ZAKRES SAMODZIELNOŚCI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
GMINA
Ustawa o samorządzie gminnym, art. 3.
O ustroju gminy stanowi jej statut. Projekt statutu gminy powyżej 300.000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.
Ustawa o samorządzie gminnym, art. 43, 45, 48.
Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
Mienie gminne to przysługujące mieszkańcom wsi prawa własności, użytkowania lub inne prawa rzeczowe i majątkowe.
Podmioty mienia komunalnego samodzielnie decydują o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania składników majątkowych.
Ustawa o samorządzie gminnym, art. 46, 48, 50
Odpowiedzialność za zarządzanie mieniem komunalnym spoczywa jednoosobowe na wójcie, burmistrzu lub prezydencie ( wskazanym zastępcy wójta samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą).
Jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie. Statut ustala również zakres czynności dokonywanych samodzielnie przez jednostkę pomocniczą w zakresie przysługującego jej mienia.
Obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.
Ustawa o samorządzie gminnym Art. 51.
Samodzielność prowadzenia gospodarki finansowej przez gminę
1. Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie uchwały budżetowej gminy.
3. Statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy.
POWIAT
Ustawa o samorządzie powiatowym art. 2
O ustroju powiatu stanowi jego statut.
Ustawa o sam powiat art. 51
Powiat samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie ustawy budżetowej.
UoSP Art. 46. Mienie powiatu
1. Mieniem powiatu jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat lub inne powiatowe osoby prawne.
2. Powiatowymi osobami prawnymi, poza powiatem, są samorządowe jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status, oraz te osoby prawne, które mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw wyłącznie przez powiat.
3. Powiat jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia powiatu nienależącego do innych powiatowych osób prawnych.
UoSP Art. 49. Wyłączenie odpowiedzialności za zobowiązania powiatu lub innych powiatowych osób prawnych
Powiat nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych powiatowych osób prawnych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Inne powiatowe osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania powiatu.
UoSP Art. 50. Zasady wykonywania zarządu i ochrony mienia powiatu
Zarząd i ochrona mienia powiatu powinny być wykonywane ze szczególną starannością.
WOJEWÓDZTWO
UoSW Art. 4. Działanie samorządu województwa
1. Zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy.
2. Organy samorządu województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym.
UoSW Art. 6. Samorząd województwa - zadania, osobowość prawna województwa
1. Samorząd województwa:
1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
2) dysponuje mieniem wojewódzkim,
3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.
2. Województwo ma osobowość prawną.
3. Samodzielność województwa podlega ochronie sądowej.
UoSW Art. 7. Ustrój województwa
1. Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów.
2. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
UoSW Art. 47. Mienie województwa - pojęcie i zakres
1. Mieniem województwa jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez województwo lub inne wojewódzkie osoby prawne.
2. Wojewódzkimi osobami prawnymi, poza województwem, są samorządowe jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status, oraz te osoby prawne, które mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw wyłącznie przez województwo.
3. Województwo jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia województwa nie należącego do innych wojewódzkich osób prawnych.
GOSPODARKA KOMUNALNA
UoGK Art. 1. Zakres przedmiotowy ustawy, pojęcie gospodarki komunalnej
1. Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.
2. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
UoGK Art. 4. Postanowienia organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wyboru formy gospodarki, opłat za usługi komunalne
1. Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o:
1) wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej,
2) wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego.
2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mogą powierzyć organom wykonawczym tych jednostek.
Samodzielność podatkowa JST:
Kompetencje do stanowienia przepisów podatkowych – kompetencje ustanawiające podatki (ich podmiot, przedmiot, stawki) przysługują prawie wyłącznie administracji rządowej (ujednolicenie systemu podatkowego); JST mają niewielkie uprawnienia w tym zakresie (np. obniżenie podatku od nieruchomości, likwidacji opłaty od posiadania psa, ustalenie wysokość opłaty targowej)
Kompetencje do przejmowania wpływów – samodzielność wykorzystywania przez JST wpływów podatkowych; ustawowo określone jest wyposażenie finansowe poszczególnych szczebli JST
Kompetencje do administrowania – wykonywanie czynności kontroli podatkowej oraz wymiaru i poboru zobowiązań podatkowych (ponadto: umarzanie, odraczanie, rozkładanie płatności) przysługuje prawie wyłącznie administracji rządowej, JST przysługują kompetencje administrowania podatkami lokalnymi
PRAWNE ZASADY I INSTRYMENTY ZARZĄDZANIA FINANSOWEGO W SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM
UoSG Art. 54. Dochody gminy
1. Dochody gminy są określone w odrębnych ustawach.
2. Dochodami gminy mogą być także wpływy z samoopodatkowania mieszkańców. Samoopodatkowanie może nastąpić wyłącznie w drodze referendum gminnego, o którym mowa w art. 2 istota referendum lokalnego ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym.
