Atrakcyjność interpersonalna

częstość kontaktów – zjawisko polegające na tym, że im częściej widzimy i kontaktujemy się z drugą osobą, tym większe prawdopodobieństwo, że zostanie ona naszym przyjacielem. Efekt częstości kontaktów ujawnia się w zachowaniu ludzi niemal w każdym wieku.

eksperyment Festingera- z parami małżeńskimi – Festigner wykazał, że atrakcyjność i częstość kontaktów zależą nie tylko od rzeczywistej odległości fizycznej, ale także od odległości psychologicznej (funkcjonalnej). Ta ostatnia jest wyznaczona określonymi elementami projektu architektonicznego zwiększającego prawdopodobieństwo, że niektórzy ludzie częściej będą się kontaktować właśnie ze sobą nawzajem, a nie z innymi. Na przykład, więcej przyjaźni zostało zawartych przez osoby mieszkające na tym samym piętrze niż przez osoby z różnych pięter. Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że wejście po schodach, aby odwiedzić kogoś mieszkającego na piętrze, wymagało więcej czasu niż przejście wzdłuż korytarza. Intrygującym przykładem siły oddziaływania odległości funkcjonalnej są przyjaźnie zawierane przez mieszkańców mieszkań nr l i 5 (Mieszkanie blisko schodów i w jednym przypadku blisko skrzynki pocztowej oznaczało, że te pary miały wiele okazji do spotykania mieszkańców z piętra. Prawie na pewno mieszkańcy apartamentów l i 5 we wszystkich budynkach w kompleksie mieli więcej przyjaciół mieszkających na piętrze niż małżeństwa zajmujące pozostałe mieszkania na piętrze, i z kolei byli częściej wskazywani jako przyjaciele przez osoby zamieszkałe na piętrze niż osoby mieszkające na parterze. Nawet w przypadku tak ważnej decyzji, jaką jest wybór partnera życiowego, efekt bliskości odgrywa podstawową rolę. Między innymi wykazano, że większość ludzi żeni się lub wychodzi za mąż za osobę, z którą chodzili do jednej klasy, którą znają z sąsiedztwa lub z którą pracowali w tym samym biurze czy fabryce. Wniosek płynie z tego taki: gdybyś kiedykolwiek siedział w pierwszej ławce, a nie w ostatniej, mieszkał parę kamienic dalej, zdecydował się na pierwszą proponowaną ci posadę, to całe twoje życie mogłoby potoczyć się zupełnie inaczej. Jeżeli natomiast twoje relacje z innymi ludźmi nie satysfakcjonują ciebie, to - odwołując się do efektu częstości kontaktów - proponujemy oczywiste rozwiązanie: wprowadź się do nowego lokalu, bez względu na to, czy znajduje się on na parterze w akademiku czy domu mieszkalnym.

Eksperyment Zajonca z fotografiami – Zajonc wykazał, że gdy bodźcem jest rysunek, nieznane słowo lub nieznana osoba, to im częstsze były kontakty z bodźcem, tym bardziej był on lubiany. W jednym z eksperymentów pokazywano studentom fotografie albo osoby A albo osoby B. Fotografia była wyświetlana na ekranie z taką szybkością, że studenci nie byli nawet świadomi, że ją widzieli. Po ekspozycji fotografii studentów poproszono o przeprowadzenie krótkiej rozmowy z prawdziwą osobą A i B, a następnie o ocenę każdej z nich. Studenci, którzy wcześniej oglądali fotografię osoby A, bardziej polubili osobę A niż B, a ci z kolei którzy oglądali fotografię B, woleli osobę B niż A.

efekt czystej ekspozycji – zjawisko polegające na tym, że im częściej jesteśmy wystawieni na ekspozycje bodźca, tym bardziej skłonni jesteśmy ten bodziec polubić.

stereotyp atrakcyjności – Stereotyp ten to: „To co jest piękne jest i dobre”. Ludzie wierzą, że wiele cech pozytywnych powiązanych jest z atrakcyjnością fizyczną. Przypisywane są im następujące cechy: seksowność, uprzejmość, siła, szlachetność otwartość, opiekuńczość, wrażliwość. Utożsamiają ich także z większym prestiżem, szczęśliwszym małżeństwem i większymi sukcesami społecznymi i zawodowymi. Jedną z uderzających prawidłowości jest przeświadczenie, iż atrakcyjność fizyczna jest ściśle powiązana z pożądanymi cechami. Osobą atrakcyjnym przypisuje się zdecydowanie więcej cech pozytywnych i daje lepsze prognozy pomyślności.

