WYKŁ. I 3.10.2012
dr A. Kuzior zaczynamy 8.10 !
Konsultacje: p. 314A, czw. A 16-17 i śr. B 15.30 – 16.30
ZALICZENIE
Test jednokrotnego wyboru (20 pytań) 1pkt/0 pkt/-0,5 pkt
Zadanie/a sytuacyjne
Zaliczenie od 50% + 1pkt
Kalkulator + ołówek
Literatura:
I. Olchowicz, A. Tłaczała „Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych” wyd.2, Difin, Warszawa 2009
E. Walińska (red. nauk.) „Sprawozdanie finansowe wg MSSF” Wolters Kurwer Polska Oficyna, Warszawa 2011
E. Walińska „Międzynarodowe standardy rachunkowości. Ogólne zasady pomiaru i prezentacji bilansu i rachunku wyników” Oficyna, Warszawa 2007
A. Jaruga, M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski „MSSF Kluczowe zagadnienia i rozwiązania praktyczne” SKwP, Warszawa 2006
J. Siewierska, M. Kłosowski „Sprawozdanie finansowe 2009 według MSSF/MSR i UoR. Wycena, prezentacje, ujawnienia” Gdańsk 2010
RACHUNKOWOŚĆ
dostarcza informacji o pozycji finansowej dokonaniach i zmianach tej pozycji, które to informacje są dostępne dla szerokiego grona potencjalnych użytkowników do podejmowania przez nich decyzji ekonomicznych (funkcja informacyjna rachunkowości)
sztuka pomiaru, prezentacji, interpretowania działalności gospodarczej
ELEMENTY SKŁADOWE
Rachunkowość finansowa
księgowość (część rejestracyjna)
rachunek kosztów
sprawozdawczość finansowa sprawozdanie finansowe
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA
reakcja na rozwój zorganizowanych form gospodarczych (powstanie spółek)
proces odbywający się w ramach rachunkowości (ujecie dynamiczne):
tworzenia, transformowania informacji charakteryzujących działalność, sytuację finansową i majątkową jednostki gospodarczej w określonym czasie,
proces za pomocą którego firmy relacjonują ludziom „z zewnątrz” finansowe aspekty swojej działalności w danym okresie [A. Arnold]
zbiór zestawień liczbowych sporządzanych okresowo zgodnie z obowiązującymi wymogami (ujęcie statyczne)
Sprawozdanie finansowe
formalna tabulacja nazw i kwot pieniądza czerpanych z ewidencji księgowej, która ukazuje albo pozycję finansową podmiotu w jakimś momencie albo zmiany w postaci finansowej w trakcie jakiegoś okresu (na podstawie US FASB)
Cel sprawozdania finansowego:
zaspokajanie potrzeb informacyjnych szerokiego kręgu użytkowników (głównie zewnętrznych), źródło informacji dla podejmowania decyzji gospodarczych.
Zakres sprawozdania finansowego (uwzględnia potrzeby informowania odbiorców);
bilans,
rachunek zysków i strat (wyników) (ocena rentowności jednostek gospodarczych, elementów kształtujących wynik finansowy) – zasada memoriału,
rachunek przepływów pieniężnych – zasada kasowa, pokazuje możliwość generowania przez jednostki gospodarcze środków pieniężnych,
zestawienie zmian w kapitale własnym – pokazuje przyczyny tych zmian,
informacja dodatkowa – noty objaśniające.
Użytkownicy informacji generowanej przez rachunkowość (użytkownicy sprawozdania finansowego):
właściciele kapitału (!) - inicjują działalność gospodarczą zorientowaną na zysk,
banki, pożyczkodawcy,
pracownicy,
organy podatkowe,
społeczeństwo.
Sprawozdanie finansowe
podstawowe narzędzie komunikowania się jednostki z otoczeniem (odbiorcami informacji)
Przekazywanie informacji – konieczność:
zdefiniowania terminów stosowanych do określenia wielkości stanowiących przedmiot pomiaru i prezentacji,
ustalenia zasad pomiaru (wyceny),
określenia sposobu prezentacji dokonań jednostki.
Pomiar – zasady wyceny zasobów i źródeł ich finansowania oraz ustalania wyniku finansowego.
Prezentacja – ustalenie zasad ujawniania wyników pomiaru – sporządzanie sprawozdania finansowego (bilans, rachunek zysków i strat).
Konieczność ustalenia i stosowania norm (regulacji, standardów) stosowanych w rachunkowości finansowej (sprawozdawczości finansowej):
-wiarygodność, łatwość wykorzystania, porównywalność.
Odbiorcy informacji (generowanej przez system rachunkowości):
krajowi,
międzynarodowi (zagraniczni).
Regulacje (normy) w zakresie rachunkowości finansowej:
krajowe,
międzynarodowe.
Organy stanowiące normy/standardy (regulacje):
państwo (normy prawne),
interesariusze – organizacje profesjonalne (standardy).
WYKŁ. II 10.10.2012
Standard rachunkowości:
Ujęcie szersze – metoda lub podejście do sporządzania sprawozdań finansowych, które zostały wybrane przez ciało, regulujące zawód
Ujęcie węższe – wzorzec, norma promulgowana przez ciało ekspertów rachunkowości i przedstawicieli nauki, co jest poprzedzone długim okresem badań i konsultacji
Standardy sprawozdawczości finansowej określają rodzaje i ilość informacji, które muszą być dostarczone odbiorcom (inwestorom, kredytodawcom), żeby mogli oni podejmować decyzje ekonomiczne
Standardy określają:
Zasady wyceny
Zasady uznawania
Zasady prezentacji w odpowiednich elementach sprawozdania finansowego
Regulacje krajowe
Regulacje krajowe stanowione przez:
Parlament (ustawy)
Rząd (rozporządzenia)
Organizacje profesjonalnie zajmujące się rachunkowością (standardy w wąskim znaczeniu)
Giełda papierów wartościowych
Modele rachunkowości (sprawozdawczości):
Anglosaski:
Wykorzystuje standardy, prawo zwyczajowe, (generally accepted accounting principles/practice/standards)
Informacja ukierunkowana na inwestora (np. US GAAP)
System elastyczny, wykorzystujący profesjonalne osądy
Stosujący zasadę „przewagi treści nad formą” i koncepcję „true and fair view”
Kontynentalny:
Wykorzystujący prawo kodeksowe
Informacja przygotowana pod kątem sprawozdawczości podatkowej oraz dla wszystkim interesariuszy
Stosujący zasadę ostrożności
Na kształt standardów mają wpływ następujące kwestie:
Rodzaj systemu prawnego (prawo zwyczajowe, prawo rzymskie)
Źródła zasilania finansowego
Formy własności
Poziom rozwoju rynku kapitałowego
Powiązanie prawa bilansowego z prawem podatkowym
Znaczenie środowiska profesjonalnych księgowych
Wpływ wybitnych jednostek
Zjawiska szczególne (np. inflacja)
Polskie standardy rachunkowości
Ustawa o rachunkowości
Polskie KSR – tworzone przez Komitet Standardów Rachunkowości
US GAAP – Generally accepted accounting principles
Tworzone przez FASB (Financial accounting standards board – rada standardów rachunkowości finansowej
FASB – powołana w 1973
Ujęcie szerokie – zakres regulacji
Ujęcie wąskie – zasady stanowienia
Standardy sprawozdawczości a globalizacja
Globalizacja – stan gospodarki światowej, charakteryzujący się liberalizacją handlu i przepływu kapitału, jak również nasilaniem się procesów integracji na świecie i umiędzynarodowieniem życia gospodarczego
Czynniki wpływające na powstawanie międzynarodowych standardów sprawozdawczości:
Handel międzynarodowy
Inwestycje zagraniczne
Korporacje międzynarodowe
Finanse międzynarodowe (rynki finansowe)
Harmonizacja i standaryzacja rachunkowości
Harmonizacja – proces zwiększania porównywalności sprawozdań finansowych poprzez wprowadzenie spójnego zestawy wzorców, opartego na wspólnych założeniach i koncepcjach
Standaryzacja – unifikacja, stosowanie jednolitych rozwiązań, doprowadzenie do ujednolicenia zasad rachunkowości i w konsekwencji do całkowitej porównywalności sprawozdań finansowych
Międzynarodowe źródła standaryzacji rachunkowości:
Dyrektywy UE (głównie IV – 1978, VII – 1983)
MSR/MSSF
Zasięg standardów
Krajowe (uor, KSR, US GAAP)
Międzynarodowe MSR/MSSF
WYKŁ. III 17.10.2012
MSR – początki standaryzacji rachunkowości w skali światowej
X Światowy Kongres Księgowych w Sydney – 1972 – porozumienie w sprawie utworzenia Komitetu Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KMSR),
Kraje tworzące KMSR – (Londyn 1973) – Australia, Francja, Holandia, Japonia, Kanada, Meksyk, Niemcy (RFN), Wielka Brytania/Irlandia, USA
KMSR (IASC) – prywatna organizacja powołana w celu:
Tworzenia i publikowania MDR, które byłyby stosowane do sporządzania sprawozdań finansowych
Prowadzenia działań na rzecz rozwijania i harmonizacji zasad rachunkowości
Komitet zrzeszał organizacje zawodowe księgowych z ponad 100 krajów (144).
Pierwszy okres działania KMSR
1973-2001 – opracowanie 41 MSR, Ram Koncepcyjnych, 25 Interpretacji.
Znaczenie MSR i ich zastosowanie:
Zależne od akceptacji przez instytucje krajowe,
Podstawa do opracowywania regulacji krajowych,
Możliwość stosowania przez spółki giełdowe.
