Wykład 3
Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne w prawie bilansowym i podatkowym
Rachunkowa i podatkowa klasyfikacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
Aktywa to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
„Kontrolowane” oznacza będące własnością, współwłasnością lub prawo do nich wynika z zawartej umowy leasingowej.
Zgodnie z Ustawą o rachunkowości środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne pozostające w leasingu zalicza się do aktywów trwałych korzystającego (u finansującego zaliczając je do aktywów finansowych), jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z 7 następujących warunków:
przenosi własność jej przedmiotu na leasingobiorcę po zakończeniu okresu, na który została zawarta,
zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez leasingobiorcę, po zakończeniu okresu umowy, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia wykupu,
okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na leasingobiorcę;
suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą leasingobiorca zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz leasingodawcy za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;
zawiera przyrzeczenie leasingodawcy do zawarcia z leasingobiorcą kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie,
przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, pod warunkiem, że wszelkie koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa leasingobiorca,
przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb z niego korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez leasingobiorcę, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.
W pozostałych przypadkach jednostka ma do czynienie z leasingiem bilansowo operacyjnym. Warunki prawa podatkowego mają tu drugorzędne znaczenie.
Aktywa trwałe to te aktywa jednostki, które nie są zaliczane do aktywów obrotowych, to znaczy nie są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy.
Aktywa trwałe w jednostce pełnią funkcję solidnej bazy dla prowadzonej działalności: utrzymywane są z myślą o długotrwałym ich wykorzystywaniu, nie zużywają się szybko, przez dłuższy czas mają podobną wartość, którą powoli tracą w wyniku ich użytkowania najczęściej w procesie działalności podstawowej.
Zaliczamy do nich:
wartości niematerialne i prawne,
rzeczowe aktywa trwałe,
należności długoterminowe,
inwestycje długoterminowe,
długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Wartości niematerialne i prawne: ujęcie bilansowe i podatkowe:
Wartości niematerialne i prawne stanowią nabyte przez przedsiębiorstwo prawa majątkowe, zaliczane do aktywów trwałych, w celu ich gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 12 miesięcy, przeznaczone do wykorzystania na potrzeby jednostki:
autorskie prawa majątkowe i pokrewne, prawa do projektów, wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów zdobniczych,
licencje i koncesje,
know – how,
a także:
koszty zakończonych prac rozwojowych,
wartość firmy1.
Bilansowy podział wartości niematerialnych i prawnych przedstawia się następująco:
koszty zakończonych prac rozwojowych,
wartość firmy,
inne wartości niematerialne i prawne,
zaliczki na wartości niematerialne i prawne.
W rozumieniu przepisów ustaw podatkowych wartościami niematerialnymi i prawnymi są też:
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego,
spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
prawo wieczystego użytkowania gruntu.
Koszty zakończonych prac rozwojowych:
Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, mogą być aktywowane jako wartości niematerialne i prawne, jeżeli:
produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone;
techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii;
koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
Według Ustawy o rachunkowości okres dokonywania odpisów kosztów prac rozwojowych nie może przekraczać 5 lat, nie powinien być jednak krótszy niż 1 rok, tak by spełniały one definicje aktywów trwałych.
Jeśli poniesione na rozwój koszty nie spełniają kryteriów wymienionych powyżej, to traktuje się je jako koszty okresu, w którym je poniesiono. W sytuacji gdy nie ma możliwości oddzielić prac badawczych od rozwojowych, wszystkie traktuje się jak prace badawcze.
W trakcie trwania prac rozwojowych ich koszty gromadzone są w zespole 6 kont: rozliczenia międzyokresowe i po zakończeniu przenoszone na konto wartości niematerialnych i prawnych.
Wartość firmy:
Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.
Od wartości firmy jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych w okresie nie dłuższym niż 5 lat. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki może wydłużyć ten okres do lat 20. Wydłużenie okresu amortyzacji należy podać w informacji dodatkowej wraz z jego uzasadnieniem. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową i zalicza się je do pozostałych kosztów operacyjnych.
Nadwyżkę wartości godziwej aktywów netto spółki przejętej nad ceną przejęcia, czyli ujemną wartość firmy, do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, jednostka zalicza do rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów.
Inne wartości niematerialne i prawne:
Do innych wartości niematerialnych i prawnych zaliczymy m. in. autorskie prawa majątkowe (prawo do rozporządzania lub korzystania z utworu, licencje, koncesje, dzieła o twórczym charakterze), prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych.
Do wartości niematerialnych i prawnych nie zaliczamy2 kosztów poniesionych przy organizacji lub rozszerzeniu spółki akcyjnej. Obecnie koszty te odnoszone są bezpośrednio na wynik finansowy, chyba, że podczas sprzedaży akcji powstanie aggio. Koszty organizacji pomniejszają wówczas aggio odnoszone na kapitał zapasowy.
Zaliczki na wartości niematerialne i prawne:
W tej pozycji wykazuje się kwoty zadatków/ przedpłat na poczet zamówień złożonych u kontrahentów na zakup wartości niematerialnych i prawnych pomniejszonych o odliczony VAT naliczony z faktury zaliczkowej
W bilansie uproszczonym (tylko cyfry rzymskie i litery) nie będzie widać dokładnie struktury wartości niematerialnych i prawnych a jedynie ogólną ich wartość.
Rzeczowe aktywa trwałe: ujęcie bilansowe i podatkowe:
Na rzeczowe aktywa trwałe przedsiębiorstwa składają się:
środki trwałe,
środki trwałe w budowie,
zaliczki na środki trwałe.
Środki trwałe:
Do środków trwałych zalicza się składniki majątku, jeżeli spełniają następujące warunki:
1) według przepisów Ustawy o rachunkowości:
spełniają definicję aktywów, czyli są kontrolowane przez jednostkę,
przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności przekracza rok,
są kompletne,
są zdatne do użytku,
są przeznaczone na potrzeby jednostki,
2) według przepisów ustaw podatkowych:
stanowią własność lub współwłasność podatnika,
zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie,
są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
przewidywany okres ich używania przekracza rok,
są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Do środków trwałych – zgodnie z przepisami Ustawy o rachunkowości – zalicza się:
nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu3, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
ulepszenia w obcych środkach trwałych,
inwentarz żywy (patrz niżej).
Do środków trwałych należy zaliczyć również zwierzęta hodowlane, nieprzeznaczone do sprzedaży, n. p.: konie, trzodę chlewną, bydło, owce4.
W zapasach należy ująć:
pozostałe zwierzęta: młode w chowie, zwierzęta w tuczu,
roje pszczół,
drób,
zwierzęta domowe,
zwierzęta futerkowe,
zwierzęta będące przedmiotem obrotu handlowego.
Środki trwałe służą realizacji prowadzonej przez jednostkę działalności i w procesie tym się zużywają. W przeciwieństwie do n. p. materiałów nie zużywają się jednorazowo, ale w ciągu całego okresu ich użytkowania.
W rozumieniu przepisów ustaw podatkowych środkami trwałymi są też:
inwestycje w nieruchomości,
obiekty oddane przez finansującego w leasing podatkowo operacyjny.
Nie są nimi natomiast wymienione wyżej prawa dotyczące lokali, klasyfikowane podatkowo jako wartości niematerialne i prawne oraz inwentarz żywy, który uznaje się bieżąco za koszty.
Podział środków trwałych w bilansie jednostki jest następujący:
grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu),
budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
urządzenia techniczne i maszyny,
środki transportu,
inne środki trwałe.
Zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych5 (KŚT) będącą klasyfikacją urzędową, środki trwałe dzieli się na 10 grup:
0 – grunty,
1 – budynki i lokale,
2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
3 – kotły i maszyny energetyczne,
4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
6 – urządzenia techniczne,
7 – środki transportu,
8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie,
9 – inwentarz żywy.
Ulepszenia w obcych środkach trwałych klasyfikowane są w odpowiednich grupach (od 0 do 9), w zależności od środka trwałego, którego dotyczą.
Środki trwałe w budowie:
Środki trwałe w budowie są to przyszłe środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Pozycja to zawiera wszystkie koszty poniesione na nabycie/ wytworzenie środka trwałego w okresie jego budowy.
Środkami trwałymi w budowie są również własne inwestycje w nieruchomości do czasu ich przeniesienia na konto „Inwestycje długoterminowe”.
Zaliczki na środki trwałe:
Zaliczki na środki trwałe w budowie stanowią kwoty wypłacone kontrahentom, dostawcom środków trwałych, na ich zakup po rozliczeniu podatku VAT naliczonego z tych faktur.
Środki trwałe/ wartości niematerialne i prawne należy ewidencjonować w momencie przyjęcia ich do używania w wartości początkowej. Za wartość początkową przyjmuje się:
cenę nabycia, czyli cenę zakupu podwyższoną o dodatkowe koszty związane z nabyciem środka trwałego i przyjęciem go do użytkowania,
koszt wytworzenia, czyli pełny wkład w ich wytworzenie we własnym zakresie,
wartość rynkową, jeśli jednostka otrzymała środek trwały lub wartość niematerialną i prawną w darowiźnie lub w formie aportu,
wartość brutto wynikającą z ksiąg – w przypadku przekształcenia jednostki w inną.
Wartość początkową środków trwałych6 i wartości niematerialnych i prawnych zmniejszają na dzień bilansowy7:
odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości na skutek używania lub upływu czasu,
odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Nieruchomości – środki trwałe a inwestycje:
Klasyfikacja posiadanych przez jednostkę nieruchomości do środków trwałych lub inwestycji może w praktyce nastręczać trudności. Problem ten rozwiązuje się po przestudiowaniu Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, a konkretnie MSR 40.
MSR nr 40 wymienia następujące przykłady nieruchomości o charakterze inwestycji (lokaty). Są to m. in.:
grunt utrzymywany w posiadaniu ze względu na długoterminowy wzrost jego wartości,
grunt, którego przyszłe użytkowanie pozostaje aktualnie nieokreślone,
budynek, którego jednostka gospodarcza jest właścicielem (lub nabyty przez jednostkę gospodarczą w ramach leasingu finansowego) oddany przez jednostkę w leasing operacyjny na podstawie jednej lub większej liczby umów,
budynek, który obecnie nie jest wykorzystywany, a który został przeznaczony do oddania przez jednostkę w leasing operacyjny na podstawie jednej lub większej liczby umów.
Nieruchomościami, które nie są inwestycjami, są według MSR 40:
nieruchomości wykorzystywane przez właściciela,
nieruchomości przeznaczone na sprzedaż w ramach zwykłej działalności jednostki lub nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowywania z przeznaczeniem na sprzedaż,
nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowywania, nad którymi prace prowadzone są na zlecenie osób trzecich,
nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowywania, które mają być w przyszłości traktowane jak nieruchomości inwestycyjne.
Wartość początkowa:
Środki trwałe/ wartości niematerialne i prawne należy ewidencjonować w momencie przyjęcia ich do używania w wartości początkowej. Za wartość początkową przyjmuje się:
cenę nabycia, czyli cenę zakupu podwyższoną o dodatkowe koszty związane z nabyciem środka trwałego i przyjęciem go do użytkowania,
koszt wytworzenia, czyli pełny wkład w ich wytworzenie we własnym zakresie,
wartość rynkową, jeśli jednostka otrzymała środek trwały lub wartość niematerialną i prawną w darowiźnie lub w formie aportu,
wartość brutto wynikającą z ksiąg – w przypadku przekształcenia jednostki w inną.
Zgodnie z definicją ustawy koszt wytworzenia obejmuje8:
koszty bezpośrednie: wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania
i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku
z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny;
uzasadnioną, odpowiednią do okresu wytwarzania produktu, część kosztów pośrednich: zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tą część stałych, pośrednich kosztów produkcji, która odpowiada poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.
ustalana jest na podstawie tych samych przepisów, które mają zastosowanie do środków trwałych;
różnica polega na indywidualnym określeniu wartości firmy oraz kosztów prac rozwojowych.
Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, uruchomienia, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, a także:
koszty przewozu, ubezpieczenia w drodze,
podatek VAT i akcyzowy nie podlegający odliczeniu,
koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.
Korekta wartości początkowej:
Wartość początkowa środka trwałego podczas jego użytkowania może ulegać zmianie. Do czynników ją zwiększających należy:
ulepszenie,
urzędowa aktualizacja wyceny.
Ulepszenie środka trwałego polega na jego przebudowie, rozbudowie, modernizacji, które pozwolą na zwiększenie jego zdolności produkcyjnych lub wydłużenie okresu jego użytkowania w porównaniu z pierwotnie przewidywanym.
Remont środka trwałego polega na przywróceniu mu pierwotnego stanu technicznego, które ma podtrzymać korzyści ekonomiczne osiągane przez jednostkę w związku z wykorzystaniem środka trwałego w działalności.
Rozdział tych dwóch pojęć jest konieczny z uwagi na odmienne ujęcie w księgach rachunkowych jednostki obydwu zdarzeń. Remont jako czynność bieżąca ujmowany jest w bieżących kosztach działalności, ulepszenie natomiast zwiększa wartość początkową środka trwałego. W przypadku zwiększenie pierwotnej wartości środka trwałego/ wartości niematerialnej i prawnej amortyzacja jest kontynuowana wcześniej obraną metodą z uwzględnieniem nowej wartości obiektu.
Zwiększenie wartości początkowej dla celów podatkowych:
Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków trwałych , powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł.
Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Wartość początkową praw majątkowych, w tym licencji i autorskich praw majątkowych, stanowi cena nabycia tych praw; jeżeli wynagrodzenie (opłaty) wynikające z umowy licencyjnej albo z umowy o przeniesienie innych praw majątkowych jest uzależnione od wysokości przychodów z licencji lub praw uzyskanych przez licencjobiorcę albo nabywcę, przy ustalaniu wartości początkowej praw majątkowych, w tym licencji, nie uwzględnia się tej części wynagrodzenia.
W razie trwałego odłączenia od danego środka trwałego części składowej lub peryferyjnej wartość początkową tego środka zmniejsza się, od następnego miesiąca po odłączeniu, o różnicę między ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych obliczoną przy zastosowaniu metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej stosowanej przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych tego środka trwałego.
Jeżeli odłączona część zostanie następnie przyłączona do innego środka trwałego, w miesiącu połączenia zwiększa się wartość początkową tego innego środka o różnicę.
Wycena na dzień bilansowy:
Wartość początkową środków trwałych9 i wartości niematerialnych i prawnych zmniejszają na dzień bilansowy10:
odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości na skutek używania lub upływu czasu,
odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości przez środki trwałe, środki trwałe w budowie oraz wartości niematerialne i prawne dokonuje się:
w ciągu roku, w razie potrzeby spowodowanej utratą wartości,
obligatoryjnie na dzień bilansowy - aktywa to zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości.
Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.
Środki trwałe w budowie na dzień bilansowy wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Ogólne zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych w prawie bilansowym i podatkowym
Składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Wartość początkową środków trwałych - z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową - zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu.
Amortyzacja służy przypisaniu ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do całego okresu ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Suma odpisów amortyzacyjnych za każdy rok stanowi umorzenie obiektu na dany moment.
Amortyzacja planowa odzwierciedlać ma normalne zużycie środka trwałego / wartości niematerialnej i prawnej w działalności jednostki. Wybór metody amortyzacji poszczególnych aktywów powinien nastąpić przed rozpoczęciem amortyzacji, a obrana metoda nie może być zmieniana przez cały okres użytkowania. Odpisów amortyzacyjnych nie dokonują jednostki, które ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej.
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych, względnie wartości niematerialnych i prawnych w myśl:
prawa bilansowego - nie wcześniej niż po przyjęciu do używania, a zakończyć należy ją nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka trwałego bądź wartości niematerialnej i prawnej lub przeznaczenia do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
prawa podatkowego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek (tytuł) wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową lub w którym postawiono go w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono niedobór.
Przepisy księgowe nie regulują bezpośrednio częstotliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych, stanowią tylko, że powinny one być dokonywane systematycznie, zapewniając planowe rozłożenie wartości środka trwałego, względnie wartości niematerialnej i prawnej na przewidywany okres ich używania.
Jednostki mogą w myśl przepisów podatkowych dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc, co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego, z tym, że suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym zostały one wprowadzone do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia środków trwałych do ewidencji do końca tego roku podatkowego.
W myśl prawa bilansowego przy ustalaniu rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, względnie prawa, na który wpływają w szczególności:
liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
tempo postępu ekonomiczno - technicznego,
wydajność środka trwałego, mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego lub prawa,
przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Ustawy podatkowe11 zawierają - jako załącznik - identyczne wykazy rocznych stawek amortyzacyjnych, obejmujące usystematyzowany zbiór stawek amortyzacyjnych od wysokości najniższej do najwyższej.
Ustawa o rachunkowości przewiduje okresową weryfikację zasadności przyjętych stawek i ich korektę. Skorygowane stawki12 stosuje się do amortyzacji dokonywanej w roku następującym po roku, w którym przeprowadzono weryfikację stawek. Nie koryguje się wysokości naliczonej amortyzacji; ani za wysokie ani za niskie odpisy nie mogą być uznane za tzw. „błąd podstawowy” (obecnie: błąd), czyli błąd wymagający korekty danych wykazanych w poprzednio sporządzonym sprawozdaniu finansowym.
W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego, dokonuje się - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych - odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość13.
Księgowe i podatkowe metody amortyzacji
Ustawa o rachunkowości nie narzuca praktycznie stosowania żadnych metod amortyzacji, zatem dopuszcza stosowanie do wszystkich grup środków trwałych, tytułów wartości niematerialnych i prawnych oraz nieruchomości inwestycyjnych wszystkich metod amortyzacji:
uproszczonej,
liniowej,
degresywnej,
progresywnej,
naturalnej.
Wybrana metoda powinna odzwierciedlać jednak sposób, w jaki środek trwały czy wartość niematerialna i prawna tracą wartość na skutek używania. Ustawodawca nakłada na jednostkę obowiązek, aby w momencie przyjęcia środka trwałego lub tytułu wartości niematerialnej i prawnej do używania, ustaliła okres lub stawkę i metodę amortyzacji. Metoda i okres mogą być kształtowane przez jednostkę dowolnie pod warunkiem iż w sposób prawidłowy prezentują tempo i sposób zużywania środków trwałych.
Wyjątek wynikający z zapisów Ustawy o rachunkowości dotyczy wyboru metod amortyzacji: Ustawa o rachunkowości stanowi, że wartość firmy może być amortyzowana wyłącznie liniowo.
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej nie przekraczającej ustalonej w polityce rachunkowości (tzw. niskocenne środki trwałe) wolno - dla uproszczenia - jednorazowo odpisać w ciężar kosztów. Odpis taki może nastąpić w miesiącu oddania środka trwałego lub tytułu wartości niematerialnych i prawnych do używania albo w miesiącu następnym14.
Metoda liniowa może być stosowana do amortyzacji wszystkich środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jest to rozwiązanie pierwotne wobec metody degresywnej. Metoda liniowa polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej poszczególnych środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych) w równych ratach miesięcznych lub kwartalnych albo jednorazowo na koniec roku podatkowego.
Przy metodzie degresywnej odpisy amortyzacyjne są najwyższe w początkowych latach używania środka trwałego i stopniowo maleją. Jednostka musi określić maksymalny czas użytkowania środka trwałego (wartości niematerialnej i prawnej), tak, by dokonać ostatecznego rozliczenia wartości obiektu w ostatnim roku amortyzacji.
Metoda degresywna może być stosowana do amortyzacji maszyn i urządzeń oraz do środków transportu, które na wartości tracą głównie w pierwszych latach użytkowania.
Amortyzacja progresywna zakłada przyspieszenie okresu zużycia danego składnika majątku w wyniku pomnożenia obowiązującej stawki amortyzacyjnej przez współczynnik większy od jedności. Wykorzystywana w warunkach użytkowania gorszych od przeciętnych n. p. na terenach dotkniętych bezrobociem.
Metoda naturalna zakłada, że zużycie składnika majątku jest jednakowe na każdą jednostkę jego pracy (np. sztukę). Zużycie jest wówczas proporcjonalne nie do czasu używania obiektu, lecz do ilości wykonanej pracy.
