Higieniczny tryb życia

Lebensweise die, -n tryb życia; gesunde / ungesunde Lebensweise zdrowy / niezdrowy tryb życia gesund leben żyć zdrowo

Gesundheit die zdrowie; die Gesundheit gefährden

zagrażać zdrowiu; der Gesundheit schaden szkodzić zdrowiu

gesundheitsschädlich szkodliwy dla zdrowia gesundheitsbewusst dbający o zdrowie schädlich für (Akk.) szkodliwy dla gut für (Akk.) dobry dla sich aus I ruhen odpoczywać Entspannung die, -en relaks, odprężenie sich entspannen relaksować się, rozluźniać się Stress der stres; Stress vermeiden unikać stresu; den Stress abbauen odreagowywać stres stressig ugs. stresujący pot. sich ernähren odżywiać się Ernährung die odżywianie; gesunde Ernährung zdrowe odżywianie

fit w formie; fit bleiben pozostawać w formie,

trzymać kondycję

sich bewegen ruszać się

Sport treiben uprawiać sport

Körperpflege die pielęgnacja ciała; richtige Körperpflege właściwa pielęgnacja ciała

pflegen pielęgnować

gepflegt zadbany

sauber » rein czysty

schmutzig brudny

Hygiene die higiena

hygienisch higieniczny

Kleidung die ubranie, ubiór

sich wettergemäß kleiden ubierać się stosownie

do pogody

vor |beugen zapobiegać; Krankheiten vor |beugen

zapobiegać chorobom

Vorbeugung die, -en zapobieganie; profilaktyka Impfung die, -en szczepionka, szczepienie; die Impfung gegen Grippe = Grippeimpfung die, -en

szczepionka przeciw grypie

sich gegen Grippe impfen lassen (kazać) zaszczepić się przeciwko grypie

Części ciała

Körper der, - ciało

Oberkörper der, - górna część ciała, tułów Körperteil das, -e część ciała

Kopf der, Köpfe głowa

Auge das, -n oko

Ohr das, -en ucho

Nase die, -n nos

Mund der, Münder usta

Hals der, Hälse szyja, gardło

Bauch der, Bäuche brzuch

Arm, der, -e ręka (razem z dłonią), ramię

Hand die, Hände dłoń

Finger der, - palec (u ręki)

Bein das, -e noga (razem ze stopą)

Fuß der, Füße stopa

Zeh der / Zehe die, -(e)n palec (u stopy)

Rücken der, - plecy

Hinterteil das, -e pośladki

Wange die, -n policzek

Stirn die, -en czoło

Schulter die, -n bark

Brust die, Brüste pierś

Ellenbogen der, Ellenbogen łokieć

Daumen der, - kciuk

Zeigefinger der, - palec wskazujący

Mittelfinger der, - palec środkowy

Ringfinger der, - palec serdeczy

der kleine Finger mały palec

Knie das, - kolano

Wade die, -n łydka

Ferse die, -n pięta

Knochen der, - kość

Wirbelsäule die, -n kręgosłup

Gelenk das, -e staw

Muskel der, -n mięsień

Ader die, -n żyła

Schlagader die, -n tętnica

Blut das krew

Organy

Herz das, -en serce

Lunge die, -n płuco

Magen der, - żołądek

Gehirn das, -e mózg

Mandel die, -n migdał, migdałek

Niere die, -n nerka

Blinddarm der wyrostek robaczkowy

Eierstock der, Eierstöcke jajnik

Gebärmutter die macica

Hoden der, - jądro

Schorzenia

Erkrankung die, -en, zachorowanie, schorzenie Krankheit die, -en choroba

Kranke der/die, -n chory / chora erkranken an (Dat.) zachorować na krank werden zachorować todkrank śmiertelnie chory leiden an (Dat.) cierpieć na sterben an (Dat.) umrzeć na Kinderkrankheit die, -en choroba dziecięca Allergie die, -n alergia, uczulenie allergisch gegen (Akk.) uczulony na Grippe die, -n grypa

