Wykład 12.12.2012

Czynniki powodujące utratę wartości:

- zewnętrzne

• utrata wartości rynkowej danego składnika odnotowana w ciągu okresu jest znacznie większa od utraty, której można było się spodziewać w wyniku upływu czasu i zwykłego użytkowania,

• w ciągu okresu nastąpiły lub nastąpią w niedalekiej przyszłości znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu, w którym jednostka prowadzi działalność lub też na rynkach, na który dany składnik aktywów jest przeznaczony,

• w ciągu okresu nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu z inwestycji i prawdopodobne jest, że wzrost ten wpłynie na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości użytkowej danego składnika aktywów i istotnie obniży wartość odzyskiwalną składnika aktywów

- wewnętrzne

• dostępne są dowody na to, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne uszkodzenie,

• w ciągu okresu nastąpiło lub też prawdopodobne jest, że w niedalekiej przyszłości nastąpią znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany dotyczące zakresu lub sposobu, w jaki dany składnik aktywów jest aktualnie użytkowany lub – zgodnie z oczekiwaniami – będzie użytkowany. Mogą to być np. plany zaniechania działalności lub restrukturyzacji działalności do której dany składnik należy, lub plany zbycia tego składnika aktywów przed uprzednio przewidzianym terminem,

• dostępne są dowody pochodzące ze sprawozdawczości wewnętrznej świadczące o tym, że ekonomiczne danego składnika aktywów są lub w przyszłości będą, gorsze od oczekiwanych. Dowody pochodzące ze sprawozdawczości wewnętrznej oparte są o przepływy środków pieniężnych związanych z danym środkiem trwałym.

Procedura ustalania straty z tytułu utraty wartości – MSR 36

• stwierdzenie wystąpienia czynnika mogącego spowodować wystąpienie utraty wartości,

• ustalenie (1) wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży danego składnika aktywów oraz (2) jego wartości użytkowej,

• wybór wyższej wartości spośród dwóch ustalonych wcześniej – wartość odzyskiwalna środka,

• porównanie wartości bilansowej (WB) i wartości odzyskiwalnej (WO) (stwierdzenie czy wartość bilansowa środka jest wyższa od jego wartości odzyskiwalnej – tylko wtedy występuje utrata wartości)

jeżeli WB < WO – nie kontynuuje się procedury,

jeżeli WB > WO, to następuje

• Ujęcie straty z tytuły utraty wartości w różnicy między wartością bilansową a wartością odzyskiwalną

Zgodnie z MSR 36:

• wartość użytkowa jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych przepływów środków pieniężnych, których wystąpienia oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów.

Zadanie 5 MSR 36

Założenia:

Jednostka gospodarcza dysponuje środkami trwałymi, których wartości bilansowe oraz wartość odzyskiwalną przedstawia tabela.

Środek trwały	Wartość bilansowa WB	Wartość odzyskiwalna WO	Wystąpienie odpisu T/ N	Aktualna wartość bilansowa	Kwota odpisu
		WG - KS	WU	Wybrana wyższa wartość WO
A	180 000	183 000	175 000	183 000	N
B	250 000	245 000	260 000	260 000	N
C	95 000	88 000	90 000	90 000	T
D	320 000	305 000	295 000	305 000	T
E	50 000	45 000	(1)	?	?
F	120 000	130 000	(2)	130 000	N

1. - konieczność ustalenia wartości użytkowej

2. - utrata nie wchodzi w grę, nie trzeba ustalać wartości użytkowej

Polecenie: Ustalić czy występuje konieczność dokonania odpisu z tytułu utraty wartości i podać jego wysokość. Jednostka wycenia do bilansu środki trwałe według modelu kosztu historycznego.

Zadanie 6 (dane w jednostkach pieniężnych)

“Pronto” posiada linię produkcyjną przy wykorzystaniu, której produkuje drewniane zabawki – modele sportowców. Wartość bilansowa środka trwałego ustalona na 31 grudnia 2011 wynosiła 114 500,-. Wartość rezydualna oszacowana na 31 grudnia 2014 wynosi 5 000,-.

Istnieją przesłanki wskazujące na to, że rynek drewnianych zabawek może być opanowany przez wytwórców tańszych, plastikowych modeli. To oznacza, że linia wykorzystywana do produkcji drewnianych zabawek może być narażona na utratę wartości.

Dyrektor finansowy ustalił, że na 31 grudnia 2011 wartość godziwa linii pomniejszona o koszty sprzedaży wynosi 70 000,-.

„Pronto” przygotowało budżet na trzy kolejne lata: 2012, 2013, 2014.

Założenia budżetu są następujące:

Jednostkowe koszty I przychody (dla jednej drewnianej zabawki):

Cena sprzedaży	10,00
Koszty produkcji	4,75
Koszty zarządu I sprzedaży	0,25

Szacowana wielkość sprzedaży

	2011	2012	2013	2014
Szacunki na 31 grudnia 2010	6 000	8 000	11 000	14 000
Zweryfikowane szacunki na 31 grudnia 2011	-	8 000	11 000	4 000

Zastosowane czynniki dyskonta (stopa procentowa 10%):

2004	1/1,1	0,909
2005	1/(1,1)^2	0,826
2006	1/(1,1)^3	0,751

Polecenie:

Ustalić czy nastąpiła utrata wartości linii produkcyjnej.