Stosowanie MSR
1995 – UE zezwoliła na stosowanie MSR (i US GAAP) przez spółki, które notowały akcje na giełdach zagranicznych
2000 – MSR zaakceptowane przez IOSCO (Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych International Organization of Seciurities Commission)
Drugi okres działania
Rekonstrukcja KMSR
Struktura Fundacji
Rada Powiernicza KMSR – 22 mężów zaufania, ze wszystkich kontynentów
Rada Monitorująca (Monitoring Board) – dla wzmocnienia publicznej odpowiedzialności organizacji dla oceny pracy Mężów zaufania. Członkowie – przedstawiciele organizacji zajmujących się bezpieczeństwem obrotu na rynkach kapitałowych.
Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR/ IASB – International Accounting Standards Board) – 15 członków posiadających doświadczenie – w pracy biegłych rewidentów, przy sporządzaniu sprawozdań finansowych, przy ich wykorzystaniu, doświadczenie akademickie:
Posiadają wyłączną odpowiedzialność za tworzenie standardów,
Komitet ds. Interpretacji MSSF – 14 członków + przewodniczący bez prawa głosu + 2 obserwatorów (UE, IOSCO),
Pomaga Radzie w tworzeniu i doskonaleniu standardów rachunkowości i sprawozdawczości z korzyścią dla użytkowników sprawozdań finansowych, podmiotów je sporządzających i badających
Opracowywuje w szybkim trybie wytycznych dotyczących nowych zagadnień
Gremium Doradcze ds. MSSF – ok. 50 członków (z różnych grup zawodowych) + 3 obserwatorów
Doradza Mężom Zaufania i IASB – w sprawie harmonogramu prac, priorytetów
Zadania IASB (cele tworzenia MSSF)
Tworzenie w publicznym interesie, jednego zestawu wysokiej jakości zrozumiałych, możliwych do wyegzekwowania i akceptowanych globalnie standardów rachunkowości opartych na jasno określonych zasadach,
Rezultat – zamieszczanie w SF wysokiej jakości, przejrzystych i porównywalnych informacji stanowiących pomoc w podejmowaniu decyzji gospodarczych.
Promowanie stosowania i rygorystycznego wdrażania standardów
Uwzględnianie potrzeb dużej grupy jednostek zróżnicowanych pod względem wielskości i typów
Promowanie przyjęcia MSSF poprzez zapewnianie spójności między krajowymi standardami a MSSF
Regulacje wydawane przez RMSR
Ramy Koncepcyjne przygotowania i prezentacji sprawozdań finansowych – problemy ogólne
Uzasadnienie rozwiązań przyjętych w MSR (do 2002)/ MSSF (od 2002)
MSR/MSSF – problemy szczegółowe
Interpretacje Stałego Komitetu do spraw Interpretacji/ Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej stanowią wytyczne do konkretnych MSR/MSSF, funkcja uzupełniająca, narzędzie aktualizacji uszczegółowiania kwestii nieopisanych w standardzie
Zawartość standardu:
Wprowadzenie
Cel (istota problemu)
Zakres podmiotowy i przedmiotowy
Definicje
Zasady uznawania pozycji związanych z opisywanym problemem
Zasady pomiaru wartości (wyceny i ustalania wyniku)
Zasady prezentacji informacji w sprawozdaniach
Data wejścia w życie
Załącznik (z objaśnieniami i przykładami liczbowymi)
Uzasadnienie przyjętych rozwiązań
Przewodnik do wdrożenia standardu
Obecnie funkcjonuje: 13 MSSF (MSSF 9 – 2013 (2015), MSSF 10 – 13 – 2013, 29 MSR oraz MSSF dla MSP)
Proces tworzenia MSSF
Decyzja RMSR o wprowadzeniu prac nad potencjalnie nowym standardem pod obrady (konsultacje z Gremium Doradczym ds. MSSF, organizacjami profesjonalnymi, innymi organizacjami stanowiącymi standardy)
Określanie planu prac nad projektem standardu (samodzielnie realizowany przez Radę lub z innym organem stanowiącym standardy, możliwość powołania grupy roboczej)
Przygotowywanie i opublikowanie dokumentu dyskusyjnego (nieobowiązkowy, wstępne propozycje rozwiązania problemu, zaproszenie do dyskusji)
Opracowanie i publikacja projektu standardu (obowiązkowo, ma formę proponowanego standardu, po głosowaniu kierowany do publicznej dyskusji)
Przegląd otrzymanych opinii
Przygotowanie, głosowanie i publikacja standardu
Drugi okres działania cd. – kwestie instytucjonalne
2002 – przyjęcie MSR przez UE
2002 – rozpoczęcie dialogu pomiędzy IASB a FASB (US) –w Norfolk – Memorandum of Understanding – decyzja w sprawie konwergencji standardów – gł. eliminacja różnic w MSR i US GAAP
2006 – decyzja w kwestii tworzenia wspólnego (jednego) zestawu standardów
Rozporządzenie (WE) nr 1606/2002 parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości
Art. 4 Skonsolidowane sprawozdania finansowe spółek notowanych w obrocie publicznym (od 1 stycznia 2005 r. zaczął obowiązywać)
Art.5 Państwa Członkowskie mogą zezwolić lub wymagać aby spółki inne niż te określone w art. 4 sporządzały skonsolidowane SF i/lub roczne SF zgodnie z MSR.
Jednostka nienależąca do grupy kapitałowej
Spółka A
spółka A przygotowuje SF
spółka A nie jest kontrolowana przez inną jednostkę gosp. (inną spółkę/osobę sporządzającą SF)
Grupa kapitałowa
Spółka B (jednostka dominująca/ spółka matka) sporządza jednostkowe SF – sprawozdanie grupy kapitałowej (składa się z danych ze sprawozdań spółek B, C, D, E – konieczność eliminacji)
B
C D E udział >= 51 %
spółki C D E (jednostki zależne od spółki B/ spółki córki) przygotowują jednostkowe SF – przekazują do B
WYKŁ. IV 24.10.2012
Podstawy prawne rachunkowości/sprawozdawczości finansowej
Podmiot rachunkowości – art. 2
Jednostki stosujące MSSF
Jednostki stosujące UoR
Obligatoryjne
Skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu oraz banków
Fakultatywne MSSF
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Emitentów papierów wartościowych zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG
Jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie zgodnie z MSR
Roczne sprawozdanie finansowe
Emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub ubiegających się o dopuszczenie do publicznego obrotu lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG
Jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, a której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie zgodnie z MSR
Oddziałów przedsiębiorcy zagranicznego, jeśli przedsiębiorca ten sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR
Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe na podstawie MSSF stosują Uor w sprawach tymi standardami nieuregulowanych:
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
Inwentaryzacja
Zasada archiwizowania dokumentów
Ustawa o rachunkowości
Jednostki wymienione w art. 2 Uor, które ani obligatoryjnie ani fakultatywnie nie stosują MSSF
Głównie osoby prawne, osoby fizyczne osiągające określone obroty, jednostki sektora finansów publicznych
Jednostki, których papiery wartościowe nie podlegają publicznemu obrotowi
Hierarchia norm rachunkowości dla podmiotów stosujących Uor
Ustawa o rachunkowości
Rozporządzenia MF
KSR
MSSF – tylko w sprawach nieuregulowanych w/w aktami (uor art. 10.3)
Sprawozdanie finansowe wg UoR
Wszystkie jednostki prowadzące rachunkowość (art. 45.2)
Bilans
Rachunek zysków i strat
Informacja dodatkowa:
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego
Dodatkowe informacje i objaśnienia
Jednostki, których sprawozdanie podlega badaniu sporządzają dodatkowo:
Rachunek przepływów pieniężnych
Zestawienie zmian w kapitale własnym
Spółki kapitałowe, spółki komandytowo – akcyjne, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe sporządzają dodatkowo sprawozdanie z działalności jednostki (art. 49.1)
Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (art. 12.2)
Parametry wyceny (art.28 uor)
Cena zakupu, cena nabycia, cena sprzedaży netto, koszt wytworzenia produktu, skorygowana cena nabycia, wartość godziwa, trwała utrata wartości
Parametry wyceny w MSSF
Definiowane w poszczególnych standardach
Podobnie do uor
Kategorie:
Cena nabycia
Wartość realizacji netto (cena sprzedaży netto)
Koszt wytworzenia
Wartość godziwa
Zamortyzowany koszt (skorygowana cena nabycia)
Utrata wartości
WYKŁ. V 31.10.2012
Ramy koncepcyjne (RK)
Teoria dająca oparcie dla treści standardów i sposobu ich stanowienia, osnowa pojęciowa [W. Nowak]
Konstytucja, spójny system powiązanych zasad i podstaw, który może prowadzić do jednolitych standardów [US FASB]
Ramy koncepcyjne (RK) IASC/IASB – 1989
Nowe RK – projekt wspólny IASB i FASB (2006) – 8 faz
28 września 2010 – zakończenie prac nad 1 fazą – cele i cechy jakościowe sprawozdania finansowego
IASB – zastąpienie części dotyczących RK
Ramy (Założenia) Koncepcyjne (Konceptualne) Sporządzania i Prezentacji Sprawozdań Finansowych (wg MSSF/MSR) – zawierają podstawowe zasady i koncepcje związane ze sporządzaniem sprawozdania finansowego i jego prezentacją.
RK stanowią
pomoc dla IASB przy opracowaniu i rewizji standardów,
pomoc dla IASB w promocji harmonizacji (poprzez ograniczenie rozwiązań alternatywnych),
pomoc dla krajowych organów stanowiących standardy,
pomoc dla sporządzających sprawozdania (w kwestiach nieuregulowanych standardami),
pomoc dla biegłych rewidentów w wydawaniu opinii,
pomoc dla użytkowników w wydawaniu opinii,
Problemy opisane w RK
cele sprawozdania finansowego ogólnego przeznaczenia,
jednostka sprawozdawcza (sporządzająca sprawozdanie) – (rozdział będzie dodany), Nowe
cechy jakościowe użytecznych informacji finansowych,
ramy koncepcyjne (1989) – pozostały tekst
podstawowe założenia
składniki sprawozdania finansowego
ujmowanie składników sprawozdania finansowego
wycena składników sprawozdania finansowego
koncepcje kapitału i zachowania kapitału
Cel SF ogólnego przeznaczenia
dostarczenie informacji finansowych o jednostce sprawozdawczej, które SA użyteczne dla obecnych i potencjalnych inwestorów, kredytodawców i innych zewnętrznych dostarczycieli kapitału w procesie podejmowania decyzji dotyczących dostarczenia zasobów do jednostki.
