HYDROSFERA
Wody powierzchniowe zajmują 70% pow. Ziemi, skąd problem?? –wody słodkie to tylko 2,5% (w tym ¾ to lodowce)
W skali globalnej dla celów gospodarki komunalnej i przemysłu codziennie:
pobiera się 310 km3 wody słodkiej,
zużywa bezpowrotnie 85 km3,
wyrzuca w postaci ścieków 225 km3, które zanieczyszczają 4680 km3 zasobów wody słodkiej.
czynniki | źródło pochodzenia | skutki |
fosforany | rolnictwo nawozy sztuczne ścieki komunalne |
eutrofizacja zaburzenia metabolizmu ludzi i zwierząt |
azotany, azotyny | NOx z atmosfery ścieki organiczne i mineralne |
|
detergenty | ścieki komunalne | izolacja akwenów od dostępu tlenu działanie kancerogenne |
metale ciężkie | ścieki przemysłowe opad pyłów |
działanie kancerogenne zaburzenia metabolizmu |
pestycydy | rolnictwo | zaburzenia ekosystemów wodnych toksyczność |
oleje i polimery | chemia i petrochemia transport |
izolacja akwenów od dostępu tlenu toksyczność |
podgrzewanie wód | energetyka | zaburzenia ekosystemów wodnych |
sole mineralne | kopalnictwo | mineralizacja wody |
wirusy i bakterie | ścieki komunalne | epidemie cholery, tyfusu, choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego |
turystyka i rekreacja | człowiek | zaburzenia ekosystemu |
EUTROFIZACJA-ważne! (było)
BZT5 -Biologiczne zużycie tlenu-ilość tlenu zużyta w ciągu 5 dni w procesie biologicznego utleniania substancji zawartych w wodach i ściekach przy użyciu żywych bakterii i enzymów pozakomórkowych. -WSKAŹNIK JAKOŚCI WÓD
Detergenty
-środki powierzchniowo czynne
-mogą przedostawać się do wód podziemnych
-twarde (długa biodegradacja, zakłócenia oczyszczania i w wodach odbiorników);
miękkie( ulegające biodegradacji)
Metale ciężkie
-rtęć (jony rtęciowe →związki metylortęciowe →plankton)
-ołów (toksyczny dla organizmów, hamuje metabolizm, niebezpieczny w postaci rozpuszczanych soli)
Pestycydy –było
Oleje i polimery
-zemulgowana ropa w postaci cienkiej warstwy pokrywa wielkie połacie powierzchni wody,
Hamując procesy wymiany gazowej oraz fotosyntezy (blokuje dopływ światła)
-warstwa ulega rozerwaniu podczas sztormu, częściowo ulega biodegradacji a częściowo opada na dno
*1700 km hiszpańskiego i francuskiego wybrzeża zanieczyściła katastrofa tankowca (77 tys. ton ropy)
KATEGORIE WÓD POWIERZCHNIOWYCH (wykorzystywanych do produkcji wody lub do spożycia):
A1-najczystsze-wymagają prostego uzdatniania-klasa 1
A2-gorsze- wymagają wielostopniowego uzdatniania-klasa 2 i 3
A3-najbardziej zanieczyszczone-wymagają wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego –klasa 4
Klasa 5 to wody złej jakości nie nadające się do spożycia
W Polsce pomiar tylko w jednym miejscu wykazał wodę jakości 1 klasy (klasy2 -27)
WODY PODZIEMNE:
Wody gruntowe
Wody wgłębne
OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW
Mechaniczne -usuwanie zanieczyszczeń nierozpuszczalnych przy użyciu krat, sit, piaskowników odtłuszczaczy
Chemiczne –wytrącenie niektórych związków rozpuszczalnych lub ich neutralizacja (koagulacja, sorpcja na węglu aktywnym)
Biologiczne - mineralizacja przez drobnoustroje w środowisku wodnym w sposób naturalny (np. rolnicze wykorzystanie ścieków, zraszanie pól, stawy rybne) lub w urządzeniach sztucznych (złoża biologiczne, osad czynny) powoduje usunięcie związków organicznych oraz biogennych
Podwyższone usuwanie biogenów - wysokoefektywne oczyszczanie chemiczne i biologiczne umożliwiającą zwiększoną redukcję azotu i fosforu
Dobry trend- od początku XXI w. oczyszczalnie biologiczne zastępuje się tymi z podwyższonym usuwaniem biogenów.
Od początku XXI w. ilość ścieków nieoczyszczanych jest niska lecz nie zmniejsza się- trudności wiążą się z brakiem podłączenia (głównie terenów wiejskich) do kanalizacji