31 XII 2011

• Wartość linii wynikająca z ksiąg rachunkowych na 31 grudnia 2011 – 114 500 zł

• Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży wynosi na 31 grudnia 2011 – 70 000 zł

Wartość użytkowa

- Wpływy – przychody (cena sprzedaży) – 10 zł za jednostkę

- Wydatki – koszty

Koszty produkcji 4,75 zł na jednostkę

Koszty zarządu i sprzedaży 0,25 zł na jednostkę

Razem: 5zł na jednostkę

	2012	2013	2014
Planowane rozmiary sprzedaży	8 000,00	11 000,00	4 000,00
Wpływy (przychody) – 10 zł za jednostkę (1)	80 000,00	110 000,00	40 000,00
Wydatki (koszty) – 5 zł za jednostkę (2)	40 000,00	55 000,00	20 000,00
Przepływy p. – zabawki (1-2)	40 000,00	55 000,00	20 000,00
Szacowana wartość rezydualna			5 000,00
Razem przepływy pieniężne	40 000,00	55 000,00	25 000,00
Czynnik dyskonta	0,91	0,83	0,75
Zdyskontowane przepływy	36 360,00	45 430,00	18 775,00

Wartość użytkowa: 100 565,00 (suma przepływów)

Na 31 grudnia 2011:

1. Wartość linii wynikająca z ksiąg rachunkowych 114 500,00 zł

2. Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży 70 000,00 zł

3. Wartość użytkowa 100 565,00 zł

4. Wartość odzyskiwalna 100 565,00 zł

5. Strata z tytułu utraty wartości (1-4) 13 935,00 zł

6. Wartość linii zaprezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej 100 565,00 zł

Wycena składników zaliczanych do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży

MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana

Składnik aktywów powinien być traktowany jako przeznaczony do sprzedaży, jeżeli jego wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez jego wykorzystanie:

• Gdy element aktywów jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w jego obecnym stanie z uwzględnieniem jedynie normalnych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów,

• Jego sprzedaż jest wysoce prawdopodobna (MSSF 5 par.8).

  • Przedstawiciele odpowiedniego szczebla kierownictwa są zdecydowani do wypełnienia planu sprzedaży składnika aktywów,

  • Aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu został rozpoczęty,

  • Składnik aktywów jest aktywnie oferowany na sprzedaż po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej,

  • Oczekuje się, że sprzedaż zostanie ujęta jako sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do grupy przeznaczonej do sprzedaży.

Wycena składnika przeznaczonego do sprzedaży - niższa wartość wybrana spośród:

• jego wartości bilansowej oraz

• jego wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia (strata z tytułu utraty wartości).

Wykluczenie składnika majątku z grupy aktywów przeznaczonych do sprzedaży

Wycena – w kwocie niższej wybranej spośród:

• wartości bilansowej sprzed zakwalifikowania składnika do aktywów przeznaczonych do sprzedaży , skorygowanej o odpisy amortyzacyjne i przeszacowania, które byłyby dokonane, gdyby składnik nie został zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży,

• wartości odzyskiwalnej na dzień podjęcia decyzji o odstąpieniu od sprzedaży składnika.

Zadanie 7 MSSF 5

Wycena aktywów trwałych przeznaczonych do zbycia

Założenia:

1 lipca 2009 jednostka, która wycenia środki trwałe wg modelu kosztu historycznego i przygotowuje sprawozdanie finansowe na 31 grudnia zaklasyfikowała środek trwały do grupy aktywów przeznaczonych do zbycia. Wartość neto środka, wynikająca z ksiąg rachunkowych wynosiła na ten moment 10 000,- a jego wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży 9 500,-. Środek został sprzedany w maju za kwotę 9 400,-.

Polecenie:

1. Wycenić środek na moment przeznaczenia go do sprzedaży.

2. Wycenić środek na dzień bilansowy przyjmując kolejno następujące założenia dotyczące jego wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży ustalonej na ten dzień:

1. 9 200,-

2. 9 700,-

3. 10 100,-

Dla każdego wariantu ustalić wynik ze sprzedaży.

1 lipca 2009

Wartość księgowa	10 000 zł
Wartość godziwa KS	9 500 zł
Wycena na moment przekwalifikowania środka	9 500 zł
Strata z tytułu utraty wartości	500 zł

Dalsza wycena

Wartość bilansowa środka ustalona na 1 lipca, przed dokonaniem odpisu z tytułu utraty wartości wynosiła 10 000 zł

Na dzień bilansowy wycena wg wartości niższej – wartości bilansowej (10 000) lub WG-KS

L.p.	1 VII WG - KS	31 XII WG - KS	31 XII SF	Utrata wartości	CS	Wynik ze sprzedaży
1	2	3	4	5	6	7 = 6 - 4
a)	9 500	9 200	9 200*	- 300	9 400	200
b)	9 500	9 700	9 700	+ 200	9 400	- 300
c)	9 500	10 100	10 000	+ 500	9 400	- 600

• - wybieramy wartość niższą

19.12.2012

MSR 38 Aktywa niematerialne

Składnik aktywów niematerialnych - możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, nie mający postaci fizycznej (MSR 38, par. 8)

Składnik aktywów jest identyfikowalny, jeżeli [MSR 38, par. 12]

• jest możliwy do wyodrębnienia, tzn. można go wyodrębnić lub oddzielić od jednostki gospodarczej i sprzedać, przekazać, udzielić na niego licencji, wynająć lub wymienić, osobno lub razem z odnośną umową, innym możliwym do zidentyfikowania składnikiem aktywów lub zobowiązaniem niezależnie od tego, czy jednostka zamierza tak uczynić lub

• powstaje na skutek praw wynikających z umowy lub z innych tytułów prawnych, niezależnie od tego, czy prawa te można przenieść lub oddzielić od jednostki lub od innych praw i obowiązków.

Zakres i wycena wartości niematerialnych (MSR 38)

• prawa majątkowe,

• koszty prac rozwojowych,

• wartość firmy (nabyta).

Wydatki na [MSR 38, par. 9]

• wiedze naukową, techniczną,

• projektowanie lub wdrażanie nowych procesów, systemów, licencje,

• własność intelektualną

• znaki towarowe

• programy komputerowe

• patenty, prawa autorskie, filmy kinowe, licencje połowowe, kontyngenty importowe

Koszty prac rozwojowych MSR 38

• prace badawcze – działania zmierzające do zdobycia wiedzy

• poszukiwanie, ocena i końcowa selekcja sposobu wykorzystania rezultatów pracy badawczych lub wiedzy innego rodzaju,

• poszukiwanie alternatywnych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług,

• formułowania, projektowanie, ocenę i końcową selekcję nowych lub udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług

• odnoszone do wyniku finansowego w momencie poniesienia [MSR 38, par. 54, 55, 56]

• prace rozwojowe – wykorzystanie wiedzy zdobytej na etapie prac badawczych

• projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji seryjnej użytkowania),

• projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki, form i matryc z wykorzystaniem nowej technologii,

• projektowanie, wykonanie i działalność linii próbnej.

• efekty tych prac może być objęty ewidencją bilansową.

Wartość firmy nabywana w transakcji połączenia jednostek gospodarczych odpowiada zapłacie dokonanej przez stronę przejmującą w zamian za oczekiwane przyszłe korzyści ekonomiczne z aktywów, które nie mogą być pojedynczo zidentyfikowane oraz odrębnie ujęte.

Zasady ustalania wartości początkowej (MSR 38)

• cena nabycia lub koszt wytworzenia,

• nabycie w drodze wymiany na inną pozycję aktywów niepieniężnych - jak w przypadku środków trwałych

Amortyzacja aktywów niematerialnych (MSR 38)

• konieczność podziału na dwie grupy:

  • AN o określonym okresie użytkowania,

  • AN o nieokreślonym okresie użytkowania

• amortyzowane tylko te o określonym okresie użytkowania,

• aktywa niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania - nie amortyzowane, jedynie testowane pod kątem utraty wartości:

• na każdy dzień bilansowy,

• wtedy gdy obserwuje się przesłanki utraty wartości

• nie amortyzuje się wartości firmy!

Wycena bilansowa (MSR 38)

1. Model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia (model kosztu historycznego),

2. Model oparty na wartości przeszacowanej - wartość godziwa - stosowany dla tych składników, dla których wartość godziwą można ustalić, odnośnie wszystkich pozycji aktywów należących do jednej grupy składników o podobnym rodzaju i przeznaczeniu,

• wartość godziwa tylko z aktywnego rynku,

• skutki wyceny - jak w przypadku środków trwałych (kapitałowe, wynikowe).

Zapasy (MSR 2) są to aktywa:

• przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej,

• będące w trakcie produkcji przeznaczonej na taką sprzedaż lub

• mające postać materiałów lub dostaw surowców zużywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług.

Ujęcie wstępne:

• cena nabycia, koszt wytworzenia,

• elementy szczególne ceny nabycia i kosztu wytworzenia - koszty finansowania zewnętrznego - zgodnie z MSR 23

Wycena rozchodu zapasów (MSR 2)

• dla składników zapasów, które nie są wzajemnie zastępowalne (wymienialne) lub które są przeznaczone do realizacji konkretnych przedsięwzięć - metoda szczegółowej identyfikacji,

• dla pozostałych składników - metoda FIFO (first in first out) lub metoda średniej ważonej.

Wycena bilansowa zapasów (MSR 2)

• cena nabycia, koszt wytworzenia lub wartość realizacji netto możliwa do uzyskania, w zależności od tego, która z kwot jest niższa,

• wartość netto możliwa do uzyskania (wartość realizacji netto WRN) - różnica między:

  • szacowaną ceną sprzedaży dokonywanej w toku zwykłej działalności gospodarczej a

  • szacowanymi kosztami wykończenia i kosztami niezbędnymi do doprowadzenia sprzedaży do skutku.