samospełniające się proroctwo - sposób w jaki traktujemy ludzi wpływa na ich zachowanie i na to co myślą o sobie. Wiki: zjawisko polegające na tym, że określone oczekiwania w stosunku do innych osób, samych siebie lub przyszłych zdarzeń, wpływają na zachowanie innych, bądź nas samych, co powoduje spełnienie oczekiwań. Konsekwencją tego ludzie atrakcyjni fizycznie mogą myśleć o sobie jako o osobach dobrych i miłych ponieważ są konsekwentnie traktowani w taki sposób. I odwrotnie, ludzie mniej atrakcyjni mogą zacząć traktować siebie jako gorszych lub mniej lubianych, ponieważ ciągle są tak odbierani.

podobieństwo vs. komplementarność - istnieje silny związek pomiędzy atrakcyjnością interpersonalną a podobieństwem postaw. Im większe podobieństwo postaw dwojga ludzi, tym większa ich wzajemna sympatia. Jednym ze sposobów postrzegania podobieństwa jest podzielanie tych samych postaw i wartości. Podobieństwo jest niezwykle ważne dla zjawiska atrakcyjności interpersonalnej ponieważ ludzie, którzy są podobni do nas, dostarczaja społecznego wparcia dla naszych własnych cech i wierzeń – innymi słowy potwierdzają nasze przekonanie, że mamy racje. Świadomość, że nie jest się osamotnionym, działa uspokajająco, a to sprawia, że lubimy tych, którzy się z nami zgadzają. Po drugie, jest prawdopodobnie tak, że myślimy negatywnie o osobach, które się z nami nie zgadzają w ważnych kwestiach — nie tyle z powodu braku wsparcia, ile dlatego, że takie opinie przypominają nam spotkane w przeszłości osoby niemiłe, niemoralne, słabe czy bezmyślne. Natomiast jeśli chodzi o komplementarność - idea, ze przeciwieństwa są atrakcyjne, jest komplementarna hipotezą, zgodnie z która jesteśmy atrakcyjni, dla osób posiadających nie podobne, lecz przeciwne nam cechy, tak wiec np. osoba małomówna może być atrakcyjna dla gaduły. Eksperymentalne dowody na istnienie zjawiska komplementarności są w najlepszym razie wieloznaczne i wynikają z kilku jedynie badań. I tak, gdy jeden z badaczy potwierdził, że

przeciwne osobowości w rzeczywistości się przyciągają, to inni wykazali, że to podobieństwo — a nie komplementarność — stanowi podstawę tworzenia się związków przyjacielskich. Z kolei niektórzy twierdzili, że podobieństwo odgrywa ważną rolę w pierwszym etapie tworzenia się związku, podczas gdy komplementarność staje się ważna później i zyskuje na randze w miarę wydłużania się relacji interpersonalnych. Inni badacze nie potwierdzili

jednak roli czasu w ujawnianiu się funkcji komplementarności.

ingracjacja – stosowanie strategii (np. polegających na udzielaniu pochwał, dostarczaniu pozytywnego wsparcia) w celu manipulowania innymi, czy zdobywaniu ich sympatii.

efekt zysku i straty - zjawisko polegające na tym, że tym bardziej lubimy daną osobę, im więcej wysiłku, musieliśmy włożyć w zmianę jej pierwotnej opinii od nas (tj. nielubiani na początku znajomości teraz jesteśmy lubiani) natomiast tym mniej lubimy daną osobę im więcej jej pierwotnej sympatii straciliśmy (tj. jeżeli na początku nas lubiła a teraz nas nie lubi)

teoria wymiany społecznej, w teorii tej zakłada się, że to co ludzie sądzą na temat swojego związku z drugą osobą, zależy od tego jak spostrzegają nagrody, które daje im ten związek, koszty na jakie się narażają, na jaki ich zdaniem związek zasługują i jakie jest ich zdaniem prawdopodobieństwo nawiązania lepszych stosunków z kimś innym.