Erkältung die, -en przeziębienie; sich (Dat.) eine Erkältung zu | ziehen nabawić się przeziębienia

sich erkälten przeziębić się

Bronchitis die, Bronchitiden zapalenie oskrzeli

Lungenentzündung die, -en zapalenie płuc

Ohrenentzündung die, -en zapalenie ucha

Halsentzündung die, -en zapalenie gardła

Angina die, Anginen angina

ein krankes Herz haben mieć chore serce

herzkrank sein być chorym na serce

Vergiftung die, -en zatrucie

Magenbeschwerden die (PI.) dolegliwości żołądkowe Bruch der, Brüche złamanie

sich (Dat.) das Bein / den Arm brechen złamać sobie nogę / rękę

Verrenkung die, -en zwichnięcie sich (Dat.) den Fuß verrenken zwichnąć sobie nogę die Verletzung die, -en uraz, zranienie; schwere Verletzungen erleiden doznać ciężkich obrażeń sich verletzen zranić się, skaleczyć się; sich am Kopf verletzen zranić sobie głowę verletzt ranny, skaleczony Wunde die, -n rana

Sonnenbrand der, Sonnenbrände poparzenie słoneczne

eine chronische / akute / ansteckende / psychiche Krankheit choroba przewlekła / nagła / zakaźna / psychiczna

Seekrankheit die, -en choroba morska Reisekrankheit die, -en choroba lokomocyjna Migräne die, -n migrena Windpocken die (PI.) ospa wietrzna Mumps der świnka Masern die odra Röteln die różyczka

Hitzeschlag der udar cieplny, udar słoneczny

Depression die, -en depresja

Heuschnupfen der katar sienny

Asthma das astma

Epilepsie die padaczka

Magengeschwür das, -e wrzód żołądka

Gelbsucht die żółtaczka

Tuberkulose die gruźlica

Zuckerkrankheit die cukrzyca

Rheuma das reumatyzm

Herzinfarkt der, -e zawał serca

Herzanfall der, Herzanfälle atak serca; einen

Herzanfall erleiden doznać ataku serca

Leukämie die białaczka

Tumor der, -en nowotwór

Krebs der rak; Krebs haben mieć raka

Aids, das aids

Gehirnerschütterung die wstrząśnienie mózgu Przyczyny chorób

Krankheitsursache die, -n przyczyna choroby sich ungesund ernähren niezdrowo się odżywiać vitaminarme / fettreiche Ernährung dieta uboga w witaminy / tłusta

Hygienemangel der, Hygienemängel brak higieny sich nicht wettergemäß kleiden ubierać się nieodpowiednio do pogody Alkoholmissbrauch der nadużywanie alkoholu Medikamentenmissbrauch der nadużywanie lekarstw

Unfall der, Unfälle wypadek

Krankheitserreger der, - czynnik chorobotwórczny

(np. bakterie, wirusy)

Virus das/der, Viren wirus

Bakterie die, -n bakteria

Ansteckung die, -en •= Infektion die, -en zakażenie, infekcja

sich mit Grippe an| stecken bei (Dat.) zarazić się grypą od

sich verbrennen an (Dat.) oparzyć się w Objawy chorób

Symptom das, -e symptom, objaw; ein Symptom für Lungenentzündung objaw zapalenia płuc; typische Symptome einer Krankheit typowe objawy choroby Anzeichen das, - oznaka; die Anzeichen für (Akk.)

oznaki (czegoś)

die ersten Anzeichen einer Krankheit pierwsze oznaki choroby

sich schlecht / nicht wohl fühlen czuć się źle / niedobrze

Mir ist übel / schlecht. Niedobrze mi.

Übelkeit die mdłości, nudności

schläfrig senny

müde = erschöpft zmęczony

schwach słaby

bewusstlos nieprzytomny; bewusstlos werden stracić przytomność

in Ohnmacht fallen = ohnmächtig werden zasłabnąć Husten der kaszel husten kaszleć Schnupfen der katar heiser zachrypnięty

Schmerz der, -en ból; leichte / starke Schmerzen

haben mieć lekkie / silne bóle

Halsschmerzen (PI.) ból gardła

Ich habe Halsschmerzen. « Der Hals tut mir weh. Boli mnie gardło.

