Ekologia w przemyśle 25/10/2014

Dr. Inż. Dorota Czarnecka-Komorowska
[e-mail]
tel. [phone] ;306 MC
środa 9:30-11:15; 10.01 godz. 10:00-11:00
306 MC


Pytania otwarte / ostatnie zajęcia zaliczenie - 01/02/2014 Ćw.
- 25/01/2014 Wyk.

Literatura uzupełniająca :

1. Andrzej Błędzki „Recykling materiałów polimerowych” ; 1998

2. Wacław Adamczyk „Ekologia wyrobów”; 2004

3. www.tworzywa.com.pl

Ekoprojektowanie:

• włączenie rozważań środowiskowych w fazę projektowania, analizując cały cykl życia od chwili nabycia surowca do końca życia wyrobu.

Ekonomia = Ekologia= Ekodesigne

Schemat cyklu życia wyrobu:

Materiał; woda; energia

Pac materials Material Product Distribution Use Disposal
processing manufacture and Storage recycling

Solid ; Airborne ; Waterborne wastes

Idea ekoprojektowania:

• Zmniejszenie odziaływań środowiskowych wyrobu w czasie całego cyklu życia.

• Wzajemna współpraca na tle różnych obszarów – ekonomii, środowiska, społeczeństwa wraz z etyką

Zadania ekoprojektowania:

• Projektować należy tak aby maksymalizować elementy przeznaczone do recyklingu

• Uwzględniać końcowe zagospodarowanie w miejscu użytkowania i likwidacji wyrobów

Podstawowe dyrektywy:

• IPPC

IPCC dyrektywa Unii Europejskiej nr 96/61/WE z 24 września 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczeń. Dyrektywa IPPC narzuca konieczność uzyskiwania tzw. pozwolenia zintegrowanego na funkcjonowanie w UE instalacji technologicznych, w niektórych, uznawanych za szczególnie uciążliwe dla środowiska, dziedzinach działalności gospodarczej, np. przemysłu. Są to niektóre instalacje technologiczne w ramach: przemysłu paliwowo-energetycznego, chemicznego, mineralnego, metalurgicznego, a również instalacje związane np. z gospodarką odpadami technologicznymi i komunalnymi oraz rolnictwem (m.in. ubojnie, mleczarnie, garbarnie).

Dyrektywa IPPC opiera się na czterech filarach, są to:

1. Zintegrowane podejście do ochrony środowiska i udzielanie pozwolenia zintegrowanego.

2. Najlepsza dostępna technika (BAT - Best Available Technique).

3. Dostęp społeczeństwa do informacji.

4. Kontrola działalności technologicznej.

• EuP

Optymalizacja całego cyklu życia wyrobu. Jego celem jest wbudowanie aspektów środowiskowych w rozwój i projekt oraz ustalenie wymagań. Nie ma on wpływu na osiągi wyrobu, zdrowie czy bezpieczeństwo.

Aspekty EuP :

P. zużywające energię


Etapy w cyklu życia

analiza*

aspekty środowiskowe*

ocenianie

parametry

Eko-profil

*Jedną z metod analizy jest metoda LCA – szacowanie; analiza jakościowa i ilościowa

*Aspekty środowiskowe – zużycie materiałów i energii i innych materiałów; przenikanie do powietrza wody i ziemi; powstawanie materiałów odpadowych; możliwość ponownego wykorzystania

Projektowanie przykład:
-masa, objętość wyrobu
-użycie materiałów z recyklingu
-zużycie energii w czasie całego cyklu życia
-użycie substancji zaklasyfikowanych jako szkodliwe
-ilość i rodzaj środków potrzebnych do właściwego użytkowania i konserwacji

Ocena cyklu życia dla wyrobu – przegląd wyników i identyfikacja newralgicznych punktów

Narzędzia:
– skupienie na newralgicznych punktach ;
- wybranie odpowiedniego narzędzia do analizy;
-ocena oddziaływań
-obserwacja cyklu życia

EuP nie wymaga LCA ale może wymagać ekoprofilowania

• WEEE

WEEE / ZSEE (ang. Waste of Electrical and Electronic Equipment / pol. zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny – utylizacja odpadów elektrycznych i elektronicznych) – dyrektywa Unii Europejskiej.Dyrektywa WEEE 2002/96/EC (Directive on waste of electrical and electronic equipment) została przyjęta przez UE w styczniu 2003. Jej celem jest zminimalizowanie negatywnego wpływu odpadów elektronicznych na środowisko. Czyni ona producentów, dostawców i importerów odpowiedzialnymi za zbiór, ponowne użycie, recykling i odzyskiwanie odpadów elektronicznych. Odpady podzielone są na kilka kategorii i dla każdej z nich są ustalone różne zasady recyklingu.Od 14 sierpnia 2012 r. obowiązuje tzw. dyrektywa WEEE 2. Zastąpiła ona dotychczasową dyrektywę WEEE i wprowadziła wiele istotnych zmian, m.in. nowe poziomy minimalnej zbiórki elektroodpadów od 2016 (40% masy sprzętu wprowadzonego na rynek w trzech poprzednich latach, POM) oraz od 2021 (65% POM). Państwa Członkowskie alternatywnie mogą wyznaczać poziomy zbiórki nie w oparciu o masę sprzedanego sprzętu, ale także na podstawie tzw. pojawiającego się zużytego sprzętu, czyli szacunkowej masy rzeczywiście wytworzonych elektroodpadów. Od roku 2018 obowiązują nowe grupy produktowe 6 w miejsce obecnych 10. Transpozycja nowych przepisów powinna odbyć się najpóźniej do 14 lutego 2014 roku.

• ROHS

RoHS (ang. Restriction of Hazardous Substances) - unijna dyrektywa Restriction of Hazardous Substances (2002/95/EC), z 27 stycznia 2003 roku, wprowadzona w życie 1 lipca 2006 roku. Dyrektywa ta została transponowana do prawa polskiego Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 marca 2007 roku (Dz.U. nr 69, poz. 457). Celem wprowadzenia dyrektywy jest zmniejszenie ilości substancji niebezpiecznych przenikających do środowiska z odpadów elektrycznych i elektronicznych. W pierwotnym brzmieniu dyrektywa ta była połączona z dyrektywą WEEE^[1], jednak w wyniku prac legislacyjnych Komisji Europejskiej dyrektywy te rozłączono od siebie. Dyrektywa RoHS obejmuje swoim działaniem ograniczenia na etapie produkcji w wprowadzaniu substancji niebezpiecznych w elektronice, natomiast WEEE^[1] odpowiada za odpowiednią zbiórkę i utylizacje produktów elektronicznych traktowanych jako odpad. Zamysłem ustawodawców było, aby dyrektywy odzwierciedlały czas życia produktów do których się odnoszą. Dyrektywa RoHS nie jest dyrektywą "nowego podejścia" (ang. new approach) tzn. że towary nie wymagają ogólnego systemu oceny zgodności (oznakowania CE). W dniu 8 czerwca 2011 Parlament Europejski przyjął zmienioną dyrektywę ws. ograniczenia używania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym - ROHS 2011/65/UE, która weszła w życie 3 stycznia 2013 r. zastępując dyrektywę 2002/95/WE. Nowy ROHS jest już oparty na zasadach obowiązujących dla dyrektyw nowego podejścia, które uwzględniają tzw. Nowe Ramy Prawne Decyzji (WE) 768/2008.

Podstawowa filozofia :

1. Zmniejszać

   1. oddziaływanie na środowisko

   2. w czasie cyklu życia produktu

   3. przez lepsze projektowanie

Przykłady oddziaływań na środowisko:

Uszczuplanie surowców, warstw ozonu

Zużycie energii; wody

Smog

Zakwaszanie powietrza

Zatruwanie powietrza

Hałas

Promieniowanie

Etapy cyklu życia:

Zakup surowca

Produkcja komponentów

Montaż wyrobu

Dystrybucja, sprzedaż

Użytkowanie wyrobu

Naprawy

Ponowne użycie

Koniec życia

Polityka i Ustawodawstwa UE:

Produkcja: Produkt : Przedsiębiorstwo
*ramowa dyrektywa * EuP *EMAS
dotycząca powietrza …
*regulacja dotycząca …
substancji zabezpieczających


tradycyjne podejście końcowego
efektu


podejście zintegrowane


Ochrona przed zanieczyszczeniem
IPPC



Polityka zintegrowanego IPPC:

• Skupia się na wszystkich etapach życia wyrobu i kładzie nacisk na ulepszanie

• Angażowanie ludzi

• Różne narzędzia i zobowiązania wspierające

Wymagania dotyczące systemu zarządzania środowiskiem:

• Udokumentowany system zarządzania środowiskiem,

• EMAS

• ISO

PRODUCENT JEST ZOOBOWIĄZANY DO SPEŁNIENIA WYMAGAŃ
od 1 lipca dyrektywa narzuca (ROHS) nie zawierać szkodliwych materiałów :
*ołowiu
*rtęci
*kadmu
*chromu
*polibromowych fenyli
*polibromowych eterów

Zakres :

• Urządzenia domowe

• Sprzęt elektryczny

• Zabawki i sprzęt codziennego użytku

ROHS z ekoprojektowaniem:

MAPA PRODUKTU ZAGROŻENIA

Raw material R.M NON RENOVABLE


Manufacturing
proces


packing component component TOXIC
WASTE

Product


ENERGY USE Distribution PACKING
AND EMISSION NON RECYCLED

Use


Disposal; Recycling

PRODUCT IS NOT
RECYCLED




Strategia Df wg UNEP:

Przemyśl wyrób i jego funkcje

Zmniejsz zużycie materiałów I energii

Zastąp substancje szkodliwe

Wprowadź recycling I wybieraj optymalne rozwiązania

Pamiętaj o ponownym użyciu wyrobu

Ułatwiaj naprawy