KINEZYTERAPIA KOBIET W CIĄŻY- ZALICZENIE
Zmiany w organizmie kobiety ciężarnej:
Układ krwionośny:
- wzrost obj. Krwi krążącej o 30-40%
- wzrost obj wyrzutowej serca (z 64 ml do 70 ml w środkowym okresie ciąży)
- wzrost pojemności serca (poj. Minutowa wzrasta średnio z 4,5 l/min do 6 l/min
- wzrost częśtości tętna (z 70 ud/min przed ciążą, do 78 ud/min w 12 tygodniu ciąży, max. ok. 85
ud/min w ciąży zaawanspowanej)
- większy przepłym krwi przez narządy, szczególnie przez macicę, nerki i skórę, co powoduje lepsze
ultenowanie tkanek i sprzyja procesom anabolicznym
- ciś. Tęt. Krwi w ciąży prawidłowej nie ulega większym zmianom
- ciś. Żylne krwi w kkg, nie zmienia się, natomiast zwiększa się w kkd- spowodowane jest to utrudnio
nym odpływem krwi na skutek ucisku ucisku ciężarnej macicy i może doprowadzić do powstania
żylaków kkd, sromu, odbytu.
Zmiany czynnościowe zachodzące w ukł. Krążenia kobiety ciężarnej i powstanie łożyska mają na celu podołać wzmożonej wymianie substancji odżywczych i metabolitów, która zachodzi pomiędzy matką, a płodem co ma bezpośredni wpływ na prawidłowy rozwój dziecka.
Skutki:
- niedokrwistość
- wzrost odczynu OB
- wzrost krzepliwości krwi
- szybsze polecenie się, przetłuszczanie włosów
- ciągłe uczucie gorąca,
- skłonność do omdleń
- żylaki kkd, sromu i odbytu
Zalecenia:
- właściwa higiena osobista
- ubiór w miarę przewiewny, z naturalnych włókien, dostosowany do pory roku, nieuciskający
brzucha, oraz klatki piersiowej
- unikanie zbyt gorących lub zbyt zimnych kąpieli oraz sauny
- odpoczynek w poz. Leżącej na boku, z nogami uniesionymi wyżej
- przeciwwskazana długotrwała pozycja siedzące lub stojąca
Układ krwiotwórczy:
- zwiększenie objętości osocza (o 40-45%)
- zwiększenie liczby krwinek czerwonych- jest ono proporcjonalnie mniejsze od zwiększonej liczby
osocza, prowadzi do spadku stężenia hemoglobiny i obniżenia się wartości hematokrytu, co
powoduje powstanie względnej/ fizjologicznej niedokrwistości zaznaczonej najwyraźniej ok. 28-32
tyg. Ciąży
- fizjologiczna niedokrwistość/uwodnienie krwi (hydraemia) nie powinno obniżać poziomu
hemoglobiny poniżej 11.0 g/%, natomiast krwinek czerwonych poniżej 3,5mln w 1 mm3
- wzrost liczby krwinek białych (od 7000 do 10000 w 1 mm3)
- zwiększa się szybkość opadania krwinek (sedymentacja krwinek), oraz aktywność układu
krzepnięcia
Układ moczowy:
- pod wpływem progesteronu dochodzi do zwiotczenia mm. Ścian pęcherza moczowego,
moczowodów i miedniczek nerkowych (poszerzenie się moczowodu i miedniczki nerkowej często
jest większe po stronie prawej, niż po stronie lewej), co może wywołać zastuj moczu w drogach
wyprowadzających wsteczny odpływ moczu i sprzyjać zakażeniom ukł. Moczowego
- zwiększone przesączanie kłębuszkowei wchłanianie zwrotne sodu i wody
- niższa gęstość względna moczu
- zwiększone wydalanie glukozy, aminokwasów, białek oraz wit. Rozpuszczalnych w wodzie
- wieksza zawartość glukopzy i wyższe stężenie aminokwasów powoduje częstrze zakażenia ukł.
moczowego
- białkomocz (proteinuria) – w ilości do 300 mg nie jest uważana na objaw patologiczny
Skutki:
- utrudniony odpływ moczu,
- częstrze oddawanie moczu, ale w małych ilościach
- skłonność do zakażeń oraz bakteriomoczu
- wzrost skłonności do obrzęków
- ograniczenie ilości spożywanych płynów może utrudnić wypłukiwanie toksyn z organizmu,
przyczyniać się do zagęszczenia moczu, a nawet do powstania piasku i kamieni (np.
szczawianowych, moczanowych, fosforanowych...w nerkach)
Zalecenia:
- właściwe odżywianie
- odpowiedni poziom węglowodanów
- prawidłowe proporcje sodu- w sutyacji zagrożenia wystąpieniem obrzęków należy wręcz całkowicie
zrezygnować z solenia potraw oraz unikać potraw zawierających duże jego ilości (np. żółtego sera).
należy wówczas zwracać większą uwagę na skład pitnych wód mineralnych
Układ pokarmowy:
- zwiększona serekcja gruczołów ślinowych oraz niższe pH śliny sprzyja wystąpieniu próchnicy
zębów w okresie ciąży
- rozrost naczyń krwionośnych w przyzębiu prowadzi do częstrzych krwawień z dziąseł
- obniżenie napięcia mięśniówki żołądka i jelit, może być przyczyną mdłości, wzdęć i zaparć
- rozluźnienie wpustu żołądka powoduje cofanie się treści żołądka do przełyku (ferluks żołądkowo-
przełykowy) i powstawanie zgagi
- spowolnienie motoryki przewodu pokarmowego prowadzi do wydłużonego czasu opróżniania się
żołądka oraz wolniejszego przesuwania się treści jelitowej
- zwiększone wydzielanie gruczołów ślinowych i spowolnienie motoryki jelit wływa na lepsze
trawienie i ułatwia przyswajanie pokarmu
- zmniejszona czynność perystaltyczna jelita grubego, połączona ze zwiększonym wtórnym
wchłanianiem płynów może prowadzić do zaparć
- obniżone napięcie mięśniówki woreczka żółciowego i jego przewodów prowadzi do zalegania żółci
(pod wpływem działania estrogenów może rozwinąć się zastój żółci w przewodach żółciowych
wewnątrzwątrobowych- cholestasis)
Skutki:
- zgaga, zaparcia
- lepsze trawienie i wchłanianie treści pokarmowej oraz witamin i materiałów
- pojawienie się kamieni w pęcherzyku żółciowym i żółtaczki
- brak magazynowania substancji odżywczych w okresie międzyposiłkowym
Zalecenia:
- stosowanie diety ze zwiększoną zawartością błonnika (poprawia pracę jelit)
- częste spożywanie urozmaiconych posiłków w małych ilościach
- odpowiednie nawodnienie organizmu
- konieczność spożycia pierwszego posiłku zaraz po obudzeniu się, najlepiej jeszcze przez wstaniem z
łóżka
Układ odechowy:
- zmiana toru oddychania z żebrowego na przeponowy
- zwiększenie pojemności płuc oraz wymiany gazowej
- w wyniku zwiększenia pojemności wdechowej i objętości oddechowej zwiększa się także pojemność
minutowa (pod koniec ciąży o ok. 40%)
- zwiększone zapotrzebowanie ciężarnej na tlen jest wyrównywane przez wzmożoną wentylację płuc
(zwiększa się wemtylacja minutowa z 7,25 do 10,5 litra .)
- pod koniec ciąży połowa zapotrzebowania ciężarnej na tlen jest przeznaczona na zapotrzebowanie
płodu na tlen
Skutki:
- lepsze dotlenienie zarówno matki jak i dziecka
- zbyt ciasny stanik uciskający klatkę piersiową może spowodować niedotlenienie czy wręcz omdlenie
Zalecenia:
- częste przebywanie na świerzym powietrzu
- unikanie pomieszczeń zadymionych (większa wymiana gazowa- głębsze niedotlenienie i więcej
toksyn w organizmie ciężarnej i płodu)
- noszenie staników nieuciskających klatki piersiowej
Układ kostno-stawowy:
- wzrost elastyczności tkanki łącznej i kolagenowejna skutek działania relaksyny i sterydowych
hormonów płciowych, powoduje wzmożoną ruchomość w stawach miednicy
- wzrost macicy zmienia usytuowanie środka ciężkości ciała- powiększa się krzywizna lędźwiowo-
krzyżowa, wzrasta napięcie więzadeł i mięśni w środkowym i dolnym odcinku kręgosłupa
Skóra:
- zmiany skórne cechują się zwiększoną pigmentacją na skutek większego odkładania się barwnika-
melaniny na brodawkach piersiowych oraz w linii białej brzucha
- na twarzy mogą pojawić się brązowe plamy- ostuda ciężarnych (chloasma), wskutek gromadzenia się
melaniny- umiejscowione są one w okolicy grzbietu nosa, policzków i czole (po porodzie ostuda
znika)
- w wyniku rozciągania skóry,pojawiają się rozstępy skórne
Gruczoły piersiowe:
- obrzmienie, wrażliwość a nawet bolesność
- rozbudowa zrazików mlecznych
