1.Czynniki odpowiedzialne za rozwój człowieka? -czynniki endogenne genetyczne (determinatory rozwoju) -czynniki endogenne paragenetyczne (stymulatory) -czynniki egzogenne (modyfikatory) wśród nich: *biograficzne naturalne takie jak fauna, flora, minerały, klimat, teren *społeczno-kulturowe (tradycje, zarobki, pochodzenie społeczne, wielkość środowiska) 2.Co to jest ontogeneza i filogeneza? Ontogeneza- inaczej rozwój osobniczy, jest zespołem powiązanych ze sobą procesów morfologicznych, kształtujących organizm i osobowość człowieka od chwili powstania zygoty do końca życia. Filogeneza- jest to rozwój rodowy, rozwój filetyczny organizmów żywych i poszczególnych ich szczepów od chwili pojawienia się na ziemi do chwili obecnej (lub do wymarcia) 3.Co to jest akceleracja? Międzypokoleniowe przyspieszenie rozwoju i dojrzewania, a więc wcześniejsze osiągnięcie kolejnych etapów rozwoju lub wcześniejsze wykształcenie się jakiegoś narządu w okresie zarodka. 4.Co świadczy o dobrym przystosowaniu -potrzeba uczestnictwa w życiu formalnej grupy społecznej -uznanie przez członków grupy -pozytywna postawa wobec innych osób uwarunkowana życzliwością, tolerancją, rozumieniem przeżyć innych osób -inicjatywa i aktywność wobec wymagań stawianych przez otoczenie -współdziałanie z otoczeniem -brak agresywnych postaw wobec ludzi i innych postaw antyspołecznych 5.Na jakie stadia dzielimy rozwój człowieka? -prenatalny -noworodkowy (od 1 miesiąca życia) -poniemowlęcy (od 1 do 3 r.ż) -wiek przedszkolny (od 4 do 6 r.ż) -młodszy wiek szkolny (od 7 do 10,12 r.ż) -wiek dorastania (10,12-15 r.ż) -wiek młodzieńczy (16-20,23 r.ż) -okres wczesnej dorosłości (20,23-35,40) -okres średniej dorosłości (35,40-55,60) -okres późnej dorosłości (55,60 i więcej) 6.Teratogeny Teratogeny czynniki zewnętrzne działające na organizm kobiety i płodu, wywołujący wrodzone wady płodu *biologiczne: -infekcje wirusowe -infekcje bakteryjne -zaburzenia metaboliczne -zatrucia ciążowe -konflikt *fizyczne: -promieniowanie jonizujące *chemiczne: -niektóre leki -niektóre witaminy w dużych dawkach np.:A -związki chemiczne zawarte w środowisku -używki 7.Stadium operacji formalnych osiągnięcia? Rozpoczyna się w wieku 11,12 lat. Kończy natomiast w wieku 16 lat. W pełni odwracalne operacje umysłowe na przedmiotach i zdarzeniach, które nie muszą istnieć, mogą być wymyślone lub wyobrażone, działania na wytworach myślenia. Myślenie abstrakcyjne i hipotetyczno-dedukacyjne, które można przerwać, uzupełnić, podjąć od nowa, odwrócić logikę zdań. 8.Myślenie hipotetyczno-dedukacyjne: Zdolność dedukowania wniosków z czystych hipotez, a nie tylko z obserwacji.	9. krytycyzm myślenia pojawia się? Osiągnięcia? Krytycyzm pojawia się w okresie dorastania addesencji. Jest w większym stopniu niezależny od opinii i sądów, formuowanych przez autorytet czy grupę społeczną. Potrafi rewidować nie tylko cudze sądy, ale także własne przekonania i sądy. 10.Jakie metody nauczania są najbardziej efektywne? Metody aktywizujące. 11.Jak postrzega dziecko w 1 r.ż? Zmysłami dziecko odbiera różne bodźce ze świata zewnętrznego. Dostrzega przedmioty ich kolor, fakturę, formy, wielkość. Poznaje tony i odgłosy. Wszystkie te wrażenia zmysłowe próbuje poznać i powiązać je ze sobą, wyciąga wnioski. Z miesiąca na miesiąc nasz maluszek dostrzega coraz więcej z tego co go otacza i co się dzieje wokół. Uczy się obserwować i korzysta ze wcześniejszych doświadczeń. 12.kiedy pojawia się metapamięć? Pojawia się w wieku przedszkolnym. 13.zadania postrzegania analityczno-syntetycznego? Występuje w ostatnich latach wieku przedszkolnego. Pozwala dziecku wyróżnić dokładniej cechy przedmiotów, wykrywać drobne podobieństwa i różnice. 