WYPALENIE ZAWODOWE
„Wypalenie zawodowe pojawia się u przedstawicieli zawodów, których bliska, zaangażowana interakcja z drugim człowiekiem, stanowi istotę profesjonalnego kontaktu oraz warunkuje powodzenie w danym zakresie, sukces i rozwój.” (Sęk, 2000, s.8)
Wypalenie zawodowe jest stanem fizycznego i psychicznego wyczerpania, który powstaje w wyniku działań długotrwałych negatywnych uczuć rozwijających się w pracy i obrazie własnym człowieka”
Zawody przede wszystkim narażone na wypalenie zawodowe, to które których podstawą wykonania jest głęboka interakcja międzyludzka, a pracowników charakteryzują cechy profesjonalisty.
Wypalenie zawodowe dotyczy w głównej mierze pracowników społecznych, usługowych:
Lekarze
Pielęgniarki
Psychologowie/psychiatrzy
Pracownicy opieki społecznej
Doradcy zawodowi
Kuratorzy
Personel więzienny
Księża
Po terminem „wypalenie zawodowe” rozumie się reakcję człowieka na długotrwały stres interpersonalny związany z relacjami w miejscu pracy
Syndrom wypalenia psychicznego przejawia się w tym, że człowiek przestaje odczuwać radość i zadowolenie z pracy i całokształtu swego życia, czyje się mniej zaradny, zanika chęć działania, rozwija się pustka wewnętrzna. Pierwsze obserwacje niekorzystnych objawów w zawodach pomocnych, socjalnych i opiekuńczych stwierdziły tendencje do spadku motywacji do pracy, nasilenia awersji i resentymentu wobec swoich podopiecznych.
W psychologii pojawił się w 1974 roku dzięki Herbertowi Freudenberg, opisał on tym terminem stan wyczerpania jednostki spowodowany zbyt wygórowanymi wymaganiami społeczeństwa, a możliwościami jednostki
Freudenberg uważał, że charakterystyczne dla tego syndromu jest ból głowy, znudzenie, wzmożona podatność na zachorowania, drażliwość, zmienność nastroju
Etap | Charakterystyka |
---|---|
|
Zaburzenia psychosomatyczne: bóle głowy, bezsenność, drażliwość, poczucie ciągłego zmęczenia, skargi hipochondryczne |
|
Obojętny, bezduszne podejście do klientów/pacjentów. Dehumanizacja klientów, stosowanie etykiet. Skrócenie kontaktu, unikanie kontaktu wzrokowego. Jakość pracy ulega pogorszeniu. |
|
„Faza terminalna”. Pracownik przestaje być efektywny, spostrzega pracę jako udrękę. Łagodzenie nieprzyjemnego stanu alkoholem, lub innymi używkami. |