Wykonywanie ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości
Podstawa prawna ustawa o gospodarce nieruchomościami i konstytucja
Podziały nieruchomości
-Scalanie i podział nieruchomości
- wywłaszczanie nieruchomości
-odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości
- zwrot wywłaszczonych nieruchomości
- udział w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej
Podział nieruchomości może być rozumiany w dwojaki sposób tj. jako podział:
-Prawny – gdy prowadzi do przypisania kilku podmiotom w drodze postępowania sądowego praw do nieruchomości w częściach ułamkowych
- fizyczny – gdy prowadzi do zniesienia współwłasności lub wydzielenia części nieruchomości w celu jej sprzedaży
Procedury podziałów mogą dotyczyć pojedynczych działek (nieruchomości) jak i ich całych kompleksów których dotychczasowe ukształtowanie uniemożliwia ich racjonalne wykorzystanie
Pojedynczy podział nieruchomości
Przeprowadzany jest gdy nowe działki wydzielane są w obrębie granic jednej nieruchomości
Podział nieruchomości przeprowadza się gdy wydzielone działki w wyniku podziału zostają w granicach nieruchomości sprzed podziału. Jeżeli to postępowanie obejmuje większą liczbę nieruchomości to takie przekształcanie granic jest określane mianem scalania i podziału.
Podstawowe założenia podziału:
Podziału nieruchomości można dokonać, gdy jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego
Postępowanie nie ma zastosowania do nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planu miejscowego do nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne.
Wyjątkowo podział nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planu miejscowego wykorzystywanych na cele rolne i leśne przewidziano dla:
- konieczności wydzielenia nowych dróg dojazdowych do nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych
-wydzielenia działek gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha, dopuszczalne jedynie w celu powiększenia sąsiedniej nieruchomości lub regulacji granic między sąsiadującymi nieruchomościami.
Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej. Za dostęp do drogi publicznej uważa się również wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności dla wydzielonych działek gruntu albo ustanowienie dla tych działek innych służebności drogowych, jeżeli nie ma możliwości wydzielenia drogi wewnętrznej z nieruchomości objętej podziałem
Zgodność poprawnego podziału nieruchomości z ustaleniami planu miejscowego, opiniuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta
Podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, z urzędu na wniosek starosty oraz na drodze orzeczenia sądowego
Właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości.
Podział nieruchomości gdy brakuje miejscowego planu
-Podziału można dokonać jeżeli nieruchomości jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu, a gmina nie ogłosiła o przystąpieniu do sporządzenie planu oraz:
- jest zgodny z przepisami odrębnymi, lub jeżeli przed dniem złożenia wniosku o podział była wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, obowiązująca w dniu złożenia wniosku i podział jest zgodny z warunkami określonymi w tej decyzji
- jeżeli gmina ogłosiła o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego przed złożeniem wniosku o podział nieruchomości, postępowanie w sprawie podziału zawiesza się do czasu uchwalenia tego planu, jednak nie dłużej niż na okres 12 miesięcy. Jeżeli w okresie zawieszenia postępowania plan miejscowy nie zostanie uchwalony, stosuje się powyższe procedury
- gdy nieruchomość jest położona na obszarze objętym obowiązkiem sporządzenia tego planu postępowanie w sprawi podziału zawiesza się do czasu uchwalenia planu.
Niezależnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości może nastąpić w celu:
-zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi do prawidłowego korzystania z tych budynków.
-wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został wzniesiony na tej działce przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze
- wydzielenie części nieruchomości, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa
- realizacji roszczeń do części nieruchomości, wynikających z przepisów niniejszej ustawy lub z odrębnych ustaw
-wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej
-wydzielenia działki budowlanej
Podział nieruchomości przez właściciela lub użytkownika wieczystego. Dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny. Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:
-stwierdzające tytuł prawny do nieruchomości
- wypis i wyrys z katastru nieruchomości
-decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli była wydana przed dniem złożenia wniosku o podział, obowiązującą w dniu złożenia wniosku
- wstępny projekt podziału
- protokół z przyjęcia granic nieruchomości
-wykaz zmian gruntowych
- wykaz synchronizacyjny jeżeli oznaczenie działek gruntu w katastrze nieruchomości jest inne niż w księdze wieczystej
- mapkę z projektem podziału
Scalanie i podział nieruchomości
Składa się z dwóch etapów:
- pierwszy w którym dokonuje się scalenia czyli zniesienia dotychczasowych granic nieruchomości
- drugi w którym przygotowany jest projekt geodezyjnego podziału na nowe działki gruntowe, umożliwiające ich wykorzystanie zgodnie ze wskazaniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Przepisy stosuje się do nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne i leśne.
- Gmina może dokonać scalenia i podziału nieruchomości. Szczegółowe warunki scalenia i podziału nieruchomości określa plan miejscowy.
- scalenia i podziału nieruchomości można dokonać jeżeli są one położone w granicach obszarów określonych w planie miejscowym albo gdy o scalenie i podział wystąpią właściciele lub użytkownicy wieczyści posiadający ponad 5% powierzchni gruntów objętych scaleniem i odziałem
- o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości decyduje rada gminy w drodze uchwały , określając w niej granice zewnętrzne gruntów objętych scaleniem i podziałem.
- właściciele i użytkownicy wieczyści oraz samoistni posiadacze nieruchomości objętych scaleniem i podziałem są uczestnikami postępowania w sprawie scalenia i podziału. Wójt burmistrz oraz prezydent miasta powiadamia ich o wszczęciu postępowania chyba że mimo dołożenia należytej staranności adres tych osób nie został ustalony
- koszty związane ze scaleniem i podziałem nieruchomo sic ponoszą uczestnicy postępowania proporcjonalnie do powierzchni posiadanych przez nich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem, jeżeli postępowanie zostało przeprowadzone na ich wniosek
- powierzchnię każdej nieruchomości objętej scaleniem i podziałem pomniejsza się o powierzchnię niezbędna do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących. Pomniejszenie to następuje proporcjonalnie od powierzchni wszystkich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem oraz do ogólnej powierzchni działek gruntu wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących.