Teoria Turystyki

Turyzm:
Całokształt zagadnień teoretycznych, gospodarczych, statystycznych, prawnych, kulturowych, społecznych, ekologicznych, związanych z ruchem teoretycznym.
Dziedzina studiów naukowych nad organizacją i skutkami ruchu turystycznego, badanie możliwości rozwoju turystyki.

• Pierwsza Turystyka – wyjazdy do uzdrowisk

• 1837 – pierwsze użycie słowa turystyka w książce „Pamiętnik Turysty”

• 1905 – geografia turyzmu

• 1920 – zaczęto badać turystykę we Francji, Włoszech, Niemczech i Europie

• 1929 – powstał instytut badawczy Turystyki w Berlinie (działał do 1939)

• Po II wojnie światowej – geografia Turyzmu – Francja, USA, 1970 r. dołączył ZSRR

• Stanisław Staszic, Wincenty Pol, Józef Dietl (odkrył wiele wód mineralnych)

• Eugeniusz Janota, Teofil Żebrowski

• Stanisław Leszczycki uważany za ojca określenia geografia turyzmu 1932 r.

• 1933 – powstała pierwsza w Polsce, w Krakowie, szkoła hotelarska. Później w Zakopanym i Warszawie.

• 1936 – Leszczycki tworzy pierwsze studium turyzmu przy Instytucie Geografii UJ

• Po II wojnie światowej UJ znowu zaczął używać pojęcia geografia Turyzmu

• 1951 – powstaje Instytut Geografii na UW, powołano pracownię geografii Turyzmu

• 1956 – Szkoła główna Planowania i Statystyki tworzy się zakład prawnych i ekonomicznych zagadnień turystyki

• Lata 60 – na kierunkach wychowania fizycznego

Turystyka krajowa i Zagraniczna

Grand Tour:
Określano młodych anglików wyjeżdżających w celach poznawczych, wypoczynkowych, rozrywkowych do Europy. Łac. Torrus / w turystyce, ruch obrotowy/okrężny.

Turystyka – wędrowanie (na początku)
K. Krapf i W. Hunziker, napisali pierwszą definicję turystyki:
Wg nich turystyka to całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem w jakiejś miejscowości (obszarze) osób przyjezdnych jeśli pobyt nie wynika z motywu osiedlenia się i nie wiąże się z jakąkolwiek działalnością zarobkową.

Turystyka:
Ogół stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem osób przebywających czasowo i dobrowolnie poza swoimi codziennymi środowiskami, w tym zwłaszcza ekonomiczne i społeczne interakcje zachodzące pomiędzy organizatorami turystyki, a bezpośrednimi usługodawcami, miejscową ludnością oraz samymi turystami, o ile głównym celem ich wyjazdu nie jest działalność zarobkowa wynagradzana w odwiedzanej miejscowości, nie jest osiedlenie się, a czas pobytu nie przekracza 12 kolejnych miesięcy.

Szersze pojęcie od turystyki: podróż

Cechy Turystyki:

1. Ruch: przepływ ludzi, kapitału, informacji, wartości kulturowych.

2. Turystyka powoduje określone konsekwencje w stosunkach społeczno-gospodarczych, politycznych, kulturowych. Turystyka nadaje przestrzeni i jej walorom wartość (będąc równocześnie zagrożeniem)

3. Uczestnictwo w turystyce jest wynikiem swobodnej decyzji, wolnym wyborem spośród innych form spędzania wolnego czasu. (wynika z potrzeby odejścia od codzienności)

Konsekwencje rozwoju turystyki:

1. Płaszczyzna gospodarcza

   • Zasięg lokalny (powiat, miejscowość, gmina)

   • Zasięg regionalny (województwo)

   • Zasięg krajowy

   • Zasięg międzynarodowy

   • Zasięg globalny

2. Płaszczyzna społeczno kulturalna

   • Turyści

   • Ludność obszaru recepcji (przyjęcia)

3. Płaszczyzna przestrzenno–środowiskowa

   • Środowisko antropogeniczne

   • Środowisko przyrodnicze

Rysunek 1 Podział podróżnych wg UNWTO

Ruch Turystyczny:
Fr. Tour-ruch – wszelkie wyjazdy związane z uprawianiem turystyki.

