Interwał - jest to odległość między dwoma dźwiękami.

Nazwa | Oznaczenie | Ilość półtonów|

--------------+-------------+--------------+

Pryma czysta | (1) | 0 |

Sekunda mała | (2b) | 1 |

Sekunda wielka| (2) | 2 |

Tercja mała | (3b) | 3 |

Tercja wielka | (3) | 4 |

Kwarta czysta | (4) | 5 |

Tryton | (5b / 4#) | 6 |

Kwinta czysta | (5) | 7 |

Seksta mała | (6b) | 8 |

Seksta wielka | (6) | 9 |

Septyma mała | (7b) | 10 |

Septyma wielka| (7) | 11 |

Oktawa czysta | (8) | 12 |

--------------+-------------+--------------+

Interwały na gryfie:

-każdy dźwięk od kolejnego jest oddalony o określoną ilość półtonów ( tonów ). Dana ilość półtonów posiada swoją nazwę, np.:

a) F od Fis na gryfie jest oddalony o jeden półton, czyli o sekundę małą

b) A od F jest oddalony o 4 półtony, czyli dwa całe tony i jest to odległość tercji wielkiej

Co to jest tercja?

I znów, wracając do naszej klawiatury, można w prosty sposób określić, że tercja to odległość między dwoma klawiszami, między którymi znajdują się jeszcze dwa (tercja mała) lub trzy (tercja wielka) i tak np.:
               - między C a E jest tercja wielka, bo między nimi znajdują się klawisze Cis, D i Dis
               - między D a F jest tercja mała, bo między nimi znajdują się klawisze Dis i E
               - między Fis a Ais jest tercja wielka, bo między nimi znajdują się klawisze G, Gis i A

         Tercje w muzyce oznaczamy cyfrą 3

Tercja wielka=3w
Tercja mała=3m

Tak więc najprostszym akordem jest trójdźwięk. Istnieją też akordy cztero-, pięcio-, sześcio-, lub siedmiodźwiękowe. Trójdźwięk składa się z trzech dźwięków, a więc z dwóch tercji. Rozróżniamy trójdźwięki durowe, molowe, zwiększone i zmniejszone.

Akord durowy to 3w i 3m
Akord molowy to 3m i 3w
Akord zwiększony to 3w i 3w
Akord zmniejszony to 3m i 3m

Dodawanie nowych interwałów do akordów i ich skutki:

-dodanie nony do dominanty septymowej wnosi napięcie;

-jeżeli chcemy lekko wzbogacić brzmienie akordu mollowego należy dodoac do niego sekstę lub septymę;

-jeżeli chcemy żeby akord miał mocniejsze brzmienie musimy go tak przedstawić, żeby tercję posiadał w basie ( tzw. pozycja akordu );

-dodawanie seksty do akordu durowego ubarwia go;

-seksta nigdy nie kłóci się z toniką, septyma czasami tak;

-dominanta septymowa zawiera w sobie ruch i napięcie;

-dominanta króluje w bluesie;

-połączenie dominanty z toniką to tak zwana kadencja doskonała;

Alterowanie interwałów.

Każdy interwał może być obniżony(b) lub podwyższony(#) o pół tonu. Poniżej graf, który przedstawia jak zmieniają się interwały:

Jak czytać graf: Bierzemy interwał przykładowo tercję wielką i śledzimy co się z nią stanie po obniżeniu(b) o pół tonu. Stanie się interwałem małym (tercja mała), jeżeli podwyższymy to będzie interwałem zwiększonym. Obniżając interwał mały uzyskujemy interwał zmniejszony. Interwały czyste natomiast po obniżeniu od razu stają się interwałami zmniejszonymi.

-na grafie wyżej jest podane jak wyglądają interwały po alternowaniu. Taka informacja jest dla nas istotna, ponieważ akordy buduje się z tercji i w zależności czy to są tercje małe czy duże buduje się akordy:

a) durowy ( tercja wielka, mała )

b) molowy ( tercja mała, wielka )

c) zmniejszony ( dwie tercje małe )

d) zwiększony ( dwie tercje wielkie )

-cyfry w grafie oznaczają interwały wielkie/małe:
2 - sekunda wielka
3 - tercja wielka
6 - seksta wielka
7 - septyma wielka
oraz interwały czyste (które nie mogą być ani wielkie, ani małe, bo są tak "silne", że zawsze są czyste):
1 - unison, czyli ten sam ton ( pryma )
4 - kwarta czysta
5 - kwinta czysta
8 - oktawa czysta, czyli ten sam dźwięk wyższy o jedną oktawę

-ważna jest znajomość tego grafu żeby znać nazwy interwałów po obniżeniu i zwiększeniu

-interwały zawsze liczy się w górę ( od dźwięku niższego do wyższego ), np. gdy najpierw zagram emoll, a poźniej dismoll, to zagrało się septymę wielką ( 11 połtonów ), a nie sekundę małą ( czyli 1 półton ). W przypadku, gdy uderzy się je naraz, to liczy się od prymy, czyli jak ma się jakikolwiek akord emoll to będzie liczony interwał do każdego dźwięku od e w górę

-inny przykład: septyma mała od g to dźwięk f, natomiast odległość między C, a E będzie kwintą czystą