- poszerzenie siatki naczyń podskórnych
- pojawienie się wtórnych obwódek, powiększenie się gruczołów łojowych oraz wzrost ilości ich
wydzieliny
- przebarwienie obwódek i brodawek piersiowych
- na piersiach mogę pojawić się rozstępy
- pod wpływem ucisku z piersi może wydobywać się płyn
- stymulacja brodawek (ich drażnienie) w okresie okołoporodowym może spowodować rozpoczęcie
czynności skurczowej mięśnia macicy
Skutki:
- konieczna jest prawidłowa higiena piersi związana zarówno z przygotowaniem ich do karmienia jak
i ułatwieniem im powrotu do dobrej formy po okresie laktacji
- stymulacja brodawek nasila akcję porodową, a w terminie porodu może ją nawet wywołać (+)
- stumulacja brodawek może spowodować rozpoczęcie porodu przedwczesnego (-)
Zalecenia:
- należy w jak najmniejszym stopniu zmywać naturalną warstwę ochronną produkowaną przez
przewody łojowe- wskazane jest więc mycie piersi samą wodą, a w okresie karmienia- zalecane
jest pozostawienie na nich resztek pokarmu oraz częste ich wietrzenie
- unikanie stymulacji brodawek zwłaszcza w sutuacji zagrożenia ciąży
- poza tymi sytuacjami wskazany jest masaż samych piersi oraz stosowanie specjalnych preparatów
w celu zapobiegania rozstępom
Narząd rozrodczy:
- macica powiększa się z 60 g przed ciążą do 1 kg w okresie okołoporodowym a jej pojemność
wzrasta z 5 ml do 5 l
- zwiększa się liczba oraz wielkość włókien mięśniowych
- ściany macicy ulegają ścieńczeniu
- następuje zasinienie i rozpulchnienie szyjki macicy
- śluz tworzy czop zamykający kanał szyjki utrudniając tym samym wniknięcie drodnoustrojów
- ilość wydzieliny szyjkowej jest niewielka , a wzrasta dopiero w miarę zbliżania się terminu
porodu
- srom jest obrzęknięty, powiększony i przebarwiony, a na jego powierzchni można stwierdzić
różnej wielkości żylaki
- następuje powiększenie jajników, zwłaszcza tego w którym rozwija się ciałko żółte ciążowe
- następuje przekrwienie narządów miednicy małej
Skutki:
- ścieńczenie ściany macicy może powodować bóle oraz niebezpieczne zmiany w bliźnie
pooperacyjnej zwłaszcza u kobiet po przebytym cięciu cesarskim
- częstsze stany zapalne pochwy, oraz rozwój grzybicy pochwy
- początkowe/prawidłowe skurcze macicy interpretowane mohgą być jako rozpoczęcie porodu
przedwczesnego (rzadziej poronienia) ........... nie nie pokoją ciężarnej
Statyka ciężarnej:
- macica i przersi wysuwają się do przodu, wskutek czego do przodu wysuwa się również środek
ciężkości ciała
- aby zachować równowagę ciężarna musi przechylać się ku tyłowi, poprzez niewielki ruch wyprostny
w stawach skokowych, lub zwiększenie krzywizny lędźwiowej
- następuje nadmierne rozluźnienie w stawach miednicy
- większą pracę wykonują głównie mięśnie grzbietu...
Skutki:.............
zalecenia:...........
Należy pamiętać, że:
- nie można ćwiczyć z pustym żołądkiem (najlepiej jest ćwiczyć kilka godzin po obfitym posiłku, lub
godzinę po lekkim )
- należy unikać ćwiczeń na wznak
- bieganie może kontunuować jedynie kobieta, która biegała również przed poczęciem. Warunkiem
jest jednak zarówno bieganie jak i spacerowanie z odpowiednim obuwiu i po miękkim terenie
- najlepszym rodzajem sportu jest pływanie
- należy unikać nagłych i gwałtownych wysiłków fizycznych
Ćwiczenia w czasie ciąży nie mogą służyć utracie nadmiernej masy ciała
Układ hormonalny:
- wywiera pływ zarówno na fizyczną jak i psychiczną stronę okresu ciąży
- przedni płat przysadni mózgowej traci kontrolę nad wytwarzaniem hormonów płciowych
- podstawowym organem wytwarzającym w czasie ciąży większość hormonów jest łóżysko
- stwierdza się przerost i rozrost wielu gruczołów wydzielania wewnętrznego, zwłaszcza przysadki
mózgowej, gruczołu tarczowego, kory nadnerczy, jajników, trzustki i przytarczyc
Skutki:
- zaburzenie pracy tarczycy związane m.in ze zwiększonym gromadzeniem ...