• nie odpisuje się poniżej ceny nabycia wartości materiałów przeznaczonych do zużycia w procesie produkcji, jeśli się oczekuje, że produkty gotowe, do wyrobu których materiały te będą zużyte, zostaną sprzedane po cenie równej lub wyższej niż koszty,

WRN dla tych materiałów - cena sprzedaży wyrobów gotowych, które zostaną z tych materiałów wytworzone, pomniejszona o koszty przetworzenia oraz koszty sprzedaży

Zadanie 9 - MSR 2 Rozwiązanie

Wycena bilansowa materiałów

Założenia:

Jednostka gospodarcza posiada zapas materiałów o wartości 35 000,- które wykorzystuje w procesie produkcji. Pozostałe koszty, które jednostka musi ponieść w procesie produkcji w związku z wykorzystaniem materiałów szacuje się na 42 000,-. Koszty sprzedaży wytworzonych wyrobów powinny wynieść 1 500,-. Jednostka szacuje, że cena sprzedaży wyrobów wyniesie 75 000,-

Polecenie: Ustalić wartość bilansową materiałów.

WRN = przychody ze sprzedaży WG - koszty przetworzenia - koszty sprzedaży

WRN = 75 000 - 42 000 - 1 500 = 31 500

Cena nabycia materiałów 35 000

WRN < wartość materiałów w cenie nabycia

odpis z tytułu utraty wartości zapasów materiałów

35 000 - 31 500 = 3 500

Wartość materiałów przedstawiona w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wyniesie 31 500

09.01.2013

Zadanie 10 - MSR 2 Rozwiązanie

Jednostka gospodarcza skupuje uszkodzone urządzenia biurowe, naprawia je a następnie sprzedaje. Na dzień bilansowy posiada następujący zapas skupionych urządzeń

Urządzenie	Cena nabycia	Koszty naprawy poniesione do dnia bilansowego	Dodatkowe wymagane koszty dokończenia	Planowana cena sprzedaży
A	10 300	650	400	12 500
B	15 750	850	400	17 500

Koszty sprzedaży szacuje się na poziomie 4% oczekiwanej ceny sprzedaży

Ustalenie wartości realizacji netto - WRN - (szacowana cena sprzedaży materiałów - szacowane koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku)

Urządzenie	Wartość wynikająca z księgi	WRN	Wartość do bilansu
A	10 050	12 500 - 400 - 0,04 x 12 500 = 11 600	10 950
		(0,96 x 12 500) - 400
B	16 600	(0,96 x 17 500) - 400 = 16 400	16 400

A - nie trzeba dokonywać odpisu

B - W tym wypadku konieczne jest dokonanie odpisu aktualizującego wartość w kwocie 200

Inwestycje niefinansowe

MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne

Inwestycje - przynoszą korzyści bezpośrednie:

- niefinansowe,

- finansowe.

Nieruchomość inwestycyjna to nieruchomość (grunt, budynek lub część budynku albo oba te elementy), które właściciel lub leasingobiorca w leasingu finansowym traktuje jako źródło przychodów z czynszów lub utrzymuje w posiadaniu ze względu na przyrost ich wartości, względnie obie te korzyści, przy czym nieruchomość taka nie jest (MSR 40 par 5):

• wykorzystywana przy produkcji, dostawach towarów, świadczeniu usług lub czynności administracyjnych (są to środki trwałe),

• przeznaczona na sprzedaż w ramach zwykłej działalności jednostki (są to zapasy).

Pierwotna wycena nieruchomości inwestycyjnych:

• cena nabycia lub koszt wytworzenia z uwzględnieniem kosztów przeprowadzenia transakcji.

Wycena bilansowa:

• model wartości godziwej,

• model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia (model kosztu historycznego),

*jeden model dla wszystkich nieruchomości inwestycyjnych,

*w przypadku modelu wartości godziwej:

• wycena przeprowadza jest na każdy dzień bilansowy,

• skutki odnoszone są na wynik finansowy,

• nieruchomości te nie są amortyzowane,

*w przypadku modelu kosztu historycznego – zasady takie, jak dla środków trwałych (MSR 16).

Zadanie 11 MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne

Założenia: Jednostka gospodarcza posiada budynek, który nabyła 2 stycznia 2011r. Wartości opisujące budynek są następujące

- cena nabycia budynku 300 000,

- wartość godziwa na 31 grudnia 2011 350 000

Budynek przeznaczony jest na wynajem, jednostka nie użytkuje żadnego lokalu, który w nim się znajduje. W ramach przyjętej polityki rachunkowości postanowiła amortyzować go metodą liniową stawką 2,5% rocznie, wyceniać wg wartości przeszacowanej i odnosić wzrost wartości do kapitału z aktualizacji wyceny.

Polecenie: Oceń, czy przyjęte przez jednostkę rozwiązania są zgodne z założeniami wynikającymi z MSSF. Jeśli nie, zaproponuj poprawne.

Budynek - nieruchomość inwestycyjna MSR 40

1. Model wartości godziwej - nie przeszacowanej:

• brak amortyzacji,

• skutki wzrostu ceny - odnoszone są do wyniku (spadki też).

Zadanie 11 MSR 40 MSR 16 Nieruchomości inwestycyjne

Założenia: Jednostka gospodarcza posiada dwa budynki, które nabyła 2 stycznia 2010r. Wartości opisujące dwie nieruchomości są następujące

	Budynek 1	Budynek 2
Cena nabycia	300 000	450 000
Wartość godziwa na 31 grudnia 2010	350 000	520 000

Budynek 1 jest wykorzystywany na cele biurowe a budynek 2 jest przeznaczony na wynajem dla osób trzecich. Jednostka w ramach przyjętej polityki rachunkowości ustaliła, że będzie wyceniać nieruchomości według wartości godziwej. Z tego powodu żadnego budynku nie amortyzuje.

Polecenie: Oceń, czy przyjęte przez jednostkę rozwiązania są zgodne z założeniami wynikającymi z MSSF. Jeśli nie, zaproponuj poprawne zakładając, jeśli to konieczne, 2.5% stopę amortyzacji.

Budynek 1 – środek trwały

- konieczność amortyzowania,

- amortyzowania roczna 2,5% z 300 000 = 7 500

- wartość księgowa na koniec roku – 300

‘

Zadanie 11 MSR 40 MSR 16 Nieruchomości inwestycyjne

Założenia: Jednostka gospodarcza posiada dwa budynki, które nabyła 2 stycznia 2010r. Wartości opisujące dwie nieruchomości są następujące

	Budynek 1	Budynek 2
Cena nabycia	300 000	450 000
Wartość godziwa na 31 grudnia 2010	350 000	520 000

Budynek 1 jest wykorzystywany na cele biurowe a budynek 2 jest przeznaczony na wynajem dla osób trzecich. Jednostka w ramach przyjętej polityki rachunkowości ustaliła, że będzie wyceniać nieruchomości według wartości godziwej. Z tego powodu żadnego budynku nie amortyzuje.

Polecenie: Oceń, czy przyjęte przez jednostkę rozwiązania są zgodne z założeniami wynikającymi z MSSF. Jeśli nie, zaproponuj poprawne zakładając, jeśli to konieczne, 2.5% stopę amortyzacji.

Rozwiązanie

Budynek 1 - środek trwały

- konieczność amortyzowania

- amortyzacja roczna 2.5% z 300 000 = 7 500

- wartość księgowa na koniec roku 300 000 - 7 500 = 292 500

- przeszacowanie do wartości godziwej 350 000 (metoda eliminacji umorzenia)

- odpis zwiększający 350 000 - 292 500 = 57 500

Budynek 2 - nieruchomość inwestycyjna

- wyceniana w modelu wartości godziwej

- nie jest amortyzowana

- na dzień bilansowy ustalana jest jej wartość godziwa

- różnica między wartością księgową a godziwą odnoszona do wyniku finansowego: 520 000 - 450 000 = 70 000

Inwestycje finansowe

Aktywa finansowe (skutek zawartego instrumentu finansowego):

• MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja,

• MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena,

• MSR 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji,

• MSR 9 Instrumenty finansowe (2015)

Klasyfikacja aktywów finansowych na potrzeby wyceny (wg MSR)

1. Aktywa finansowe w wartości godziwej przez wynik finansowy:

• pozycje określone jako przeznaczona do obrotu – nabyte głównie w celu sprzedaży w bliskim terminie (do 3 miesięcy),

• wartość początkowa – wartość godziwa (cena zapłacona za daną pozycję) bez uwzględnienia kosztów transakcyjnych (odnoszone są w momencie poniesienia na wynik finansowy),

• wycena bilansowa – wartość godziwa ustalona na ten dzień – wszystkie skutki wyceny odnoszone są na wynik finansowy.

Do tej kategorii aktywów nie można zaliczać instrumentów kapitałowych niekwotowanych na aktywnym rynku (nie ma możliwości ustalenia wartości godziwej).

1. Pożyczki i należności:

• aktywa finansowe o określonych lub możliwych do określenia płatnościach, niekwotowane na aktywnym rynku.

1. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności:

• aktywa finansowe o stałych lub możliwych do określenia płatnościach, o ustalonym terminie wymagalności, w stosunku, do których jednostka ma stanowczy zamiar i możliwość utrzymywania w posiadaniu do upływu okresu wymagalności.