Prawo podatkowe:
Przepisy podatkowe przewidują dwie metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych, a mianowicie: liniową i degresywną. Istnieje też możliwość jednorazowej amortyzacji środków trwałych o wartości początkowej niższej niż określona w ustawach podatkowych.
Metoda liniowa może być stosowana do amortyzacji wszystkich środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jest to rozwiązanie pierwotne wobec metody degresywnej.
Przy metodzie degresywnej (a właściwie degresywno- liniowej) odpisy amortyzacyjne są najwyższe w początkowych latach używania środka trwałego i stopniowo maleją. Od momentu, a ściślej od początku roku podatkowego, gdy wysokość dokonywanych metodą degresywną odpisów amortyzacyjnych byłaby niższa od ich wysokości, jaka byłaby w razie stosowania metody liniowej, przechodzi się na metodę liniową.
Metoda degresywna może być stosowana tylko do amortyzacji maszyn i urządzeń oraz do środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych.
Ustalanie okresu i stawki amortyzacji na cele księgowe i podatkowe
Dla celów księgowych jednostka ma obowiązek opracowania indywidualnych zapisów w polityce rachunkowości dotyczących metod, stawek i okresów amortyzacji poszczególnych grup majątku trwałego. Poza nielicznymi wyjątkami metody te i stawki mogą być kształtowane indywidualnie przez jednostkę.
Ustawa zawiera wskazówki, jak ustalać stawki amortyzacyjne, ale nie określa ani ich wysokości, ani zasad budowy. Wyjątek stanowią:
koszty prac rozwojowych – które należy odpisać przez okres nie dłuższy niż 5 lat (20 %),
wartość firmy, którą należy odpisać przez okres nie dłuższy niż 5 lat, ale w uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony do 20 lat (5%).
W prawie podatkowym można wyróżnić następujące rodzaje stawek amortyzacyjnych:
podstawowe,
podwyższone,
obniżone,
indywidualne.
Podstawowe podatkowe stawki amortyzacyjne wynikają z załączników do obu ustaw podatkowych. Podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać, np. dla budynków i budowli używanych w warunkach:
pogorszonych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,
złych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4.
dla maszyn, urządzeń i środków transportu używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej, przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4,
dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0.
Za pogorszone warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu.
Za złe warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.
Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności techniczne rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na intensywne zużycie.
Przez maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.
Podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
Indywidualne stawki amortyzacyjne mogą ustalić jednostki przede wszystkim do zakupionych jako używane środków trwałych, w tym także ulepszonych, jeżeli ulepszenie to nastąpiło przed oddaniem obiektu do używania.
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej nie przekraczającej 3 500 zł wolno - dla uproszczenia - jednorazowo odpisać w ciężar kosztów. Odpis taki może nastąpić w miesiącu oddania środka trwałego lub tytułu wartości niematerialnych i prawnych do używania albo w miesiącu następnym.
Z punktu widzenia prawa bilansowego kosztem jednostki jest każdy koszt przez nią poniesiony w związku z prowadzoną działalnością. Dotyczy to również nakładów na nieruchomości i odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od ich wartości początkowej. Zgodnie natomiast z przepisami podatkowymi nie uznaje się za koszt uzyskania przychodu niektórych odpisów amortyzacyjnych.
Szczegółowe przepisy związane z amortyzacją – podatkowe
Amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
maszyny, urządzenia i środki transportu,
inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingowej.
Amortyzacji podlegają również niezależnie od przewidywanego okresu używania:
przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej "inwestycjami w obcych środkach trwałych",
budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
składniki majątku, wymienione w pierwszym punkcie, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej leasingowej, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający,
tabor transportu morskiego w budowie.
Amortyzacji podlegają nabyte wartości niematerialne i prawne nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
licencje,
prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej,
wartość stanowiącą równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know- how)
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingowej.
Amortyzacji podlegają również niezależnie od przewidywanego okresu używania:
wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze:
kupna,
przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający,
wniesienia do spółki na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji,
koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym, który może być wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone, oraz
techniczna przydatność produktu lub technologii została przez podatnika odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjął decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, oraz
z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii,
składniki majątku niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy leasingowej, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami albo uprawnionymi do korzystania z tych wartości - jeżeli zgodnie z umową odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający.
Amortyzacji nie podlegają:
grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
budynki, lokale, budowle i urządzenia zaliczane do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych lub służących działalności społeczno-wychowawczej prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe,
dzieła sztuki i eksponaty muzealne,
wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż w sposób określony powyżej,
składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano tę działalność.
Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku trwałego o wartości początkowej przekraczającej 3 500 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok, podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął:
zaliczyć te składniki do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, przyjmując je do ewidencji w cenie nabycia albo koszcie wytworzenia,
zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania, obliczonych dla środków trwałych przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych, a dla wartości niematerialnych i prawnych przy zastosowaniu zasad określonych w ustawach,
stosować powyższe stawki amortyzacji w całym okresie dokonywania odpisów amortyzacyjnych,
wpłacić, w terminie do 20 dnia tego miesiąca, do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok, i naliczoną kwotę odsetek wykazać w zeznaniu podatkowym; odsetki od różnicy są naliczane według stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych obowiązującej w dniu zaliczenia składnika majątku do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Powyższe zalecenia stosuje się również w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 3 500 zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3 500 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3 500 zł, podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych tradycyjnie albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.
Koszty prac rozwojowych mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów:
w miesiącu, w którym zostały poniesione albo począwszy od tego miesiąca w równych częściach w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy albo
jednorazowo w roku podatkowym, w którym zostały zakończone albo
poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od nich, jeśli spełniają one warunki uznania ich za aktywa trwałe.
Koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji.
Indywidualne stawki amortyzacyjne:
Podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
1) dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT:
24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,
36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50 000 zł,
60 miesięcy - w pozostałych przypadkach,
2) dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy,
3) dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w punkcie poniżej - 10 lat, z wyjątkiem:
trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji trwale związanych z gruntem,
kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych i budynków zastępczych
- dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata,
4) dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% - 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Środki trwałe, o których mowa w dwóch pierwszych punktach uznaje się za:
używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy, lub
ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.
Środki trwałe, o których mowa w punkcie trzecim, uznaje się za:
używane, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy, lub
ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla:
inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat,
inwestycji w obcych środkach trwałych innych niż wymienione powyżej okres amortyzacji ustala się według zasad określonych dla grup 3-6 oraz 7-8 (zasady wymienione powyżej).
Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż:
od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich - 24 miesiące,
od licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych i telewizyjnych - 24 miesiące,
od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych - 12 miesięcy,
od pozostałych wartości niematerialnych i prawnych - 60 miesięcy.