Podział ruchu turystycznego ze względu na uczestników

Struktura Demograficzna	Np. turystyka dzieci, turystyka młodzieży, turystyka rodziców, turystyka emerytów
Struktura społeczno-zawodowa
Struktura dochodowa	Turystyka ludzi zamożnych, turystyka socjalna

Podział ruchu turystycznego ze względu na kryteria opisujące podróż turystyczną:

1. Cel podróży

   • Turystyka kwalifikowana (wymagająca pewnych umiejętności i przygotowania)

   • Turystyka poznawcza

   • Turystyka wypoczynkowa

   • Turystyka motywacyjna (stymulacyjna, jako nagroda dla pracowników)

   • Turystyka alternatywna

   • Turystyka w interesach

   • Turystyka ekologiczna

2. Charakter podróży

   • z punktu widzenia miejsca zamieszkania

     • np. ruch krajowy wewnętrzny/ ruch zagraniczny zewnętrzny

   • w zależności od czasu trwania podróży

     • wycieczki i wyjazdy krótkie i długie

3. Podział turystyki ze względu na skutki oddziaływania na bilans płatniczy danego kraju

   • Turystyka aktywna (przyjazdowa) – wzrost dochodów

   • Turystyka pasywna (wyjazdowa) – wzrost wydatków

4. Zakres oddziaływania urzędowego

   • Turystyka zagraniczna swobodna

   • Turystyka zagraniczna reglamentowana (ograniczona)

Polityka Turystyczna:
Wszelkie działania władz państwowych różnego szczebla i podmiotów prywatnych mające na celu zaspokojenie potrzeb turystycznych własnego społeczeństwa i turystów zagranicznych oraz racjonalne wykorzystywanie walorów turystycznych, zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej, kształtowanie optymalnych rozmiarów i struktury ruchu turystycznego, koordynowanie rozwoju turystyki z uwzględnieniem jej licznych funkcji oraz związków z innymi sferami życia społecznego i gospodarczego, z poszanowaniem środowiska przyrodniczego.
Jest to działalność polegająca na określeniu celów politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturowych, ekologicznych… związanych z rozwojem turystyki, uzyskiwaniem, wszechstronnych pozytywnych efektów wynikających z podaży i popytu, dążeniu do zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie uprawiania turystki i precyzowaniu środków niezbędnych do osiągnięcia wymienionych celów.

Gospodarka Turystyczna:
Jeden z działów gospodarki należący do sfery usług, którego celem jest zaspokojenie materialnych i niematerialnych potrzeb turystyczno-wypoczynkowych oraz zdrowotnych.

Przemysł Turystyczny:
Obejmuje on zagadnienie wszystkich przedsiębiorstw i obiektów oferujących urządzenia i usługi

Sektor Turystyczny:
Część gospodarki składająca się z branż, których celem jest zaspokojenie potrzeb turystów.

Rodzaje Turystyki:

1. Kryterium podmiotów

2. Kryterium czasu trwania podróży

3. Kryterium ze względu na okres wyjazdu

4. Kryterium wielkości grupy

5. Kryterium Kierunku wyjazdu

6. Kryterium Sposobu zakwaterowania

7. Kryterium używanych środków transportu

8. Kryterium celu

9. Kryterium Zakresu oddziaływania urzędowego

Turystyka kongresowa (konferencyjna)

Cechy:

• Charakter grupowy

• Krótkoterminowy wyjazd

• Charakter elitarny

• Określony model organizacji i obsługi

Najwięcej kongresów organizowanych jest w USA, Francji, Wielkiej Brytanii, Niemczech.

Turystyka Morska

Rejsy lecznicze, rejsy szkolne, rejsy kombinowane, przewozy promowe, Przewozy na towarowych statkach liniowych, konferencje na statkach – Najbardziej rozwinięte w USA

Turystyka Etniczna

Zjawisko Diaspory – rozproszenia narodów na obczyźnie. Są dwa podstawowe źródła powstawania diaspory:

• Emigracja ludności z własnej ojczyzny, przyczyny ekonomiczne/gospodarcze oraz polityczne

• Przesunięcie granic

Turystyka Etniczna to powrót do korzeni, przyjazd w celu odszukania swoich korzeni.

