EPOKA ŻELAZA, KACZANOWSKI
4.10
Ep. Żelaza: Okres przedrzymski, wpływów rzymskich, częściowo wędrówek
-2 poł. I tys p.n.e. – p.n.e./n.e. – okr. przedrzym, mówi się też o okr. lateńskim
Okr. Lateński – (Początek -1poł. V w. (lata 80’) p.n.e) nazwa pochodzi od znaleziska w Laten – okres rozwoju kultury lateńskiej (celtów)
Okr. Przedrzymski – (początek- brak wyraźnej granic ze schył. Ep. Brąz. – w ciągu V w. p.n.e. (400r.) nazwa dla pozostałych kultur (poza kr. Celtyckim) rozwijających się w tym samym czasie
-p.n.e./n.e. – 375r. n.e. - Okres rzymski/ wpływów rzymskich –przemiany kult. Pod wpływem kult. Rzymskiej – przemiany powierzchowne
375, 376 – rozbicie państwa ostromańskiego (?) na stepach nadczarnomorskich przez Hunów, od tego czasu hunowie – znaczący w europie.
Inwazja Hunów spowodowala, że rozpoczął się okres wędrówek ludów.
-375 - ? (koniec okr. =początek panowania Awarów)– okres wędrówek ludow- brak etnicznych zmian w Europie(po 375), a co za tym idzie w Polsce rok 375 jest sztuczną granicą, później zmiany następują, ale nie są one gwałtowne.
Ok 450r. – kończy się cykl rozwojowy kultur (niektóre rozwijały się ponad 600lat) i to stanowi granicę na naszym terenie
375-450 wczesny okres wędrówek ludow – ściśle związany rozwojowo z okresem rzymskim.
Pocz.6 w. – nowy cykl kulturowy w Polsce, który zapoczątkuje rozwój kultur wczesnośredniowiecznych - plemiennych
(Dokładność datowania niektórych artefaktów z dokład. Do 25 lat, a wszystkie max do 75 lat. Najdokładniej datowane są z okr. Rzymsk.
Datowane są metodą histor., sprawdzane przez inne metody datowania np. radiowęglowych[c14],denrochron.,etc. …
W ep. Żelaza występuje duża ilość zespołów zwartych o różnorodnym materiale i dużej czułości, zwłaszcza zespoły grobowe.
Nasycenie inwentarza zespołów grobowych zależy od zwyczajów obrzędów pogrzebowych, status majątkowy społeczny, oraz 3 nieuchwytny dla nas, a nakazujący wkładanie takich, a nie innych materiałów do grobów.
Zróżnicowanie inwentarzy grob. sugeruje duże różnice społeczne w tamtym czasie)
Okres przedrzymski – ogólny podział kontynentu
Rzym i Barbaricum(tereny poza „światem rzymskim”)
Istnieje jednak duża różnica między celtami, a innymi kulturami w eu. Środk. I Pn. (podział w okr. Przed rzym. Na Rzym, Celtów i Barbaricum – Eu. Śr. I Pn.)
(Na podstawie źródeł pisanych odtworzenie mapy etnograficznej Europy dla ep. żel. Jest bardzo ciężkie.
Od IIw. N.e. pojawiają się rodzime (nie-antyczne, rzymskie) teksty zapisane pismem runicznym.
Najwięcej danych pisanych o rożnych ludach europejskich występuje w I i II w. N.e. Artefakty z tego okresu próbuje się przypisywać opisanym ludom.
Teksty pisane dają informacje na temat kultów i obrzędów świata barbarzyńskiego. Dzięki temu niektóre zespoły można traktować jako zwarte.
Na podst. Archeo można uzupełnić wiedzę na temat wpływów barbaricum na rzym, oraz o występowaniu i przebiegu niektórych konfliktów wewnątrz świata barbarzyńskiego)
Korneliusz Tacyt „Germanie” POCZYTAJ, mówi Pan KACZANOWSKI (2 WYDANIE - Z KOMENTARZEM!)