreduktazy – Przenoszą elektrony i wodór z substratu na akceptor.- Transferazy – Przenoszą okr gr chem z 1 związku na 2.- Hydrolazy – Rozkładają substraty na drodze hydrolizy biologicznej.- Liazy – Odszczepiają pewne grupy bez udziału wody- Izomerazy – Przemieszczają grupy w obrębie 1 cząsteczki- Ligazy – Katalizują łączenie 2 cząsteczek (syntetazy)

Przemiany metaboliczne dostarczania energii – Mają one charakter procesów oksydacyjnych, a wydzielająca się przy tym energia jest magazynowana i może być użyta do syntezy skł komórki (anabolizm), pobierania pokarmu, wzrostu i rozmnażania, wykonywania ruchów, wydzielania światła (bioluminescencja).

Oddychanie tlenowe – Końcowym akceptorem elektronów pochodzących z utleniania substratu jest tlen.

Oddychanie beztlenowe – Końcowym akceptorem elektronów są różne związku nieorganiczne na wysokim stopniu utlenienia (siarczany, azotany, węglany). Drobnoustroje oddychające beztlenowo, ale żyjące przy niewielkim stężeniu tlenu nie posiadają katalazy (mikroaerofile). Natomiast żyjące jak bezwzględne beztlenowce, dla których obecność O₂ jest zabójcza, nie mają katalazy i dysmutazy przetrwalników.

Fermentacja – Końcowym akceptorem elektronów są substancje organiczne.

Glikoliza – Poprzedza ją fosforylacja i wewnętrzna przebudowa cząsteczki glikolizy, w efekcie cukier zostaje enzymatycznie rozszczepiony na 2 triozy, z których jedna – aldehyd fosfoglicerynowy ulega przekształceniu w kwas pirogronowy. Powstają z rozkładu 1 cząsteczki glukozy, 4 cząsteczki ATP, ale zysk netto wynosi 2 cz ATP.

Cykl krebsa – Cykl kwasów trikarboksylowych w którym kwas pirogronowy w obecności koenzymu A ulega dekarboksylacji, przy czym uwalnia się CO2 i powstaje acetylokoenzym A (czynny octan). W efekcie następuje całkowite utlenienie kwasu octowego i powstaje kwas szczawiooctowy. Zysk energetyczny z utlenienia 1 cząsteczki glukozy wynosi 36cz ATP + 2 cz ATP z procesu glikolizy. Pełni on 2 role: Dostarcza energii (reakcje amfiboliczne) i dostarcza metabolitów pośrednich do reakcji biosyntezy (aneploretyczne reakcje). Jony dalej są przekazywane poprzez szereg przenośników (NADP, NAD, Flawoproteidy, Oksydaza erytronowa)

Oddychanie azotanowe – Polega na przekształceniu azotanów poprzez azotyny i hydroksyloaminę do amoniaku, który następnie może być wykorzystany do syntezy aminokwasów. Bakterie denitryfikujące: Escherichia coli, Paracoccus denitryficans, Pseudomonas aeruginosa, Clostridium perfingens, Corynobacterium rzephridii.

Oddychanie siarczanowe – Siarczany mogą być redukowane na drodze asymilacyjnej i dysymilacyjnej. Redukcja asymilacyjna polega na redukcji siarki do S²⁺, tak aby umożliwić wbudowanie jej do związków organicznych, np. aminokwasów. Łańcuch oddechowy jest krótszy niż w przypadku redukcji azotanów. Dysymilacyjna redukcja siarczanów jest związana z procesem oddychania beztl przy którym są one akceptorem elektronów przenoszonych z substratu oddechowego. Bakterie siarkowe z rodzaju: Desulflovibria, Desulfolobus, Desulfococcus, Desulfomanas.

Oddychanie węglanowe – Akceptorem elektronów w procesie oddychania beztlenowego mogą być także CO₂ i węglany. Zawarty w tych związkach węgiel ulega redukcji do metanu CH₄.Zysk energetyczny 1 cz ATP. Bakterie z rodzaju: Metharobacterium, Methanosorcina, Methanospirillum, Methanococcus.

Fermentacja – Enzymatyczny rozkład zw org bez udziału tlenu, dostarczający energii w postaci cz ATP. Zachodzi w komórkach roślin i zwierząt, ale najczęściej wyst u drobnoustrojów. Do fermentacji zdolne są liczne bakterie i niektóre grzyby np. drożdże.

Substrat oddechowy ulega rozbiciu i przekształceniu, jeden produkt ulega utlenieniu, a drugi redukcji. Typy: Etanolowa, mlekowa, masłowa, mrówkowa, propionowa, octowa. Produkty fermentacji to: Kwasy organiczne, alkohole i gazy.