Jeżeli jednak wynikający z umowy okres używania praw majątkowych jest krótszy od okresu zalecanego powyżej to podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w okresie wynikającym z umowy.
Metoda degresywna:
Odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od wartości początkowej maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych, w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych zgodnie z metodą liniową.
W przypadku używania środków trwałych w zakładzie położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo w gminie zagrożonej recesją i degradacją społeczną, których wykaz na podstawie odrębnych przepisów ustala Rada Ministrów, stawki podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych można podwyższyć przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 3,0, dokonując obliczenia odpisów amortyzacyjnych zgodnie podatkową metodą degresywno- liniową.
Jeżeli w trakcie roku podatkowego gmina zostanie wyłączona z powyższego wykazu gmin, podatnik może stosować do końca tego roku podwyższone stawki amortyzacyjne.
Amortyzacja jednorazowa dla małych podatników
Z jednorazowej amortyzacji na większe kwoty mogą korzystać tzw. mali podatnicy oraz podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą.
Aktualnie małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 1 200 000 EURO, t. j. w roku 2010 kwoty 4 736 000 zł15 (wcześniej: 800 000 EURO).
W latach podatkowych rozpoczynających się w 2009 r. i 2010 r. kwota limitu odpisów amortyzacyjnych wynosiła 100 000 EURO w każdym z tych lat podatkowych. W roku 2011 limit ten wynosi 50 000 EURO16. Ustalając kwotę 50 000 EURO nie bierze się jednak pod uwagę odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 3 500 zł. Jednorazowo podatnicy mogą zamortyzować środki trwałe zaliczone do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), oprócz samochodów osobowych.
Jednorazowa amortyzacja nie przysługuje podatnikom podatku dochodowego od osób prawnych rozpoczynającym działalność, którzy zostali utworzeni:
w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników albo
w wyniku przekształcenia spółki lub spółek niemających osobowości prawnej, albo
przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 EURO (w 2009 r. to 34 000 zł).
Nie skorzystają z niej również osoby fizyczne rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej, które w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadziły działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Amortyzacja inwestycji w obcym środku trwałym
Odpisów amortyzacyjnych od inwestycji w obcych środkach trwałych dokonuje się metodą liniową, z możliwością zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Podatnicy mogą indywidualnie ustalać stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla:
inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat,
inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT nie może być krótszy niż:
24 miesiące (2 lata) - gdy wartość początkowa inwestycji nie przekracza 25 000 zł,
36 miesięcy (3 lata) - gdy wartość początkowa inwestycji jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50 000 zł,
60 miesięcy (5 lat) - w pozostałych przypadkach,
inwestycji w obcych środkach transportu, w tym samochodów osobowych nie może być krótszy niż - 30 miesięcy.
Amortyzacja środków trwałych używanych sezonowo
Ustawa o rachunkowości nie zawiera żadnych specjalnych zasad amortyzacji składników majątku użytkowanych sezonowo. Nie przewiduje również przerw w dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, tym bardziej, że mogą one tracić wartość nie tylko na skutek zużycia.
Jak wynika bowiem z art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia środka trwałego do likwidacji czy sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru.
Ponadto odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych dokonywane są w celu uwzględnienia utraty ich wartości na skutek używania lub upływu czasu. Oznacza to, że środek trwały traci swoją wartość również na skutek upływu czasu. Dlatego w celu uwzględnienia utraty wartości z tego powodu należy bez przerw dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego.
Inaczej regulują tę kwestię przepisy podatkowe. W ich świetle od używanych sezonowo środków trwałych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się tylko w okresie ich wykorzystywania. Wysokość odpisów amortyzacyjnych ustala się w takich przypadkach przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku. Wybór sposobu ustalania miesięcznego odpisu amortyzacyjnego należy do podatnika.
NKUP związane ze środkami trwałymi w prawie podatkowym
Poza wymienionymi wcześniej pozycjami, zgodnie z ustawami podatkowymi, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów następujących kosztów związanych ze środkami trwałymi:
odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 EURO przeliczonej na złote według kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania,
strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych,
strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności,
składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 EURO, przeliczona na złote według kursu średniego17 EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia,
strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym,
wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu,
odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:
a) nabytych nieodpłatnie, jeżeli:
- nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw, lub
- dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
- nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku,
b) jeżeli przed dniem 1 stycznia 1995 r. zostały nabyte, lecz nie zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
c) oddanych do nieodpłatnego używania - za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania,
d) nabytych w formie wkładu niepieniężnego, od tej części ich wartości, która nie została przekazana na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej,
odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych wniesionych do spółki w postaci wkładu niepieniężnego, stanowiących równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej.
Zadanie 1:
W przedsiębiorstwie produkcyjnym „Horyzont” Sp. z o.o. aktywa trwałe obejmują następujące pozycje:
budynek biurowy,
działka pod budynkiem biurowym,
działka odkupiona w sąsiedztwie zakładu w bliżej nieokreślonym celu gospodarczym,
prawo użytkowania wieczystego gruntu pod halą produkcyjną,
kotły parowe,
inwentarz żywy,
środki transportu.
Które z pozycji zaliczysz do rzeczowych aktywów trwałych, a które do wartości niematerialnych i prawnych w prawie bilansowym i podatkowym?
Zadanie 2:
Ustal wysokość amortyzacji środka trwałego o wartości początkowej 18 000 zł z przeznaczeniem na 10 lat używania, który używany jest sezonowo, t. j. przez 6 miesięcy w roku.
Zadanie 3:
W 201X r. zarząd przedsiębiorstwa podjął decyzję o rozpoczęciu nowego profilu produkcji, to jest mebli z rattanu syntetycznego:
Pierwszy etap prac polegał na badaniu rynku, sieci potencjalnych dostawców, testowaniu próbek materiałów od poszczególnych dostawców pod kątem wykorzystania w produkcji. Udowodnione koszty związane z tym etapem wyniosły 17 000 zł, na co składały się głównie wynagrodzenia pracowników, koszty zamówień, przesyłek, materiałów technologicznych.
w drugim etapie opracowano i opisano potencjalny proces produkcyjny, po czym po serii próbnych wykonań mebli, rozpoczęto produkcję i sprzedaż nowej serii. Udokumentowane koszty na tym etapie wyniosły kolejne 150 000 zł. W maju została faktycznie uruchomiona produkcja mebli syntetycznych. Według prognoz działu sprzedaży przychody ze sprzedaży w pierwszym kwartale (okres: czerwiec – sierpień charakteryzują się dużym popytem na meble ogrodowe) po uruchomieniu produkcji mogą sięgnąć nawet 700 000 zł.
Polecenie:
Zdefiniuj charakter prac w obu etapach. Jaki wpływ na wynik finansowy i podstawę opodatkowania mają te prace? Jak powinny zostać ujęte w księgach rachunkowych jednostki?
