LECZENIE OSTRYCH ZATRUĆ. Badania: - zawartość Hb tlenkowęglowej (stężenie karboksy- i methemoglobiny) - stężenie barbituranów we krwi i w moczu - stężenie salicylanów we krwi - aktywność cholinesterazy (w zatruciu pestycydami) AholTEST - gazometria w zatruciu salicylanami i alkoholem metylowym Postępowanie: - usunięcie chorego ze strefy zatrutej - usunięcie trucizny niewchłoniętej - przyspieszenie wydalania trucizny wchłoniętej - leczenie przyczynowe i objawowe Leczenie objawowe: - płukanie żołądka (4-8h po spożyciu) czas: - grzyby – do 3 dób - salicylany – do 12h - antydepresanty – do 8h (opiaty, chloropromazyna, psychotropy) - substancje płynne – do 4h - substancje stałe – do 6h - substancje żrące, benzyna, pochodne ropy – do 20 min. Do płukania używamy nie więcej niż 300 ml wody o T = 30-35*C, jeśli poda się więcej wody, może nastąpić otwarcie odźwiernika. Przeciwskazania: - substancje żrące, drgawki, utrata przytomności, zatrucie benzyną lub ropą naftową, we wstrząsie, w przypadku żylaków przełyku, tętniak aorty, niewydolność oddechowa. - Jeżeli zatrucie lekami rozpuszczalnymi w tłuszczach (benzyna, CCl4), używa się emulsji parafiny płynnej, którą należy zostawić w żołądku (ok. 100 ml), odsysamy dopiero po 30-60 min. mleko – w zatruciach (substancje nierozpuszczalne w tłuszczach) kwasami (również wodorowęglan sodu 2% neutralizuje kwasy). - Zatrucie zasadami – 1 łyżka octu na 1 szklankę wody do picia, albo kwas cytrynowy roztwór 1-3%. - węgiel lekarski – 5-10 % roztwór, albo 2-4 łyżki stołowe na 0,5l wchłania etanol, strychninę, toksyny grzybów, barwniki. - w zatruciu metalami ciężkimi, alkaloidami, glikozydami 0,5% roztwór taminy - w zatruciu truciznami żrącymi i metalami żrącymi (z wyj. Talu) stosujemy 3-4 białka kurze w 0,5l wody. - prowokowanie wymiotów – 2 łyżki soli kuchennej w szklance wody. - środki przeczyszczające – parafina ciekła 3 ml/kg (doustnie), sól glauberska Na2SO4 (roztwór 2-4 łyżki na szklankę wody), na zakończenie płukanie żołądka. - wymuszamy wzmożoną diurezę (6-12l/24h) dożylnie 500 ml NaCl, PWE, płyn Ringera, 5 % glukoza na zmianę (500ml/h), karta bilansu wodnego, Furosemid (100-400mg podzielone dawki) do każdych 2l płynów 15ml ekwiwalentów potasu (aby nie doszło do hipokaliemii). Leczenie przyczynowe: - desferroksamina – w zatruciach żelazem, 500-1000mg dożylnie, domięśniowo - Dimerkaprol (Sulfactin) – 2,5mg/kg co 4h, w zatruciach Hg, Cr, Au, As, Cd, Bi - Nialorfina – 5-10mg dożylnie, domięśniowo, podskórnie (u narkomanów) - Nalokson (u narkomanów) – silniejszy od morfiny, 5-10mg dożylnie, domięśniowo, podskórnie. - obidoksym (Toxogonina) 100-250mg kilka razy dziennie. - penicylamina – 250mg doustnie kilka razy dziennie w zatruciach metalami ciężkimi (Hg, Cu, Zn, Pb) - tiosiarczan sodowy – w zatruciach cyjankami, dożylnie 15g w roztworze 10-30% w zatruciach chlorem, jodem, solami metali ciężkich. - wersanian (Chelaton) – dwusodowowapniowy Calcium EDTA, 2 mg/kg dożylnie w zatruciach metalami ciężkimi, np. Cr, Ni, Pb DRGAWKI - duże napady ogólne - częściowe (kilka, kilkanaście minut) Przyczyny: - drgawki z OUN w padaczce, udarze mózgu, zapaleniu mózgu, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, w guzie mózgu - drgawki w powodu niedoboru wapnia (ręka położnika), hipokalcemia, w hipoglikemii, w gestozie ciężarnych - przy wysokiej gorączce, a także w objawach abstynencji (u narkomanów i alkoholików) - w zatruciu lekami (np. przy miejscowym znieczuleniu), w niedotlenieniu mózgu. Leczenie objawowe: - diazepam (Relanium) – 10 mg dożylnie powtarzane, iniekcja co 30 min do dawki 30mg, lub wlew dożylny 100mg w 500 ml 0,9% NaCl. - fenytoina – 15mg/kg z szybkością 50mg/min - barbiturany – tiopental 3-5mg/kg dożylnie (tylko u osób zaintubowanych); fenobarbital 5-10mg/kg dożylnie (dawka całkowita) 1/5 dawki co 10 minut - drgawki z niedoboru Ca – CaCl2 10% w ampułce po 10ml. - leki porażające płytkę motoryczną – suksametonium 0,5-1,5mg/kg, dawka podtrzymująca 30-100mg, działa krótko 2-8min; pankuronium – poraża płytkę motoryczną przez 45 min, dawka 0,04-0,08 mg/kg, dawka podtrzymująca 1,5-2,5mg. - w gestozie ciężarnych: MgSO4 20% - hipoglikemia: 40% glukoza 50-100ml dożylnie.

