1. Pelc – Wstęp do semiotyki

SEMIOTYKA - nauka lub wiedza o znakach

Pochodzenie:

Semantyka/ semiotyka/ semiologia ?

Wspólny temat "sem" - z greckiego semaino, semainon - znak, znaczenie

semiologia - sem (znaczenie) + biologia

semiotyka - sem + gramatyka

semazjologia - nazwa działu lingwistyki zajmującego się znaczeniem i zmianami znaczenia wyrazów

semologia - nazwa nauki o wyrazach ujmowanych pod kątem ich roli jako znaków

Stanowiska badaczy

John Locke - Zadaniem semiotyki jest rozważanie natury znaków, którymi posługuje się nasz umysł pragnąc lepiej poznać otaczające nas rzeczy, w celu przekazania innym wiedzy na ten temat. Semiotyka jako dziedzina wchodzi w kręg zainteresowań filozofii.

Johann Lambert - nauka o oznaczaniu myśli i przedmiotów

Charles Pierce - "semiotyka" jako termin w odniesieniu do nauki o znakach lub do nauki o istocie i najważniejszych odmianach wszelkiej możliwej semiozy

semioza - współdziałanie trzech czynników - znaku, jego przedmiotu i jego znaczenia, zwanego interpretantem (pewna odmiana znaczenia),

znak określony został jako coś, co komuś zastępuje co innego pod pewnym względem, czy w pewien sposób

Od Locke'a do Pierce'a – utrzymuje się słowo „semiotyka” jako nazwa nauki o znakach.

„Semiologia” - pojawia się od 1916 r.

Ferdinand de Saussure – uznaje semiologię za naukę, której zadanie polega na badaniu życia znaków w obrębie życia społecznego oraz dociekanie, z czego te znaki się składają i jakie prawa nimi rządzą. Traktował semiologię jako część psychologii społecznej, a zatem i psychologii ogólnej, językoznawstwo uznawał za jeden z działów semiologii i uważał, że prawa które ona wykryje znajdą w nim swoje zastosowanie

`Od czasów strukturalizmu de Saussure językoznawcy używają przede wszystkim terminu „semiologia”, a nie „semiotyka”.

`Roland Barthes – uważa, że to nie lingwistyka jest częścią semiologii, lecz na odwrót, semiologia stanowi część lingwistyki zajmującą się dużymi jednostkami mowy

` Można zatem uważać, że do tej pory semiotyka i semiologia były uważane za równoznaczniki, różnica polegała na brzmieniu wyrazów, a nie odmienności ich sensu

` W krajach romańskich, aż do Anglii używa się raczej słowo „semiologia”, natomiast w Stanach Zjednoczonych, krajach słowiańskich i niemieckojęzycznych dominuje użycie terminu „semiotyka”.

Hjemslev – semiotyka bywa naukowa bądź nienaukowa, na temat każdej z nich można prowadzić rozważania naukowe; otóż rzeczownik „semiologia” oznacza naukę, która ma za przedmiot semiotykę nienaukową. Semiologia zatem stała się w tym ujęciu nauką uprawianą niejako na wyższym szczeblu niż semiotyka, w tym wypadku semiotyka nienaukowa stała się mianowicie nauką o semiotyce nienaukowej. Semiologia miała nad sobą jeszcze metasemiologię, która zajmowała się badaniem terminów w obrębie semiologii

Greimas – istnieje kilka semiotyk i kilka semiologii, semiotyka jest nazwą nauk przyrodniczych rozpatrywanych pod kątem jej struktury, natomiast semiologia oznacza nauki humanistyczne rozpatrywane pod tym samym kątem

Eco - „semiologia” to ogólna teoria zjawisk porozumiewania się, ujmowanych jako tworzenie komunikatów na podstawie konwencjonalnych kodów, czyli systemów znaków, natomiast „semiotykami” nazywał wszelkie sformalizowane lub dające się sformalizować systemy znaków

Whitefield i Ardener - „semiotyki” - systemy znaków, „semiologia” - nauka o systemach znaków

Semantyka – nazwa nauki o znakach

W Polsce od kilkudziesięciu lat termin semantyka pojawia się zdecydowanie najczęściej. Pierwszy raz tego terminu użył Husserl, a rozwinął Pierce. W Polsce ten termin dotarł tak późno ze względu na mały dostęp do rozpraw Pierce'a i słaba znajomość języka angielskiego.

Semantyka wg Pierce'a to logiczne własności znaków

Pelc – semantyka jako nazwa jednego z działów semiotyki

W latach 30tych XX wieku coraz częściej zaczęło pojawiać się słowo semantyka. Obecnie językoznawcy charakteryzują semantykę jako „naukę o stosunku zachodzącym między formą a znaczeniem wyrazu w synchronii i diachronii, czyli potocznie o znaczeniu i zmianach znaczenia wyrazów oraz przyczynach przesunięć znaczeniowych” Funkcję semantyczną wyraża się za pomocą morfemów gramatycznych czyli min. afiksów i końcówek , odróżniają od funkcji leksykalnej oraz funkcji syntaktycznej.