Wykorzystanie informacji do oceny:
stopy zwrotu z inwestycji,
możliwości w zakresie spłaty zobowiązań (z odsetkami).
Konieczność posiadania informacji na temat możliwości generowania wpływów pieniężnych:
zasoby i roszczenia (zmiany i sposób zarządzania),
struktura finansowania,
efektywność wykorzystania zasobów przez zarząd,
Sposoby (przyczyny) odzwierciedlenia wyników działalności:
zasada memoriałowa odzwierciedlania transakcji (wyników działalności),
informacje o przepływach pieniężnych związanych z działalnością gospodarczą,
zmiany w sytuacji finansowej niewynikającej z prowadzonej działalności gospodarczej (wyników finansowych).
Cechy jakościowe użytecznych informacji finansowych
Cechy powodujące, że sprawozdanie finansowe jest użyteczne.
Fundamentalne cechy jakościowe:
Przydatność (relevance) (może czynić różnice w decyzjach podejmowanych przez użytkowników), wartość predykcyjna (przewidująca), potwierdzająca lub obie, istotność
Informacja jest istotna, gdy jej pominięcie lub zniekształcenie mogłoby by wpłynąć na decyzje użytkowników.
Wierne odzwierciedlenie (prezentacja) – informacja kompletna, neutralna (bezstronna), wolna od błędów
Dodatkowe (wzmacniające, wzbogacające) cechy jakościowe sprawozdania finansowego
Porównywalność – cel, środek – ciągłość
Sprawdzalność (możliwość potwierdzenia)
Terminowość
Zrozumiałość
Ograniczenia użyteczności sprawozdania finansowego – koszt
Problemy opisane w RK – wg RK 1989
Podstawowe założenia sporządzania sprawozdań finansowych
Zasada kontynuacji działania
Zasada memoriałowa
Składniki sprawozdania finansowego – definicje
Aktywa – zasoby spełniające równocześnie następujące warunki:
Podlegają kontroli (kontrola przyszłych korzyści ekonomicznych osiąganych przez podmiot dzięki wykorzystaniu składnika majątku),
Powstały w rezultacie przeszłych zdarzeń (obowiązek wskazania źródła pochodzenia zasobów) nabycie, wytworzenie we własnym zakresie, otrzymane od właścicieli jako wkład na poczet kapitału, nieodpłatnie otrzymane),
Oczekuje się, że w przyszłości spowodują wpływ korzyści ekonomicznych ( korzyści bezpośrednie – ze sprzedaży, z wymiany na inne aktywa, wykorzystane do spłaty zobowiązań, korzyści pośrednie – przychody ze sprzedaży dóbr, do wytwarzania, których będą wykorzystywane).
Zobowiązania – ciążący na jednostce obowiązek, z którym wiąże się konieczność spełniania następujących warunków:
Obowiązek powinien być rezultatem przeszłych zdarzeń,
Obowiązek powinien w przyszłości przynieść odpływ z jednostki tych zasobów, które przynoszą korzyści ekonomiczne (spłata zobowiązań środkami pieniężnymi, wykorzystanie w tym celu innych aktywów, zamiana zobowiązań na kapitał własny),
(w tym rezerwy – zobowiązania, których termin wymagalności albo kwota nie są pewne; rezerwa musi spełniać wszystkie warunki zobowiązań – obowiązek wykonania świadczeń, możliwość wiarygodnego szacunku).
Kapitał własny – udział pozostały w aktywach jednostki po odjęciu wszystkich jej zobowiązań.
WYKŁ. VI 7.11.2012
Dochody (przychody i zyski) – wzrost w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych w postaci:
Dopływu lub zwiększenia wartości aktywów,
Zmniejszenia zobowiązań,
Powodujących wzrost kapitału własnego w inny sposób niż przez zwiększenie udziałów właścicieli.
Koszty – zmniejszenie korzyści ekonomicznych w okresie sprawozdawczym w postaci:
Odpływu lub uszczuplenia aktywów,
Powstania zobowiązań,
Powodujących zmniejszenie kapitału własnego w inny sposób niż przez jego podział między właścicieli.
Składniki sprawozdania finansowego – Zasady ujmowania składników sprawozdań finansowych
Ujmowanie – uwzględnienie w bilansie lub rachunku zysków i strat pozycji spełniającej określone definicje (w RK).
Włączenie (ujęcie) składników do sprawozdania finansowego wymaga:
Opisu słownego,
Wyrażenia wartościowego,
Włączenia do sumy bilansowej lub rachunku zysków i strat.
Składniki sprawozdania finansowego ujmowane są jeżeli:
Jest prawdopodobne, że jednostka osiągnie ewentualne przyszłe korzyści ekonomiczne związane z ta pozycją lub że nastąpi ich wypływ z jednostki,
Pozycja ta posiada cenę nabycia, koszt wytworzenia lub też wartość, którą można wiarygodnie ustalić,
Zasady wyceny składników sprawozdania finansowego
Zasada kosztu historycznego (cena nabycia, koszt wytworzenia),
Zasada aktualniej ceny nabycia (aktywa wyceniane w kwocie, jaką należałoby zapłacić w razie nabywania takiego samego lub równoważnego składnika aktywów w obecnej chwili, zobowiązania e kwocie niezdyskontowanej, niezbędnej obecnie do ich uregulowania),
Zasada wartości możliwej do uzyskania (wartości realizacji) (aktywa wyceniane w kwocie, jaką obecnie można by uzyskać z ich zbycia, zobowiązania wyceniane w wysokości niezdyskontowanej kwoty środków pieniężnych, jaka według przewidywań jest niezbędna do ich uregulowania),
Zasada wartości bieżącej – aktywa wyceniane w zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych, które według przewidywań wypracuje dany składnik majątkowy, zobowiązania wyceniane w zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych, wymaganych w przyszłości do ich uregulowania.
Koncepcje kapitału i zachowania kapitału:
Koncepcja finansowa (kapitał = aktywa netto lub kapitał własny),
Koncepcja rzeczowa (kapitał = zdolności produkcyjne jednostki wyrażone wolumenem produkcji),
Koncepcja finansowa zachowania kapitału (zysk osiąga się wówczas, gdy aktywa netto na koniec okresu są wyższe od aktywów netto na początku okresu, po wyłączeniu wszelkich wpłat na rzecz właścicieli o wkładów przez nich wniesionych),
Koncepcja rzeczowa zachowania kapitału (zysk osiąga się wówczas, gdy zdolności produkcyjne na koniec okresu są wyższe od zdolności produkcyjnych na początku okresu, po wyłączeniu wszelkich wpłat na rzecz właścicieli i wkładów przez nich wniesionych)
MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych
Sprawozdanie finansowe ogólnego przeznaczenia (par.7)
Sprawozdanie finansowe dostarcza informacji o (par.9):
Aktywach,
Zobowiązaniach,
Kapitale własnym,
Dochodach i kosztach, łącznie z zyskami i stratami,
Wpłatach dokonanych przez właścicieli i wypłatach na rzecz właścicieli występujących w charakterze udziałów,
Przepływach środków pieniężnych
Elementy sprawozdania finansowego (par. 10)
Sprawozdanie z sytuacji finansowej na koniec okresu,
Sprawozdanie z całkowitych dochodów za dany okres,
Pojedyncze sprawozdanie z całkowitych dochodów lub
Dwa sprawozdania: sprawozdanie przedstawiające składniki wyniku (zysków i strat) (odrębne sprawozdanie z dochodów) oraz sprawozdanie, które rozpoczyna się od wyniku (zysku lub straty) i przedstawia składniki pozostałych całkowitych dochodów (sprawozdanie z całkowitych dochodów),
Inne całkowite dochody to są tzw. Koszty i dochody kapitałowe, czyli elementy, które nie tworzą wyniku finansowego tylko kapitał z aktualizacji wyceny.
Wynik – różnica między dochodami a kosztami z wyłączeniem składników pozostałych całkowitych dochodów
Pozostałe (inne) całkowite dochody – dochody i koszty, które nie zostały ujęte w wyniku zgodnie z tym, jak tego wymagają lub zezwalają inne MSSF.
Wraz z rozpoczęciem się pierwszego roku obrotowego rozpoczynającego się 1 lipca 2012 lub później:
Sprawozdanie z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów za dany okres
Sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów za danych okres.
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za okres,
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres,
Informacje dodatkowe o przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości oraz inne informacje objaśniające oraz
Sprawozdanie z sytuacji finansowej na początek najwcześniejszego porównawczego okresu, w którym jednostka zastosowała zasady (politykę) rachunkowości retrospektywnie lub dokonała retrospektywnego przekształcenia pozycji z sprawozdaniu finansowym lub przekwalifikowała pozycje w sprawozdaniu finansowym.
WYKŁ. VII 14.11.2012
Zasady ogólne (par. 15-17, 19-20, 24, 25-35, 45, 50-51)
Przedstawienie rzetelnego obrazu (przestrzeganie MSSF),
Zachowanie zasad i cech sprawozdania określonych w Ramach Koncepcyjnych i MSR 1,
Konieczność odróżnienia sprawozdania finansowego od innych informacji publikowanych razem z nim,
Konieczność zidentyfikowania każdej jego części,
Dla poprawnego zrozumienia prezentowanych informacji należy wskazać:
Nazwę jednostki gospodarczej lub inne dane identyfikacyjne,
Stwierdzenie czy sprawozdanie finansowe dotyczy pojedynczej jednostki, czy grupy kapitałowej,
Dzień bilansowy lub okres objęty sprawozdaniem,
Walutę sprawozdawczą,
Poziom zaokrągleń.