Ustawa o referendum lokalnym Art. 9. Uchwała w sprawie przeprowadzenia referendum
3. W przypadku gdy przedmiotem referendum gminnego jest samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne, uchwała rady gminy wskazuje również cel lub cele oraz zasady samoopodatkowania.
UoRL Art. 56. Rozstrzygający wynik referendum
2. Wynik referendum gminnego w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne jest rozstrzygający, jeżeli za samoopodatkowaniem oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów.
Samoopodatkowanie to instrument prawno finansowy, regulujący sytuację w której pewna grupa podmiotów, nie będąca uprawniona do tworzenia obowiązków podatkowych, podejmuje decyzję o dobrowolnym obciążeniu się określonymi wpłatami pieniężnymi.
Samoopodatkowania oznacza gromadzenie przez organy samorządu terytorialnego środków pieniężnych z wpłat mieszkańców ustalonych w drodze referendum gminnego.
Sytuacja taka wskazuje na zobowiązanie się mieszkańców gminy w drodze referendum gminnego do przekazywania organom gminy określonych wpłat na cele publiczne ważne dla mieszkańców gminy.
GMINA
UoSG Art. 61. Jawność gospodarowania finansami
1. Gospodarka finansowa gminy jest jawna.
2. Wójt (burmistrz, prezydent) niezwłocznie ogłasza uchwałę budżetową i sprawozdanie z jej wykonania w trybie przewidzianym dla aktów prawa miejscowego.
3. Wójt (burmistrz, prezydent ) informuje mieszkańców gminy o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej oraz wykorzystywaniu środków budżetowych.
4. Uchwały i zarządzenia organów gminy dot zob finansowych wskazują źródła z których zob te zostana pokryte. Uchwały zapadają bezwzględnie większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu radu.
UoSG Art. 60. Odpowiedzialność za gospodarkę finansową
1. Za prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt (burmistrz, prezydent).
2. Wójtowi gminy przysługuje wyłączne prawo:
1)zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,
2)emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy,
3)dokonywania wydatków budżetowych,
4)zgłaszania propozycji zmian w budżecie gminy,
5)dysponowania rezerwami budżetu gminy,
6)blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.
POWIAT
UoSP Art. 51. Gospodarka finansowa powiatu
Powiat samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie uchwały budżetowej.
UoSP Art. 56. Zwiększenie dochodów powiatu dla wykonania nowych zadań
Przekazywanie powiatowi, w drodze ustawy, nowych zadań wymaga zapewnienia środków finansowych koniecznych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów.
UoSP Art. 61. Jawność gospodarowania środkami finansowymi przez powiat
Gospodarka środkami finansowymi znajdującymi się w dyspozycji powiatu jest jawna. Wymóg jawności jest spełniany w szczególności przez:
1) jawność debaty budżetowej,
2) opublikowanie uchwały budżetowej oraz sprawozdań z wykonania budżetu powiatu,
3) przedstawienie pełnego wykazu kwot dotacji celowych udzielanych z budżetu powiatu (przekazywanie powiatowi nowych zadań wymaga zapewnienia śr finansowych koniecznych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów)
4) ujawnienie sprawozdania zarządu z działań
UoSP Art. 60. Kompetencje zarządu w sprawach wykonywania budżetu powiatu
1. Za prawidłowe wykonanie budżetu powiatu odpowiada zarząd powiatu. Zarządowi powiatu przysługuje wyłączne prawo:
1) zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków
2) emitowania papierów wartościowych
3) dokonywania wydatków budżetowych,
4) zgłaszania propozycji zmian w budżecie powiatu,
5) dysponowania rezerwą budżetu powiatu,
6) blokowania środków budżetowych
WOJEWÓDZTWO
UoSW Art. 61. Samodzielność gospodarki finansowej województwa
Uchwała budżetowa jest podstawą samodzielnej gospodarki finansowej województwa.