Wycena grupy (2) i (3)

• wartość początkowa – wartość godziwa powiększona o koszty transakcyjne,

• wycena bilansowa - zamortyzowany koszt (skorygowana cena nabycia) – ZK – wartość początkowa skorygowana o odsetki naliczone efektywną stopą procentową , pomniejszona o spłaty odsetek i kapitału i ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości –odsetki naliczone odnoszone są do wyniku finansowego

1. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

• aktywa finansowe, które zostały zakwalifikowane jako dostępne do sprzedaży lub nie kwalifikują się do pozostałych kategorii,

• wartość początkowa – wartość godziwa powiększona o koszty transakcyjne,

• wycena bilansowa:

  • wartość godziwa ustalona na ten sam dzień (jeżeli można ją wiarygodnie ustalić),

lub gdy nie można ustalić wartości godziwej

• wartość początkowa pomniejszona o ewentualny odpis z tytułu utraty wartości,

• zamortyzowany koszt dla aktywów o ustalonych płatnościach,

• wszystkie skutki wyceny odnoszone na kapitał z aktualizacji wyceny (możliwość powstania ujemnego kapitału) z wyjątkiem odsetek ustalanych efektywną stopą procentową – RZiS.

16.01.2013

Inwestycje finansowe – zadanie 12

Założenia: jednostka posiada następujące aktywa finansowe, które nabyła 1 grudnia 200X:

1. Obligacje o wartości w cenie nabycia ( wartość nominalna) 100 000 zł. Efektywna stopa procentowa obligacji wynosi 2% w skali miesiąca. Wartość godziwa na dzień bilansowy wynosi 109 000 zł.

2. Akcje obce (1) o wartości w cenie zakupu 500 000 zł. Koszty związane z zakupem akcji wyniosły 5 000 zł. Na koniec 200X akcje warte są 550 000 zł (wg notowań giełdowych).

3. Akcje obce (2) o wartości w cenie zakupu 700 000 zł, z nabyciem których wiązały się koszty 7 000 zł. Wartość rynkowa akcji na dzień bilansowy 680 000 zł.

Polecenie: Należy wycenić opisane inwestycje, przyjmując różne warianty ich klasyfikacji.

Wariant 1

Instrument	Grupa	S. z syt. Finansowej	Sprawozdanie z wyniku	Inne c. doch. (Kapitał z aktualizacji…)
		1.12	31.12	1.12
Obligacje	do terminu wymagalności (akt.fin)	100 000	102 000	-
Akcje (1)	w wartości godziwej przez wynik finansowy	500 000 (cena zakupu)	550 000	- 5 000
Akcje (2)	w wartości godziwej przez wynik finansowy	700 000	680 000	- 7 000

Odsetki obliczone z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej 2% z 100 000 zł

Wariant 2

Instrument	Grupa	S. z syt. Finansowej	Sprawozdanie z wyniku	Inne c. doch. (Kapitał z aktualizacji…)
		1.12	31.12	1.12
Obligacje	w wartości godziwej przez wynik finansowy	100 000	109 000	-
Akcje (1)	do terminu wymagalności (akt.fin)	505 000	550 000	-
Akcje (2)	do terminu wymagalności (akt.fin)	707 000	680 000	-

Wariant 3

Instrument	Grupa	S. z syt. Finansowej	Sprawozdanie z wyniku	Inne c. doch. (Kapitał z aktualizacji…)
		1.12	31.12	1.12
Obligacje	do terminu wymagalności (akt.fin)	100 000	109 000	-

1. Ustalenie odsetek z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej i zaliczenie ich do RZiS 2 000 (2% z 100 000)

2. Doprowadzenie wartości obligacji do wartości godziwej – odniesienie różnicy do kapitału z aktualizacji wyceny (innych całkowitych dochodów)

109 000 – 102 000 = 7 000

NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZANIA

• NALEŻNOŚCI

• wycena przy uwzględnieniu odpisów aktualizujących

• brak definicji w MSSF, rozpatrywane na tle definicji aktywów,

• zasady wyceny takie jak określono dla inwestycji finansowych (należności i udzielone pożyczki)

• ZOBOWIĄZANIA

• zdefiniowane w Ramach Koncepcyjnych

Wycena należności i zobowiązań w walutach obcych (tzw. Pozycje pieniężne)
MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych

Waluta funkcjonalna – waluta podstawowego środowiska gospodarczego, w którym działa jednostka

• Ujęcie początkowe (wprowadzenie do ksiąg) – w walucie funkcjonalnej stosując do przeliczenia kwoty wyrażonej w walucie obcej natychmiastowy kurs wymiany waluty funkcjonalnej na walutę obcą, obowiązujący na dzień zawarcia transakcji

• Wycena bilansowa – przelicza się przy zastosowaniu kursu zamknięcia (natychmiastowy kurs wymiany na dzień bilansowy)

• Różnice kursowe – koszty/przychody finansowe

• Należności i zobowiązania wykazywane w bilansie z podziałem na długo i krótkoterminowe – zgodnie z zaleceniami MSR 1

Zadanie 14

Założenia: Walutą funkcjonalną jednostki gospodarczej sporządzającej sprawozdanie finansowe na 31 grudnia jest złoty. 3 grudnia 2010 roku jednostka nabyła materiały o wartości wg faktury dostawcy zagranicznego 10 000 $. Na dzień bilansowy jednostka posiada w ewidencji zarówno zapas materiałów jak i zobowiązanie z tytułu ich zakupu. Wartość realizacji netto materiałów wynosi 10 500 $ (wyrażona w możliwej do uzyskania cenie ze sprzedaży materiałów, pomniejszonej o koszty sprzedaży).