NAPAD KOLKI WĄTROBOWEJ / NERKOWEJ. - leki spazmolityczne i przeciwbólowe: Spazmolityczne (rozkurczowe): - nitrogliceryna podjęzykowo 0,5mg - papaweryna – ampułki po 40mg domięśniowo, dożylnie - atropina – 0,5mg podskórnie - aminofilina (Eufilina) 250 mg dożylnie albo 360mg per rectum - skopolamina – 20mg domięśniowo Buscopan albo 10mg per rectum Scopolan Przeciwbólowe: - pylargina (metamizol, noramidopiryna) – dawki 1-2,5g - petydyna (dolantyna) 100mg domięśniowo - fentanyl 0,05-0,1mg - wegamtalgin (w czopkach) - tolargin (w czopkach) - tramadol (w czopkach 0,1) Jeśli występują wymioty: - awiomarin – tabletki – 25mg - chloropromazyna (Fenactil) – domięśniowo, dożylnie 25mg - prochlorpromazyna (Stemetil) 25mg, w czopkach też. NAPAD DYCHAWICY OSKRZELOWEJ – ASTMA. - oprócz skurczu oskrzeli, również obrzęk błony śluzowej i zwiększone wydzielanie lepkiego śluzu. - aminofilina – ampułki 250mg dożylnie, lub wlew w soli fizjologicznej 250ml, T1/2 = 8,1h, u palaczy znacznie krótszy, w otyłości wydłuża się, w marskości wątroby wydłuża się, dawka nasycająca 6mg/kg dożylnie przez 20-30min, dawka podtrzymująca 0,5mg/kg/h. -β-adrenergiki: salbutamol, terbutalina, fenoterol (Berotec), orcyprenalina (Astmotent), adrenalina, izoprenalina, efedryna. najsłabszy salbutamol i terbutalina na receptor β2, orcyprenalina 0,5-1mg domięśniowo, podskórnie, doustnie 10-25mg kilka razy dziennie, salbutamol – w aerozolu, podobnie jak fenoterol. - kortykoterapia (hydrokortyzon) dożylnie 200-400mg domięśniowo, metyloprednizon (Fenicort) 25mg domięśniowo, betametazon 0,5-1,5mg doustnie albo domięśniowo, można w postaci aerozolu. - leki uspokajające: - diazepam 5-10 mg - hydroksyzyna (Altarax) – 100mg domięśniowo - tlen - nawodnienie pacjenta i leczenie kwasicy - tlenek azotu (ultimum refugium) POLEKOWY WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY Może wystąpić po: - surowicy, heparynie, insulinie, preparatach jodowych, antybiotykach (penicylina), środki kontrastowe, środki miejscowo znieczulające. Objawy: - duszność, sinica, tachykardia, obrzęk krtani, spadek ciśnienia. Postępowanie: - płaskie ułożenie chorego, w pozycji Trendelenburga, udrożnienie dróg oddechowych, - adrenalina domięśniowo 0,5mg - PWE - dożylnie hydrokortyzon dorośli 500-1000mg, dzieci 50-100mg, młodzież 500mg - antazolina 100mg domięśniowo, dożylnie - kalcium polfa 10ml 10% lub thenalidin kalcium 5-10ml - 250mg aminofilina dożylnie - dopamina, jeżeli RR < 85 mmHg - dekstran 40 000 jednostek, jeśli wstrząs - intubacja lub tracheostomia.