Art. 67. Przekazanie nowych zadań województwu
Przekazanie województwu, w drodze ustawy, nowych zadań wymaga zapewnienia
koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów.
UoSW Art. 72. Jawność gospodarki środkami finansowymi województwa
Gospodarka środkami finansowymi znajdującymi się w dyspozycji samorządu województwa jest jawna. Wymóg jawności jest spełniany między innymi przez:
1) zachowanie jawności debaty budżetowej,
2) opublikowanie uchwały budżetowej oraz sprawozdań z wykonania budżetu województwa,
3) przedstawianie pełnego wykazu kwot dotacji celowych udzielanych z budżetu
Województwa (przekazanie województwu nowych zadań wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodu)
UoSW Art. 70. Odpowiedzialność zarządu województwa za prawidłowe wykonanie budżetu
1. Za prawidłowe wykonanie budżetu województwa odpowiada zarząd województwa.
2. Zarządowi województwa przysługuje wyłączne prawo:
1) zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielanych przez sejmik województwa,
2) emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielanych przez sejmik województwa,
3) dokonywania wydatków budżetowych,
4) zgłaszania propozycji zmian w budżecie województwa,
5) dysponowania rezerwami budżetu województwa,
6) blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.
INNE AKTY PRAWNE KTÓRE DOTYCZĄ FINANSOWANIA:
UoSG art. 8
UoSP art. 56
UoSW art. 67
Przekazanie JST w drodze ustawy, nowych zadań wymaga zapewnienia koniecznych śr finansowych na ich realizację poprzez adekwatne zwiększenie dochodów.
FINANSE PUBLICZNE
UoFP Art. 9. Organy i instytucje wchodzące w skład sektora finansów publicznych
JST ich związki oraz samorządowe osoby prawne należą do sektora finansów publicznych.
UoFP Art. 211. Budżet jednostki samorządu terytorialnego
Gospodarka finansowa JST prowadzona jest w oparciu o uchwałę budżetową opracowywaną na dany rok kalendarzowy. Budżet JST jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki.
Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
Rozdział 1 – przepisy ogólne art. 1-3
Rozdział 2 – Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego art. 4-8
Rozdział 3 – Zasady ustalania i gromadzenia dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego art. 9-18
Rozdział 4- Zasady ustalania subwencji ogólnej i wpłat dla jednostek samorządu terytorialnego art. 19-32
Rozdział 5 – Zasady i tryb przekazywania części subwencji ogólnej art. 33-38
Rozdział 6 – zasady i tryb ustalania kwot części subwencji ogólnej, udziałów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i wpłat dla nowych jednostek samorządu terytorialnego art. 39-41
Rozdział 7 – dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego art. 42-51
Rozdział 8 i 9 – zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe 52-102
Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Art. 3. Dochody jednostek samorządu terytorialnego
1. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:
1) dochody własne;
2) subwencja ogólna;
3) dotacje celowe z budżetu państwa.
2. W rozumieniu ustawy dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.
3. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być:
1) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;
3) inne środki określone w odrębnych przepisach.
UoDJST Art. 4. źródła dochodów własnych gminy
Źródłami dochodów własnych gminy są udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.
Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze gminy wynosi 39,34%.
Wysokość udziału we wpływach z pod doch od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze gminy, wynosi 6,71%.
c.d art. 4
1. Źródłami dochodów własnych gminy są:
1) wpływy z podatków:
od nieruchomości,
rolnego,
leśnego,
od środków transportowych,
dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
od spadków i darowizn,
od czynności cywilnoprawnych;
2) wpływy z opłat:
skarbowej,
targowej,
miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów,
(uchylona),
eksploatacyjnej - w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.),
innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;
3) dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych;
4) dochody z majątku gminy;
5) spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;
6) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
7) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;
10) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
11) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
12) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.
UoDJST Art. 5. źródła dochodów własnych powiatu
Źródłami dochodów własnych powiatu są udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych.
Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze powiatu wynosi 10,25 %.
Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze powiatu, wynosi 1,40 %.
Źródłami dochodów własnych powiatu są:
1) wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;
2) dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych;
3) dochody z majątku powiatu;
4) spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu;
5) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
6) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
7) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu;
9) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
10) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
11)inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.
UoDJST Art. 6. źródła dochodów własnych województwa
Źródłami dochodów własnych województwa są udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.
Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze województwa wynosi 1,60 %.
Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze województwa, wynosi 14,75 %.
Źródłami dochodów własnych województwa są:
1) dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych;
2) dochody z majątku województwa;
3) spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;
4) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
5) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;
8) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.
UoDJST Art. 7. Subwencja ogólna
1. Subwencja ogólna JST:
1) dla gmin:
wyrównawczej,
równoważącej;
2) dla powiatów:
wyrównawczej,
równoważącej;
3) dla województw:
wyrównawczej,
regionalnej;
4) oświatowej - dla gmin, powiatów i województw.
O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
UoDJST Art. 20. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin , kwota podstawowa
1. Część wyrównawczą subwencji ogólnej dla gmin stanowi suma kwoty podstawowej oraz, z zastrzeżeniem ust. 9, kwoty uzupełniającej.
2. Kwotę podstawową otrzymuje gmina, w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie, zwany dalej "wskaźnikiem G", jest mniejszy niż 92 % wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin
3. Kwotę uzupełniającą otrzymuje gmina, w której gęstość zaludnienia jest niższa od średniej gęstości zaludnienia w kraju.
Art. 21a. Podział kwoty części równoważącej subwencji ogólnej dla gmin:
1) 50 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 2, między gminy o statusie miasta, zwane dalej "gminami miejskimi", w których wydatki na dodatki mieszkaniowe, wykonane w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy, były wyższe od 80 % średnich wydatków na dodatki mieszkaniowe wszystkich gmin miejskich, wykonanych w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin;
2) 25 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 3, między gminy, na terenie których znajdują się wyłącznie wsie, zwane dalej "gminami wiejskimi" i gminy, na terenie których jedna z miejscowości posiada status miasta, zwane dalej "gminami miejsko-wiejskimi", w których wydatki na dodatki mieszkaniowe, wykonane w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy, były wyższe od 90 % średnich wydatków na dodatki mieszkaniowe wszystkich gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, wykonanych w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin;
3) 25 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 4, między gminy wiejskie i gminy miejsko-wiejskie, w których suma dochodów za rok poprzedzający rok bazowy z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz dochodów z podatku rolnego i z podatku leśnego, w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy, jest niższa od 80 % średnich dochodów z tych samych tytułów za rok poprzedzający rok bazowy we wszystkich gminach wiejskich i miejsko-wiejskich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin.
UoDJST Art. 22. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów
1. Część wyrównawczą subwencji ogólnej dla powiatów stanowi suma kwoty podstawowej oraz kwoty uzupełniającej.
2. Kwotę podstawową otrzymuje powiat, w którym wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w powiecie, zwany dalej "wskaźnikiem P", jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów
3. Kwotę uzupełniającą otrzymuje powiat, w którym wskaźnik bezrobocia w powiecie, obliczony jako iloraz stopy bezrobocia w powiecie i stopy bezrobocia w kraju, jest wyższy od 1,10.
UoDJST Art. 23a. Podział kwoty części równoważącej subwencji ogólnej dla powiatów
1) 9 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 2 z uwzględnieniem wydatków na rodziny zastępcze, wykonanych w roku poprzedzającym rok bazowy, między powiaty, które w roku poprzedzającym rok bazowy nie były objęte obowiązkiem dokonywania wpłat, o których mowa w art. 30 wpłaty powiatu do budżetu państwa, lub dla których taka wpłata była ustalona w kwocie niższej od 1.000.000 zł;
2) 7 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 3, między powiaty wskazane przez ministra właściwego do spraw pracy, w których w roku budżetowym nie działa powiatowy urząd pracy, a zadania tej jednostki są realizowane przez inny powiat;
3) 30 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 4, między powiaty, w których długość dróg powiatowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca powiatu jest wyższa od średniej długości dróg powiatowych w kraju w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju;
4) 30 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 5, między miasta na prawach powiatu, w zależności od długości dróg wojewódzkich i krajowych znajdujących się w granicach miast na prawach powiatu;
5) 24 % - rozdzielanej, w sposób określony w ust. 6, między powiaty, w których kwota planowanych dochodów powiatu na rok budżetowy jest niższa od kwoty planowanych dochodów powiatu w roku bazowym.