Okres sprawozdawczy – zwykle 1 rok.
Sprawozdanie z sytuacji finansowej (MSR 1 – par. 60-71)
Sposoby prezentacji aktywów i zobowiązań w bilansie
Podział na pozycje obrotowe i trwałe (krótkoterminowe i długoterminowe) – klasyfikacja podstawowa
Dla jednostek wytwarzających produkty lub świadczących usługi w ramach wyraźnie określonego cyklu operacyjnego
Pozwala wyodrębnić kapitał obrotowy, czyli te aktywa i zobowiązania, które są w ciągłym obrocie
Uporządkowanie według stopnia płynności
Dla jednostek, które nie wytwarzają produktów ani nie świadczą usług w ramach jasno określonego cyklu operacyjnego
Prezentacja mieszana
Niezależnie od przyjętej metody prezentacji dla wszystkich pozycji bilansowych, na które składają się kwoty o terminie realizacji (uregulowania) do i po upływie 12 miesięcy, należy wyodrębnić te realizowane po upływie 12 miesięcy.
Cykl operacyjny – ….
Aktywa obrotowe i trwałe (par. 66)
Składnik majątku zaliczany jest do aktywów obrotowych jeżeli:
Oczekuje się, że zostanie zrealizowany lub jest przeznaczony do sprzedaży lub zużycia w toku normalnego cyklu operacyjnego jednostki lub
Jest w posiadaniu jednostki przede wszystkim z przeznaczeniem do obrotu lub
Oczekuje się, że zostanie zrealizowany w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
Stanowi składnik środków pieniężnych lub ich ekwiwalent.
Wszystkie pozostałe aktywa zalicza się do aktywów trwałych (długoterminowych).
Zobowiązania długo i krótkoterminowe (par. 69)
Zobowiązania zalicza się do krótkoterminowych jeżeli:
Oczekuje się, że zostanie ono uregulowane w toku normalnego cyklu operacyjnego jednostki,
Jest w posiadaniu przede wszystkim do obrotu,
Jest wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
Jednostka nie posiada bezwarunkowego prawa do odroczenia daty wymagalności zobowiązania przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Wszystkie pozostałe zobowiązania należy zaliczyć do zob. długoterminowych.
Aktywa (par. 54)
Rzeczowe aktywa trwałe
Nieruchomości inwestycyjne
Aktywa niematerialne, np. licencje i patenty
Inwestycje rozliczane zgodnie z metodą praw własności
Pozostałe aktywa finansowe, np. akcje, pożyczki (o charakterze bezpośrednim)
Aktywa biologiczne, np. zwierzęta i rośliny w chowie lub hodowli
Zapasy
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Aktywa dotyczące podatku dochodowego bieżącego i odroczonego
Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia
Pasywa (par. 54)
Zobowiązania z tyt. dostaw i usług i pozostałe zobowiązania
Rezerwy
Zobowiązania finansowe (kiedy ich uregulowanie następuje na niekorzystnych warunkach), np. kredyty, pożyczki
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego bieżącego i rezerwy na podatek dochodowy (odroczony)
Zobowiązania wchodzące w skład grup do zbycia
Udziały niedające kontroli wykazane w kapitale własnym
Wyemitowany kapitał podstawowy oraz kapitał rezerwowy przypadający udziałowcom jednostki dominującej
WYKŁ. VIII 21.11.2012
Środki trwałe
MSR 16 Rzeczowe Aktywa trwałe
Środki trwałe to składniki majątkowe:
które utrzymywane są przez jednostkę gospodarczą w celu wykorzystania ich w procesie produkcyjnym lub przy dostawach towarów i świadczeniu usług, w celu oddania do używania innym podmiotom na podstawie umowy najmu, lub w celach administracyjnych oraz
którym towarzyszy oczekiwanie iż będą wykorzystywane przez czas dłuższy niż jeden okres.
MSR 16 Zasady ustalania wartości początkowej:
nabycie, wytworzenia we własnym zakresie – cena nabycia, koszt wytworzenia
Element szczególny – szacunkowy koszt demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszt przeprowadzenia renowacji miejsca, a w którym sie znajdował, jeżeli do przeprowadzenia tych czynności jednostka jest związania w związku z nabyciem pozycji rzeczowych aktywów trwałych lub używaniem takiego składnika w danym okresie w celu innym niż wytwarzanie wyrobów
Koszty finansowania zewnętrznego związane z pozyskaniem środka trwałego (MSR 23) koszty finansowania zewnętrznego) 0 są elementem wartości początkowej środka trwałego jeżeli:
koszty można bezpośrednio przyporządkować nabyciu lub wytworzeniu składnika aktywów
składnik aktywów spełnia kryterium definicji składnika dostosowywanego.
Składnik dostosowywany – jego przygotowanie do zamierzonego użytkowania wymaga znacznego czasu.
nabycie w drodze wymiany na inną pozycję aktywów niepieniężnych
Wartość godziwa. Jeżeli transakcja wymiany nie ma treści ekonomicznej ( znaczenia handlowego) lub nie można wiarygodnie ustalić wartości godziwej żadnego z wymienionych – wartość bilansowa składnika aktywów danego w zamian.
Wartość godziwa – kwota, za jaką składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązania uregulowane pomiędzy zainteresowanymi i poinformowanymi stronami w bezpośredniej transakcji
WYKŁ. IX 28.11.2012
„kwota, jaką jednostka otrzymałaby za sprzedaż składnika aktywów lub zapłaciła za przekazanie zobowiązania w rutynowej transakcji dokonanej między uczestnikami rynku na dzień wyceny
Wartość początkowa może ulec zwiększeniu na skutek ulepszenia
MSR 16 Zadanie 1 – Ustalenie wartości środka trwałego
Założenia:
W lutym 200X jednostka rozpoczęła budowę nowej linii produkcyjnej, która służyć będzie do wytwarzania nowego na rynku, prestiżowego produktu. Zgodnie z przewidywaniami jednostki linia była gotowa do użytkowania w marcu 200X+1. W związku z tym jednostka zarejestrowała w księgach rachunkowych następujące kwoty, odpowiednio udokumentowane:
|
700 000,- |
|---|---|
|
25 000,- |
|
350 000,- |
|
50 000,- |
|
17 000,- |
|
8 000,- |
|
30 000,- |
|
24 000,- |
|
15 000,- |
|
13 000,- |
Polecenie: Ustalić wartość początkową środka trwałego wg MSR 16
Rozwiązanie:
Elementy tworzące wartość początkową linii produkcyjnej:
(+)Wartość maszyn i urządzeń wymagających montażu 700 000,-
(+)Wartość usług obcych (montaż składników majątkowych) 25 000,-
(+)Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy budowie linii 50 000,-
(+)Odsetki od kredytu - od marca 200X do marca 200X+1 17 000,-
(-)Odsetki od lokat - od marca 200X do marca 200X+1 8 000,-
(+)Koszty próbnej produkcji 30 000,-
(-)Przychody ze sprzedaży wyrobów z serii próbnej 24 000,-
Wartość początkowa 790 000,-
MSR 16 Amortyzacja
Systematyczne rozłożenie wartości podlegającej amortyzacji na przestrzeni okresu użytkowania.
Okres użytkowania jest:
przedziałem czasu, w którym według przewidywań, dany składnik aktywów będzie użytkowany przez jednostkę lub
liczbą jednostek produkcji lub podobnych jednostek, które według przewidywań jednostka uzyska z danego składnika aktywów.
Czynniki wpływające na okres użytkowania:
oczekiwane wykorzystanie składnika aktywów (np. oszacowana wielkość produkcji),
oczekiwane zużycie fizyczne (np. liczba zmian na których pracuje środek trwały),
technologiczna i rynkowa utrata przydatności (np. postęp techniczny, zmiany popytu na produkty),
prawne lub inne podobne ograniczenia dotyczące wykorzystania składnika aktywów (terminy umów leasingowych).
Wartość podlegająca amortyzacji – cena nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika aktywów pomniejszona o wartość końcową tego składnika (wartość końcowa = wartość rezydualna).
Wartość końcowa – kwota, jaką zgodnie ze swoimi przewidywaniami jednostka mogłaby uzyskać obecnie, uwzględniając taki wiek i stan jego składnika, jaki będzie na koniec okresu jego ekonomicznego używania po pomniejszeniu o szacowane koszty zbycia.
Wybór metody amortyzacji :
dopuszczalne metody – liniowa, degresywna (metody czasowe), naturalna,
możliwość zmiany metody - odzwierciedlanie sposobu czerpania korzyści ekonomicznych,
stosowanie metody komponentowej (dla każdego komponentu – elementu składowego należy stosować oddzielną amortyzację).