Zadanie 4:
Środek trwały o wartość początkowej 120 000 zł jest amortyzowany bilansowo metodą liniową przez 10 lat, podatkowo zaś według tej samej metody przy stawce 20% rocznie.
Ustal różnice w dochodzie do opodatkowania i wyniku brutto, ustal podatek odroczony.
Spółka jawna „Rąpelek” w Tczewie będąca podmiotem zwolnionych z podatku od towarów i usług VAT, zakupiła i przyjęła do ewidencji środków trwałych w miesiącu styczniu 2009 roku maszynę do obróbki drewna (KŚT 540) za 4 000 zł. Stawka amortyzacyjna dla tej grupy środków trwałych wynosi 14%. Miasto Tczew ujęte jest w wykazie Rady Ministrów jako objęte szczególnie zagrożonym bezrobociem strukturalnym. Spółka ta amortyzuje tę maszynę metodą degresywną.
Ustal kwoty odpisów amortyzacyjnych za poszczególne lata eksploatacji maszyny.
Zadanie 6:
W przedsiębiorstwie handlowym „Pętelka” SA w ewidencji księgowej występują następujące pozycje kosztów:
amortyzacja lokalu biurowego 28 800
amortyzacja budynku sklepu 15 400
inwestycja w nowy garaż zaniechana przez jednostkę 16 750
amortyzacja prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budynkiem sklepu 12 700
amortyzacja samochodu dostawczego o wartości początkowej 120 000 2 000
koszty naprawy uszkodzeń powypadkowych samochodu firmowego 6 000
amortyzacja samochodu osobowego o wartości początkowej 96 000
amortyzacja prawa użytkowania wieczystego gruntu 8 000
ubezpieczenie samochodu osobowego, o którym mowa powyżej 1 200
Które z nich uznasz za koszty uzyskania przychodu?
Stawki amortyzacyjne wynikające z ustaw podatkowych:
| Pozycja | Stawka % |
Symbol KŚT (grupa lub podgrupa, lub rodzaj) |
Nazwa środków trwałych | Powiązanie z KRŚT |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 01 | 1,5 | 11 | Budynki mieszkalne | 15,16 |
| 122 | Lokale mieszkalne | |||
| 2,5 | 10 | Budynki niemieszkalne | 10,11,12 13,14,15 17,18,19 |
|
| 110 | Z rodzaju 110 placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy opieki społecznej bez opieki medycznej | 154 159 |
||
| 121 | Lokale niemieszkalne | |||
| 4,5 | 102 | Podziemne garaże i zadaszone parkingi oraz budynki kontroli ruchu powietrznego (wieże) | 227 293 |
|
| 104 | Zbiorniki, silosy oraz magazyny podziemne, zbiorniki i komory podziemne (z wyłączeniem budynków magazynowych i naziemnych) | 200 202 203 205 209 220 221 222 |
||
| 10 | 103 | Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m3 - trwale związane z gruntem |
125 | |
| 109 | Domki kempingowe, budynki zastępcze - trwale związane z gruntem |
169 198 |
||
| 010 | Plantacje wikliny | 001 | ||
| 02 | 2,5 | 224 | Budowle wodne, z wyjątkiem melioracji, doków stałych zalądowionych, wałów i grobli | 250 251 253 254 255 259 293 297 |
| 21 | Budowle sklasyfikowane jako budowle do uzdatniania wód, z wyjątkiem studni wierconych | 256 | ||
| 290 | Budowle sportowe i rekreacyjne, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych | 28 | ||
| 291 | Wieże przeciwpożarowe | 291 | ||
| 225 | Melioracje podstawowe | 01 | ||
| 226 | Melioracje szczegółowe | 01 | ||
| 4,5 | 2 | Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, z wyłączeniem ogrodów i parków publicznych, skwerów, ogrodów botanicznych i zoologicznych | 2 | |
| 10 | 211 | Przewody sieci technologicznych wewnątrzzakładowych | 651 | |
| 221 | Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów | 680 | ||
| 14 | 202 | Z rodzaju 202 wieże ekstrakcyjne | 507 | |
| 20 | 200 | Z rodzaju 200 wieże wiertnicze, wieżomaszty | 510 | |
| 03 | 7 | 3 | Kotły i maszyny energetyczne | 3 |
| 14 | 323 | Silniki spalinowe na paliwo lekkie | 323 | |
| 324 | Silniki spalinowe na paliwo ciężkie | 324 | ||
| 325 | Silniki spalinowe na paliwo gazowe | 325 | ||
| 326 | Silniki powietrzne | 326 | ||
| 343 | Z rodzaju 343 zespoły elektroenergetyczne przenośne z silnikami spalinowymi na paliwo lekkie | 343 | ||
| 344 | Zespoły elektroenergetyczne z silnikami spalinowymi na paliwo ciężkie | 344 | ||
| 349 | Reaktory jądrowe | 349 | ||
| 04 | 7 | 431 | 431-0 filtry (prasy) błotniarki 431-4 cedzidła mechaniczne |
431 |
| 450 | Piece do przerobu surowców (z wyjątkiem 450-50 piece do przerobu surowca wielokomorowe) | 450 | ||
| 451 | Piece do przetwarzania paliw (z wyjątkiem 451-0 piece koksownicze) | 451 | ||
| 454 | Piece do wypalania tunelowe | 454 | ||
| 475 | Aparaty bębnowe | 475 | ||
| 477 | Suszarki komorowe: 477-0 do 4 oraz 477-6 do 8 | 477 | ||
| 10 | 4 | Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania | 4 | |
| 14 | 41 | Obrabiarki do metali | 40, 41 | |
| 44 | Maszyny i urządzenia do przetłaczania i sprężania cieczy i gazów | 44 | ||
| 46 | Aparaty do wymiany ciepła (z wyjątkiem rodzaju 465 i 469-0) | 46 | ||
| 47 | Maszyny, urządzenia i aparaty do operacji i procesów materiałowych (z wyjątkiem rodzaju 474,475,477-0 do 4 i 6-8 oraz 479-0) | 47 | ||
| 18 | 449 | Z rodzaju 449-90 urządzenia dystrybucyjne do benzyny i olejów elektryczne i przepływomierze składowe do cieczy i paliw płynnych | 449 | |
| 465 | Z rodzaju 465 wymienniki płynów obiegowych przy produkcji sody | 465 | ||
| 469 | 469-0 chłodnice odmulin i prób kołowych rozkładni gazu | 469 | ||
| 474 | Kolumny nitracyjne i denitracyjne | 474 | ||
| 479 | 479-0 odbieralnice hydrauliczne rozkładni gazu | 479 | ||
| 481 | Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem chemicznym i elektrogalwanicznym | 481 | ||
| 482 | Aparaty i urządzenia do powierzchniowej obróbki metali sposobem cieplnym | 482 | ||
