FINANSE I PRAWO FINANSOWE 12 październik
CZ. 1
EWIDENCJONOWANIE
Na majątek gospodarczy składają się trzy kategorie składników:
- środki trwałe
- wartości materialne i prawne
- środki obrotowe
Czyli z jednej strony mamy środki pracy np. różne narzędzia, środki transportu z drugiej strony mamy przedmioty pracy czyli to na czym się pracuje (np. materiały), to co się przetwarza, to co zasadniczo w przeważającej części podlega zużyciu w trybie cyklu produkcyjnym. Może być też tak że pewne składniki majątkowe chociażby narzędzia, młotki, piły itd. Których wartość jest niższa niż ta graniczna kwota 3500tyś zł nie są zaliczane do trwałych składników majątkowych tylko do środków obrotowych, także elementy wyposażania chociaż oczywiście ten przewidywany okres gospodarczego użytkowania jest w wielu przypadkach dłuższy niż rok. Przedsiębiorca jest zobowiązany do posiadania księgi inwentarzowej do środków trwałych i przepisy ustawy o rachunkowości nakładają także obowiązek sprawdzania tego stanu majątku stąd też dotyczy to właściwie wszystkich składników także i tych składników obrotowych właśnie elementów wyposażenia. każdy podmiot objęty przepisami o rachunkowości ma obowiązek ewidencjonowania składników majątkowych i jedną z ewidencji jest ewidencja środków trwałych do których wprowadza te składniki majątkowe biorąc pod uwagę wartości i sposób ustalania wartości składników majątkowych, zasadniczo określonych w przepisach ustaw podatkowych o podatku dochodowym od osób prawnych bądź od podatku dochodowym od osób fizycznych w zależności od tego jakim przepisom osoba odpowiada i jaka jest jego forma organizacyjno-prawna. Przy prawie ziemi istnieje zawsze konieczność konfrontowania przepisów ustawy o rachunkowości z przepisami podatkowymi. Przedsiębiorca ma także obowiązek prowadzić ewidencję dal całego wyposażenia czyli składników majątkowych których nie są środkami trwałymi ale które ma na stanie. Nawet przepisy podatkowe, że podatnik będący osobą fizyczna, który wybrał sobie jako formę rozliczenia podatku dochodowego jedną z formuł uproszczonych ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ma także obowiązek mimo tego że on nie amortyzuje składników majątkowych bo on opodatkowuje przychód a nie dochód, a przychód minus koszty to jest dopiero dochód. W ramach opodatkowania dochodów przedsiębiorca opodatkowuje przychód, czyli nie uwzględnia kosztów działalności a jednak nałażono na tych drobnych podatników rozliczających się ryczałtem od przychodu ewidencjonowanych obowiązek zaprowadzenia ewidencji środków trwałych oraz ewidencji wyposażenia. nałożono obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych i wyposażenia chociaż na obecnym etapie te mu przedsiębiorcy nie jest to potrzebne ale z kolei przepisy podatkowe określają, że podatnik może korzystać z tego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych do wysokości określone w przepisach równowartości 1250000 euro? I jeśli przekroczy ten prób to on nie może dokonywać rozliczenia w formie ryczałtu tylko musi przejść na pełną księgowość i rozlicza się albo na zasadach ogólnych w podatku dochodowym od osób fizycznych czyli z zastosowaniem skali podatkowej a ta skala podatkowa jest progresywna 18% a po przekroczeniu dochodu na poziomie 85,528 euro stawka wynosi 32%, albo podatnik może wybrać również taki kwasi ryczałt, bo w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych przepisy przewidują możliwość wybrania tzw. stawki liniowej bez progresji podatkowej ale wtedy podatek wynosi 19%. Liniowy podatek jest opłacalny dla tych podatników którzy przekroczą prób podatkowy natomiast jeśli ktoś zmieści się do tych 85tys nie jest to dla niego korzystne. Należy zatem przymierzyć swoją sytuację do obowiązujących przepisów i wtedy podjąć decyzję gospodarczą w jakiej formie się rozliczać, jaką formę prowadzić ewidencję, czy korzystać z ryczałtu, a jeśli tak to z którego, bo ryczałty są formą do wyboru. Dlaczego nałożono obowiązek dla tych małych przedsiębiorców rozliczających się w ryczałcie ewidencjonowanym, którzy podlega ustawie z 20listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganym przez osoby fizyczne. Karta podatkowa ona nie przewiduje obowiązku ewidencyjnych, jest to najprostsza forma np. taksówkarze korzystają z karty podatkowej. Przy przychodzie ewidencjonowanym trzeba sprawdzić co się bardziej opłaca bo w niektórych rodzajach działalności np. wynosi 20%, jest 3,5%, 5,5%, 8,5%, 17% i 20%. Np. lekarze mają do wyboru wszystko co tylko możliwe mogą być na karcie podatkowej wtedy ilość godzin wykonywania świadczeń jest objęte stawką kwotową np.13,80zł za 1h. Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest obięta działalność stawką 20%. W ustawie są przewidziane zasady ogólne z możliwością zastosowania skali albo podatku liniowego.