Konieczność ustalania okresu ekonomicznej użyteczności środka
Konieczność ustalania wartości podlegającej amortyzacji (WP - WR)
Konieczność weryfikacji (na koniec roku obrotowego) – okresu użytkowania i wartości rezydualnej
WYKŁ. X
Wycena bilansowa MSR 16
Model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia (model kosztu historycznego) – cena nabycia, koszt wytworzenia pomniejszony o umorzenie i odpisy z tytułu utraty wartości
Model oparty na wartości przeszacowanej – wartość godziwa
Stosowany dla tych składników, dla których wartość godziwą można ustalić
Odnośnie wszystkich pozycji aktywów należących do jednej grupy składników o podobnym rodzaju i przeznaczeniu
Pomiędzy przeszacowaniem środek podlega amortyzacji
Skutki wyceny:
(1) kapitałowe w przypadku wzrostu powyżej aktualną wartość bilansową
Kapitał z aktualizacji wyceny (sprawozdanie z sytuacji finansowej)
Inne całkowite dochody (sprawozdania z całkowitych dochodów)
(2) wynikowe w przypadku spadku wartości poniżej aktualną wartość bilansową
Zadanie 4
A = 20% * 400 000 = 80 000
Wariant I – metoda wskaźnikowa
Proporcjonalne przeliczenie wartości początkowej i dotychczasowego umorzenia
Wskaźnik – relacja wartości godziwej (aktualnej) do wartości netto środka sprzed przeszacowania (wartość wynikająca z ksiąg)
W = 416 000 / 320 000 = 1,3
Wskaźnik wykorzystywany do przeszacowania wartości początkowej środka i jego dotychczasowego umorzenia
| Przed przeszacowaniem | Wskaźnik | Po przeszacowaniu | Różnica | |
|---|---|---|---|---|
| WP | 400 000 | 1,3 | 520 000 | 120 000 |
| Umorzenie | 80 000 | 1,3 | 104 000 | 24 000 |
| Środki trwałe | Umorzenie | Kapitał z aktualizacji wyceny | ||
|---|---|---|---|---|
| Sp. 400 000 | 80 000 Sp. | |||
| (1) 120 000 | 24 000 (2) | |||
Stawka amortyzacji w kolejnych latach użytkowania nie ulega zmianie, co wynika z proporcjonalnego przeliczenia umorzenia
W drugim roku użytkowania środek będzie amortyzowany stawką 20% od wartości początkowej po aktualizacji równej 520 000 zł (104 000)
Wariant II – metoda eliminacji umorzenia
Przeszacowanie środka trwałego drogą eliminowania z wartości początkowej – 400 000 zł – dotychczasowego umorzenia – 80 000 (ustalenie wartości netto sprzed aktualizacji). Tak ustaloną wartość doprowadza się do wartości godziwej
Na moment dokonywania przeszacowania:
Wartość netto wynosi 320 000
Wartość godziwa wynosi 416 000
Konieczne zwiększenie wartości o 96 000
| Środki trwałe | Umorzenie | Kapitał z aktualizacji wyceny | ||
|---|---|---|---|---|
| Sp. 400 000 | 80 000 (1) | (1) 80 000 | 80 000 Sp. | |
| (2) 96 000 | ||||
Konieczność ustalenia nowej stawki amortyzacyjnej
T – dalszy okres użytkowania
Podstawa dokonywania odpisów – wartość zaktualizowana
SA = 100/4 = 25%
Amortyzacja w drugim roku użytkowania
A = 25% * 416 000 = 104 000
Rozliczenie kapitału z aktualizacji wyceny
Jednorazowo – w momencie usunięcia środka trwałego z bilansu (cała kwota)
Proporcjonalnie w trakcie użytkowania środka – w kwocie stanowiącej różnicę między amortyzacją liczoną od wartości przeszacowanej i od wartości początkowej
W przykładzie 104 000 – 80 000 = 24 000
Przenosimy do kategorii zyski zatrzymane (kapitał zapasowy)
MSR 36 Utrata wartości aktywów
Aktywa – przyszłe korzyści
W SF – w wartości nie wyższej niż przyszłe korzyści
Przyszłe korzyści – wartość, którą jednostka może odzyskać z danego składnika majątku
Aktywa nie mogą być wykazywane w sprawozdaniu finansowym w wartości przewyższającej ich wartość odzyskiwalną (przez sprzedaż lub użytkowanie)
Jeżeli:
Wartość bilansowa (wynikająca aktualnie z ksiąg – Wp – U) > wartość odzyskiwalna
To:
1. Składnik aktywów utracił wartość
2. Jednostka ujmuje stratę z tytułu utraty wartości
Strata z tytułu utraty wartości – nadwyżka wartości bilansowej danego składnika aktywów nad jego wartością odzyskiwalną
WYKŁ. XI 12.12.2012
Utrata wartości aktywów
Czynniki powodujące utratę wartości - zewnętrzne
utrata wartości rynkowej danego składnika odnotowana w ciągu okresu jest znacznie większa od utraty , której można było się spodziewać w wyniku upływu czasu i zwykłego użytkowania,
w ciągu okresu nastąpiły lub nastąpią w niedalekiej przyszłości znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany o charakterze technologicznym , rynkowym , gospodarczym lub prawnym w otoczeniu , w którym jednostka prowadzi działalność lub też na rynkach , na który dany składnik aktywów jest przeznaczony,
w ciągu okresu nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu z inwestycji i prawdopodobne jest , że wzrost ten wpłynie na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości użytkowej danego składnika aktywów i istotnie obniży wartość odzyskiwalną składnika aktywów.
Czynniki powodujące utratę wartości - wewnętrzne
dostępne są dowody na to, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne uszkodzenie,
w ciągu okresu nastąpiło lub też prawdopodobne jest , że w niedalekiej przyszłości nastąpią znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany dotyczące zakresu lub sposobu , w jaki dany składnik aktywów jest aktualnie użytkowany , lub – zgodnie z oczekiwaniami – będzie użytkowany. Mogą to być np. plany zaniechania działalności lub restrukturyzacji działalności , do której dany składni należy , lub plany zbycia tego składnika aktywów przed uprzednio przewidzianym terminem,
dostępne są dowody pochodzące ze sprawozdawczości wewnętrznej świadczące o tym, że ekonomiczne danego składnika aktywów są ,lub w przyszłości będą , gorsze od oczekiwanych. Dowody pochodzące ze sprawozdawczości wewnętrznej oparte są o przepływy środków pieniężnych związanych z danym środkiem trwałym.
Procedura ustalania straty z tytułu utraty wartości – MSR 36
Stwierdzenie wystąpienia czynnika mogącego spowodować wystąpienie utraty wartości,
Ustalenie (1) wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży danego składnika aktywów oraz (2) jego wartości użytkowej.
Wybór wyższej wartości spośród dwóch ustalonych wcześniej – wartość odzyskiwalna środka.
Porównanie wartości bilansowej (WB) i wartości odzyskiwalnej (WO)
Jeżeli WB < WO – nie kontynuuje się procedury
Jeżeli WB > WO, to następuje
Ujęcie straty z tytułu utraty wartości w różnicy między wartością bilansową a wartością odzyskiwalną
Zgodnie z MSR 36:
wartość użytkowa jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych przepływów środków pieniężnych, których wystąpienia oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów.
Zadanie 5
Założenia:
Jednostka gospodarcza dysponuje środkami trwałymi, których wartości bilansowe oraz wartość odzyskiwalną przedstawia tabela.
Polecenie:
Ustalić czy występuje konieczność dokonania odpisu z tytułu utraty wartości i podać jego wysokość. Jednostka wycenia do bilansu środki trwałe według modelu kosztu historycznego.
| Środek trwały | Wartość bilansowa WB |
Wartość odzyskiwalna WO | Wystąpienie odpisu T/ N |
Aktualna wartość bilansowa | Kwota odpisu |
|---|---|---|---|---|---|
| WG - KS | WU | Wybrana wyższa wartość | |||
| A | 180 000 | 183 000 | 175 000 | 183 000 | N |
| B | 250 000 | 245 000 | 260 000 | 260 000 | N |
| C | 95 000 | 88 000 | 90 000 | 90 000 | T |
| D | 325 000 | 305 000 | 295 000 | 305 000 | T |
| E | 50 000 | 45 000 | ? | ? | |
| F | 120 000 | 130 000 | 130 000 | N |
E – trzeba ustalić wartość użytkową
Zadanie 6 (dane w jednostkach pieniężnych)
“Pronto” posiada linię produkcyjną przy wykorzystaniu której produkuje drewniane zabawki – modele sportowców. Wartość bilansowa środka trwałego ustalona na 31 grudnia 2011 wynosiła 114 500,-. Wartość rezydualna oszacowana na 31 grudnia 2014 wynosi 5 000,-.
Istnieją przesłanki wskazujące na to, że rynek drewnianych zabawek może być opanowany przez wytwórców tańszych, plastikowych modeli. To oznacza, że linia wykorzystywana do produkcji drewnianych zabawek może być narażona na utratę wartości.
Dyrektor finansowy ustalił, że na 31 grudnia 2011 wartość godziwa linii pomniejszona o koszty sprzedaży wynosi 70 000,-. „Pronto” przygotowało budżet na trzy kolejne lata: 2012, 2013, 2014.
Założenia budżetu są następujące:
Jednostkowe koszty I przychody (dla jednej drewnianej zabawki):
| Cena sprzedaży | 10,00 |
|---|---|
| Koszty produkcji | 4,75 |
| Koszty zarządu I sprzedaży | 0,25 |
Szacowana wielkość sprzedaży
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
|---|---|---|---|---|
| Szacunki na 31 grudnia 2010 | 6 000 | 8 000 | 11 000 | 14 000 |
| Zweryfikowane szacunki na 31 grudnia 2011 | - | 8 000 | 11 000 | 4 000 |
Zastosowane czynniki dyskonta (stopa procentowa 10%):
| 2004 | 1/1,1 | 0,909 |
|---|---|---|
| 2005 | 1/(1,1)2 | 0,826 |
| 2006 | 1/(1,1)3 | 0,751 |
Polecenie:
Ustalić czy nastąpiła utrata wartości linii produkcyjnej.
