STANY NAGŁE W ONKOLOGII
Medycyna paliatywna – definicja WHO rok 2002
Zajmuje się nieuleczanie chorymy i ma na celu maskowanie i otulanie pałaszcze oraz poprawe jakości zycia.
Jest teminemm interdyscyplinarnym
To pomoc ktryrzu cierpią na choroby przewlekłe postepujace i zagrazajace zyciu
Cele med. paliatywnej
Zaspokojnie potrzeb somatycznych psychicznyc i polecznyc i duchowych chorych
A także wparcie rodzin
Historia
Zalozycielka jest cecily saunders oielaginairka a później lekarka
W posce hanna chrzanowska
Podział wedgłu ESMO
Leczenie wspomgajace
Opieka paliatwnya
Opieka u schyłku zycia
Stany nagle w onkologii -0 szyabkie pogorzenie się stanu chorego które może być związane z naisleieniem lub pojaiwmeie się niepokojących objawów które mogą vezposrednia zagrazac zyciu pacjeta , mogą one bys powodowane lecznem zaawansowaniem chorby lub chorbamia towrzyszcaymi (cukrzyca chiroba wiencowa)
O postepuwaniua zakresie diagonstyki i miejsy opieki deycduje stan kliniczny pacjeta. Należy oceniec czy stan jest odwrqcalny jakie jest jego rokawnie należy go pooinformaowac o stanie jego zdeoania zwaawnasonaiu chiroby, pacjewn musi wyrazić siwadamo zgode(lub jegoopienkuwoe prawni)
Sedacja to stosowanie srodkow farmakologicznych ktoer maa na celu przytłumienie swiadomosci apacjeta lub nawety uśpienie abt nie cieproial z powodu trudnych do opanaownaia objawow (pacjent musi wyarzic zgode).
Wskazania do sedacji
Lagodnie opornych na keczenie objaów somatycznych (duszność bol, wumity) i neuropsychicznych
U chorych umierajxych w wielkim ciepriniu
W celu wyinia krótkotrwałych ale bolesnych procedur (np wlozenie ceniwka do lzyly centralen)
W opiece palitywnej w osatanich dnia goninach zycia
Podajemy dożylnie podskórnie w ciaglny wlewie lub co 4 godziny (alebo na zyzcznie apcjenta )
Najeszciej pochodnie benzodiazepiny – dzial audpoakajaoca, nassnie m przecidrawakowo.
Można stosować halopreidor, propofol
Satany magle moa stnowicIwuc
Bezposednie zagroznei zycia chorego
Zaklucenia leczenia
Do zmneiszenia skuteczności lecznia lub nawet wylecznia
Stanu nagle
Neurologicznie
Klarudologiczne
Urologiczne
Hemotologiczne
Pulmonologiczne
Podizal stanow nagłych
Zepsolu bolowe
Przlomy etaboliczne
Stany ucisniecia niedorznosci zlaamiania
Cytopenia obwodowe
Przycyzny:
Ekspansja nowotorwu
Zanurznei metaboliczne
Zaburzenia hormonalne
Powikłania intensywnej terapii przecinowortowrewj
Ekspancja norotowru – radzo różnorodny w zaleznosci od raodzjau lokalziai i szyvbkosci wzrosu
Nowoteowru onu
Wzrost ciśnienia srodkczaszkowego – nudności wyamioty
Objawy ognskiwe – zanurzenia widznia
Zaburzenia psychiczne – zamiany charakteru
Zaburzenia swiadomosci – senosic spiaczka
Nowotewy jamy brzsznej
Mogą być przyczyna wyastpenia obajwow niexoznosci
Utoduioniego odpływu zolci
A nawet odtrej nieyqflonisc neeerk
Nowotrowy srodpiercsia
Mogą maniseftowac się zepsolem zylu cczdj gornej
Zburzneia metobloczne
Hipoglikemii- neicmiey zużycie glukozy przez nowotrowy od dużych rozmiarach
Hiperglikemia nowtoryw trzsuski niszaczych układ wyspekowy czy nowotowow nadnerczy
