Sposoby rozmazania roślin

Wegetatywnie-forma rozmnażania bezpłciowego występująca u roślin, polega na tworzeniu całego organizmu z części rośliny;

Generatywnie-- rozmnażanie za pomocą haploidalnych komórek rozrodczych (gamet) - męskiej i żeńskiej, powstających zazwyczaj w wyspecjalizowanych organach generatywnych. Po połączeniu się dwóch komórek rozrodczych powstaje diploidalna zygota, z której rozwija się diploidalny zarodek, a następnie nowy organizm.

Budowa kwiatu

-zalążnia-pylnik-płatek korony-działka kielicha-dno kwiatowe-pręciki-słupki z zalązkami

Żeńskim organem kwiatu jest słupkowie składające się z : znamię, pyłek, łagiewka pyłkowa, synergidy, kom jajowa, wtorne jądro woreczka, kom antypody.

Przykłady rośłin samo i obcopylnych

Samopylne

-pszenica-jeczmien-owies-proso-łubin-soja-fasola

Obocpylne

r.rozdzielnoplciowe dwupienne:

-konopie-wierzba-topola-chmiel-rokitnik

r.obuplciowe jednopienne:

-kukurydza-orzech włoski-ogorek-kawon-melon

r.obuplciowe: -zyto-marchew-slonecznik-malina-jabłon-grusza

r.fakultatywne obcopylne:

-łubin żo łty-bobik-rzepak-mak lekarski-rzepik

Rodzaje krzyzówek

Ze względu na sposób ulozenia partnerow:

Zwrotna- pozwala sprawdzić czy wsyt dziedziczneie cytop;lazmatyczne

Wsteczna- pozwala na zwiększenie udział y genow jadrowych jednej z form rodzicielskich do 75%

Wsteczna wielokrotna- wykonuje się gdy w istniejącej już cennej odmiany rolniczej zamierza się przenieść pojedynczy gen warykujacy jedna ceche

Zbieżna- stosuja się ja gdy w jednym mieszancu chcemy zapewnić zrownowazony udZial genow poszczególnych partnerow

Krzyżowanie wielokierunkowe-ta sama forma mateczna ale rozne formy ojcowskie

Według pokrewieństwa

Wewnątrzgatunkowe-formy rodzicielksie naleza do jednego gatunku

Miedzygatunkowa- formy rodzicielksie naleza do roznych gat

Miedzy rodzajowa- formy rodziecielskie naleza do roznych rodzajów

Budowa i funkcje gametofitu męskiego i zenskiego

Gametofit meski-pyłęk

budowa męskiego:komórka wegetatywna, komórka generatywna, która każda daje dwie komórki plemnikowe.

Gametofit żeński- woreczek zalazkowy

budowa żeńskiego:antypody, jądro centralne, aparat jajjajowa, synergidy)owy(komórka

Funckje ich: komórka centralna+ komorka plemnikowa => bielmo

funkcje komorka jajowa+komorka plemnikowa=>zygota=>zarodek

Męski: męskiego jeszcze funkcja jest taka że wytwarza lagiewkę pyłkową

Etapy krzyżowania

-wybor odpowiednich roślin i ich przygotowanie do krzyżowania

- kastracja i izolacja wybranych kwiatow

- kontrolowane zapylenie

-izolacja zapylonych kwiatow

-dokumentacja przeprowadzonych krzyżówek

-zbior nasion mieszańcowych

Krzyzowanie somatyczne fuzji protoplastów

Fuzja protoplastów może nastepowac :

Samoczynnie-mala czestotliwosc zjawiska

W sposób idnukowany- chemicznie, fizycznie-pod wpływem pola elektrycznego

Zasady i etepay wybory pojedynkow

Zasady:

-zgodnosc fenotypu pojedynka z wytyzonym kierunkiem hodowli

- odpowiednio duza liczebmosc pojedynkow uwzgledniajaca: sposób rozmanzania gatunku, wspolczynnik rozmanzania gat, sposób dziedziczenia cechy, intensywność prowadzonej selekcji, planowana do uzyskania ilość nasion materialu hodowcy

ETAPY:

-typowanie pojedynkow w warunkach polowych i zgromadzenie wstępnej informacji o inetersujacych hodowcę cechach- wyswie mat hodowlanych w szwrokiej rozstawie

-wieloetapowy wybor pojedynkow w roznych fazach rozwoju roślin

-kwaliofikacja najlepszych pojedynkow do analizy laboratoryjnej

Analiza laboratoryjna pojedynkow

-opis zespołu cech reprezentatywnych dla reakizowanego kierunku hodowli

-analiza wynkow dla poszczególnych cech wg idwywidulanie dobranych przez hodowcę kryteriów i typowanie najlepszxych pojdynkow