| 484 | 484-0 urządzenia do spawania i napawania łukowego w ochronie gazów oraz do spawania i napawania plazmowego | 484 | ||
Z rodzaju 484-1 wytwornice acetylenowe przenośne wysokiego ciśnienia, 484-3 zgrzewarki oporowe i tarcicowe |
||||
| Z rodzaju 484-6 urządzenia do metalizacji natryskowej i do natryskiwania tworzywami sztucznymi | ||||
| 490 | Maszyny i urządzenia do przygotowywania maszynowych nośników danych oraz maszyny analityczne | 490 | ||
| 492 | Samodzielne urządzenia do automatycznej regulacji i sterowania procesami | 492 | ||
| 493 | Z rodzaju 493 roboty przemysłowe | 493 | ||
| 20 | 434 | 434-01 maszyny do zamykania słoi | 434 | |
| Z rodzaju 434-02 maszyny do zamykania puszek | ||||
| 465 | Wymienniki przeponowe rurowe sklasyfikowane jako chłodnice kwasu siarkowego | 465 | ||
| 30 | 491 | Zespoły komputerowe | 491 | |
| 05 | 7 | 506 | 506-1 i 506-2 aparaty do rektyfikacji powietrza | 506 |
| 507 | 507-2 i 507-3 krystalizatory | 507 | ||
| 507-4 komory potne | ||||
| 548 | 548-0 maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji materiału zecerskiego | 548 | ||
| 583 | 583-0 koparki i zwałowarki w kopalniach odkrywkowych węgla | 583 | ||
| 583-1 koparki w piaskowniach przemysłu węglowego | ||||
| 10 | 512 | Maszyny i urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych | 512 | |
| 513 | Maszyny i urządzenia do przeróbki mechanicznej rud i węgla | 513 | ||
| 514 | 514-0 maszyny i urządzenia aglomerowni | 514 | ||
| 514-1 maszyny i urządzenia wielkopiecowe | ||||
| 514-2 maszyny i urządzenia hutnicze stalowni | ||||
| Z rodzaju 514-3 do 6 nożyce hutnicze do cięcia na gorąco, tabor hutniczy, walcowniczy | ||||
| 514-9 inne maszyny, urządzenia i aparaty hutnicze | ||||
| 520 | Z rodzaju 520 maszyny i urządzenia przemysłu kamieniarskiego: | 520 | ||
| 520-0 i 520-1 traki ramowe i tarczowe | ||||
| 520-2 cyrkulaki | ||||
| 520-3 szlifierki | ||||
| 520-4 tokarki i wiertarki do kamienia | ||||
| 520-5 kombajny do robót przygotowawczych | ||||
| 523 | Maszyny i urządzenia przemysłu cementowego | 523 | ||
| 525 | 525-31 autoklawy | 525 | ||
| 529 | Z rodzaju 529 maszyny i urządzenia do produkcji materiałów budowlanych: | 529 | ||
| 529-81 do produkcji elementów z lastryko | ||||
| 529-82 do produkcji sztucznego kamienia | ||||
| 56 | Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów rolnych | 56 | ||
| 582 | Z rodzaju 582-1 pojemniki do bitumu stalowe powyżej 20.000 l pojemności oraz z rodzaju 582-2 odśnieżarki o mocy silników powyżej 120 KM | 582 | ||
| 14 | 50 | Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu chemicznego | 50 | |
| 517 | Maszyny i urządzenia torfiarskie | 517 | ||
| 52 | Maszyny dla przemysłu surowców mineralnych | 52 | ||
| 53 | Maszyny do produkcji wyrobów z metali i tworzyw sztucznych | 53 | ||
| 54 | Maszyny, urządzenia i aparaty do obróbki i przerobu drewna, produkcji wyrobów z drewna oraz maszyny i aparaty papiernicze i poligraficzne | 54 | ||
| 55 | Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów włókienniczych i odzieżowych oraz do obróbki skóry i produkcji z niej | 55 | ||
| 561 | 561-6 maszyny, urządzenia i aparaty do produkcji napoi | 561 | ||
| 568 | Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu piekarniczego (z wyjątkiem 568-40 do 48) | 568 | ||
| 57 | Maszyny, urządzenia i aparaty przemysłów spożywczych | 57 | ||
| 59 | Maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze i gospodarki leśnej | 59 | ||
| 18 | 505 | 505-1 piece prażalnicze fluidezyjne | 505 | |
| 51 | Maszyny, urządzenia i aparaty wiertnicze, górnicze, gazownicze, odlewnicze, torfiarskie oraz geodezyjne i kartograficzne | 51 | ||
| 58 | Maszyny do robót ziemnych, budowlanych i drogowych | 58 | ||
| 20 | 506 | 506-3 odgazowywacze | 506 | |
| 510 | Maszyny i urządzenia wiertnicze | 510 | ||
| 511 | Obudowy zmechanizowane | 511 | ||
| 518 | Z rodzaju 518 aparaty i urządzenia do: | 518 | ||
| 518-01 pomiarów magnetycznych | ||||
| 518-02 pomiarów geologicznych | ||||
| 518-03 pomiarów sejsmicznych i radiometrycznych | ||||
| 518-1 elektrycznego profilowania odwiertów, karotażu gazowego, perforacji otworów wiertniczych | ||||
| 535 | Z rodzaju 535-0 aparaty specjalne do wytwarzania kwasu wolframowego i maszyny do redukcyjnych, próżniowych i specjalnych wytopów metali | 535 | ||
| Z rodzaju 535-1 maszyny do produkcji węglanów i past emulsyjnych | ||||
| Z rodzaju 535-7 urządzenia do produkcji półprzewodników | ||||
| 579 | 579-000 dystrybutory | 579 | ||
| 579-003 młynki młotkowe | ||||
| 579-01 maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych na mąkę pastewną i tłuszcze utylizacyjne | ||||
| 579-09 inne maszyny i urządzenia do przerobu odpadów zwierzęcych | ||||
| 580 | Maszyny do robót ziemnych i fundamentowych | 580 | ||
| 581 | Maszyny do robót budowlanych | 581 | ||
| 582 | 582-3 szczotki mechaniczne i osprzęt do utrzymania dróg | 582 | ||
| 25 | 501 | 501-0 aparaty szklane i porcelanowe do destylacji | 501 | |
| 501-1 porcelanowe młyny kulowe | ||||
| 511 | Maszyny górnicze, z wyłączeniem obudów zmechanizowanych | 511 | ||
| 524 | Z rodzaju 524 piece do topienia żużla wielkopiecowego i bazaltu | 524 | ||
| 571 | 571-8 autoklawy do hydrolizy | 571 | ||
| 571-30 i 571-31 neutralizatory stalowe oraz neutralizatory i hydrolizatory betonowe lub murowane | ||||
| 581 | 581-2 wibratory | 581 | ||