-....
Zalecenia:
- posiadanie wiedzy na temat zmian psychofizycznych w czasie ciąży zarówno przez kobietę jak i jej
partnera oraz pozostałych członków rodziny zwiększa poziom wyrozumiałości wobec ciężarnej oraz
przyczynia się do bardziej pozytywnej atmosfery w jej otoczeniu
Autonomiczny układ nerwowy:
- wykazuje chwiejność i wzmożoną reaktywność
- w obrębie kory występuje niewielkie pobudzenie jej czynności wraz ze wzmożeniem głebokich
odruchów nerwowych, zmniejszeniem odruchów powierzchownych i obniżeniem napięcia ośrodków
hamujących, zmniejsza to równowagę pomiędzy bodźcami korowymi i podkorowymi
Skutki:
- kobieta staje się chwielna uczuciowo, łatwo wybucha płaczem oraz miewa dziwaczne, bezsensowne
życzenia i zachcianki, a jej reakcji nie da się przewidzieć
- ciężarne charakteryzują się większą chwiejnością i wrażliwością umysłu. To co brzydkie i okrutne
dużo bardziej wzbudza u nich obrzydzenie i wstręt, to co piękne momentalnie wywołuje dreszcz
wzruszenia
- inni autorzy uważają, że ciąża przytępia umysł zwłaszcza w III trymestrze i np. ciężarnej gorzej
przychodzi uczenie się, zapamiętywanie, rozwiązywanie trudnych zadań
Zalecenia:
- posiadanie wiedzy na temat zmian psychofizycznych w czasie ciąży zarówno przez kobietę jak i jej
partnera oraz pozostałych członków rodziny zwiększa poziom wyrozumiałości wobec ciężarnej oraz
przyczynia się do bardziej pozytywnej atmosfery w jej otoczeniu
- otaczanie się pięknem
- nauczenie się radzenia sobie ze stresem i nadmiernymi emocjami oraz metod relaksacji
- nie pozostawianie ważnych decycji i zadań na III trymestr ciąży
Zmiany w wyglądzie ciężarnej:
- zwiększa się skołnność do obrzęków oraz krwawienia dziąseł
- ścieńczenie, zwiększenie miękkości i łamliwości paznokci
- kruchość, łamliwość oraz wypadanie włosów
- niekorzystne zmiany z cerze
w drugiej połowie ciąży może pojawić się zwiększenie owłosienia (hirsutyzm) na twarzy oraz całym
ciele
- nasilenie pigmentacji
- rozstępy skórne- najczęściej w okolicy brzucha,piersi, ud, pośladków
Higiena jamy ustnej
Skutki:
-pojawienie się i rozwój próchnicy i paradontozy, które nie leczone mogą stać się przyczyną ogólnej
infekcji
Zalecenia:
- zbałość o higienę jamy ustnej
- systematyczne wizyty kontrolne u stomatologa oraz leczenie zębów
- właściwe odżywianie
- uzupełnienie witamin i mikroelementów
PYTANIA:
1. U kobiet w ciąży następuje wzrost obj. Krwi krążącej o:
a) 5-10%, b) 30-40%, c) 60-70%, d) 80-90%
2. W wyniku zmian adaptacyjnych zachodzących w ukł. Krąż. Kobiety ciężarnej NIE NASTĘPUJE:
a) spadek OB, b) szybsze pocenie się, c) skłonność do omdleń, d) żylaki kkd
3. w wyniku zmian adaptacyjnych w ukł. Krwiotwórczym kobiety ciężarnej dochodzi do:
a) zwiększenia objętości osocza (o 40-45%)
b) zwiększenie liczby krwinek czerwonych
c) wzrost liczby krwinek białych
d) wszytskie odpowiedzi są prawidłowe
4. w wyniku zmian adaptacyjnych zachodzących w układzie moczowym kobiety ciężarnej
dochodzi do.....
5. w ciąży częściej dochodzi do zaparć ponieważ.....
6. w czasie ciąży dochodzi do zmiany toru oddychania z żebrowego na.... przeponowy
7. zmiany w ukł. Hormonalnym i autonomicznym ukł. Nerwowym kobiety ciężarnej- podaj
skutki i zalecenia
8. wymień zmiany jakie zachodzą w wyglądzie kobiety ciężarnej