WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 04 11

Pobierz cały dokument
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 04 11.docx
Rozmiar 21,2 KB

WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 13.04.11

Metafora Cd.

Charakterystyczne dla tego modelu ludzkiego – dla jednej metafory docelowej może być kilka metafor źródłowych. Wspólna dziedzina źródłowa jest ta sama dla różnych dziedzin docelowych. W ramach bardzo centralnej metafory umysł – to ciało, metafora jest to ontologiczna, w stosunku do idei, myślenia, rozsądku, pamięci, komunikacji i działalności twórczej, wykorzystujemy takie cechy do mówienia, które normalnie związane są z ciałem – postrzeganie, manipulowanie. Człowiek ma pomysły, chce „chwycić” pewną ideę. Myślenie – obserwowanie, postrzeganie. Często mówimy „widzę, że” w znaczeniu „rozumiem, że”. Rozsądek, rozum, to światło. Mówimy w „świetle” – w świetle tych faktów coś tam. Pamięć to ponowne widzenie czegoś. Komunikowanie się to pokazywanie- Jego słowa pokazały mi. Działalność twórcza – widzenie w nowej perspektywie. Myślenie to manipulowanie – muszę przestawić swoje myślenie, uporządkować je w głowie.

Pamięć to przechowywanie czegoś – przechowywać w pamięci, szukać, tak jak w szachy. Komunikowanie to przesyłanie myśli, czyli fizycznych obiektów. Twórcza działalność – przetwarzanie, przekształcanie.

Poruszanie – myśli i pomysły to miejsca. „stać na stanowisku takim a takim”, myślenie to poruszanie się ad A do B – dojść do wniosku. Rozsądek, czy rozumowanie, to siła, która nami prowadzi – „kierować się rozsądkiem”. Pamięć – ponowne pokonywanie tego terenu, wracać we wspomnieniach.

Komunikacja – kierowanie kimś, mówienie GDZIE ma iść – słowa prowadzą do czegoś. Aspekt kreatywny – odkrywanie. Tak jakbyśmy odkrywali nowy ląd.

Myślenie to trawienie – muszę to przetrawić. Rozsądek – zdolność do trawienia – nie przełknął tego, ten pomysł jest trudny do przełknięcia. Pamięć – to czkawka.

Komunikowanie czegoś komuś – jakbyśmy go karmili. Działalność twórcza – przygotowanie nowych potraw – w bardzo wielu językach mówi się, ze pewne stwierdzenia, trzeba brać z odrobiną soli.

Idee się rodzą. W niektórych językach mówi się, że idee dojrzewają jak dziecko w brzuchu matki. Pomysł się urodził.

Rozsądek, umysł – płodność, ktoś może być płodny w pomysłach i myśleniu. Widać bardziej szczegółowe specyfikacje uszczegółowienia tej metafory.

Odróżnienie metafory ontologicznej od strukturalnej nie jest wcale takie łatwe.

Trudne jest czasem odróżnienie metafory od metonimii.

Wyrażenia skonwencjonalizowane – idiomy albo wyrażenia nieuważane przez nikogo za idiomatyczne. Problem – ten opis nie wyjaśnia tego, ze ludzie są w stanie zrozumieć metaforę świeżą. Czyli nieskonwencjonalizowaną, o której wcześniej nie słyszeli. Temu zagadnieniu poświecona jest inna teoria metafor – teoria integracji pojęciowej – stworzona przez Faukoniera, model tej int. Pojęciowej jest taki: nie mamy dziedziny docelowej i źródłowej. Mamy dwie przestrzenie mentalne, które są przestrzeniami wyjściowymi dla tworzenia metafory. Zaobserwowanie jakiegokolwiek ich podobieństwa / cech wspólnych, powoduje, ze powstaje przestrzeń generyczna, czyli bardziej ogólna, do której włączamy pewne elementy, które postrzegamy jako wspólne w obu przestrzeniach wyjściowych. Jeżeli już uda nam się połączyć dwie przestrzenie wyjściowe, możemy zauważyć odpowiedniości i stworzyć amalgamat, czyli to, co stanowi o integracji pojęciowej.

Klasyczny przykład – ten chirurg to rzeźnik. Interpretacja – jest złym, niesprawnym chirurgiem. Ale Anglicy rozumieją to tak, że źle traktuje swoich pacjentów. Przestrzeń generyczna – i ten i ten kroi mięso i ten i ten używa ostrych narzędzi, jest dużo krwi. Ale amalgamaty po angielsku i po polsku są inne – prawdopodobnie przestrzeń wyjściowa dla rzeźnika po angielsku jest nieco inna, dlatego, ze prócz rzeźnika – człowieka, który sprzedaje mięso, to bardzo żywe jest rozumienie krwawego mordercy. Po prostu często coś, co my nazywamy masakrą to bachery. Rzeźnik – dokonuje rzezi. Po angielsku – zabija po prostu, ale po Polsku – nie kojarzymy rzeźnika z zabijaniem.

Wszyscy wiedzą, ze w tej chwili każdy dyskurs, który zajmuje się ludzkim mózgiem, używa metafory mózg to komputer. Człowiek ma np. pamięć operacyjną. A kiedyś było na odwrót – komputer miał pamięć, bo człowiek miał pamięć i nazywano go „elektronicznym mózgiem”.

Metafora pedagogiczna – wykorzystuje się jaką metaforę, żeby dzieci zrozumiały. Ale ich pojmowanie zjawiska, staje się więźniem tej metafory.

Językowy obraz świata

Obraz świata utrwalony w języku. Co to znaczy? wyrażenia, jakie w języku istnieją, bardzo często nie biorą się z sufitu.

Pomysły, które ludzie kiedyś mieli są w języku utrwalone. To, jakie wyrazy mają znaczenia przenośne, jakie są derywaty. Lotnik – latawiec.

Cechy konotacyjne – głupota osła – przypisywane są kulturowo, związane z leksemem a nie desygnatem.

Pobierz cały dokument
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 04 11.docx
Rozmiar 21,2 KB

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VIII, 6 04 11
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XI, 4 05 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IV, 9 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XII, 05 11
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IV, 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VI,0 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD II,# 02 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD III, 2 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD XIV, 1 06 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VI,# 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD XIII, 05 11
~$TĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD III, 2 03 11
Tadeusz Milewski Wstęp Do Językoznawstwa Ogólnego
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA, WYKŁAD I, 02 11
Wstęp do językoznawstwa  X 11
Wstęp do językoznawstwa  XI 11
JĘZYKOZNAWSTWO OGÓLNE 2, FILOLOGIA ANGIELSKA, WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA

więcej podobnych podstron