24.10.2013
Prawo wojny (obszerne) i prawo pokoju – dychotomiczny podział historyczny PMP
Pakt paryski 27.08.1928 r. – pakt przeciwwojenny
Konwencja Haska podczas II konferencji pokojowej haskiej
Tzw. blokada pokojowa – zamknięcie państwa przez siły zbrojne państwa, w celu wyegzekwowania od niego długów albo wymuszenia jakiegoś zachowania
Nie ma jednej powszechnej definicji agresji
1994 Rezolucja Ogólnego Zgromadzenia ws. Agresji
Ostatnia blokada Kuby oma nie zakończyła się konfliktem nuklearnym; statki radzieckie
Dyplomacja kanonierek okazała się skuteczna
Napaść zbrojna<agresja
Rada Bezpieczeństwa ONZ może decydować o użyciu siły, w tym siły zbrojnej, w razie uprzedniego stwierdzenia agresji przez jakieś państwo
Naruszenie pokoju =/= agresja (np. zajęcie Kuwejtu przez Irak było naruszeniem pokoju), stwierdzenie agresji niezwykle rzadko, bo wielkie mocarstwa częste weto
Art. 43 Karty ONZ – porozumienia o przekazywaniu do dyspozycji i pod kontrolę Rady kontyngentów sił zbrojnych państw w celu przeprowadzania sankcji zbrojnej [ale praktycznie nie ma żadnego takiego porozumienia, Rada nie dysponuje takimi siłami – jakby co, musi je skompletować (co w praktyce opierało się na siłach USA)]
wojskowy komitet sztabowy?
Sankcje przymusu bezpośredniego – wymaga zgody państw
Operacje zbrojne a operacje pokojowe
Jeden z ojców prawa międzynarodowego – Grocjusz „O prawie wojny i pokoju”
Prawo wojny -> prawo wojenne -> teraz prawo konfliktów zbrojnych
Nie można teraz mówić o prawie do wojny
Ius in bello (ius ad bellum)
Konflikty zbrojne międzynarodowe a konflikty zbrojne nie międzynarodowe (wewnętrzne) – tych drugich więcej
Międzynarodowe prawo humanitarne – ochrona ofiar konfliktów zbrojnych, najbardziej eksponowana część prawa konfliktów, konwencje czerwonokrzyskie
Konwencje genewskie 1949r. – 4 wielkie konwencje genewskie prawa humanitarnego dotyczące ochrony członków sił zbrojnych
Podstawy obowiązywania prawa międzynarodowego
2 tendencje ukierunkowania polityki międzynarodowej:
Teoria naturalistyczna (doktryna praw podstawowych/ zasadniczych państwa), odwołuje się do prawa natury, zakłada, iż fundamentalne prawa każdego państwa mogą być i są wyprowadzane z prawa natury
Teoria pozytywistyczna (woluntarystyczna) – podstawą porozumienie między państwami, głownie pisemne umowy, ale także zwyczajowe (szczególnie na początku)
Bellum iustum i bellum iniustum – wojny sprawiedliwe I niesprawiedliwe
Dziś iusta causa to samoobrona państwa, tylko wtedy legalnie może podjąć konflikt zbrojny; prawo do samoobrony ma rodowód zwyczajowy, dziś w Karcie NZ.
Konwencja z Montevideo 1933 – klasyfikacja uprawnień państw
Dziś większość umów bilateralnych
Zwyczaje regionalne, np. instytucja Ameryki Południowej – azyl dyplomatyczny (nie terytorialny), nie przyjął się w powszechnym prawie międzynarodowym, a normy zwyczajowe z założenia mają powszechny charakter (nawet te wywodzące się z regionalnych)
Kazus statku Lotus – wyłączne prawo państwa bandery w stosunku do osób naruszających prawo na morzu, Turcy twierdzili, że nie ma uznania powszechnych praktyk jako prawa zwyczajowego, wyrok Trybunału; potrzebna wola państw, aby egzekwować prawo zwyczajowe.
Funkcje prawa międzynarodowego:
Regulowanie stosunków zewnętrznych państw
Określa sytuację i pozycję państwa w ramach społeczności międzynarodowej
Wprowadzanie umów międzynarodowych (głównie bilateralnych), Karta NZ uniwersalną umową, deklaracja zasad prawa międzynarodowego 1970r. (7 podstawowych zasad), akt końcowy KBWE, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 1948r. [rezolucja], Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka 1966r. [umowy międzynarodowe, choć uchwalone jako rezolucje]
Ustala zasady postępowania państw w stosunkach wzajemnych pomiędzy członkami społeczności międzynarodowej
Reguluje granice zwierzchnictwa terytorialnego (+ wspólne dziedzictwo ludzkości: morze otwarte, dno mórz, przestrzeń kosmiczna, Antarktyka)
Reprezentacja państwa – wewnętrzne (prezydent, rząd, premier, ministrowie) i zewnętrzne (stała misja dyplomatyczna [potocznie ambasada], specjalna misja dyplomatyczna, urzędy konsularne [potocznie konsulat], ambasady-stałe przedstawicielstwa [przy instytucjach międzynarodowych])
Art. 133 konstytucji – kogo prezydent mianuje
Placówka dyplomatyczna (też do instytucji międzynarodowych) > ambasada (relacje bilateralne).
Ambasador
|
Poseł minister
|
Charge d’affaires - Szef misji dyplomatycznej trzeciej (najniższej) klasy. Inaczej Chargé d’affaires en pied – zwykły chargé d’affaires (en pied – „na piechotę, chodzący”). Używana jest także nazwa chargé d’affaires en titre (tytularny). Chargé d’affaires en pied akredytowany jest przy ministrze spraw zagranicznych kraju, w którym znajduje się placówka dyplomatyczna, przez ministra spraw zagranicznych kraju, który urzędnik ten ma reprezentować. Instytucja chargé d’affaires en pied powstała na mocy ustaleń kongresu wiedeńskiego i choć dziś jeszcze używana, to jednak jest już rzadkością. W odróżnieniu od ambasadorów składa on listy wprowadzające (lettres d’introduction) ministrowi spraw zagranicznych państwa przyjmującego. [Art. 14 Konwencji o stosunkach dyplomatycznych].