Zbiór pytań na pierwsze kolokwium z fitopatologii leśnej, poziom rozszerzony.

1. Podział zniekształceń

1. Zwykłe (zmiany kształtu, pokroju, symetrii, struktury)

2. Plastyczne (skarłowacenia, wybujałości, dziwotwory, nowotwory)

1. Co to są przebarwienia i ich podział
   Odchylenia w barwie na powierzchni bądź wewnątrz chorej rośliny w porównaniu z zabarwieniem rośliny zdrowej
   Podział:
   a) kształtne (jednorodnie kształtne, niejednorodnie kształtne)
   b) niekształtne (np.sinizna)

2. Różnice między sinizną a brunatnicą
   Sinizna- przebarwienia powodowane przez grzyby w warunkach odpowiedniej temperatury i wilgotności (temp 20-25°, wilgotność min. 80%) występujące przeważnie w części bielastej w postaci sino niebieskich plam (zacieków)

Brunatnica- powodowane przez grzyby brunatne przebarwienie drewna. Porażeniu ulega część bielasta głównie u So, rzadziej u Św i Md

1. Przykład choroby, której objawem jest więdnięcie i przez co jest powodowana
   Holenderska choroba wiązu
   Sprawca: Ophiostoma ulmi i Ophiostoma Novo-ulmi
   

2. Omów holenderską chorobę wiązu
   
   Sprawca: Ophiostoma ulmi i Ophiostoma Novo-ulmi
   Symptomatologia: Przebieg może być ostry lub przewlekły. W pierwszym przypadku liście szybko więdną i zamierają, po czym wkrótce dzieje się to samo z resztą gałęzi, w ciągu 1-2 lat zamiera cale drzewo. Przy przewlekłym objawie choroby następuje stopniowe przerzedzanie się listowia w całej koronie. Po kilku lub kilkunastu latach drzewo zamiera. Na przekrojach gałązek i pni dostrzegalne są gołym okiem objawy chorobowe w postaci brunatnych przebarwień. Na przekroju poprzecznym moja one kształt koncentrycznie układających się serii kropek zlokalizowanych w najmłodszych słojach przyrostów rocznych.

Etiologia: Grzyb spotykany wyłącznie w stadium konidialnym. Konidia powstają głównie w chodnikach współżyjących z patogenem ogłodków. Które podczas żeru regenerującego przeprowadzają inokulacje drzew przenoszonymi przez siebie konidiami. Konidia kiełkują i strzępki wnikają do naczyń i rozwijają się w grzybnię produkując konidia wtórne, rozprowadzane następnie do najdalszych części korony. Pod wpływem substancji toksycznych naczynia zatykają się wcistkami. Najgroźniejsze zakażenia są na przełomie maja i czerwca.

Warunki sprzyjające: Najbardziej sprzyja chorobie obecnośc w pobliżu miejsc lęgowych ogłodków, bardzo sprzyjającym czynnikiem jest ciepła i słoneczna późna wiosna. Zasadnicze znaczenie ma stopień odporności wiązów na chorobę.

Ochrona: należy przede wszystkim zwalczać przenosiciela zarazka czyli ogłodka:

1. z terenów zadrzewionych wiązami należy usuwać pniaki i nieokorowane drewno.

2. regularnie usuwać drzewa obumarłe i chore

3. łapać ogłodki na drzewa pułapkowe

4. Zimowe opryski insektycydem

1. Jakie grzyby powodują siniznę

- Ceratocystis pini

- Cerstocystis coeruelum

- Discula pinicola

1. Co to są wydzieliny
   Płynne substancje wydzielane przez chore rośliny na zewnątrz. Występują w postaci kropel (roszenie) lub strug (wycieki) mogące się zestalać. U drzew iglastych- wycieki żywiczne, u drzew liściastych- wycieki gumowe, wycieki mleczne- np. u maków

2. Co to jest rosa miodowa
   Bezbarwne i słodkie (od rozpuszczonych w nich cukrów) krople występujące na liściach drzew leśnych

3. Objaw istotny i nieistotny, charakterystyka
   Objawy istotne są stale związane z występowaniem danej choroby, podczas gdy nieistotne nie wykazują tej stałości

4. Omów więdnięcie
   Więdnięciu ulegają tylko soczyste narządy roślin: liście, młode pędy. Następuje utrata wody i turgoru przez tkanki roślinne, czego następstwem jest zjawisko plazmolizy i spowodowane tym zwiotczenie narządów gospodarza. Może być następstwem – pobierania/przewodzenia/wyparowywania wody.