Turystyka Polonijna

Powrót Polaków rozsianych po całym świecie do korzeni

Turystyka Alternatywna

Powstała w USA w 1950 r. jako zaprzeczenie rozwijającej się turystyki masowej. Turystyką masową zaczęto traktować jak turystykę bezmyślną i tak ja zaczęto nazywać. Turystyka alternatywna jest oparta na motywach krajoznawczych, uprawiana w małych, często nieformalnych grupach, także i indywidualnie, może być trudna, wymagać przygotowania przed wyjazdem. Często wymaga odporności psychicznej, wysiłku fizycznego i umysłowego.

Funkcje Turystyki

1. Wypoczynkowa
   Podstawowym celem jest wypoczynek. Turystyka jest źródłem radości, powoduje wzrost wydajności pracy po powrocie. Pociąga za sobą coraz większe wydatki.

2. Zdrowotna
   Jest formą prewencji

3. Wychowawcza
   Wychowuje bezpośrednio przez kontakt człowieka z nowym środowiskiem przyrodniczym, społecznym, kulturowym.

4. Kształceniowa
   Podróże kształcą po przez bezpośrednią obserwację, samokształcenie oraz poprzez praktyczne doświadczenie. Podróże wymagają coraz większych umiejętności językowych.

5. Miastotwórcza
   Wpływ urbanizacji na tempo i kierunki rozwoju turystyki. Często turystyka zmienia obszar wiejski w miejski.

6. Edukacji Kulturowej
   Turystyka jest elementem kultury, jest to również przekaz kulturowy, to spotkanie kultur; jest traktowana jako czynnik przemian kulturowych.

7. Ekonomiczna
   Przejawia się jej obecność we wszystkich sferach zagospodarowania: produkcji, usług, podziału, wymiany, konsumpcji. Turystyka sama w sobie jest konsumpcją. Bardzo istotną rolę odgrywa popyt konsumpcyjny. Funkcję konsumpcji obrazuje wielkość zamierzonej konsumpcji przy każdym poziomie rozporządzanych dochodów.

8. Etniczna
   Jako że etniczność związana jest z poszukiwaniem swoich korzeni, funkcja etniczna turystyki opiera się głównie na podróżach zagranicznych związanych z miejscem swojego pochodzenia.

9. Kształtowania Świadomości ekologicznej
   Turystyka pozostaje w bardzo silnym związku z ekologią. Jest to jednak związek trudny – z jednej strony przyczynia się do prawidłowego zagospodarowania środowiska naturalnego (rezerwaty, parki narodowe) z drugiej zaś nadmierne eksploatowanie terenów prowadzi do ich degradacji. Walory przyrodnicze pozostają wciąż największą atrakcją turystyczną, która przyciąga odwiedzających.

10. Polityczna
    W większości omówiona już wcześniej. Dotyczy zaspokojenia potrzeb turystycznych własnego społeczeństwa oraz turystów przyjezdnych. Oprócz tego jest związana ze sposobami prowadzenia polityki. Państwo może mieć różny stosunek do polityki: pozytywny, negatywny, obojętny.

Atrakcyjność Turystyczna

Atrakcyjność turystyczna:
To zespół wartości przyrodniczych i krajobrazowych a także osiągnięć wieków ubiegłych, a także czasów współczesnych które decydują o wyborze obszarów lub miejscowości dla celów turystyki i wypoczynku.
O atrakcyjności danego regionu/terenu, a tym samym o intensywności ruchu turystycznego decydują:

• Ranga walorów turystycznych

• Dostępność komunikacyjna

• Wyposażenie w urządzenia i obiekty zaspokajające potrzeby turystyki

• Wielkość ruchu turystycznego

Walory to suma atrakcji, które stworzyła natura, ukształtowała historia, lub tworzy współczesność. Walor to coś co przyciąga turystę. Ranga Walorów i ich lokalizacja są determinantami wielkości ruchu turystycznego.
Ocena Waloru zależy od:

• Stopnia kontrastu w stosunku do miejsca stałego zamieszkania

• Unikalność ukształtowania powierzchni

• Walory widokowe

• Krajobrazy które mogą być:

  • Pierwotne

  • Parki narodowe i rezerwaty

  • Krajobrazy kulturowe

  • Krajobrazy zdewastowane np. (Reaktor wie gdzie ;P)