Fermentacja alkoholowa - Kwas pirogronowy przekształca się, ulegając dekarboksylacji. Wydziela się dwutlenek węgla. Akceptorem protonów i elektronów jest aldehyd octowy, który następnie przekształca się w alkohol etylowy. W wyniku tego procesu powstaje również szereg produktów ubocznych: gliceryna, kwas bursztynowy i kwas octowy. Najważniejsze drożdże: Saccharomyces cerevisiae, carlsbergensis, uvarium, elipsoideus, bayanus.

Fermentacja mlekowa - Akceptorem elektronów i protonów jest powstający kwas pirogronowy, który ulega redukcji do kwasu mlekowego. Jest to sposób oddychania wielu bakterii: Mezofilne paciorkowce – Lactococcus, Termofilne paciorkowce – Streptococcus, Laseczki – Lactobacillus, Bificlobacterium, Leuconosta. Są G+, nie wytwarzają przetrwalników i są nieruchliwe. Proces ten stosuje się w przemyśle mleczarskim (produkcja napojów mlecznych fermentowanych, ukwaszanie mleka, śmietanki, dojrzewanie serów), w przemyśle warzywnym (kwaszenie ogórków i kapusty), w przemyśle mięsnym (produkcja wędlin surowych, np. metka, salami) i w przemyśle piekarskim (wchodzą w skład zakwasów chlebowych, używanych przy produkcji pieczywa żytniego).

Homofermentacja – Mamy z nią do czynienia jeżeli z 1 mola glukozy powstaje więcej niż 1,8 mola kwasu mlekowego. Podlegają jej produkty poch zwierzęcego.

Heterofermentacja - -\\- mniej niż 1,8 mola kw ml. Oraz znaczne ilości prod dodatkowych jak: CO₂, kwas octowy, etanol, kw masłowy, glicerol. Podlegają jej pr poch roślinnego.

Fermentacja masłowa – Przeprowadzają ją bakterie z rodzaju Clostridium. Są beztlenowe, posiadają przetrwalniki, występujące w glebie, treści jelitowej i nawozie, które wywołują fermentację masłową rozkładając wiele cukrów prostych, oligosacharydów i wielocukrów. W wyniku czego powstają znaczne ilości kw masłowego, mniejsze kwasu bursztynowego i octowego. Jest procesem szkodliwym. Powoduje pienienie mleka i zły zapach. Niszczy produkt. Bierze udział w procesie roszenia łodyg roślin włóknodajnych jak: len, konopie.

Fermentacja propionowa - Prowadzony przez gatunki bakterii propionowych (G-, brak przetrwalników, nieruchliwe). Polega na przemianie cukrów, mleczanów i innych związków na kwas propionowy, kwas octowy i dwutlenek węgla. Propionian wapnia i sodu są wykorzystywane do utrwalania żywności. Zastosowanie w formie zakwasów w produkcji dojrzewających serów podpuszczkowych. Wykorzystywane do produkcji witaminy B12.

Fermentacja octowa – Przebiega w warunkach tlenowych! Polega na utlenieniu alkoholu, który jest substratem do kwasu octowego. Bakterie tej fermentacji: Acetobacter xylinum, Acetobacter aceti (G ujemne, pałeczki. Są szkodnikami w przemyśle gorzelniczym, piwowarskim) .

Podział drobnoustrojów ze względu na zakres temperatury:

- Psychrofile – min -23-0, opt 15, max <20

- Mezofile – min 10-25, opt 20-37, max 35-50

- Termofile – min 25-45, opt 45-65, max 60-90

Psychrofile – Inaczej kriofile, termofoby, org zimnolubne. Dzielimy na psychrotrofy -20 do -40 i psychofile opt 15, max 20. Bakterie te to: Pałeczki G- z rodzaju Pseudomonas, gat z rodzaju Vibrio, Aeremonas, Aleasligens. Gatunki G+ z rodzaju Bacillus, Arthrobacter. Również drożdże z rodzaju Candicla, Pichia, Rhoclotonila.

Mezofile – Grupa drobnoustr zdolna do wzrostu w temp umiarkowanych. Zaliczamy drobnoustr saprofityczne i patogenne – większość gat chorobotwórczych dla człowieka. Są to: Drożdże Sacharomyces,cerevisvore. Bakterie octowe. Bakterie kw mlekowego i pleśniowe z rodzaju Asper gillus.

Termofile – Odznaczają się wysoką opt temp wzrostu. Termofile – pow 45, hipertermofile – pow 80. Zasiedlają środ o temp ekstremalnej, tj. Gorące źródła, głębiny oceanów z gorącymi prądami. Gat z rodzaju: Pyrodictium, Pyrococcus, Thermus.

Podział drobnoustrojów ze względu na wymagania środowiska:

- Neutrofile – pH 6,5-7,5. Większość bakterii. Środowisko obojętne.

- Acidofile – Kwasolubne. pH 2,0- 5,0. Np. Bakterie siarkowe.

- Alkalofile – pH 8,0-11,0. W glebach przesyconych węglanami i w tzw jeziorach sodowych. Bakterie z rodzaju Nitrosomonas i Nitrobacter, niektóre sinice. Środowisko zasadowe.