poziom odniesienia vs. Porównawczy poziom odniesienia, poziom odniesienia to bilans (wyrażony w terminach kosztów i nagród) jakiego oczekujemy od danego związku natomiast porównawczy poziom odniesienia to bilans (wyrażony w terminach kosztów i nagród) jakiego oczekujemy od danego związku, w porównaniu z innym związkiem.

teoria równości – teoria, w której przyjmuje się, że ludzie czują się najszczęśliwsi w związkach, których zarówno koszty, jak i zyski będą Ce udziałem jednej ze stron, są w przybliżeniu takie same jak koszty i zyski przypadające drugiej stronie.

oraz inwestycyjny model związku długotrwałego, - teoria, w której przyjmuje się, że to co ludzie wnoszą w dany związek, zależy od satysfakcji jaką im daje, satysfakcji definiowanej w kategoriach nagród, kosztów, a także poziomu odniesienia i porównawczego poziomu odniesienia oraz inwestycji, które stracą, gdy się z tego związku wycofają.

relacje wymiany – relacje interpersonalne oparte na potrzebie równości (tj. na potrzebie wyrównania stosunku kosztów do zysków). Związki typu wymiany cechują się:

- oczekujemy natychmiastowej zapłaty za nasze usługi

- czujemy się wyzyskiwani, jeżeli grzeczność z naszej strony nie spotyka się z grzecznością partnera

- rejestrujemy dokładnie, kto co wnosi w związek

- to, że możemy pomóc drugiej osobie nie ma wpływu na nasz nastrój

relacje darowizny, - związki, w których ludzie troszczą się przede wszystkim o zaspokojenie potrzeb drugiej osoby. Związki typu darowizny cechują się:

- nie oczekujemy natychmiastowej zapłaty za nasze usługi

- nie czujemy się wyzyskiwani, jeżeli grzeczność z naszej strony nie spotyka się z grzecznością partnera

- nie rejestrujemy dokładnie kto co wnosi w związek

- to że możemy pomóc drugiej osobie wprowadza nas w dobry nastrój

strategie perswazji,

style przywiązania, - oczekiwania, jakie ludzie formują co do kontaktów z innymi osobami, oczekiwania te wynikają, z rodzaju więzi między ich pierwszymi opiekunami a nimi jako niemowlętami

• Oparty na poczuciu bezpieczeństwa – styl przywiązywania się do drugiej osoby, którego cechą charakterystyczną jest zaufanie, brak lęku przed odrzuceniem i świadomość, że jest się wartościową i lubianą osobą

• Oparty na unikaniu - styl przywiązywania się do drugiej osoby, którego cechą charakterystyczną jest tłumienie potrzeby nawiązania intymnych kontaktów z tą osobą, ponieważ realizacja tej potrzeby zakończyła się niepowodzeniem; ludzie dla których charakterystyczny jest ten styl przywiązywania się z trudnością nawiązują bliskie kontakty z innymi

• Lękowo-ambiwalentny - styl przywiązywania się do drugiej osoby, którego cechą charakterystyczną jest niepokój wynikający z niepewności, czy druga osoba odpowie na potrzebę nawiązania intymnego kontaktu, rezultatem jest wyższy niż przeciętnie poziom lęku

fazy rozstania – Istnieją 4 fazy odchodzenia od drugiej osoby:

1. Faza interpersonalna – myślimy jak bardzo niesatysfakcjonujący jest dla na sten związek

2. Faza diady – dyskutowanie na temat rozstania z partnerem

3. Faza społeczna – przekazywanie informacji o rozstaniu innym osobom

4. Ponownie interpersonalna – fakt rozstania zostaje przyjęty do wiadomości i podejmujemy próbę sformułowania własnej oceny tego co się stało.

sposoby zrywania związków uczuciowych – istnieje 5 podstawowych strategii:

1. Ton oznajmujący – wyznanie partnerowi, że jest nam bardzo bliski, ale..

2. Werbalne zmniejszanie zaangażowania – powiedzenie partnerowi, że już go nie kochamy

3. Ucinanie zachowaniem – unikanie kontaktów z partnerem

4. Tworzenie negatywnego obrazu siebie – propozycja, aby obie strony zaczęły spotykać się z kimś innym

5. Usprawiedliwianie – poinformowanie partnera, że nasz związek nie spełnia oczekiwań