Rozwiązanie:
31 XII 2011
Wartość linii wynikająca z ksiąg rachunkowych na 31 grudnia 2011 – 114 500,-
Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży wynosi na 31 grudnia 2011 – 70 000,-
Wartość użytkowa
Wpływy – przychody (cena sprzedaży) – 10,- za jednostkę
Wydatki - koszty
Koszty produkcji 4,75 na jednostkę
Koszty zarządu i sprzedaży 0,25 na jednostkę
Razem 5,- na jednostkę
| 2012 | 2012 | 2014 | |
|---|---|---|---|
| Planowane rozmiary sprzedaży | 8 000,00 | 11 000,00 | 4 000,00 |
| Wpływy – przychody – 10,- za jedn. (1) | 80 00,00 | 110 000,00 | 40 000,00 |
| Wydatki – koszty 5,- na jedn. (2) | 40 000,00 | 55 000,00 | 20 000,00 |
| Przepływy pien. – zabawki (1-2) | 40 000,00 | 55 000,00 | 20 000,00 |
| Szacowana wartość rezydualna | 5 000,00 | ||
| Razem przepływy pieniężne | 40 000,00 | 55 000,00 | 25 000,00 |
| Czynnik dyskonta | 0,91 | 0,83 | 0,75 |
| Zdyskontowane przepływy | 36 360,00 | 45 430,00 | 18 775,00 |
Wartość użytkowa 100 565,00
Na 31 grudnia 2011:
Wartość linii wynikająca z ksiąg rachunkowych 114 500,00
Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży 70 000,00
Wartość użytkowa 100 565,00
Wartość odzyskiwalna 100 565,00
Starta z tytułu utraty wartości (1-4) 13 935,00
Wartość linii zaprezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
100 565,00
Wycena składników zaliczanych do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży.
MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana.
Składnik aktywów powinien być traktowany jako przeznaczony do sprzedaży, jeżeli jego wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez jego wykorzystanie:
Gdy element aktywów jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w jego obecnym stanie z uwzględnieniem jedynie normalnych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów,
Jego sprzedaż jest wysoce prawdopodobna ( MSSF 5 par. 8).
Przedstawiciele odpowiedniego szczebla kierownictwa są zdecydowani do wypełnienia planu sprzedaży składnika aktywów,
Aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu został rozpoczęty,
Składnik aktywów jest aktywnie oferowany na sprzedaż po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej,
Oczekuje się, ze sprzedaż zostanie ujęta jako sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do grupy przeznaczonej do sprzedaży.
Wycena składników zaliczanych do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży
Wycena składnika przeznaczonego do sprzedaży – niższa wartość wybrana spośród:
jego wartości bilansowej oraz
jego wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia (odpis z tytułu utraty wartości).
Wykluczenie składnika majątku z grupy aktywów przeznaczonych do sprzedaży
Wycena - w kwocie niższe wybranej spośród:
wartości bilansowej sprzed zakwalifikowania składnika do aktywów przeznaczonych do sprzedaży, skorygowanej o odpisy amortyzacyjne i przeszacowania, które były dokonane, gdyby składnik nie został zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży,
wartości odzyskiwalnej na dzień podjęcia decyzji o odstąpieniu od sprzedaży składnika.
Zadanie 7 – MSSF 5 Rozwiązanie
1 lipca 2009
| Wartość księgowa | 10 000 |
|---|---|
| Wartość godziwa – KS | 9 500 |
| Wycena na moment przekwalifikowania środka | 9 500 |
| Strata z tytułu utraty wartości | 500 |
Dalsza wycena
Wartość bilansowa środka ustalona na 1 lipca, przed dokonaniem odpisu z tytułu utraty wartości wynosiła 10 000,-
Na dzień bilansowy wycena wg wartości niższej – wartości bilansowej (10 000) lub WG – KS
| Lp. | 1 VII WG – KS |
31 XII WG – KS |
31 XII SF | UW | CS | Wynik ze sprzedaży |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 = 6-4 |
| a) | 9 500 | 9 200 | 9 200 | strata 300 | 9 400 | 200 |
| b) | 9 500 | 9 700 | 9 700 | przychód 200 | 9 400 | -300 |
| c) | 9 500 | 10 100 | 10 000 | przychód 500 | 9 400 | -600 |
WYKŁ. XII 19.12.2012
Zakres i wycena wartości niematerialnych
MSR 38 Wartości niematerialne
Element wartości niematerialnych – możliwy do zidentyfikowania niepieniężnych aktywów, niemający postaci fizycznej [MSR 38 par. 8]
Składnik aktywów jest identyfikowalny jeżeli [MSR 38, par. 12]
jest możliwy do wyodrębnienia, tzn. można go wyodrębnić lub oddzielić od jednostki i sprzedać, przenieść, udzielić na niego licencji, wynająć lub wymienić, osobno lub razem z odnośną umową, innym możliwym do zidentyfikowania składnikiem efektów lub zobowiązaniem niezależnie od tego czy jednostka zamierza tak uczynić lub
powstają na skutek praw wynikających z umowy lub z innych tytułów prawnych, niezależnie od tego czy prawa te można przenieść lub oddzielić od jednostki lub od innych praw i obowiązków
Zakres i wycena wartości niematerialnych MSR 38
prawa majątkowe (prawa, które jednostka również nabyła)
koszty prac rozwojowych
wartość firmy (nabyta)
Zasady ustalania wartości początkowej MSR 38
Cena nabycia lub koszt wytworzenia,
nabycie w drodze wymiany na inną pozycję aktywów niepieniężnych – jak w przypadku środków trwałych
Amortyzacja aktywów niematerialnych SR 38
Konieczność podziału na dwie grupy:
AN o określonym okresie użytkowania
AN o nieokreślonym okresie użytkowania
amortyzowane tylko te o określonym okresie użytkowania
wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania – nieamortyzowane, jedynie testowane pod kątem utraty wartości
na każdy dzień bilansowy oraz
wtedy gdy obserwuje się przesłanki utraty wartości
nie amortyzuje się wartości firmy!
Wycena bilansowa MSR 38
Model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia (model kosztu historycznego),
Model oparty na wartości przeszacowanej – wartość godziwa
stosowany dla tych składników, dla których wartość godziwą można ustalić, odnośnie wszystkich pozycji aktywów należących do jednej grupy składników o podobnym rodzaju i przeznaczeniu,
wartość godziwa tylko z aktywnego rynku,
skutki wyceny –jak w przypadku środków trwałych,
Zapasy MSR 2 Zapasy
Zapasy są to aktywa:
przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej,
będące w trakcie produkcji przeznaczonej na taką sprzedaż lub
mające postać materiałów lub dostaw surowców zużywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług.
Ujęcie wstępne
cena nabycia, koszt wytworzenia
elementy szczególne ceny nabycia i kosztu wytworzenia – koszty finansowania zewnętrznego – zgodnie z MSR 23
Wycena rozchodu zapasów MSR 2
Dla składników zapasów, które nie są wzajemnie zastępowane (wymienialne) lub które są przeznaczone do realizacji konkretnych przedsięwzięć – metoda szczegółowej identyfikacji
Dla pozostałych składników – metoda FIRO (first in first out) lub metoda średniej ważonej
Wycena bilansowa zapasów MSR 2
cena nabycia, koszt wytworzenia lub wartość realizacji netto możliwa do uzyskania, w zależności od tego, która z kwot jest niższa.
Wartość netto możliwa do uzyskania (wartość realizacji netto WRN) – różnica między szacowaną ceną sprzedaży dokonywaną w toku zwykłej działalności gospodarczej a szacowanymi kosztami wykończenia i kosztami niezbędnymi do doprowadzenia sprzedaży do skutku.
Nie odpisuje się poniżej ceny nabycia wartości materiałów przeznaczonych do zużycia w procesie produkcji, jeśli się oczekuje, że produkty gotowe, do wyrobu których materiały te będą zużyte, zostaną sprzedane po cenie równej lub wyższej niż koszty.
WRN dla tych materiałów – cena sprzedaży wyrobów gotowych, które zostaną z tych materiałów wytworzone, pomniejszona o koszty przetworzenia oraz koszty sprzedaży.
Zadanie 9 MSR 2 Wycena bilansowa materiałów
Założenia:
Jednostka gospodarcza posiada zapas materiałów o wartości 35 000,- , które wykorzystuje w procesie produkcji. Pozostałe koszty, które jednostka musi ponieść w procesie produkcji w związku z wykorzystaniem materiałów szacuje się na 42 000,-. Koszty sprzedaży wytworzonych wyrobów powinny wynieść 1 500,-. Jednostka szacuje, że cena sprzedaży wyrobów wyniesie 75 000,-
Polecenie: Ustalić wartość bilansową materiałów.
Rozwiązanie:
WRN = 75 000 – 42 000 – 1 500 = 31 500
Cena nabycia materiałów – 35 000
WNR <wartość materiałów w cenie nabycia odpis z tytułu utraty wartości zapasu materiałów
35 000 – 31 500 = 3 500
Wartość materiałów przedstawiona w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wyniesie 31 500
WYKŁ. XIII 9.01.2013
Zadanie 10 – MSR 2 Rozwiązanie
Wycena bilansowa materiałów
Założenia:
Jednostka gospodarcza skupuje uszkodzone urządzenia biurowe, naprawia je a następnie sprzedaje. Na dzień bilansowy posiadała następujący zapas skupionych urządzeń:
| Urządzenie | Cena nabycia | Koszty naprawy poniesione do dnia bilansowego | Dodatkowe wymagane koszty dokończenia | Planowana cena sprzedaży |
|---|---|---|---|---|
| A | 10 300 | 650 | 400 | 12 500 |
| B | 15 750 | 850 | 400 | 17 500 |
Koszty sprzedaży szacuje się na poziomie 4% oczekiwanej ceny sprzedaży.
| Urządzenie | Wartość wynikająca z ksiąg | WRN | Wartość do bilansu |
|---|---|---|---|
| A | 10 950 | 12 500 – 400 – 0,04 * 12 500 = 11 600 | 10 950 |
| (0,96 * 12 500) – 400 | |||
| B | 16 600 | (0,96 * 17 500) – 400 = 16 400 | 16 400 |
W tym wypadku konieczne jest dokonanie odpisu aktualizującego wartość w kwocie 200 zł.
Inwestycje niefinansowe
MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne
Inwestycje – przynoszą korzyści bezpośrednie:
niefinansowe,
finansowe
Nieruchomość inwestycyjna to nieruchomość (grunt, budynek lub część budynku albo oba te elementy), które właściciel lub leasingobiorca w leasingu finansowym traktuje jako źródło przychodów z czynszów lub utrzymuje w posiadaniu ze względu na przyrost ich wartości, względnie obie te korzyści, przy czym nieruchomość taka nie jest (MSR 40 par 5):
wykorzystywana przy produkcji, dostawach towarów, świadczeniu usług lub czynności administracyjnych (są to środki trwałe), ani też
przeznaczona na sprzedaż w ramach zwykłej działalności jednostki (są to zapasy).
Pierwotna wycena nieruchomości inwestycyjnych:
cena nabycia lub koszt wytworzenia
z uwzględnieniem kosztów przeprowadzenia transakcji.
Wycena bilansowa:
model wartości godziwej,
model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia (model kosztu historycznego),
jeden model dla wszystkich nieruchomości inwestycyjnych,
w przypadku modelu wartości godziwej:
wycena przeprowadza jest na każdy dzień bilansowy,
skutki odnoszone są na wynik finansowy,
nieruchomości te nie są amortyzowane,
w przypadku modelu kosztu historycznego – zasady takie, jak dla środków trwałych (MSR 16).
Zadanie 11 MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne
Założenia:
Jednostka gospodarcza posiada budynek, który nabyła 2 stycznia 2011r. Wartości opisujące budynek są następujące
| Budynek | |
|---|---|
| Cena nabycia | 300 000 |
| Wartość godziwa na 31 grudnia 2011 | 350 000 |
Budynek przeznaczony jest na wynajem, jednostka nie użytkuje żadnego lokalu, który w nim się znajduje. W ramach przyjętej polityki rachunkowości postanowiła amortyzować go metodą liniową stawką 2.5% rocznie, wyceniać wg wartości przeszacowanej i odnosić wzrost wartości do kapitału z aktualizacji wyceny.
Polecenie:
Oceń, czy przyjęte przez jednostkę rozwiązania są zgodne z założeniami wynikającymi z MSSF. Jeśli nie, zaproponuj poprawne.
Rozwiązanie
Budynek – nieruchomość inwestycyjna MSR 40
Model wartości godziwej – nie przeszacowanej
Brak amortyzacji,
Skutki wzrostu ceny – odnoszone do wyniku
Inwestycje finansowe
Aktywa finansowe (skutek zawartego instrumentu finansowego)
■ MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja
■ MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena
■ MSSF 7 Instrumenty finansowe- ujawnianie Informacji
■ MSSF 9 Instrumenty finansowe (2015)
Klasyfikacja aktywów finansowych na potrzeby wyceny (wg MSR)
Aktywa finansowe w wartości godziwej przez wynik finansowy:
pozycje określone jako przeznaczona do obrotu – nabyte głównie w celu sprzedaży w bliskim terminie (do 3 miesięcy)
wartość początkowa – wartość godziwa (cena zapłacona za daną pozycję) bez uwzględnienia kosztów transakcyjnych (odnoszone są w momencie poniesienia na wynik finansowy)
wyceniamy w cenie zakupu, a nie w cenie nabycia!
wycena bilansowa – wartość godziwa ustalona na ten dzień – wszystkie skutki wyceny odnoszone są na wynik finansowy
Do tej kategorii aktywów nie można zaliczać instrumentów kapitałowych niekwotowanych na aktywnym rynku (nie ma możliwości ustalenia wartości godziwej).
Pożyczki i należności:
aktywa finansowe o określonych lub możliwych do określenia płatnościach, niekwotowane na aktywnym rynku.
Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności
aktywa finansowe o stałych lub możliwych do określenia płatnościach, o ustalonym terminie wymagalności, w stosunku do których jednostka ma stanowczy zamiar i możliwość utrzymywania w posiadaniu do upływu okresu wymagalności.
W tej grupie mogą się znajdować np. obligacje.
Wycena grupy (2) i (3)
wartość początkowa – wartość godziwa powiększona o koszty transakcyjne,
wycena bilansowa – zamortyzowany koszt (skorygowana cena nabycia) – ZK – wartość początkowa skorygowana o odsetki naliczone efektywną stopą procentową , pomniejszona o spłaty odsetek i kapitału i ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości – odsetki naliczone odnoszone są do wyniku finansowego.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
aktywa finansowe, które zostały zakwalifikowane jako dostępne do sprzedaży lub nie kwalifikują się do pozostałych kategorii
wartość początkowa – wartość godziwa powiększona o koszty transakcyjne
wycena bilansowa:
wartość godziwa ustalona na ten sam dzień (jeżeli można ją wiarygodnie ustalić)
lub gdy nie można ustalić wartości godziwej
wartość początkowa pomniejszona o ewentualny odpis z tytułu utraty wartości
zamortyzowany koszt dla aktywów o ustalonych płatnościach
wszystkie skutki wyceny odnoszone na kapitał z aktualizacji wyceny (możliwość powstania ujemnego kapitału) z wyjątkiem odsetek ustalanych efektywną stopą procentową – RZiS.
W tej grupie są udziały o dłuższym terminie.
WYKŁ. XIV 16.01.2013
Inwestycje finansowe – zadanie 12
Założenia: jednostka posiada następujące aktywa finansowe, które nabyła 1 grudnia 200X:
Obligacje o wartości w cenie nabycia ( wartość nominalna) 100 000 zł. Efektywna stopa procentowa obligacji wynosi 2% w skali miesiąca. Wartość godziwa na dzień bilansowy wynosi 109 000 zł.
Akcje obce (1) o wartości w cenie zakupu 500 000 zł. Koszty związane z zakupem akcji wyniosły 5 000 zł. Na koniec 200X akcje warte są 550 000 zł (wg notowań giełdowych).
Akcje obce (2) o wartości w cenie zakupu 700 000 zł, z nabyciem których wiązały się koszty 7 000 zł. Wartość rynkowa akcji na dzień bilansowy 680 000 zł.
Polecenie: Należy wycenić opisane inwestycje, przyjmując różne warianty ich klasyfikacji.
Wariant 1
| Instrument | Grupa | S. z syt. Finansowej | Sprawozdanie z wyniku | Inne c. doch. (Kapitał z aktualizacji…) |
|---|---|---|---|---|
| 1.12 | 31.12 | 1.12 | ||
| Obligacje | do terminu wymagalności (akt.fin) | 100 000 | 102 000 | - |
| Akcje (1) | w wartości godziwej przez wynik finansowy | 500 000 (cena zakupu) |
550 000 | - 5 000 |
| Akcje (2) | w wartości godziwej przez wynik finansowy | 700 000 | 680 000 | - 7 000 |
Odsetki obliczone z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej 2% z 100 000 zł
Wariant 2
| Instrument | Grupa | S. z syt. Finansowej | Sprawozdanie z wyniku | Inne c. doch. (Kapitał z aktualizacji…) |
|---|---|---|---|---|
| 1.12 | 31.12 | 1.12 | ||
| Obligacje | w wartości godziwej przez wynik finansowy | 100 000 | 109 000 | - |
| Akcje (1) | do terminu wymagalności (akt.fin) | 505 000 | 550 000 | - |
| Akcje (2) | do terminu wymagalności (akt.fin) | 707 000 | 680 000 | - |
Wariant 3
| Instrument | Grupa | S. z syt. Finansowej | Sprawozdanie z wyniku | Inne c. doch. (Kapitał z aktualizacji…) |
|---|---|---|---|---|
| 1.12 | 31.12 | 1.12 | ||
| Obligacje | do terminu wymagalności (akt.fin) | 100 000 | 109 000 | - |
Ustalenie odsetek z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej i zaliczenie ich do RZiS 2 000 (2% z 100 000)
Doprowadzenie wartości obligacji do wartości godziwej – odniesienie różnicy do kapitału z aktualizacji wyceny (innych całkowitych dochodów)
109 000 – 102 000 = 7 000
NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZANIA
NALEŻNOŚCI
wycena przy uwzględnieniu odpisów aktualizujących
brak definicji w MSSF, rozpatrywane na tle definicji aktywów,
zasady wyceny takie jak określono dla inwestycji finansowych (należności i udzielone pożyczki)
ZOBOWIĄZANIA
zdefiniowane w Ramach Koncepcyjnych
Wycena należności i zobowiązań w walutach obcych (tzw. Pozycje pieniężne)
MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych
Waluta funkcjonalna – waluta podstawowego środowiska gospodarczego, w którym działa jednostka
Ujęcie początkowe (wprowadzenie do ksiąg) – w walucie funkcjonalnej stosując do przeliczenia kwoty wyrażonej w walucie obcej natychmiastowy kurs wymiany waluty funkcjonalnej na walutę obcą, obowiązujący na dzień zawarcia transakcji
Wycena bilansowa – przelicza się przy zastosowaniu kursu zamknięcia (natychmiastowy kurs wymiany na dzień bilansowy)
Różnice kursowe – koszty/przychody finansowe
Należności i zobowiązania wykazywane w bilansie z podziałem na długo i krótkoterminowe – zgodnie z zaleceniami MSR 1
Zadanie 14
Założenia: Walutą funkcjonalną jednostki gospodarczej sporządzającej sprawozdanie finansowe na 31 grudnia jest złoty. 3 grudnia 2010 roku jednostka nabyła materiały o wartości wg faktury dostawcy zagranicznego 10 000 $. Na dzień bilansowy jednostka posiada w ewidencji zarówno zapas materiałów jak i zobowiązanie z tytułu ich zakupu. Wartość realizacji netto materiałów wynosi 10 500 $ (wyrażona w możliwej do uzyskania cenie ze sprzedaży materiałów, pomniejszonej o koszty sprzedaży).