-ostateczny wybor pojedynkow do dalsxcyh rozmnozen na podstawie konfrontacji wynikow uzyskanych dla wszystkich cech

Metody seleckji dla roślin samo i obcopylnych

Metoda czystych linii- jako metoda selekcji indywidualnej dla roslon samopłodnych

Metoda ramszow- jako pzyklad metody selekcji indywidualnej dla roślin samopłodnych

Metoda rezerw- metoda polowek – metoda z zastosowaniem izolacji czasowej

Oznaczenia OWT,WGO i COBORU

OWT-badanie odrebnosci, wyrowanania i trwalosci

WGO-badanie i ocena wartości gospodarczej odmian dla wazniejszch gospodarczo roślin

COBORU- Centraly OSrodek Badania Odmian Roslin Uprawnych

Definicje

Heterostylia-roznoslupkowosc-taka budowa kwiatów, która uniemożliwia ich samozapylenie się, mimo że są to kwiaty obupłciowe

Samoniezgodnosc- występowanie genetytcznie uwarunkowanych mechanizmow uniemożliwiających polaczenie się funkcjolanych gamet męskich i zenskich wytworzonych przez obuplciowa rosline

Przedprątność- zjawisko występujące w kwiatach obupłciowych u niektórych gatunków roślin. Polega na wcześniejszym dojrzewaniu pręcików, niż słupków. Jest to jeden z mechanizmów zapobiegających niekorzystnemu dla rośliny samozapyleniu

Przedsłupnosc- zjawisko występujące w kwiatach obupłciowych u niektórych gatunków roślin. Polega na wcześniejszym dojrzewaniu słupków niż pręcików. Jest to jeden z mechanizmów zapobiegających niekorzystnemu dla rośliny samozapyleniu

Rosliny jednopienne- to takie rosliny u kotrych wyst obydwa rodzaje kwiato męskich i zenskich

Rosliny dwupienne-to rosliny na których kwiaty meskie i zenskie wyst na oddzielnych osobnikach

Pojedynek- roslina wybrana przez hodowcę z przeznaczeniem do dalszego rozmnożenia

Rod- potomstwo pojedynka rosliny obcopylnej powstale w wynku swobodnego zapylenia

Klon- potomstwo pojedynka rosliny samo lub obcopylnej powstale w wyniku rozmnożenia wegetatywnego

Krzyzowanie-efekty genetyczne i technika

Efekty: rekombinacja, rozbicie nieporzadanych stęzen,wywolanie zjawiska heterozji,zachowanie linii rodzicielskich przy reprodukcji nasion od mian mieszańcowych,ocena zdolności kombinacyjnej linii rodzicielskiej, analiza genetyczna,

Rodzaje materialu hodowlanego:

Wyjściowy, mateczny, hodowcy

Zapylenie i zapłodnienie

Zapylenie, proces obejmujący przeniesienie pyłku z pręcika bezpośrednio do okienka zalążka (u roślin nagozalążkowych) lub na znamię słupka (u roślin okrytozalążkowych) oraz rozwój pyłku. Zapylenie pyłkiem pochodzącym z innej rośliny nazywa się zapyleniem krzyżowym (obcopylność), zapylenie pyłkiem tej samej rośliny - samozapyleniem. Pyłek może być przenoszony przez wiatr (wiatropylność), zwierzęta (zoogamia), przede wszystkim owady (owadopylność), ale także np. przez ptaki (ornitogamia) oraz wodę (wodopylność, czyli hydrogamia).

Zapłodnienie, połączenie się gamety żeńskiej i męskiej (czyli komórek rozrodczych) w jedną komórkę, tzw. zygotę, dającą początek nowemu organizmowi.

Przystosowania roślin do sposobu zapylenia i zapłodnienia

Mechanizmy ułatwiające samozapylenie: kleistogamia (zapylenie w zamkniętym kwiecie, np.u owsa,grochu) ; pochewka pręcikowa (np. ziemniak)

Mechanizmy utrudniające (lecz nie wykluczające) samozapylenie – oparte na zróżnicowaniu morfologicznym : rozdzielnopłciowość jednopienna (kukurydza,leszczyna), dichogamia (niejednoczesne dojrzewanie pręcików – przedprątność i słupków – przedsłupność) ; heterostylia (różnosłupkowość); zróżnicowanie w budowie kwiatów

.Mechanizmy wykluczające samozapłodnienie, oparte na zróżnicowaniu genetycznym: rozdzielnopłciowość dwupienna (wierzba, chmiel,konopie); samoniezgodność (homomorficzna, heteromorficzna);