dlaczego przy ryczałcie ewidencjonowanym trzeba założyć te ewidencje? Bo jak się przekroczy określony próg przychodu to wtedy już nie można skorzystać z ryczałtu tylko trzeba przejść na zasady ogólne i wskazać czy z zastosowaniem skali czy liniowo no ale wtedy podatki też już od razu ma koszty prowadzenia działalności bo on wtedy ustala dla celów podatkowych wynik finansowy, czyli osiągniętego przychodu odejmuje koszty a w tej grupie kosztów mieszczą się także i odpisy amortyzacyjne. Jak to jest prosta działalność gospodarcza np. kiosk na targowisku to łatwiej mu jest korzystać z ryczałtu przychodów ewidencjonowanych niż wykonywać tę działalność i opodatkować ją na zasadach ogólnych bo na tych zasadach to jeszcze o rozmiarach działalności będą decydowały czy on prowadzi podatkową książkę przychodów i rozchodów czy też ma obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, ale tu trzeba przy ewidencjonowaniu ścisłym ustalać poziom kosztów i wyliczać określone wartości na dany dzień przy księgach handlowych w ogóle trzeba na każdy dzień zamykać. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i karta podatkowa są opłacane wtedy kiedy nie ma się dużych kosztów, bo jeśli te koszty są duże np. jeśli ktoś wynajął lokal ma duży czynsz, ma do zapłacenia np. podatek od nieruchomości od lokalu użytkowego musi opłacić media, reklamę, zakup składników majątkowych gdy np. jest to majątek trwały to może go amortyzować, najpierw musi wydać duże pieniądze ale może sobie rozłożyć w czasie i w ciężar kosztów działalności zaliczać odpisy amortyzacyjne, czyli może być tak że te koszty działalności są bardzo wysokie i wtedy forma ryczałtu ewidencjonowanego może być dla takiej osoby nieopłacalna. Rozpoczynając albo prowadząc działalność musimy zawsze mieć na uwadze że te efekty naszej pracy zostaną objęte podatkiem nie tylko podatkiem dochodowym, bo są też takie rodzaje działalności gdzie chce czy nie jest vatowcem musi zarejestrować swoją działalność w organie podatkowym i wtedy odprowadzać należny podatek od towarów i usług.
Nie jest prawdą to co tyczy się podatku VAT, że dla przedsiębiorców to jest podatek obojętny, bo on wylicza należny podatek a potem pomniejsza go o to co zapłacił biorąc pod uwagę zakupione towary i usługi, dlatego, że podatek od towarów i usług to w polskiej konstrukcji uniemożliwiono odliczenie pewnych wydatków np. przy małych firmach korzystając z samochodu, zakupu paliwa mogą być zaliczone w całości czyli wraz z podatkiem od towarów i usług w ciężar kosztów, natomiast VATu nie można odliczyć. Coraz więcej jest takich sytuacji kiedy ten podatek musi być przez przedsiębiorcę odprowadzany a pozycje do odliczenia są bardzo niewielkie. VAT stanowi podatek najistotniejszy zasilający budżet państwa, natomiast podatek dochodowy państwo musi liczyć się z koniecznością redystrybucji tych podatków pomiędzy swój budżet a budżety jednostek samorządu terytorialnego. W podatku dochodowym od osób fizyczny ponad 50% jest przekazywana jednostkom samorządu terytorialnego, a w dochodowym od osób prawnych około 25%. Przedsiębiorca ma możliwość wyboru i zanim podejmie decyzję po pierwsze o tym co będzie robić i musi się zastanowić jaką do tego rodzaju działalności wybrać formę organizacyjno-prawną oraz formę opodatkowania, po drugie w oparciu o obowiązujące przepisy zacząć ustalać wynik finansowy działalności i w zależności z jaką formą opodatkowania będzie do czynienia będzie to albo wynik ustalany w podatkowej książce przychodów i rozchodów albo ustala się na podstawie pełnej ewidencji księgowej i ujawnia w sprawozdaniu finansowym. Dla tych podmiotów które prowadzą księgi ustawodawca przewidział obowiązek co rocznego sporządzania sprawozdania finansowego, w którym to sprawozdaniu ujawniany jest wynik finansowy przedsiębiorstwa. Kiedy podjęto pracę nad ustawą o rachunkowości w zamyśle przewidywano, że podatnik, przedsiębiorca będzie prowadził jedną ewidencję, ale życie pokazało że nie do końca tak jest, dlatego , że mamy różne wyniki finansowe a różnica bierze się stąd że w sprawozdaniu finansowym którego zasadniczym elementem jest bilans, wykazujemy wszystkie poniesione wydatki i osiągnięte przychody, natomiast ustawy podatkowe przewidują, że nie każdy wydatek poczyniony w sposób legalny jest kosztem uzyskania przychodu. W wiązy z powyższym wynik finansowy dla celów bilansowych jest inny niż dla celów podatkowych, tzn. dla celów podatkowych jest wyższy niż ten dla celów bilansowych.

SPRAWOZDANIE FINANSOWE
1) Ustalenie wyniku finansowego:

Przychód – koszty = a) + dochód (zysk)

b) - strata

Jeśli uda się osiągnąć zysk to następuje jego podzielność. Pierwszą czynnością po wyliczeniu wyniku finansowego jest odprowadzenie podatku dochodowego i w zależności z jaką formą działalności mamy do czynienia to albo będzie to podatek dochodowy od osób fizycznych albo podatek dochodowy od osób prawnych - zysk brutto.
(+) dochód - (minus) podatek dochodowy (od os. fizycznych, od os. prawnych) = ZYSK BRUTTO
Po odprowadzeniu podatku dochodowego mamy zysk netto.
Gdybyśmy mieli do czynienia z dwoma kategoriami podmiotów jednoosobowymi spółkami Skarbu Państwa albo przedsiębiorstwami państwowymi to istnieje jeszcze zysk pomniejszony o wpłatę do budżetu państwa, ale dotyczy tylko przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek państwa. To świadczenie nie jest obowiązkowe, i występuje zysk do podziału
ZYSK NETTO - wpłata do budżetu państwa 15% (w przypadku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa) = zysk do podziału

Kiedyś stawka podatku wynosiła 40% dochodu (ustawa z dn.14.02.1992), potem wprowadzono dodatkowe 15% (ustawa z dn. 01.01.1996). 15% aktualne do dzisiaj. Jeżeli pozycja zysk się pojawiła, związki zawodowe dążyły do podziału zysku zamiast wydać go na zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (rozwój przedsiębiorstwa). W międzyczasie pojawił się POPIWEK – podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń. Stawka wynosiła 400% (+ koszty pracy, m. in. ZUS) w skrajnych przypadkach żeby wypłacić 1zł trzeba było mieć 5zł, omijano ten podatek przez przyznawanie bezzwrotnych pożyczek zamiast bezpośrednio wypłacać wynagrodzenia.

PO CO SPORZĄDZANE SĄ SPRWOZDANIA FINANSOWE
Istnieje kilka kategorii odbiorców sprawozdań finansowych oraz dany cel. Sprawozdanie finansowe sporządzane jest dla właściciela który na podstawie danych w nim zawartych podejmuje dalsze decyzje, np. likwidacja działalności w związku z wyliczonymi stratami.
ODBIORCY: Pierwszym odbiorcą jest właściciel, a drugim odbiorcą jest organ podatkowy. W zależności od formy organizacyjnej, czym się zajmuje dane przedsiębiorstwo to odbiorcami sprawozdań finansowych są też inwestorzy np. na giełdzie. Także odbiorcami sprawozdań finansowych są kooperanci, czyli dostawcy i odbiorcy np. jak jest jeden dostawca to jego sytuacja finansowa jest interesująca dlatego że jak jego działalność będzie kończyła się nie powodzeniem to będzie również to rzutowała na odbiorcy. Więc odbiorca nie powinien uzależnić się od jednego dostawcy i tak samo dostawca nie powinien uzależnić się od jednego odbiorcy. Wniosek z tego że dostawcy i odbiorcy powinni być zainteresowani wynikiem finansowym swoich kooperantów. Ponad to odbiorcami są kadry kierownicze oraz właściciele muszą mieć świadomość w jakim kierunku powinny być podejmowane decyzje, np. czy działalność jest prawidłowo prowadzona, czy trzeba podjąć działania restrukturyzacyjne czy zakupić nowe technologie. Są to informacje które powinny wynikać ze sprawozdania. Kolejnym odbiorcą jest załoga, i tak zwani łowcy głów.
Sprawozdanie finansowe podmiotu gospodarczego sporządzane zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości składa się z trzech elementów: bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa. Cały rozdział piąty ustawy o rachunkowości jest poświęcony sprawozdaniu finansowemu jednostki w art. 45ust.2 (elementy sprawozdania), a w art. 46,47,48 (co poszczególne elementy dokumentu powinny zawierać). Trzeba mieć świadomość że sprawozdanie finansowe jest dokumentem o charakterze statycznym, bo jest sporządzane na określony dzień, na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych i najczęściej to jest to koniec roku obrachunkowego. Daje obraz sytuacji przedsiębiorstwa ale już ex post, czyli po zakończeniu roku bilansowego. Najczęściej nie jest od razu gdyż są określone terminy kiedy to sprawozdanie finansowe musi być złożone oraz w zależności z jakim podmiotem mamy do czynienia ono musi być poddaniu badaniu biegłego rewidenta, zatwierdzone przez uprawniony do tego organ i po tym następuje jego ogłoszenie. Mamy 30dniowy termin od zatwierdzenia sprawozdania do jego ogłoszenia. Dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego może nastąpić podział zysku, bo wtedy wiadomo czy ten zysk w ogóle jest.
Sprawozdania finansowe są sporządzane zgodnie ze standardami rachunkowości i w oparciu o międzynarodowe standardy dotyczące sporządzania sprawozdań finansowych. Ustawa o rachunkowości zawiera normy prawne oraz postanowienie, że jeśli coś zostało uregulowane w przepisach ustawy to stosuje się powszechnie przejęte normy i zwyczaje.
Ustawa:

Bilans - Art. 46.

1. W bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy.

1a. W przypadku sporządzania bilansu na inny dzień bilansowy niż określony w ust. 1, w bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na ten dzień oraz na dzień kończący rok obrotowy bezpośrednio poprzedzający ten dzień bilansowy.

2. Wykazana w aktywach bilansu, z zastrzeżeniem ust. 2a, wartość poszczególnych grup składników aktywów wynika z ich wartości księgowej, skorygowanej o:

1) dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe oraz odpisy aktualizujące, w tym również z tytułu trwałej utraty wartości składników aktywów trwałych,

2) odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych,

3) odpisy aktualizujące wartość należności.

2a. Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wykazuje się w bilansie w kwocie netto po kompensacie, jeżeli jednostka ma bezwarunkowe prawo do kompensaty aktywów i zobowiązań danego rodzaju i zamierza je rozliczyć w kwocie netto albo jednocześnie wydać składnik aktywów finansowych i rozliczyć zobowiązanie finansowe.

3. Jeżeli w myśl odrębnych przepisów w ciągu roku dokonywane są odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, to należy je wykazać ze znakiem ujemnym w odrębnej pozycji pasywów "Kapitał (fundusz) własny", w pozycji "Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)".

4. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne fundusze tworzone na podstawie odrębnych przepisów, niezaliczone do kapitałów (funduszów) własnych, wykazuje się w pasywach bilansu w grupie zobowiązań jako fundusze specjalne.

5. Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym:

1) dla jednostek innych niż banki i zakłady ubezpieczeń - w załączniku nr 1 do ustawy,

2) dla banków - w załączniku nr 2 do ustawy,

3) dla zakładów ubezpieczeń - w załączniku nr 3 do ustawy.

Rachunek zysków i strat - Art. 47.

1. W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy.

2. W przypadku sporządzania rachunku zysków i strat za inny okres sprawozdawczy niż określony w ust. 1, w rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący okres sprawozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego.

3. W przypadku gdy jednostka przewiduje zaprzestanie określonego zakresu działalności mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów sprawozdawczych, przy zachowaniu zasady kontynuacji - odpowiednie przychody i koszty z tym związane należy wykazać odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej.

4. Rachunek zysków i strat powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym:

1) dla jednostek innych niż banki i zakłady ubezpieczeń - w załączniku nr 1 do ustawy, w wariancie kalkulacyjnym albo porównawczym, zależnie od wyboru dokonanego przez kierownika jednostki,

2) dla banków - w załączniku nr 2 do ustawy,

3) dla zakładów ubezpieczeń - w załączniku nr 3 do ustawy.

Informacja dodatkowa - Art. 48.

1. Informacja dodatkowa powinna zawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało warunkom określonym w art. 4 ust. 1, a w szczególności obejmować:

1) wprowadzenie do sprawozdania finansowego, zawierające opis przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny i sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru, oraz przedstawienie przyczyn i skutków ich ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedzającego,

2) dodatkowe informacje i objaśnienia:

a) do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym,

b) proponowany podział zysku lub pokrycia straty,

c) podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki,

d) inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.

2. Zakres informacji dodatkowej, sporządzanej przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń, określa załącznik nr 1 do ustawy.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe – np. gdy istnieje grupa kapitałowa to w ramach tej grupy jest sporządzana skonsolidowane sprawozdanie finansowe, czyli mamy do czynienia z jednostkowymi sprawozdaniami które są sporządzane w poszczególnych podmiotach, a skonsolidowane to sprawozdanie jest później w jednym dokumencie, np. dla podmiotów które wchodzą w skład grupy jest to o tyle korzystne bo badanie sprawozdania finansowego jest jedno oraz ogłoszenie sprawozdania finansowego jest dużo tańsze.

Ustawowy obowiązek ogłoszenia sprawozdania finansowego w Monitorze Polskim B. Obecnie nie jest to wersja papierowa, mimo to publikacja jest odpłatna. Sprawozdania finansowe mogą być również publikowane w prasie ogólnokrajowej jeżeli firma ma dobre wyniki finansowe a chce zdobyć nowych inwestorów.
KTO JEST ZOBOWIĄZANY DO SPORZĄDZANIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO PODDAWANIA GO BADANIU, OGŁASZANIU?
Te podmioty zostały wskazane w artykule 64 ustawy. Mają one obowiązek co rocznego sporządzania sprawozdania finansowego i poddawaniu go badaniu przez biegłego rewidenta. Jakie kryteria zostały przyjęte? Z jednej strony kryteria dotyczące kategorii podmiotów, a z drugiej strony wysokości przychodu bądź aktywu bilansu. Sprawozdania finansowe mają obowiązek sporządzać banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji, jednostki które działają na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi, o funduszach inwestycyjnych, jednostki które działają na podstawie przepisu organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, spółek akcyjnych, z wyjątkiem tych które na dzień bilansowy są jeszcze w organizacji, oraz dodatkowa grupa podmiotów która spełnia równocześnie dwa warunki spośród trzech które zostały wymienione w ustawie. Pierwszym warunkiem jest że średnio roczne zatrudnienie w takim przedsiębiorstwie, jednostce przekracza 50 osób w przeliczeniu na pełne etaty. Kolejnym warunkiem jest iż suma bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej 2,5mil. Euro oraz ostatni warunek że przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły określone równowartość w walucie polskiej było 5mil. Euro. Są to kryteria dotyczące kategorii podmiotu lub aktywów bilansu. Ustawa określa jaki jest cel sprawozdania finansowego. Badanie sprawozdania finansowego odbywa się na koszt zamawiającego, fragmenty raportu biegłego rewidenta są publikowane wraz ze sprawozdaniem finansowym.
Ustawa:

Art. 64. 1. Badaniu i ogłaszaniu, z zastrzeżeniem art. 64b, podlegają roczne sprawozdania

finansowe jednostek powiązanych, w tym roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych, a także roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:

1) banków oraz zakładów ubezpieczeń,

2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych,

2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji,

4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

2. W jednostkach sporządzających łączne sprawozdania finansowe, o których mowa w art. 51 ust. 1, warunki określone w ust. 1 stosuje się do łącznego rocznego sprawozdania finansowego.

3. Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie według zasad, o których mowa w rozdziale 4a.

4. Badaniu i ogłaszaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.

Art. 64a. 1. Oddział, mających siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1) zakładu ubezpieczeń oraz

2) banku zagranicznego, instytucji kredytowej lub instytucji finansowej, w rozumieniu przepisów Prawa bankowego - zwanych dalej "instytucją kredytową lub finansową", ogłasza, sporządzone i zbadane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w państwie siedziby instytucji kredytowej lub finansowej, roczne sprawozdanie finansowe tej instytucji wraz ze sprawozdaniem z działalności oraz opinią biegłego rewidenta.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do skonsolidowanego sprawozdania finansowego wraz ze skonsolidowanym sprawozdaniem z działalności oraz opinią biegłego rewidenta.

CZ.2
CEL BADANIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Def. ustawa: Art. 65. 1. Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki.

Def z wykłady na podstawie ustawy: Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem czyli biegły sporządza dwa dokumenty opinie i raport o tym czy sprawozdanie jest zgodne z przyjętymi zasadami rachunkowości. W ustawie istnieje pojęcie polityka rachunkowości i ona dotyczy sposobu ewidencjonowania operacji gospodarczych w danej jednostce po to jest robione dodatkowe do sprawozdania opisowe sprawozdanie w którym kierownik jednostki wyjaśnia jakie były przyjęte zasady polityki rachunkowości, odnosi się także do przyjętego zakładowego planu kąt bilansowych analitycznych i zbiorczych, oraz także opisuje np. programy komputerowe z których korzysta z zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych, wszystkie takie wyjaśnienia są w tej części dodatkowej sprawozdania, dlatego że istotą prowadzenia rachunkowości jest ciągłość, przyjmuje się że będzie to ciągłość działania przedsiębiorstwa czyli jeśli mamy wyciągnąć prawidłowe wnioski to musimy sprawdzić badając sprawozdanie czy realizowana jest zasada kontynuacji, bo jeśli ktoś przyjął by w danym roku nowe zasady to mogłoby się okazać że te sprawozdania są nie porównywalne, bo gdyby nie było takich wyjaśnień to mogłoby to wprowadzać w błąd. Mogło by się wydawać że sytuacja jest bardzo dobra podczas gdy wyjaśnienia zawarte w informacji dodatkowej wskazywałyby że jest zupełnie inaczej, czyli biegły rewident porównuje sprawozdania finansowe z lat poprzednich i porównuje czy zastosowane sposoby ewidencjonowania operacji gospodarczych, dokonywania odpisów amortyzacyjnych, ewidencjonowania składników majątkowych są tożsame, wtedy mamy dwa sprawozdania od razu do porównania. Natomiast jeżeli zmieniło się wiele w polityce rachunkowości to obraz nowego sprawozdania będzie inny i może być nie do końca porównywalny., w tym samym przynajmniej układnie ze sprawozdaniami z lat poprzednich. Biegły rewident sprawdza czy to sprawozdanie jest zgodne z zastosowanymi w danej jednostce politykami rachunkowości i czy sprawozdanie finansowe jest rzetelne, czyli jasno przedstawia sytuacje majątkową i finansową oraz wynik danej jednostki.
Sprawozdanie finansowe jest sprawozdaniem statycznym, bo ono jest na dzień zamknięcia roku obrachunkowego, w związku z tym znaczna część informacji zawarta sprawozdaniu ma wartość historyczną, pokazuje jak było. Innym rodzajem dokumentu który jest sporządzany najczęściej na potrzeby banku, który należy również do grupy odbiorców sprawozdań finansowych, które obsługują samego przedsiębiorcę albo banki, w których on ubiega się o kredyt czy pożyczkę. Dodatkowym dokumentem który jest sporządzany aby przedstawić sytuację finansową na dzień dzisiejszy jest tzw. Cash flow, czyli informacja o przepływach finansowych. Cash flow daje w konfrontacji ze sprawozdaniami finansowymi pełną informację, pełen obraz funkcjonowania przedsiębiorstwa na dany dzień. Ze sprawozdań wynikają nam informacje dotyczące posiadanych składników majątkowych, sposobu ich przenoszenia, z tych sprawozdań wynika też kondycja finansowa w poszczególnych latach np. wzrost, spadek konfrontując kilka, ale jak jest dzisiaj musimy zasięgnąć dodatkowej informacji wyrażonej w bieżącym sprawozdaniu, informacji o przepływach finansowych określa cash flow.
Biegły rewident wykonuje badanie na koszt zamawiającego i na koniec fragmentu raportu są publikowane wraz ze sprawozdaniem finansowym. Biegły rewident musi być bezstronny, niezależny, stąd też ograniczono możliwość zawierania umów na okres dłuższy niż 3lata.
Jeśli mamy do czynienia z podmiotami, które są zobowiązane do złożenia sprawozdań finansowych a należą do sektora finansów publicznych to musi się odbyć wyłonienie biegłego rewidenta w trybie przepisów Ustawy o zamówieniach publicznych. Z tego sektora publicznego wymienia się np. publiczny zakład opieki zdrowotnej, państwowe szkoły wyższe, Narodowy fundusz zdrowia to są to te podmioty które spełniają warunki przewidziane w przepisach o rachunkowości w związku z tym też muszą sprawozdanie finansowe poddawać badaniu.

Jeśli bierze się pod uwagę koszty działalności danego przedsiębiorcy to zawsze forma organizacyjna decyduje o tym którą ustawę zastosujemy, którą ustawę podatkową. Ustawa o rachunkowości wskazuje w jaki sposób sporządzić sprawozdanie zawierające m.in. bilans, co zaewidencjonować, w jaki sposób prowadzić księgi rachunkowe, ale co jest kosztem osiąganych przychodów i kształtuje wynik finansowy to będzie wynikało z przepisów podatkowych. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych art. 15, w podatku dochodowym od osób fizycznych art. 22, który wskazuje w jakim kierunku należy ewidencjonować operacje gospodarcze i uznawać określone wydatki za koszty lub nie. Z punktu widzenia ustawy o rachunkowości ponoszone przez przedsiębiorcę wydatki mają charakter legalny, ale z punku widzenia przepisów podatkowych one nie muszą stanowić kosztów uzyskanych przychodów. Finansuje się je, nie w ciężar kosztów działalności tylko z zysku osiągniętego przez przedsiębiorcę. Forma organizacyjna decyduje, którą ustawę podatkową stosujemy.
Definicja kosztów jest jednakowa w dochodowym od osób fizycznych i dochodowym od osób prawnych. Kosztami uzyskanych przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu z wyjątkiem określonym w ustawie (ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych art. 16 – wydatki nie uznawane za koszty-długa lista).
Wynik finansowy dla celów podatkowych jest zawsze zdecydowanie wyższy niż ten który wynika ze sprawozdania finansowego, bilansu sporządzonego na koniec roku, bo w tym bilansie pokażemy wszystko ale dla celów podatkowych nie wszystko podlega obliczeniu. Istnieje kategoria wydatków, kosztów nie potrącanych czyli takich których przedsiębiorcy odliczyć nie mogą.
Specyfiką ustawy o rachunkowości jest odwołanie się przez ustawodawcę do międzynarodowych norm i zwyczajów i przy sporządzaniu sprawozdań finansowych stosujemy międzynarodowe standardy rachunkowości, międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej. Nie są to akty prawne prawa międzynarodowego tylko dokumenty przyjęte przez międzynarodowe organizacje które zrzeszają biegłych rewidentów. Nie mają żadnej mocy urzędowej ale ze względu na odesłanie przez ustawodawcę do tych dokumentów wykorzystywane są przy sporządzaniu sprawozdań i prowadzeniu ewidencji operacji gospodarczych. Jeśli coś nie jest uregulowane w naszej ustawie a są powszechnie przyjęte normy i zwyczaje to mają wtedy one zastosowanie.
Przechowywanie sprawozdań finansowych:
- księgi rachunkowe i dokumenty źródłowe które prowadził przedsiębiorca są przechowywane przez okres 5lat.
- przepisy podatkowe przewidują przedawnienie przepisów podatkowych zgodnie z art. 70 ustawy ordynacja podatkowa wskazuje 5 lat licząc od końca roku podatkowego w którym należało zapłacić podatek, czyli zamykamy rok bilansowy na dzień 31 grudnia. Np. za 31 grudnia 2010 podatek trzeba zapłacić w 2012 bo w 2011 odprowadzane były zaliczki na podatek, ale ostateczne rozliczenie złożenie w deklaracji podatkowej następuje w 2012 i w tedy może się okazać że istnieje np. nadpłata zaliczek albo nie dopłata i wtedy trzeba wyrównać, ale dopiero w 2012r. Bieg terminu przedawnienia zaczyna się 31 grudnia 2012 do 31 grudnia 2017 pełną dokumentację podatkową trzeba przechowywać. Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości ten obowiązek przechowywania obejmuje okres 5 lat.

NARODOWY BANK POLSKI – ORGANY, ZADANIA
bank centralny, jest to bank banków, polski ustawodawca przewidział dla NBP szczególną pozycję i wyposażył ten bank w instrumenty oddziaływania na cały system bankowy. Pozycja NBP została określona w przepisach Konstytucji (rozdz. X finanse publiczne) Narodowy Bank Polski przez konstytucyjnego ustawodawcę został zaliczony do sektora publicznego. po za pozycją NBP w Konstytucji także wymienia się organy tego banku do który zaliczono Prezesa, Radę Polityki Pieniężnej i Zarząd Narodowego Banku Polskiego. Szczegółowe zasady działania NBP zostały uregulowane w ustawie o Narodowym Banku Polskim, w ordynacji podatkowej oraz w prawie bankowym z 29 sierpnia 1997 roku. Regulacja dotycząca funkcjonowania polskiego systemu bankowego są regulacjami dostosowanymi do zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Z punktu widzenia europejskich standardów nasze przepisy regulujące funkcjonowanie całego systemu bankowego wraz z Bankiem Centralnym ma nowoczesną formę zgodną z regułami które przyjęte są w Unii. Nasz Bank centralny wchodzi w skład Europejskiego systemu Banków Centralnych.
Zadania Narodowego Banku Polskiego:
- utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu pod warunkiem, że nie jest to sprzeczne z podstawowym celem NBP czyli ma przeciwdziałać inflacji
- kasowa obsługa budżetu państwa (urzędy i Izby Skarbowe mają rachunki w NBP)
- emisja pieniądza w ramach funkcji emisyjnej Prezes np. NBP ma uprawnienia do określania wzorów banknotów i monet, składa podpis wraz ze Skarbnikiem
- organizowanie rozliczeń pieniężnych
- prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
- działalność dewizowa w granicach przewidzianych ustawami w tym m.in. przepisami ustawy prawo dewizowe, w śród taki kompetencji są wydawane w ramach indywidualnych decyzji zezwolenia dewizowe, które dotyczą dowozu albo przywozu do kraju czy z kraju wartości dewizowych. Prawo dewizowe określa górną granicę środków wywożonych w postaci gotówkowej i na które potrzebne jest indywidualne zezwolenie przy równowartości przekraczającej 5tys. euro.
- regulowanie płynności banków poprzez ich refinansowanie – kredytowanie działalności innych banków czyli kredyt refinansowy, dotyczy sytuacji kiedy bank ma jakieś przejściowe problemy płatnicze może posiłkować się kredytem zaciągniętym w NBP
- przyjmuje od banków rezerwy obowiązkowe, część tych rezerw musi być odprowadzone na rachunek prowadzony w NBP i część z tych środków finansowych jest nieoprocentowanych
- podejmowanie działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego kierując się regułami przyjętymi w ustawie (ustawa o stabilności finansowej)
- prowadzenie statystyki pieniężnej i bankowej
- opracowanie planów i sprawozdań dotyczy to np. bilansu płatniczego, bilansu finansowego państwa, planu kredytowego/ planu kasowego, NBP opracowuje także informację o międzynarodowej pozycji inwestycyjnej naszego kraju, dodatkowo założenia polityki pieniężnej państwa i sprawozdania z ich wykonania. Założenia polityki pieniężnej państwa są przedkładane w tym samym terminie co rząd w zakresie ustawy budżetowej czyli do 30 września. Dokument założenia polityki pieniężnej państwa i sprawozdanie z wykonania sporządza i przedkłada Rada Polityki Pieniężnej. Sprawozdanie jest przedkładane w tym samym terminie co sprawozdanie z wykonania budżetu czyli 5 miesięcy po zakończeniu roku budżetowego czyli do 31 maja. Plan kredytowy odnosi się do możliwości uruchomienia bezgotówkowego pieniądza na rynku, czyli ustala się limity gdyż podstawowym celem jest przeciwdziałanie inflacji, a uruchamianie pieniądza bez pokrycia w postaci kredytów i pożyczek powoduje narastanie spirali inflacyjnej, czyli NBP wprowadza limity w planie kredytowym, które mają wyhamować nadpłynność banków. Plan kasowy daje informację o obiegu pieniądza gotówkowego przez kasy bankowe, z tego dokumentu wynika zapotrzebowanie na pieniądz gotówkowy. Zakresie sporządzani planu finansowego i innych dokumentów pływa na kształtowanie obiegu pieniądza gotówkowego czy bezgotówkowego oraz ułatwiają czuwanie nad prawidłową polityką finansową państwa i nad funkcjonowaniem systemu bankowego. Do emisji pieniądza gotówkowego występują dodatkowe przepisy które dotyczą np. wycofywania z obiegu pieniędzy które są np. zniszczone, albo podlegają urzędowo wymienia dlatego że wprowadzono nowe wzory banknotów i monet. Istnieją szczegółowe przepisy dotyczące wymiany pieniądza gotówkowego jeśli jest on uszkodzony. W przypadku banknotów które zostały sfałszowane i stwierdzone zostały przez odbierającego, przyjmującego taki banknot np. w sklepie, banku to podlegają one przepadkowi bez prawa do wymiany Banknoty uszkodzone podlegają wymianie ze 100% wartością jeżeli widoczne są oba numery seryjne, w przeciwnym wypadku dostaniemy 50% wartości, gdy np. mamy połowę banknotu.