Charakterystyka wirusów: Nie mają budowy komórkowej. Wymiary od 10 do 450nm. Namnażanie tylko wewnątrz żywych komórek. Zawierają tylko 1 typ kwasów nukleinowych. Brak enzymów do produkcji zw wysokoenerg. Nie rosną i nie rozmnażają się przez podział prosty. Przesączalność przez filtry bakteriologiczne. Chorobotwórcze i czynnik zakaźny o bezwzgl pasożytnictwie.

Struktura wirusów: Część środkowa – Genom (DNA lub RNA), nośnik informacji genetycznej i czynnik zakazny. Część dowodowa tzw. Kapsyd złożona z kapsomerów (jednostek białkowych) łącznie z genomem tworzy nukleokapsyd. Otoczka lub osłonka.

Funkcje białek wirusowych: Wykorzystywane do produkcji szczepionek oraz surowic. Budują kapsyd. Stanowią ochronę kw nukleinowego. Chronią genom przed działaniem nukleaz. Biorą udział w adhezji do komórek gospodarza. Odpowiadają za symetrię wirionu. Decydują o wł antygenowych wirusa.

Namnażanie wirusów: Adsorpcja (przyczepiają się do bł kom), Penetracja (poprzez endocytozę lub fuzję), Odpłaszczanie (przez enzymy wirusowe lub gospodarza), Biosynteza (prod kw nukleinowego i białek), Dojrzewanie (skł kw nukl i białek kapsydu), Uwalnianie (poprzez pączkowanie lub przebijanie błony).

Penetracja – Proces wnikania wirusa do komórki po jego uprzednim połączeniu się z receptorem. Może on zachodzić na 1 z 4 podst sposobów. Fuzja – Zachodzi w przypadku wirusów które są otoczone błoną lipidową zaw białko fuzyjne. Wiropeksja – Wykorzystanie naturalnych mechanizmów komórki które są wyk do pobierania subst odż i regulacyjnych. Dochodzi do zlewania się błon. Translokacja – Bezpośr przejście przez błonę komórki, wirusy bezotoczkowe.

Bakteriofagi - Wirusy niszczące bakterie wzrastające kosztem zawartych w nich białek, których powinowactwo z bakteriami jest bardzo swoiste (tzn. atakują ściśle określony ich szczep).

Oddziaływania mikroorg-mikroorg:

- Bezpośrednie – Antagonistyczne (Cyclobacter), Symbiotyczne (Grzybki kefirowe, Pierwotniak pantofelek)

- Pośrednie – Antagonistyczne (Thiobacillus, H₂O₂, Końcowe produkty metabolizmu, bakterie kw mlekowego, wytwarzanie enzymów litycznych, antybiotyki, mykotoksyny), Symbiotyczne (Metabioza)

Antybiotyki wytwarzana przez bakterie właściwe – Piocyjanina, Nizyna, Subtylina

Antybiotyki wytwarzane przez promieniowce – Streptomycyna, Chloramfenikol, Oksytetracyklina, Erytromycyna, Neomycyna, Ryfamycyna, Daunomycyna

Antybiotyki wytwarzane przez grzyby – Penicylina, Cefalosporyna, Kwas klawulonowy, Nokardyna, Tienomycyna

Antybiotyki wytwarzane przez porosty – Kwas usninowy, przez glony – Allicyna, Lukulon, Humulon, przez rośliny wyższe – Fitoncydy

Grzyby – Org eukariotyczne, komórka otoczona ścianą kom która zawiera celulozę, hemicelulozę, pektyny. Występuje chityna w ścianie komórkowej. Należą do heterotrofów. Ryzomorfy służą do transportu subs odż, Mycelium – Grzybnia, czyli cała strzępkowa plecha grzyba.

Episomy - wbudowane w chromosomy gospodarza, Hyphae- plecha + strzępki, Polisomy - kompleksy RNA wirusa z rybosomami, Kalicyna- białko E.coli, Wolutyna - polifosforan gromadzony w postaci ziaren , Chemolitotrofy - źródło energii ze związków nieorganicznych, brak zdolności fago- i pinocytozy, Permeazy - białka wiążące w błonie cytoplazmatycznej etapy replikacji wirusa, Wirion - wirus poza kom. Gospodarza. Czy posiadają białka kodujące = tak, Wiroidy - pojedyncze cząstki RNA pozbawione kapsydu, Siolerofor - kompleks wiążący Fe, Beta-oksydacja - łańcuch skraca się o 2 węgle, Bakterie purpurowe - mają chromatofory, Płonicę wywołuje Streptococcus pyogenes, Antygen pełnowartościowy – Subs uznana jest za obcą i wywołuje swoistą odp immunologiczną, Hapteny złożone – Np. polisacharydy które nabierają pełnej antygenowości przez połączenie z białkiem ustroju, do którego wtargnęły, Determinanta antygenowa – Miejsce łączenia się antygenu z przeciwciałem