| 581-4 wibromłoty oraz z rodzaju 581-3 zacieraczki do tynku | ||||
| 06 | 4,5 | 600 | Zbiorniki naziemne ceglane | 600 |
| 601 | Zbiorniki naziemne betonowe (z wyjątkiem z wykładziną chemoodporną dla kwasu ponitracyjnego) | 601 | ||
| 623 | 623-7 urządzenia telefoniczne systemów nośnych na liniach WN | 623 | ||
| 641 | Z rodzaju 641-7 wyciągi kopalniane (bez wyciągów przy głębieniu szybów) | 641 | ||
| 648 | Towarowe kolejki linowe i dźwignie linowe | 648 | ||
| 657 | Akumulatory hydrauliczne | 657 | ||
| 660 | Wagi pojazdowe, wagonowe i inne wbudowane | 660 | ||
| 10 | 6 | Urządzenia techniczne | 6 | |
| 18 | 61 | Z podgrupy 61 urządzenia rozdzielcze i aparatura energii elektrycznej przewoźna | 610 do 615 | |
| 641 | Dźwigniki, wciągarki i wciągniki przejezdne oraz nieprzejezdne, kołowroty, wyciągniki (z wyjątkiem rodzaju 641-63 oraz z rodzaju 641-7 wyciągniki kopalniane łącznie z wyciągami przy głębieniu szybów, a także wyciągi kolei i kolejek linowych) | 641 | ||
| 662 | 662-1 projektory przenośne 16 mm i 35 mm | 662 | ||
| 681 | Kontenery | 681 | ||
| 20 | 629 | Telefony komórkowe | 629 | |
| 669 | Kasy fiskalne i rejestrujące (z wyjątkiem zaliczonych do poz. 04 - zespoły komputerowe) | 669 | ||
| 633 | Baterie akumulatorów elektrycznych stacjonarnych | 633 | ||
| 634 | Baterie akumulatorów elektrycznych zasadowych | 634 | ||
| 662 | 662-5 ekrany kinowe | 662 | ||
| 644 | 644-0 do 4 przenośniki w kopalniach i zakładach przetwórczych rud i węgla | 644 | ||
| 664 | Z rodzaju 664 urządzenia do przeprowadzania badań technicznych | 664 | ||
| 25 | 644 | 644-0 przenośniki zgrzebłowe ciężkie i lekkie | 644 | |
| 07 | 7 | 70 | Kolejowy tabor szynowy naziemny | 70 |
| 71 | Kolejowy tabor szynowy podziemny | 71 | ||
| 72 | Tramwajowy tabor szynowy | 72 | ||
| 73 | Pozostały tabor szynowy naziemny | 73 | ||
| 77 | Tabor pływający | 77 | ||
| 14 | 700 | 700-7 drezyny i przyczepy do drezyn | 700-7 | |
| 710 | 710-01 lokomotywy akumulatorowe | 710 do 03 | ||
| 710-02 i 710-03 lokomotywy ognioszczelne i typu "Karlik" | 710-02 i 710-03 |
|||
| 710-10 do 14 wozy kopalniane | 710-10 do 14 |
|||
| 770 | 770-13 kontenerowce | 770-13 | ||
| 773 | 773-1010 wodoloty | 773-1010 | ||
| 780 | Samoloty | 780 | ||
| 781 | Śmigłowce | 781 | ||
| 743 | Samochody specjalne | 743 | ||
| 745 | Z rodzaju 745 trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie elektrycznym | 745 | ||
| 746 | Ciągniki | 746 | ||
| 747 | Naczepy | 747 | ||
| 748 | Przyczepy | 748 750 751 752 753 754 |
||
| 76 | Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, widłowe i inne wózki jezdniowe) | 76 | ||
| 18 | 745 | Z rodzaju 745 pozostałe samochody o napędzie elektrycznym | 745 | |
| 783 | Balony | 783 | ||
| 788 | Inne środki transportu lotniczego | 788 | ||
| 79 | Środki transportu pozostałe | |||
| 20 | 740 | Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe | 740 | |
| 741 | Samochody osobowe | 741 | ||
| 742 | Samochody ciężarowe | 742 | ||
| 744 | Autobusy i autokary | 744 | ||
| 782 | Szybowce | 782 | ||
| 08 | 10 | 805 | Z rodzaju 805 wyposażenie kin, teatrów, placówek kulturalno-oświatowych oraz instrumenty muzyczne | 805 |
| 806 | Kioski, budki, baraki, domki kempingowe - niezwiązane trwale z gruntem | 806 | ||
| 14 | 803 | 803-0 do 1 maszyny biurowe 803-30 dalekopisy do maszyn matematycznych |
803 | |
| 20 | 8 | Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie | 8 | |
| 25 | 801 | 801-0 elektroniczna aparatura kontrolno-pomiarowa do przeprowadzania badań laboratoryjnych | 801 | |
| 802 | 802-0 aparaty i sprzęt do hydro- i mechanoterapii | 802 | ||
| 804 | Z rodzaju 804 wyposażenie cyrkowe | 804 |
Wartość firmy stanowi różnica pomiędzy ceną nabycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, a niższą od niej wartością godziwą (ceną) sumy składników majątkowych firmy lub ceną majątku zorganizowanej jego części i powstaje w wyniku przejmowania jednostek. Jest to tzw. „good will”, czyli wartościowa wycena postrzegania przedsiębiorstwa na rynku przez konkurencję i konsumentów.↩
jak kiedyś↩
Jak widać istnieje tu szereg różnic w porównaniu z zapisami prawa podatkowego, dla których n. p. środkiem trwałym nie są prawa do lokali czy gruntów. Brak jest również ustalenia minimalnej kwoty, od której amortyzacja będzie rozliczana w czasie.↩
Zwierzęta jako środki trwałe mogą być amortyzowane według zasad określonych w Ustawie o rachunkowości, n. p. metodą liniową. W takim przypadku stosuje się indywidualne stawki amortyzacyjne w stosunku do przewidywanego okresu ich używania poszczególnych w latach. Zwierzęta spełniające kryteria przewidziane ustawą dla środków trwałych nie powinny być jednak amortyzowane ze względu na ich cechy charakterystyczne: dojrzewanie, rozmnażanie, starzenie się i związaną z tym konieczność zmiany przeznaczenia zwierząt, co powoduje konieczność wprowadzania tych zmian do ewidencji.↩
www.stat.gov.pl↩
z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową↩
Art. 28.1 Ustawy o rachunkowości↩
Art. 28.3 Ustawy o rachunkowości↩
z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową↩
Art. 28.1 Ustawy o rachunkowości↩
Ustawa o p.d.o.p. i p.d.o.f.↩
Ale nie metody.↩
Art. 32.4 Ustawy o rachunkowości↩
Art. 32.6 Ustawy o rachunkowości↩
t. j. 1 200 000 EURO x 3,9465 zł/EURO - średni kurs NBP z dnia 1 października 2010 r.↩
ten sam kurs waluty co powyżej↩
pdof przywołuje kurs sprzedaży waluty↩