Ohrenschmerzen (PI.) ból uszu

Ich habe Ohrenschmerzen. = Die Ohren tun mir weh. Bolą mnie uszy.

Ich habe Bauchschmerzen. « Der Bauch tut mir weh. Boli mnie brzuch.

Durchfall der biegunka

Fieber das gorączka; 40 Grad Fieber haben mieć

40 stopni gorączki

fiebern gorączkować

Schüttelfrost der dreszcze

Schwindel der zawroty gtowy

Mir ist schwind(e)lig. Kręci mi się w głowie.

(sich) erbrechen » sich übergeben wymiotować

bluten krwawić

Blutung die, -en krwawienie, krwotok schwellen puchnąć (an)geschwollen napuchnięty Schwellung die, -en opuchlizna Ausschlag der wysypka Rötung die, -en zaczerwienienie Schlaflosigkeit die bezsenność Müdigkeit die zmęczenie

Muskel- und Gelenkschmerzen bóle mięśni i stawów niesen kichać

Blutdruck der ciścienie krwi; einen hohen / niedrigen Blutdruck haben mieć wysokie / niskie ciśnienie

Lekarz

Arzt der, Ärzte lekarz; einen Arzt holen wezwać lekarza; zum Arzt gehen « einen Arzt besuchen iść

do lekarza

Ärztin die, -nen lekarka

Doktor der, Doktoren doktor, lekarz Frau / Herr Doktor pani doktor / panie doktorze (zwrot grzecznościowy)

Hausarzt der, Hausärzte lekarz rodzinny Facharzt der, Fachärzte <= Spezialist der, -en

specjalista

Kinderarzt der, Kinderärzte pediatra, lekarz dziecięcy

Augenarzt der, Augenärzte okulista

Zahnarzt der, Zahnärzte dentysta

Frauenarzt der, Frauenärzte «■ Gynäkologe der, -n

ginekolog

Krankenschwester die, -n pielęgniarka Allgemeinarzt der, Allgemeinärzte lekarz ogólny Internist der, -en internista Hautarzt der, Hautärzte «» Dermatologe der, -n dermatolog

Kardiologe der, -n kardiolog Chirurg der, -en chirurg

Hals-Nasen-Ohren-Arzt der, Hals-Nasen-Ohren-Ärzte m HNO-Arzt der, HNO-Ärzte laryngolog Urologe der, -n urolog Orthopäde der, -n ortopeda Psychiater der, - psychiatra Psychotherapeut der, -en psychoterapeuta Krankenpfleger der, - pielęgniarz Hebamme die, -n położna

Wizyta u lekarza

Arztbesuch der, -e wizyta u lekarza versichert ubezpieczony; privat versichert ubezpieczony prywatnie

Arztpraxis die, Arztpraxen gabinet lekarski;

przychodnia; praktyka lekarska

Sprechzimmer das, - gabinet

Sprechstunde die, -n godziny przyjęć; Samstags ist keine Sprechstunde. W soboty nie ma przyjęć.

Sprechstundenhilfe die, -n recepcjonistka

w przychodni; asystentka lekarza

Termin der, -e termin; wizyta (u lekarza); einen Termin beim Arzt aus | machen / vereinbaren

umawiać się na wizytę u lekarza; den Termin ab | sagen odwołać wizytę; den Termin auf Dienstag verschieben przesuwać wizytę na wtorek

Patient der, -n pacjent

Kranke der/die, -n chory / chora

fehlen brakować, dolegać; Was fehlt Ihnen? Co panu

dolega?

den Oberkörper frei machen rozbierać się do pasa

Untersuchung die, -en badanie

sich untersuchen lassen kazać się przebadać

untersuchen badać pacjenta

sich hin |legen położyć się

den Mund auf | machen otwierać usta

atmen oddychać

ein | atmen wdychać; nabrać powietrza aus | atmen wydychać; wypuścić powietrze Körpertemperatur die, -en temperatura (ciepłota ciała); die Körpertemperatur / Fieber messen mierzyć temperaturę