Polecenie:

Zakładając, że kursy walut kształtowały się jak podano poniżej, należy ustalić wartości dotyczące materiałów i zobowiązań na dzień bilansowy.

Kurs 1$ na 3 grudnia 3,0873 zł (kurs natychmiastowej wymiany)

Kurs 1$ na 31 grudnia 3,0494 zł (kurs zamknięcia)

Rozwiązanie

3 grudnia 2010 r. – wprowadzenie do ksiąg zobowiązań i zapasów:

Wycena wg natychmiastowego kursu wymiany

10 000$ x 3,0873 zł/$ = 30 873zł

30 873zł – wartość zobowiązań i materiałów )obciążenia publicznoprawne pomijamy)

31 grudnia 2010 r. – wycena do bilansu:

- zobowiązań wg kursu zamknięcia

- zapasów wg wartości realizacji netto jeśli jest niższa od ceny nabycia

Zobowiązania 10 000$ x 3,0494 zł/$ = 30 494zł

Różnice kursowe 30 873zł – 30 494zł = 379 zł (dodatnie)

Materiały

Ustalenie wartości realizacji netto (WRN)

10 500$ x 3, 0494zł/$ = 32 018,70 zł

WRN (32 -18,70) > wartości początkowej (30 873zł)

Wycena do bilansu w kwocie 30 873 zł

REZERWY

MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe

Rezerwy – zobowiązania, których kwota lub termin zapłaty są niepewne

Tworzenie rezerw:

Wn Konto kosztów (wpływ na wynik finansowy)

Ma Konto rezerwy (zobowiązania – ujęcie w bilansie)

Tworzenie rezerw na zobowiązania ma miejsce wówczas, gdy:

- przedsiębiorstwo jest zobligowane, w przypadku zaistnienia pewnych okoliczności do przymusowego świadczenia na rzecz osób trzecich, jednakże

- wystąpienie tych okoliczności ( a więc i przymusu świadczenia) nie jest absolutnie pewnie lub wysokość ewentualnego świadczenia nie jest jeszcze przesądzona

Warunkiem tworzenia rezerwy na zobowiązania jest:

- wystąpienie zdarzenia obligującego jednostkę do wykonania w przyszłości świadczeń pod warunkiem, że

- istnieje możliwość wiarygodnej szacunku kosztów lub strat, których poniesienie jest niezbędne dla wywiązania się przez jednostkę z jej obowiązków

Zdarzenia obligujące – takie zdarzenie, które powoduje, prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek wykonania świadczenia powodujący, ze jednostka nie ma żadnej realnej możliwości niewypełnienia tego obowiązku.

Taka sytuacja ma miejsce, gdy:

- wypełnienie obowiązku może wyegzekwowane na drodze prawnej lub

- zdarzenie ( którym może być działanie jednostki) stwarza oczekiwanie stron trzecich, że jednostka wywiąże się z tego obowiązku – w przypadku zwyczajowo oczekiwanego obowiązku

Zgodnie z postanowieniami MSR 37 rezerwy tworzy się, gdy spełnione są łącznie trzy następujące warunki:

- na jednostce ciąży istniejący prawny lub zwyczajowy obowiązek wynikający ze zdarzeń przeszłych

- prawdopodobne jest, ze wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne

- można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku

Jeżeli warunki te nie są spełnione nie należy tworzyć rezerw.

Kwota, na którą tworzona jest rezerwa – najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienie obecnego obowiązku na dzień bilansowy ( konieczność wykorzystania dyskonta).

Typowymi przykładami rezerw tworzonych w rachunkowości są (wg MSR 37):

- rezerwy na zobowiązanie z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego,

- rezerwy z tytułu udzielonego poręczenia,

- rezerwy związane z ochroną środowiska,

- rezerwy z tytułu restrukturyzacji,

- rezerwy z tytułu odpraw emerytalnych (UoR bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów),

- rezerwy na naprawy gwarancyjne (UoR bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów),

Szczególny przypadek – rezerwy na podatek odroczony – MSR 12

Zadanie 15

Założenia:

1. Jednostka udzieliła poręczenia kredytowego jednej ze swoich jednostek zależnych. W listopadzie spółka zależna została postawiona w stan likwidacji i okazało się, że nie ma wystarczających środków na spłatę kredytu.

2. W sierpniu jednostka przygotowywała przyjęcie weselne. Kilka dni po przyjęciu trzy osoby zmarły na skutek zatrucia pokarmowego. Krewni zmarłych osób skierowali przeciwko jednostce sprawę do sądu domagając się odszkodowania. Prawnicy jednostki uważają, że firma nie będzie uznana za winną śmierci tych osób.

3. W sierpniu 200X zarząd jednostki „Y” postanowił w ramach restrukturyzacji ograniczyć zatrudnienie (dla poprawy sytuacji ekonomicznej jednostki). W połowie grudnia ogłoszony został plan restrukturyzacji uwzględniający terminy zwolnień poszczególnych grup pracowników i kwoty należnych im odpraw.