Polecenie:
Zakładając, że kursy walut kształtowały się jak podano poniżej, należy ustalić wartości dotyczące materiałów i zobowiązań na dzień bilansowy.
Kurs 1$ na 3 grudnia 3,0873 zł (kurs natychmiastowej wymiany)
Kurs 1$ na 31 grudnia 3,0494 zł (kurs zamknięcia)
Rozwiązanie
3 grudnia 2010 r. – wprowadzenie do ksiąg zobowiązań i zapasów:
Wycena wg natychmiastowego kursu wymiany
10 000$ x 3,0873 zł/$ = 30 873zł
30 873zł – wartość zobowiązań i materiałów )obciążenia publicznoprawne pomijamy)
31 grudnia 2010 r. – wycena do bilansu:
- zobowiązań wg kursu zamknięcia
- zapasów wg wartości realizacji netto jeśli jest niższa od ceny nabycia
Zobowiązania 10 000$ x 3,0494 zł/$ = 30 494zł
Różnice kursowe 30 873zł – 30 494zł = 379 zł (dodatnie)
Materiały
Ustalenie wartości realizacji netto (WRN)
10 500$ x 3, 0494zł/$ = 32 018,70 zł
WRN (32 -18,70) > wartości początkowej (30 873zł)
Wycena do bilansu w kwocie 30 873 zł
REZERWY
MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe
Rezerwy – zobowiązania, których kwota lub termin zapłaty są niepewne
Tworzenie rezerw:
Wn Konto kosztów (wpływ na wynik finansowy)
Ma Konto rezerwy (zobowiązania – ujęcie w bilansie)
Tworzenie rezerw na zobowiązania ma miejsce wówczas, gdy:
- przedsiębiorstwo jest zobligowane, w przypadku zaistnienia pewnych okoliczności do przymusowego świadczenia na rzecz osób trzecich, jednakże
- wystąpienie tych okoliczności ( a więc i przymusu świadczenia) nie jest absolutnie pewnie lub wysokość ewentualnego świadczenia nie jest jeszcze przesądzona
Warunkiem tworzenia rezerwy na zobowiązania jest:
- wystąpienie zdarzenia obligującego jednostkę do wykonania w przyszłości świadczeń pod warunkiem, że
- istnieje możliwość wiarygodnej szacunku kosztów lub strat, których poniesienie jest niezbędne dla wywiązania się przez jednostkę z jej obowiązków
Zdarzenia obligujące – takie zdarzenie, które powoduje, prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek wykonania świadczenia powodujący, ze jednostka nie ma żadnej realnej możliwości niewypełnienia tego obowiązku.
Taka sytuacja ma miejsce, gdy:
- wypełnienie obowiązku może wyegzekwowane na drodze prawnej lub
- zdarzenie ( którym może być działanie jednostki) stwarza oczekiwanie stron trzecich, że jednostka wywiąże się z tego obowiązku – w przypadku zwyczajowo oczekiwanego obowiązku
Zgodnie z postanowieniami MSR 37 rezerwy tworzy się, gdy spełnione są łącznie trzy następujące warunki:
- na jednostce ciąży istniejący prawny lub zwyczajowy obowiązek wynikający ze zdarzeń przeszłych
- prawdopodobne jest, ze wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne
- można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku
Jeżeli warunki te nie są spełnione nie należy tworzyć rezerw.
Kwota, na którą tworzona jest rezerwa – najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienie obecnego obowiązku na dzień bilansowy ( konieczność wykorzystania dyskonta).
Typowymi przykładami rezerw tworzonych w rachunkowości są (wg MSR 37):
- rezerwy na zobowiązanie z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego,
- rezerwy z tytułu udzielonego poręczenia,
- rezerwy związane z ochroną środowiska,
- rezerwy z tytułu restrukturyzacji,
- rezerwy z tytułu odpraw emerytalnych (UoR bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów),
- rezerwy na naprawy gwarancyjne (UoR bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów),
Szczególny przypadek – rezerwy na podatek odroczony – MSR 12
Zadanie 15
Założenia:
Jednostka udzieliła poręczenia kredytowego jednej ze swoich jednostek zależnych. W listopadzie spółka zależna została postawiona w stan likwidacji i okazało się, że nie ma wystarczających środków na spłatę kredytu.
W sierpniu jednostka przygotowywała przyjęcie weselne. Kilka dni po przyjęciu trzy osoby zmarły na skutek zatrucia pokarmowego. Krewni zmarłych osób skierowali przeciwko jednostce sprawę do sądu domagając się odszkodowania. Prawnicy jednostki uważają, że firma nie będzie uznana za winną śmierci tych osób.
W sierpniu 200X zarząd jednostki „Y” postanowił w ramach restrukturyzacji ograniczyć zatrudnienie (dla poprawy sytuacji ekonomicznej jednostki). W połowie grudnia ogłoszony został plan restrukturyzacji uwzględniający terminy zwolnień poszczególnych grup pracowników i kwoty należnych im odpraw.
Jednostka sprzedaje produkty z roczną gwarancją. Z jej doświadczeń wynika, że 5% sprzedanych wyrobów wymaga napraw gwarancyjnych. Średnio koszt naprawy wynosi 10% kosztu wytworzenia
Jednostka „B” prowadzi działalność w kraju afrykańskim, w którym nie istnieją przepisy dotyczące ochrony środowiska. Jednostka spowodowała, poprzez nierozważne działania, szkody ekologiczne, których usunięcie kosztowałoby, wg szacunków 1 000 000 $. Kierownictwo jednostki w publicznych oświadczeniach deklarowało chęć naprawy ewentualnych wyrządzonych przez siebie szkód. Oświadczenia wynikały z zamiłowania do ekologicznego trybu życia w macierzystym kraju jednostki „B”. Koszt usunięcia szkody szacuje się na 1 500 000$.
Jednostka złamała zasady prawa o uczciwej konkurencji. W związku z tym została pozwana przez Rzecznika Praw Konsumentów do sądu. Prawnicy jednostki szacują, że prawdopodobieństwo wygrania sporu wynosi 20% a kara, która może być nałożona na jednostkę sięgnie 6 000 000 PLN.
Polecenie:
Należy określić czy podane zdarzenia powinny być podstawą do utworzenia rezerw na 31 XII 20X1
Rozwiązanie
| Przypadek | Zdarzenie obligujące | Prawdopodobny odpływ środków | Możliwość wiarygodnego szacunku | Rezerwa? |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Tak – podpisane poręczenie | Tak | Tak | Tak |
| 2. | Tak | Nie – szacunki prawników | Nie | |
| 3. | Tak – jest plan | Tak | Tak | Tak |
| 4. | Tak | Tak | Tak – przeszłe zdarzenie | Nie |
| 5. | Tak – deklaracje | Tak | Tak | Tak |
| 6. | Tak – obowiązujące prawo | Tak | Tak | Tak – w wysokości 6mln zł |
Rezerwy na strukturyzacje tworzone dopiero wtedy kiedy kierownictwo ogłosi plan restrukturyzacji.
Rezerwę tworzymy w kwocie przewidywanego odszkodowania.
WYKŁ. XV 23.01.2013
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Wszystkie pozycje przychodów i kosztów ujętych w danym okresie jednostka prezentuje w:
pojedynczym sprawozdaniu z całkowitych dochodów lub
dwóch sprawozdania: sprawozdaniu przedstawiającym składniki zysków i strat (jednostkowy rachunek zysków i strat) oraz w drugim sprawozdaniu, które rozpoczyna się od zysku lub straty i przedstawia składniki innych całkowitych dochodów (sprawozdanie z całkowitych dochodów)
Informacje przedstawiane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów
Sprawozdanie z całkowitych dochodów zawiera co najmniej następujące pozycje za dany okres sprawozdawczy ( par, 82)
przychody
koszty finansowe
udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć wycenianych zgodnie z metodą praw własności
obciążenia z tytułu podatków
łączną kwotę obejmującą sumy:
zysku lub straty po opodatkowaniu na działalności zaniechanej, oraz
zysku lub straty po opodatkowaniu ujętej w momencie przeszacowania do wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia lub w momencie zbycia aktywów, lub grupy (grup) do zbycia stanowiących działalność zaniechaną (MSSF 5)
zysk lub strata netto
każdy składnik innych całkowitych dochodów sklasyfikowanych wg rodzaju (między innymi) (par. 7)
zysk/strata z tytułu różnic kursowych z przeliczenia działalności zaniechanej
zysk/strata z tytułu dostępnych do sprzedaży aktywów finansowych
zyski z tytułu przeszacowania aktywów trwałych
podatek dochodowy dotyczący pozostałych elementów zysku całościowego
udział w pozostałych całkowitych dochodach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć ujmowanych metodą praw własności
W sprawozdaniu z całkowitych dochodów jednostka ujawnia:
zysk lub stratę netto
łączne całkowite dochody
za dany okres, które można przyporządkować do:
udziałów mniejszościowych (niedających kontroli), oraz
właściwości jednostki dominującej
Jednostka nie prezentuje żadnych pozycji przychodów lub kosztów jako pozycji nadzwyczajnych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ani w jednostkowym rachunku zysków i strat ( o ile jest prezentowany) ani w informacjach dodatkowych.
Dla zrozumienia finansowych wyników działalności, jednostka oddzielnie ujawnia co najmniej (09):
odpisy aktualizujące wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania lub wartość rzeczowych aktywów trwałych do wartości odzyskiwalnej, jak również odwrócenia takich odpisów
restrukturyzację działalności jednostki, jak również odwrócenie rezerwy na koszty restrukturyzacji
zbycie rzeczowych aktywów trwałych
zbycie inwestycji
działalność zaniechaną
rozliczenia z tytułu spraw sądowych, oraz
inne odwrócenia rezerw