Województwa:
UoDJST Art. 24. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw
1. Część wyrównawczą subwencji ogólnej dla województw stanowi suma kwoty podstawowej oraz kwoty uzupełniającej.
2. Kwotę podstawową otrzymuje województwo, w którym wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w województwie, zwany dalej "wskaźnikiem W", jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich województw.
3. Kwotę uzupełniającą otrzymuje województwo, w którym liczba mieszkańców nie przekracza 3 milionów.
UoDJST Art. 25. Częć regionalna subwencji ogólnej dla województw
Kwotę stanowiącą 20 % części regionalnej, o której mowa w ust. 1, dzieli się między województwa, w których stopa bezrobocia jest wyższa niż 110 % średniej stopy bezrobocia w kraju.
Kwotę stanowiącą 40 % części regionalnej, o której mowa w ust. 1, dzieli się między województwa, w których powierzchnia dróg wojewódzkich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca województwa, jest wyższa od powierzchni dróg wojewódzkich w kraju, w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju.
Kwotę stanowiącą 10 % części regionalnej, o której mowa w ust. 1, dzieli się między województwa, w których PKB w województwie, w przeliczeniu na jednego mieszkańca województwa, jest niższy od 75 % PKB w kraju, w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju.
Kwotę stanowiącą 15 % części regionalnej, o której mowa w ust. 1, dzieli się między województwa z uwzględnieniem wydatków bieżących na regionalne kolejowe przewozy pasażerskie, wykonanych w roku poprzedzającym rok bazowy.
Kwotę stanowiącą 15 % części regionalnej, o której mowa w ust. 1, dzieli się między województwa, w których kwota planowanych dochodów na rok budżetowy z tytułu części wyrównawczej i kwot wchodzących w skład części regionalnej subwencji ogólnej, o których mowa w ust. 2, 4, 6 i 10, pomniejszona o planowaną wpłatę do budżetu państwa, jest niższa od kwoty planowanych na rok bazowy dochodów z tytułu części wyrównawczej i regionalnej subwencji ogólnej, pomniejszonych o planowaną wpłatę do budżetu państwa.
Art. 27. Wielkość części oświatowej subwencji ogólnej
Wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa.
Art. 28. Ustalanie kwoty na część oświatową subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (nie całe, tylko o subwencji w oświacie))
1. Kwotę przeznaczoną na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych.
2. Od kwoty, o której mowa w ust. 1, odlicza się 0,4% na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej.
4. Podział rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej następuje nie później niż do dnia 30 listopada każdego roku. Środki z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przekazuje jednostkom samorządu terytorialnego minister właściwy do spraw finansów publicznych.
5. Po odliczeniu rezerwy, o której mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania dzieli część oświatową subwencji ogólnej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, biorąc pod uwagę zakres realizowanych przez te jednostki zadań oświatowych, z wyłączeniem zadań związanych z dowozem uczniów oraz zadań związanych z prowadzeniem przedszkoli ogólnodostępnych i oddziałów ogólnodostępnych w przedszkolach z oddziałami integracyjnymi oraz zadań związanych z prowadzeniem innych form wychowania przedszkolnego – w sposób określony na podstawie ust. 6. Do podziału części oświatowej subwencji ogólnej przyjmuje się dane zgromadzone w bazie danych systemu informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. Nr 139, poz. 814).
6. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, określa, w drodze rozporządzenia, sposób podziału części oświatowej subwencji ogólnej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem w szczególności typów i rodzajów szkół i placówek prowadzonych przez te jednostki, stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz liczby uczniów w tych szkołach i placówkach.
W ustawie budżetowej na rok 2013 ujęte zostały:
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin w wysokości 6,355.401. tys. Zł.
Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin w wysokości 571,339 tys zł
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek sam teryt w wysokości 39,509.195 tys zł
Wpłaty gmin z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej w wysokości 571,339 tys zł
Art. 8. Dotacje celowe jako dochód jednostek samorządu
1. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być dotacje celowe z budżetu państwa na:
zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania zlecone ustawami;
zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej;
usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków innych klęsk żywiołowych;
finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych;
realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych.
Realizacja zadań wynikających z umów międzynarodowych
Realizacja zadań straży i inspekcji
Udzielane przez NFOŚiGW oraz WFOŚiGW
Art. 42. Dotacje z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych
Art. 43. Dotacje na zadania objęte mecenatem państwa w dziedzinie kultury