5. Co to jest rak drzewny, podział raków drzewnych
   Rak drzewny – złożone obrazy chorobowe na żywych łodygach zdrewniałych, na których łączą się ze sobą objawy ran, nekroz i wykruszenia się tkanek oraz zabliźnienia ran; wiążącego się zwykle z wybujałościami.
   Podział:
   -Otwarty (typowy)
   -Prawidłowy
   - Nieprawidłowy
   

6. Różnica między grzybami powodującymi zgniliznę i siniznę
   Grzyby, które powodują siniznę rozkładają tylko wnętrze komórki- nie powodują utraty właściwości technicznych drewna, powodują utratę właściwości estetycznych
   
   Grzyby , które powodują zgniliznę rozkładają zarówno wnętrze komórki jak i ściany komórkowe- znacznie obniżają właściwości techniczne i wytrzymałościowe

7. Omów objawy i występowanie Rdzy kory sosny
   U sosny (20-40/50 lat). Porażeniu ulegają pędy, które nabrzmiewają decentrycznie i stają się szorstkie. Wiosną pojawiają się pomarańczowe pęcherzyki, które po pęknięciu i wysypaniu się proszku stają się białe, kora wysycha a z pęknięć wysącza się żywica. Powstaje rana powoli obejmująca obwód i powodująca zamarcie wyżej położonej części. Na wierzchołku po wielu latach powstaje suchoczub

8. Co to hipertrofia i hiperplazja drewna
   Hipertrofia- nadmierny wzrost rozmiarów komórek
   Hiperplazja- nadmierny wzrost liczby komórek
   
   
   
   

9. Objawy i występowanie rdzy kory wejmutki
   Jest chorobą wejmutki i różnych gatunków porzeczek. Poraża pnie i gałęzie drzew wszystkich klas wieku. Miejsca porażone są mniej nabrzmiałe niż w przypadku rdzy kory sosny. Na górnej stronie liści porzeczek pojawiają się latem chloro tyczne plamy, na dolnej stronie skupienia małych plam barwy bursztynu, a następnie jasnobrunatne plamki długości kilku mm.

10. Charakter więdnięć
    - fizjologiczne (odwracalne)
    - patologiczne (najczęściej nieodwracalne)

11. Omów smołową plamistość liści klonu
    - Sprawca: Rhytisma accrinum
    - owocniki otwarte (otocznie otwarte- peritecium)
    - przebarwienie niewładnie nagromadzenie strzępęk ciemnego patogena, przebarwieniem nekrotycznym jest tylko żółta otoczka
    - liście opadają, wiosną tworzą się otocznie, zarodniki workowe się wysypują i rozprzestrzeniają
    - choroba osłabia lecz nie prowadzi do śmierci

12. Omów objawy i występowanie skrętaka sosny

Choroba sosny zwyczajnej oraz Topoli. Najgroźniejsza dla sosny 1-12 lat

Na tegorocznych pędach pojawiają się ciemnożółte brodawki (piknia), a następnie bladobrunatne poduszeczki długości1-3 cm. Pęd w miejscu porażenia zamiera, przegina się w dół i powyżej chorej strefy znów się prostuje
Grzybnia nie zimuje w porażonych pędach. Ecjospory zakażają liście drugiego gospodarza (Tp osika). Na dolnej stronie liści osiki powstają uredinia (uredinospory zakażają kolejne liście), a po nich- telia, które tworzą się w postaci zwartych skupień jednokomórkowych teliospor pod skórką liścia. Zimuje na opadniętych liściach. Teliospory kiełkują w podstawki, na których powstają zarodniki podstawkowe, a za ich pomocą grzyb zakaża roczne pędy sosny.

1. Co to są dziwotwory
   zniekształcenie części lub całej rośliny – staśmienie łodygi (fasciato), skręt łodygi (torsio), przerosty (prolificatio).

2. Co to są piknidia
   są to konidia w tworach przypominające owocniki, które są kuliste lub wydłużone, podobne do otoczni otwartych u workowców, leczy wypełnione konidiami. Oprócz konidiów w piknidiach znajduje się także substancja higroskopijna, która w dużej wilgotności powietrza pęcznieje i wydobywa się wraz z konidiami przez wylot piknidiów w postaci mniej lub bardziej długi wstęg. Występują u Sphaeropsidales