Hipoklaemia – nowotrowy nadenreczy
Hiperkalecemia – nowotrwory wytwarzające parathormina
Hopoforspofremia nowotwoey szybko rosnące np. bialaczki chloniaki
Hiponatemia 0 zespiol siadh
Zaburzenia hotminale
Nieprawidłowe wdzialnia wazorpesyny
Niewydnolonos ory nadnerczy
Zespol siadh …. Co to
Zaburzenia hromonalne
Charkateuje się beozbuawoaw prze długo czas hiponatemia pomino dużego wyadla saod z moczem
Leczenia siadh – nie należy gwałtownie wrywnywac poziomu soduu …. Co jeszcze
Psta niewydolnisc nadnerczy – zepsol obajwow spowodowanych nadmiarem kortylzou w organizmie
Obajwy jlincze
Okrakla twarz otylosc tulowi i karku ale ma szczupel konczyny
Roztsepy skorne
Bole kostne
Objawy psychozy
Nadcisnieie tętnicze
Utajona lub jawna czukrzyca
Wzrost erytrocytów we krei
Nalejepsze lecznie goza nadenrczy to usuniecie guza , ale w pryadku rzeciskazan storoanie inhinitoroe lub radioterapii
Powikłania stosowanie nintestwego leczniea
Obnizona odporność komowrkoa
Zakazenia wirusowe bakteryjne lub pasożytnicze
Zanurzę ukalu krzpeniecia –maloptykowosc powdujaca ciezka skaze krwotoczna
Zaeposlu wadliwego trawienia i chlniania nasteostwo uszkoedzneia nabłonka jelitowego
Zespol rozpadu norowrtowu??
Nerurologczne stany nagle – ich diagnstyka jest latwra jesyn sa pierwszym ibajwem pojawienia się norwotowru.
Storunkwo zadko wyteuja stany nagke
Zepsio uciku rdzei kręgowego 5- 10 % vhorych z zaawansowna chroba nowtowora (rak płuc, piersi, chloniak szpicak) – bol w okolicy przyekregoslupowej wyrpzeda pojaiwneie się objawoiw o charaterze koznuowym , gwalorowny przesyzajcy bol – znaurzenia czucia, bolesnossc wyrostkow kregow, osłabienie dystalnych miesni konczyn dolnych – dolegliwości podczas snu – lecznie doraźne opioiadmi bolu kregolsupa lecznie przycynowe opercayjnie jak stan cjnta pozwala, lub niapormieniowanie kregoslupa
Krowtok mózgowy - natychmiastwe lecznie – w prpiegu czerniaka raku nerki – malopltykowrosc, zespol wykrzpenia wewnątrzczaszkowego , niewydolnisc wątroby (sprzyjają krwaniaiom) - drawki
Wzrost ciśnienia czaszkowego – zrwno w guzach mózgu pierowtych jak i wtrochy , inne stany wywolujace krawieni srodkczazkoe zapkrzpica zylna zapalnie opn mr, urazy zwaly oun - obrzek mózgu może obejmowc zaronow istote biala i szaraj jak i przetzte miedzykomorkowe – bol gloy napady padaczkowe , encefalopatia, wgobinie mózgu, zgon objawy ubytkowe - (wkilnowanie - objawy !! niewonosc zrenic, nudności wymioty, sztynowsc karku, obrzek tarczy nerwu wzrokowego, zbuarznia swiadomosci) – natychmiastowa diagnostyka tk mózgu, mr rozgu – bezwgledne rozpoczęcie lcznia
Stan drgawkowy – u paznetow znowotowrmia mózgu lub przerzytami do mózgu – nagle napdy drgawek, powrazjace się - natychniatowe leczie – pwiklanie wczesnieg lub późnego lecznie raditerpaii lub chemioterpaii
Kardiologiczne stany nagle
Zabyrznia rytmu sefca
Zaburznie aprzeodnictwa
Tamponada serca
Osta niewydolność lewokomorowa – okres 12 godz do 10 dni po podarzy antracyyklin – badania ekg ukg lecznei jak w sationowej niewydolnisci serca – postaepujaca kordiomiopatkie panatacyklikowa