4. Jednostka sprzedaje produkty z roczną gwarancją. Z jej doświadczeń wynika, że 5% sprzedanych wyrobów wymaga napraw gwarancyjnych. Średnio koszt naprawy wynosi 10% kosztu wytworzenia

5. Jednostka „B” prowadzi działalność w kraju afrykańskim, w którym nie istnieją przepisy dotyczące ochrony środowiska. Jednostka spowodowała, poprzez nierozważne działania, szkody ekologiczne, których usunięcie kosztowałoby, wg szacunków 1 000 000 $. Kierownictwo jednostki w publicznych oświadczeniach deklarowało chęć naprawy ewentualnych wyrządzonych przez siebie szkód. Oświadczenia wynikały z zamiłowania do ekologicznego trybu życia w macierzystym kraju jednostki „B”. Koszt usunięcia szkody szacuje się na 1 500 000$.

6. Jednostka złamała zasady prawa o uczciwej konkurencji. W związku z tym została pozwana przez Rzecznika Praw Konsumentów do sądu. Prawnicy jednostki szacują, że prawdopodobieństwo wygrania sporu wynosi 20% a kara, która może być nałożona na jednostkę sięgnie 6 000 000 PLN.

Polecenie:

Należy określić czy podane zdarzenia powinny być podstawą do utworzenia rezerw na 31 XII 20X1

Rozwiązanie

Przypadek	Zdarzenie obligujące	Prawdopodobny odpływ środków	Możliwość wiarygodnego szacunku	Rezerwa?
1.	Tak – podpisane poręczenie	Tak	Tak	Tak
2.	Tak	Nie – szacunki prawników		Nie
3.	Tak – jest plan	Tak	Tak	Tak
4.	Tak	Tak	Tak – przeszłe zdarzenie	Nie
5.	Tak – deklaracje	Tak	Tak	Tak
6.	Tak – obowiązujące prawo	Tak	Tak	Tak – w wysokości 6mln zł

Rezerwy na strukturyzacje tworzone dopiero wtedy kiedy kierownictwo ogłosi plan restrukturyzacji.

Rezerwę tworzymy w kwocie przewidywanego odszkodowania.

23.01.2013

Sprawozdanie z całkowitych dochodów

Wszystkie pozycje przychodów i kosztów ujętych w danym okresie jednostka prezentuje w:

1. pojedynczym sprawozdaniu z całkowitych dochodów lub

2. dwóch sprawozdania: sprawozdaniu przedstawiającym składniki zysków i strat (jednostkowy rachunek zysków i strat) oraz w drugim sprawozdaniu, które rozpoczyna się od zysku lub straty i przedstawia składniki innych całkowitych dochodów (sprawozdanie z całkowitych dochodów)

Informacje przedstawiane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów

Sprawozdanie z całkowitych dochodów zawiera co najmniej następujące pozycje za dany okres sprawozdawczy ( par, 82)

1. przychody

2. koszty finansowe

3. udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć wycenianych zgodnie z metodą praw własności

4. obciążenia z tytułu podatków

5. łączną kwotę obejmującą sumy:

• zysku lub straty po opodatkowaniu na działalności zaniechanej, oraz

• zysku lub straty po opodatkowaniu ujętej w momencie przeszacowania do wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia lub w momencie zbycia aktywów, lub grupy (grup) do zbycia stanowiących działalność zaniechaną (MSSF 5)

1. zysk lub strata netto

1. każdy składnik innych całkowitych dochodów sklasyfikowanych wg rodzaju (między innymi) (par. 7)

• zysk/strata z tytułu różnic kursowych z przeliczenia działalności zaniechanej

• zysk/strata z tytułu dostępnych do sprzedaży aktywów finansowych

• zyski z tytułu przeszacowania aktywów trwałych

• podatek dochodowy dotyczący pozostałych elementów zysku całościowego

1. udział w pozostałych całkowitych dochodach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć ujmowanych metodą praw własności

W sprawozdaniu z całkowitych dochodów jednostka ujawnia:

1. zysk lub stratę netto

2. łączne całkowite dochody

za dany okres, które można przyporządkować do:

• udziałów mniejszościowych (niedających kontroli), oraz

• właściwości jednostki dominującej

Jednostka nie prezentuje żadnych pozycji przychodów lub kosztów jako pozycji nadzwyczajnych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ani w jednostkowym rachunku zysków i strat ( o ile jest prezentowany) ani w informacjach dodatkowych.

Dla zrozumienia finansowych wyników działalności, jednostka oddzielnie ujawnia co najmniej (09):

1. odpisy aktualizujące wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania lub wartość rzeczowych aktywów trwałych do wartości odzyskiwalnej, jak również odwrócenia takich odpisów

2. restrukturyzację działalności jednostki, jak również odwrócenie rezerwy na koszty restrukturyzacji

3. zbycie rzeczowych aktywów trwałych

4. zbycie inwestycji

5. działalność zaniechaną

6. rozliczenia z tytułu spraw sądowych, oraz

7. inne odwrócenia rezerw