14.Co stanowi materiał myślenia? -informacje- bierzemy z pamięci, materiałem do myślenia są także pojęcia, spostrzeżenia i wyobrażenia -operacje- podstawowe transformacje przy pomocy których zmieniamy materiał myślenia, analiza, synteza, porównanie, abstrahowanie, uogólnianie -reguły- mogą być zawodne lub niezawodne. Strategie, metody które porządkują nasze operacje myślenia -reguły myślenia- to ciąg operacji lub cykl operacji 15.Funkcje mowy? -komunikacyjna -ekspresyjna -reprezentatywna -symboliczna -regulacyjna -autoregulacyjna -generatywna 16.Jakie osiągnięcia ma dziecko w zakresie myślenia sensoryczno-motorycznego? Dziecko odzwierciedla powiązania między wykonanymi ruchami a danymi spostrzeżeniami. Zauważa stałość przedmiotu, dostrzega związek między działaniem a jego następstwem. 17.Jakie ma dziecko osiągnięcia w stadium przedoperacyjnym? Celowe eksperymentowanie na przedmiotach oraz bardziej świadome planowanie działań, stopniowe uwewnętrznianie działań zewnętrznych czyli podejście do myślenia. Czynności symboliczne wraz z mową, zdolność do zachowania tożsamości jakościowej (stałość cech) rozumowanie transdukcyjne. 18.Charakterystyka stadium operacji konkretnych? Coraz bardziej odwracalne manipulacje na reprezentacjach konkretnych przedmiotów, zdarzeń. Decentracja umożliwiająca ułatwianie w rozważaniach w tym samym czasie wielu własności przedmiotu a także wielu perspektyw społecznych. Odwracalność w myśleniu ograniczona do rzeczywistości, przedmiotów i zdarzeń. Rozumienie pojęć stałości np.: masy, objętości. 19.Badania poprzeczne i podłużne? Badania podłużne- wzdłuż linii życia (od urodzenia co jakiś czas, co kilka miesięcy) pojedyncze jednostki. Mogą to być badania pokoleniowe (wykorzystywane często na zwierzętach). Bada się pokolenia dziadków, dzieci: są to badania trudne, czasochłonne, drogie.	Badania poprzeczne- badania grup narodowych podobnych do siebie. Najczęściej wybierane są grupy wiekowe (im większa grupa tym większy rzut wyników). jest to badanie do określania normy przeciętnej w grupie (mając średnią poprzeczną nie wiemy nic o dziecku). Nic nie wiadomo o poszczególnych osobach. 20.Co to jest syndrom spadłego liścia? Charakteryzuje się tym, że dziecko czuje się zbędne , niepotrzebne, popychane przez los. 21.Co to jest syndrom pustego gniazda? Jest to moment w którym rodzice muszą uświadomić sobie, że wychowanie dziecka to nie jedyna ważna życiowa rola jaka jest do spełnienia. 22.Mowa telegraficzna? Dziecko pomija przyimki, spójniki i końcówki fleksyjne 23.kiedy występuje mowa dialogowa? -w wieku przedszkolnym 24.Co to są holofrazy? Jednowyrazowe zdania. Pojedyncze wyrazy łączone przez słuchacza z kontekstem sytuacyjnym i wskaźnikami pozawerbalnymi (mimiką, gestami). 25.Co to są pseudo-pojęcia? Zewnętrznie wygląda na pojęcie-zwłaszcza gdy dziecko poprawnie (może być przez przypadek) nimi operuje. Dla dziecka jest to jeszcze kompleks, który został już nazwany 26.Kiedy następuje odwracalność myślenia? -między 2-6 r.ż. 27.Fazy pamięci? -zapamiętywanie (zachowanie) -przechowywanie informacji (magazynowanie) -przypominanie (odtwarzanie) 28.Wiedza proceduralna? Dotyczy zapisu w magazynie pamięci trwałej schematów procedur wykonywania czynności umysłowych i motorycznych. Dane tworzące wiedzę proceduralną mogą dotyczyć zarówno umiejętności wykonywanych (np.: jazda na rowerze) jak i umiejętności poznawczych (np.: używanie języka). 29.Metapamięć- jej zadanie polega na analizowaniu odbieranych informacji i decydowaniu czy są one częścią magazynu pamięciowego, czy nie. Jeżeli nie – jednostka stara się je zapamiętać; jeżeli tak – przestaje je analizować. Dzięki temu oszczędza się wiele wysiłku. 30.Podstawowe operacje myślenia? -analiza -synteza -uogólnienie -porównanie -abstrahowanie -klasyfikowanie -wnioskowanie 31.Ile dziecko zna słów w wieku: 2 lat – 300-400 słów 3 lat – 1000 słów 4 lat – 2500 słów 32.Kiedy dziecko zna wszystkie części mowy? W wieku 3 lat 33.Czy wszystkie dzieci gaworzą? Nie. Nie gaworzą dzieci głuchonieme. 34.Rodzaje przywiązań: -ufne – kiedy dziecko czuje się bezpiecznie, okazuje radość kiedy widzi matkę -lękowo ambiwalentne – dziecko wykazuje silne emocje negatywne w trakcie rozstania z matką, reaguje agresją przy jej powrocie -lękowo unikające – dzieci nie przejawiają emocji negatywnych w czasie rozstania z matką, ale po jej powrocie unikają jej.