-Znaki przykluczowe określają tonację utworu na podstawie tego, ile krzyżyków lub bemoli jest w dźwiękach danej tonacji. W skali C-dur: C D E F G A H, nie ma żadnego krzyżyka ani bemola, toteż zapisując tonację C-dur nie potrzeba wpisywać znaku przykluczowego.
Z kolei tonacja G-dur: G A H C D E F#, ma jeden krzyżyk, dlatego zapisuje się przy kluczu jeden krzyżyk określający tę tonację.
Teraz spójrz: dźwięk G jest w odległości jednej kwinty od C. W skali C-dur nie było krzyżyka, w skali G jest jeden krzyżyk. Dlatego poruszając się o kwintę do przodu ilość krzyżyków przy kluczu jest większa o 1. Dla dalszego przykładu, o kwintę dalej od G stoi D. Tonacja D-dur składa się z dźwięków: D E F# G A H C#, czyli mamy już dwa krzyżyki. Stąd wniosek, że poruszając tonację o kwintę do przodu rośnie ilość krzyżyków o 1. Analogicznie z bemolami.

Przewroty interwałów:

Przewrót interwału polega na przeniesieniu pierwszego dźwięku za drugi. Przykładowo tercja wielka(3) jest pomiędzy C-E, a pomiędzy E-C jest juz seksta mała(6b).

Najprostszym sposobem na obliczanie interwałów jest odjęcie danego interwału od 9. Zobaczymy to na poprzednim przykładzie tercji wielkiej(3)

9 - 3 = 6

szybko i prosto widzimy, ze tercja po przewrocie staje sie sekstą, ale skąd wiemy, że małą?

Istnieje kilka dodatkowych zasad:

- interwał mały po przewrocie staje się wielki

- interwał wielki po przewrocie staje się mały

- interwał zmniejszony po przewrocie staje się zwiększony

- interwał zwiększony po przewrocie staje się zmniejszony

- interwał czysty po przewrocie pozostaje czysty

Teraz już wiadomo, że tercja wielka musiała sie stać sekstą małą po przewrocie

-znajomość przewrotów interwałów jest przydatna, kiedy będziemy chcieli wiedzieć jakim interwałem jest G dla Cis, skoro Cis dla G jest kwartą zwiększoną. Odpowiedź: 9-4=5, ale skoro kwarta zwiększona to kwinta zmniejszona ( 4 zasada z powyższego ).

Dysonans (łac. dissonans) - interwał brzmiący niezgodnie dla ucha ludzkiego. Do dysonansów zaliczają się następujące interwały:

• sekunda mała

• sekunda wielka

• septyma mała

• septyma wielka

• tryton (kwarta zwiększona lub kwinta zmniejszona)

• wszystkie interwały zwiększone lub zmniejszone (nawet jeśli brzmią jak konsonanse - zgodnie)

Pojęcie dysonansu było różnie definiowane w historii muzyki europejskiej, przy czym wiodącą tendencją było stopniowe zawężanie tego pojęcia. Początkowo do współbrzmień zgodnych zaliczano jedynie oktawę i kwintę (a więc wszystkie inne interwały były dysonansami). Stopniowo z listy dysonansów zniknęła kwarta oraz tercje i seksty.

Rodzaje dysonansów:

Dysonans melodyczny - jest to każde współbrzmienie, które brzmi niezgodnie.

Dysonans pojęciowy - współbrzmienie mające znaczenie dysonansowe w danym kontekście harmonicznym i wymagające rozwiązania. Przykładem takiego dysonansu jest dominanta z opóźnionymi tercją i kwintą przez (odpowiednio) kwartę i sekstę. Taki akord brzmi konsonansowo (jak trójdźwięk w drugim przewrocie), ale ze względu na kontekst zawiera dwa składniki (kwartę i sekstę), które są traktowane jako dysonanse pojęciowe i wymagają rozwiązania.

- usuwa się te dźwięki, których dzieli tylko sekunda mała (1 półton), należy pamiętać, że skala Cdur jest bezpieczna i nie należy usuwać z niej dysonansów, a raczej nie ma takiej potrzeby;

-dysonansem jest tryton, jednak bardzo często stosuje się go w ciężkiej muzyce;

-natomiast septyma wielka jest lekkim dysonansem i trzeba jej usuwać z gamy;

Konsonans (łac. consonans) – interwał uważany za zgodnie brzmiący. Jest to współbrzmienie (konsonans harmoniczny) lub następstwo (konsonans melodyczny) przynajmniej dwóch dźwięków, które słuchowo jest odczuwane jako zgodne. Wszystkie interwały zwiększone bądź zmniejszone, mogące enharmonicznie przypominać konsonanse, należą do dysonansów.
Na początku konsonansem nazywane były jedynie interwały czyste: pryma, kwarta, kwinta i oktawa. Dopiero harmonia klasyczna za konsonanse uznała również interwały małej i wielkiej tercji oraz seksty. W związku z tym interwały czyste nazywane są konsonansami doskonałymi - w przeciwieństwie do interwałów tercji i seksty, które noszą nazwę interwałów niedoskonałych. Pojęcie konsonansu w coraz swobodniejszym podejściu do harmonii w muzyce współczesnej jest nadal rozszerzane, chociaż nie jest do końca jednoznacznie zdefiniowane.

Konsonanse:

• pryma czysta

• tercja

• kwarta czysta

• kwinta czysta

• seksta

• oktawa czysta

Nazwy interwałów wraz z przykładami między dźwiękami: