Wykład 9 - 12.04.2011

Transformacja systemowa w Polsce oznacza zmianę funkcji państwa, z jednoczesnym uwzględnieniem rynku jako formy regulacji ekonomicznej (towarowo –pieniężnej ) procesów gospodarczych. Państwo przestało być jedynym regulatorem procesów gospodarczych, ograniczono jego dominujące uprawnienia własnościowe. Zaczęło pełnić funkcję społeczno-ekonomiczne.

Państwo również reguluje procesy gospodarcze ( nie tylko rynek )

Państwo reguluje (system prawny), poprzez nadzór koordynuje procesy gospodarcze.

Funkcje społeczne to przede wszystkim uruchamianie inwencji i dynamizmu porozumień międzyludzkich(stwarzanie podstaw pranych do powstawania stowarzyszeń i fundacji), odpowiedzialność w sferze badań naukowych(szczególnie w erze społeczeństwa informacyjnego i budowania gospodarki opartej na wiedzy), organizacja systemu edukacji i szkolnictwa wyższego, a także ochrony zdrowia, obronności, wymiaru sprawiedliwości itp.

Funkcja ekonomiczna (połączyć z politykami) to przede wszystkim :

-alokacyjna – dotyczy podziału zasobów ekonomicznych między sektor prywatny i publiczny oraz dalszej ich alokacji wewnątrz tych sektorów. Przejawia się w zapewnieniu dostępu do dóbr publicznych, ustanawianiu zasad prawnych regulujących pożądaną strukturę przemysłową w danym kraju ( poprzez np. tworzenie prawnych barier wejścia).

Plany gospodarcze, priorytety, cele polityki państwa.

Planowanie gospodarcze ( na szczeblu rządu, państwa) to kwestia funkcji informacyjnej dla podmiotów gospodarczych(np. przedsiębiorstw) na temat priorytetów.

-redystrybucyjna – dotyczy wtórnego podziału dochodów społeczeństwa ukształtowanych pierwotnie przez rynek. W celu złagodzenia nierówności w poziomie życia poszczególnych grup społecznych. Główne narzędzia to: system podatkowy ( np. podatki dochodowe progresywne), wydatki z budżetu państwa oraz oddziaływanie na system cen ( utrzymywanie cen kontrolowanych czynszów, cen minimalnych na rynku rolnym ) np. podatki dochodowe progresywne(różne stawki, wyższy przychód wyższa stawka podatku), podatki liniowe ( niezależnie od dochodu, płacimy jedną stawkę podatkową)

Minimalna płaca - pracodawca nie może zapłacić mniej.

-stabilizacyjna - dotyczy wzrostu gospodarczego osiąganego przy optymalnym wykorzystaniu zasobów ekonomicznych. Dotyczy ingerencji w łagodzenie cykli koniunkturalnych. Funkcje w sferze podaży : wydatki na szkolnictwo, hamowanie tendencji inflacyjnych, ograniczenie obciążeń np. obniżanie podatku dochodowego od osób prawnych CIT. Funkcje w sferze popytu : ustalanie poziomu dochodów i wydatków budżetu, oddziaływanie na poziom inflacji.

Rynek jako miejsce wymiany:

-rynek może być określany jako ogół stosunków zachodzących między podmiotami uczestniczącymi w procesach wymiany

-tymi podmiotami są sprzedawcy i nabywcy, którzy reprezentują i kształtują podaż i popyt, a także wzajemne relacje między nimi.

-Warunkiem koniecznym istnienia i funkcjonowania rynku jest występowanie sprzedawców reprezentujących podaż i nabywców reprezentujących potrzeby poparte funduszami nabywczymi.

RYNEK:

-rynek istnieje oraz funkcjonuje w obrębie sfery regulacyjnej procesów gospodarowania

-mamy dualny charakter procesów gospodarowania

-Realny – produkowanie, magazynowanie, transport

-Regulacyjny – analiza rynku, podejmowanie decyzji menadżerskich, reklama

Rynek jest odzwierciedleniem stosunków, które nie mają jednorodnego charakteru. Rynek tworzą bowiem stosunki:

-zachodzące między sprzedawcami a nabywcami (zwane stosunkami wymiany) – bez których nie może funkcjonować rynek

- zachodzące między sprzedawcami oraz między nabywcami ( zwane stosunkami równoległymi)

S N

S N

Stosunki wymiany

Stosunki równoległe

Stosunkom wymiany towarzyszą procesy przetargowe i negocjacyjne. Stosunkom równoległym – procesu konkurencyjne

Procesy konkurencyjne między sprzedawcami doprowadzają do spadku cen, wzrostu jakości ( poprzez wprowadzanie innowacji)

Przykładem mechanizmu wykorzystującym konkurencje między nabywcami jest licytacja, aukcje, przetargi

Przedmiotem procesów negocjacyjnych jest : poziom ceny, ilość towaru, jakość ( cecha produktu, cecha jednostkowa), czas dostawy, gwarancje(serwis), termin płatności

Co określa jakość : trwałość, wygląd, użyteczność, bezpieczeństwo, precyzja wykonania, marka,