Rezept das, -e recepta; ein Rezept aus | schreiben für (Akk.) wypisywać receptę na Medikamente / Arzneimittel verschreiben

przepisywać leki

verordnen zalecić; 3 Tage Bettruhe verordnen zalecić leżenie w łóżku przez 3 dni

jmdn. krank| schreiben wypisać komuś zwolnienie lekarskie; Ich bin krankgeschrieben. Mam zwolnienie

lekarskie./Jestem na zwolnieniu.

gesund zdrowy; gesund werden wyzdrowieć

ab|horchen osłuchiwać

den Blutdruck messen mierzyć ciśnienie krwi

das Blut / den Urin untersuchen lassen oddać

do badania / (kazać) zbadać krew / mocz

ein Blutbild machen lassen (kazać) zrobić badanie

krwi

Blutuntersuchung die, -en badanie krwi Ergebnis das, -se wynik; das Ergebnis der Blutuntersuchung wynik badania krwi Ultraschalluntersuchung die, -en ultrasonografia, badanie USG

EKG das, -s<=Elektrokardiogramm das, -e EKG eine Röntgenaufnahme / ein Röntgenbild / EKG machen lassen (kazać) robić zdjęcie rentgenowskie / EKG

die Lunge röntgen lassen (kazać) prześwietlać płuca Diagnose die, -n diagnoza; eine Diagnose stellen

postawić diagnozę

ins Krankenhaus überweisen skierować do szpitala ärztliche Bescheinigung «■ Attest das, -e

zaświadczenie lekarskie

jmdm. ein Attest aus | stellen wystawić komuś zaświadczenie lekarskie genesen wyzdrowieć

Wizyta u stomatologa

Zahnarzt der, Zahnärzte stomatolog, dentysta Ich habe Zahnschmerzen. = Der Zahn tut mir weh. Boli mnie ząb.

so weit wie möglich den Mund öffnen / auf | machen jak najszerzej otworzyć usta den Mund schließen / zu | machen zamknąć usta gründlich aus|spülen dokładnie wypłukać Betäubung die znieczulenie; eine Betäubung machen » betäuben znieczulać

Loch das, Löcher dziura; ein Loch im Zahn haben

mieć dziurę w zębie

einen Zahn ziehen wyrywać ząb

den Zahnstein entfernen usuwać kamień nazębny

einen Zahn füllen zaplombować ząb

die Zähne bleichen wybielać zęby

Karies die próchnica

fest zu| beißen mocno przygryźć

Zahnbehandlung die, -en leczenie zęba / zębów

Zahnfleisch das dziąsło, dziąsła

Leczenie

behandeln leczyć

Behandlung die, -en leczenie

heilen wyleczyć

Heilung die, -en wyleczenie

Spritze die, -n zastrzyk; einem Patienten eine

Spritze geben / machen dać / zrobić pacjentowi

zastrzyk

Mittel das, - środek; ein Mittel gegen Schmerzen « Schmerzmittel das, - środek przeciwbólowy Medikament das, -e — Arznei die, -en lekarstwo; Medikamente nüchtern / regelmäßig / dreimal täglich ein|nehmen zażywać lekarstwa na czczo/ regularnie/ trzy razy dziennie

nach / vor dem Essen po jedzeniu / przed jedzeniem Tablette die, -n tabletka; je eine halbe Tablette morgens / abends zażywać po pół tabletki rano / wieczorem

Schmerztablette die, -n tabletka przeciwbólowa Sirup der, -s syrop

Hustensirup der syrop przeciw kaszlowi

Tropfen der, - kropla

Nasentropfen die (PI.) krople do nosa

Salbe die, -n maść

Pflaster das, - plaster

Verband der, Verbände opatrunek

Gipsverband der, Gipsverbände gips, opatrunek

gipsowy

in Behandlung bei Doktor Schmidt sein być

leczonym przez doktora Schmidta Verhütungsmittel das, - środek antykoncepcyjny Pille die, -n pigułka (antykoncepcyjna) schlucken łykać

lutschen ssać auftragen nanosić ein | reiben wcierać

Leczenie szpitalne

Krankenhaus das, Krankenhäuser szpital;

ins Krankenhaus bringen zawieść do szpitala

Krankenwagen der, - - Rettungswagen der, - karetka

pogotowia; einen Krankenwagen rufen wezwać

karetkę pogotowia

Klinik die, -en klinika

Privatklinik die, -en prywatna klinika

Operation die, -en operacja; sich einer Operation

unterziehen poddawać się operacji

operieren operować

sich am Knie operieren lassen poddać się operacji kolana Eingriff der, -e zabieg; ein chirurgischer Eingriff zabieg chirurgiczny

eine Wunde verbinden opatrzyć ranę

sich erholen wydobrzeć, dochodzić do siebie; sich gut von der Operation erholen wydobrzeć po operacji

ein I liefern dowieźć, dostarczyć; den Kranken ins Krankenhaus ein | liefern zawieść chorego do szpitala

Station die, -en oddział; die internistische /

chirurgische Station oddział wewnętrzny (chorób

wewnętrzych) / oddział chirurgiczny

Chirurgie die, -n chirurgia; auf der Chirurgie liegen leżeć na chirurgii / oddziale chirurgicznym

Intensivstation die, -en oddział intensywnej terapii

Notaufnahme die, -n izba przyjęć, ostry dyżur

Notarzt der, Notärzte lekarz pogotowia ratunkowego

Niepełnosprawni

Behinderte der/die, -n niepełnosprawny/ niepełnosprawna

behindert niepełnosprawny; psychisch - geistig behindert niepełnosprawny umysłowo; körperlich behindert niepełnosprawny fizycznie gehbehindert niepełnosprawny ruchowo (pod względem chodzenia)

Behinderung die, -en niepełnosprawność, upośledzenie

von Geburt an od urodzenia

lernbehindert z trudnościami w nauce

gelähmt sparaliżowany

hörgeschädigt z wadą słuchu

schwerhörig niedosłyszący

taub głuchy

blind niewidomy

sehbehindert słabowidzący

stumm niemy

sprachbehindert niepełnosprawny pod względem mowy

taubstumm głuchoniemy

behindertengerecht przystosowany do potrzeb

niepełnosprawnych

Integration die integracja

unter einer Körperbehinderung leiden cierpieć

na niepełnosprawność fizyczną

auf einem Ohr taub gfuchy na jedno ucho blind auf dem rechten / linken Auge niewidomy na prawe / lewe oko

Rollstuhl der, Rollstühle wózek inwalidzki; im Rollstuhl fahren jeździć na wózku inwalidzkim; an den Rollstuhl / ans Bett gefesselt sein być

przykutym do wózka inwalidzkiego / łóżka Gebäude behindertengerecht bauen / um | bauen

budować/dostosowywać budynki do potrzeb osób niepełnosprawnych

eine Schule für Behinderte szkoła dla niepełnosprawnych Förderschule die, -n szkoła specjalna

Uzależnienia

Sucht die, Süchte uzależnienie, nałóg; an einer Sucht leiden cierpieć na nałóg; eine Sucht bekämpfen zwalczyć uzależnienie / nałóg süchtig nach (Dat.) uzależniony od s üchtig werden nach (Dat.) uzależniać się od alkoholsüchtig uzależniony od alkoholu drogensüchtig uzależniony od narkotyków zigarettensüchtig uzależniony od papierosów computersüchtig uzależniony od komputera fernsehsüchtig uzależniony od telewizji kaufsüchtig uzależniony od zakupów spielsüchtig uzależniony od hazardu Suchtmittel das, - środek uzależniający, narkotyk; zu Suchtmitteln greifen sięgać po środki uzależniające Abhängigkeit die, -en uzależnienie Entziehungskur die, -en kuracja odwykowa; eine Entziehungskur machen przejść kurację odwykową sich (Dat.) etw. ab | gewöhnen odzwyczajać się od czegoś

Entzug der, Entzüge odwyk, kuracja odwykowa; auf Entzug sein ugs. być na odwyku pot. Suchttelefon das, -e telefon zaufania dla osób uzależnionych

Beratungsstelle die, -n poradnia Selbsthilfegruppe die, -n grupa wsparcia; einer Selbsthilfegruppe an| gehören być członkiem grupy wsparcia

Alkoholsucht die nałóg alkoholowy Alkoholismus der alkoholizm alkoholabhängig / alkoholsüchtig uzależniony od alkoholu

Alkoholiker der, - alkoholik

Alkoholkranke der/die, -n chory / chora na chorobę alkoholową

Alkohol trinken pić alkohol betrunken pijany nüchtern trzeźwy

Alkoholmissbrauch der nadużywanie alkoholu Anonyme Alkoholiker die (PI.) (AA die) anonimowi alkoholicy, AA

Zigarettensucht die uzależnienie od papierosów Zigarette die, -n papieros; eine Schachtel Zigaretten

paczka papierosów

rauchen palić

Raucher der, - palacz

Nichtraucher der, - niepalący

mit dem Rauchen auf | hören rzucać palenie

sich (Dat.) das Rauchen ab | gewöhnen odzwyczajać

się od palenia

Nikotin das nikotyna

Nikotinsucht die uzależnienie od nikotyny nikotinsüchtig <=* nikotinabhängig uzależniony od nikotyny

Kettenraucher der, -» der starke Raucher palacz nałogowy

Gelegenheitsraucher der, - osoba, która pali okazyjnie

Drogenabhängigkeit die » Drogensucht die

narkomania

Rauschmittel das, -«» Rauschgift das, -e środek odurzający; narkotyk Droge die, -n narkotyk

Drogenabhängige der/die, -n » Drogensüchtige

der/die, -n narkoman / narkomanka

Drogen nehmen zażywać narkotyki

weiche / harte Drogen miękkie / twarde narkotyki

Einstiegsdroge die, -n miękki narkotyk, który poprzez regularne przyjmowanie może doprowadzić do uzależnienia

Heroin das heroina

Kokain das kokaina

Marihuana das marihuana

Dosis die, Dosen dawka; działka

Überdosis die, Überdosen zbyt duża dawka;

przedawkowanie

Rauschgifthandel der, - handel narkotykami mit Rauschgift handeln handlować środkami odurzającymi

Drogendealer der, - •» Rauschgifthändler der, - dealer narkotykowy, sprzedawca narkotyków Streetworker der, - streetworker (pracownik socjalny, który pomaga i doradza nieletnim zagrożonym uzależnieniem i uzależnionym od narkotyków oraz młodocianym przestępcom w ich naturalnym otoczeniu)

System ochrony zdrowia

Gesundheitswesen das system opieki zdrowotnej; służba zdrowia

Gesundheitsschutz der ochrona zdrowia Gesundheitsministerium das, Gesundheitsministerien ministerstwo zdrowia Gesundheitsreform die, -en reforma opieki zdrowotnej Leistung die, -en świadczenie

die medizinische Versorgung opieka medyczna; über medizinische Versorgung verfügen dysponować opieką medyczną

Gesundheitsversorgung die opieka zdrowotna Nationalgesundheitsfond der, -s Narodowy Fundusz Zdrowia, NFZ (w Polsce) Krankenkasse die, -n kasa chorych

die Höhe der Krankenkassenbeiträge wysokość stawek odprowadzanych do kasy chorych bestimmte Mindestleistungen an | bieten oferować określone usługi gwarantowane Krankenversicherung die, -en ubezpieczenie zdrowotne; ubezpieczalnia; eine private / gesetzliche Krankenversicherung prywatne / ustawowe ubezpieczenie zdrowotne; eine Krankenversicherung ab I schließen zawrzeć ubezpieczenie na wypadek choroby

Krankenversicherungspflicht die obowiązek ubezpieczenia na wypadek choroby sich versichern ubezpieczyć się versichert ubezpieczony; privat versichert ubezpieczony prywatnie Versichertenkarte die, -n legitymacja ubezpieczeniowa

Krankenhauskosten tragen / übernehmen ponosić / przejmować koszty leczenia szpitalnego z ubezpieczenia