Zapalnie wsierdzia
Uszkodznei serca – sntracykliny najbardzueh kardiooksyczne, uskzsdzja miesien serocwy
Poczatkow trachyjardia, nietolernacja wysoilkow orz objawy typowej niewydolnisci lewokomorowej
Pulmonogiczne stany nagle – mogla wyniakc z niedorznosci drog oddecowcyh
Zlosliwy wysiłek osierdziowy – zbieg ratuacy periakdriocenteza (co to)
Zespol zyly glwenj gornej
Ostara zatorowsc plcna
Oste chroby miaszu pluc
Niedorznosc drgo oddehcoych
Urologiczne stany nagle
Krwanie z pęcherza
Niesoenozci drog moczoh
Zakazneia
Gastrologicnze
Keaiwnie z przoedu pokamiwego
Niedzornsc jelit
Prfotracje jelsi
Ostara nkwiedilosc wątroby
Patoligcze zlania kosci – dochoadzi o nich u około 20% chrych z nowotrowy zlosliwe
Najczesniej laniaana ksci krsgolu miedncy zebre
Najeczesniej w miejsacg przrzutow nowtowrowych oraz osteoporozy
Obajwy kliniczne – patoogczne ruchomość, silny nagly bol i nasila się przy ruchach, przymusowe ulozenie konczyny
Leczenie – usmierznei bolu, gdy to możliwe to lecznie chirurgiczne, unnieukocmienie
Ostae stany hemoltologczne
Leukpemia
Niegokriwstos (anemia)- 4 stopnie lagodna umiarkowan, ciezka i zaarazajc zyiu – oslanie postepujace, bole glowy, zwrtoty glowy, problemy z koncentacja, dsznaosc, brak apetytum niestwnoscu, upośledzone wchalnienie kwasu filowego zelaza wit b12
Nuetorpenia (granulocytopenia)
Maloplytkowosc (trombocytopenia) – zmienjsozna peodukacj aplytek, zwiksozny rozpad
Zaburzenia zatorowo zakrzepowe – sttaniwoa czesta przyczyne zgonu, w raku trzustku, jakinka,ostrych białaczkach.
Silny nieuśmierzony bol
Ucisk na rdzeniamkregowy
Zlamiania patologczne
Nieseoznosc jelit
Przerzuty do mozu’
Jak również przyczynue zoauwazne z choroba nowotowroa (zwal)
Bol odatry i przewelkly
Bol recpetowy / nie receptowy ( na co się dzila)
Bol nowotowrowy - ….
Odczuwanie bolmoze być modulowa przez nastoj chorego morale i zaniaenia jkie cory do bolu przywiazuje do bulu
Ocena natrznia bolu
Werbalna
Wizulana
Numeryczna
Trojstopniawa drabna analgetyczna who
Silni nieuśmierzony bol – wsakaznie do pozjaleitowego poadnia opioidow
Brak ulgi w bolu w leczeniu domowym jest wskazaniem do pilnego przyjęcia chorego na oddzial opieki paliatywnej po wykulcznie chirurgicznycm i internstycznych przcyznyn bolu
Zespol zyly gloenwj gornej –zwężenie zyly glownej gornej, zakrzeica, guz prawego orzedioank serca
Obrzek i rumien lub zasinnie twarzy i szyi przekwienie spojówek obek konczyn gornycg
Ble zawotry glwy
Zaddko drgawki
Należy niezwolnie razyc lecznie majace porawe przpytlu zylnego
Stridor ??
Czkawka prze;ake trwajaca pwiyzej 48 godzin
Zamcznie dyskomfort bezssenosc
Wplywan an otorcznie choreo w posob negatyny
Leczenie pryzcynowe
Nudności i wymioty – zwalszcza u pacjntow zaawansowana choroba nowotrowa, wymioty po chemio i radioterapii, zespoly paranowortowrowe,
Inne niebezipieczne objawy
Zaparcia biegunki wcznisj czkawka
Astenia zespol znuzenia norotowrowego
Duszność –bardzo uciążliwy obaw mlecznie zrowno przycynowe jk i objwaowe