Mózgowe porażenie dziecięce (łac. paralysis cerebralis infantium, ang. cerebral palsy), nazywana również chorobą Little’a – jednostka chorobowa określająca różnorodne zaburzenia ruchu i postawy, wynikające z trwałego uszkodzenia mózgu we wczesnym stadium rozwoju.
Epidemiologia
Do uszkodzeń mózgu najczęściej dochodzi między 26. a 34. tygodniem ciąży. Statystycznie mózgowe porażenie dziecięce występuje u 2/1000 żywo urodzonych dzieci. Ta częstość wzrasta wielokrotnie w grupie wcześniaków. Występowanie mózgowego porażenia dziecięcego u wcześniaków może być związane z przyczyną przedwczesnego porodu, jak i może być następstwem przedwczesnego porodu samego w sobie.
Przyczyny
W powstawaniu odgrywają rolę różne czynniki, w okresie płodowym (niedotlenienie, zakażenia), w okresie okołoporodowym, a nawet ma znaczenie stan zdrowia matki przed poczęciem dziecka. Kiedyś za najczęstszą przyczynę uważano zamartwicę, ale współczesne badania wykazują, że jest to niecałe 10% wszystkich przyczyn mózgowego porażenia dziecięcego. Uszkadzający wpływ zamartwicy zależy od czasu trwania, stopnia nasilenia i od mechanizmów adaptacyjnych płodu, które są uwarunkowane genetycznie.
Objawy
Uszkodzenia mózgu powodują specyficzne powstawanie zaburzeń ruchowych (niedowłady, porażenia, ruchy mimowolne, inkoordynacja), mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju umysłowym, mowy, zachowania, oraz padaczka.
Rokowanie
Stan dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym, z punktu widzenia samego zespołu, powinien się poprawiać, a samo porażenie nie postępuje. Leczenie polega przede wszystkim na prowadzeniu rehabilitacji. Stan dzieci często jest bardzo ciężki, rehabilitacja często daje bardzo powolne postępy, a dodatkowo utrudniać ją mogą inne towarzyszące choroby. Po 15. roku życia następuje stopniowe zniekształcenie kości, mięśni. Mimo nawet dużej i systematycznej rehabilitacji postępuje przykurcz mięśni. Dziecko coraz gorzej chodzi i mniej podnosi, a nawet ciągnie nogi za sobą.
Leczenie, stosowane terapie
Uszkodzenie mózgu, które powoduje porażenie mózgowe, najczęściej nie nasila się, ale również nie ustępuje. Nie oznacza to jednak, że dziecku nie można pomóc. Leczenie porażenia mózgowego polega na określeniu stopnia inwalidztwa (psychicznego, fizycznego, słuchowego lub wzrokowego) i w miarę możliwości redukcji tych ograniczeń do minimum. Sami rodzice nie są w stanie zapewnić dziecku wystarczającej opieki i terapii.
Opieka nad chorym wymaga współdziałania z pediatrami, logopedami i fizjoterapeutami oraz nauczycielami, a także, w niektórych przypadkach, z okulistami, laryngologami, ortopedami, terapeutami zajęciowymi, psychologami, pracownikami socjalnymi i wieloma innymi osobami. Zajęcia z fizjoterapii najczęściej prowadzone są w przychodniach, ośrodkach dla osób niepełnosprawnych oraz na turnusach rehabilitacyjnych.
Celem ich jest zapobieganie utrwalaniu się zniekształceń poprzez relaksację sztywnych mięśni i ustawianie w najwłaściwszej pozycji chorobowo zmienionych kończyn. Zmniejszenie napięcia mięśni można także osiągnąć stosując odpowiednie leczenia farmakologiczne. Stosuje się także leki neutralizujące drgawki. Dzięki fizykoterapii z użyciem baloników i innych urządzeń ortopedycznych wiele dzieci, które nigdy nie chodziły, może nabyć tę umiejętność.
Pomoc logopedy może podnieść zdolność komunikowania się dziecka z otoczeniem, a także zmniejszyć uciążliwości związane z połykaniem i karmieniem.
Dzięki zabiegom operacyjnym wiele dzieci może podjąć próby chodzenia za pomocą urządzeń ortopedycznych i nie być przez całe życie skazane na wózek inwalidzki.
Jedną z metod rehabilitacji osób niepełnosprawnych jest hipoterapia, a swoją zaletę zawdzięcza koniowi biorącemu udział w terapii. To właśnie obecność konia – “współterapeuty” – sprawia, że jest to wyjątkowa i niepowtarzalna metoda terapeutyczna, dająca zupełnie nowe i niespotykane w innych terapiach możliwości. Jest ona jednak ściśle powiązana z innymi metodami rehabilitacyjnymi i terapeutycznymi i w pełni korzysta z ich dorobku. Dzięki tej terapii możliwe jest przywrócenie sprawności fizycznej i psychicznej.
Inną często spotykaną metodą jest dogoterapia. Dogoterapia jest formą terapii kontaktowej z udziałem odpowiednio przystosowanych psów, wspomagająca inne rodzaje terapii (ruchu, mowy, psychoterapię). Może być stosowana u osób z różnymi schorzeniami, przynosząc doskonałe efekty. Jest adresowana zarówno do dzieci, osób dorosłych, jak i starszych. Obecność psa na zajęciach terapeutycznych stanowi doskonałą motywację do podejmowania działań, wprowadza do terapii spontaniczność, radość i daje poczucie bezpieczeństwa. Zadaniem dogoterapii jest pomoc w przywróceniu ludziom zdrowia, uśmiechu i wiary we własne siły. Poprzez dogoterapię można:
Rozwijać mowę, wzbogacać słownik.
Przełamywać lęk.
Rozwijać funkcje poznawcze.
Stymulować zmysły, ćwiczyć koncentrację, koordynację ruchów, orientację przestrzenną.
Rozwijać myślenie przyczynowo-skutkowe.
Stymulować pracę mięśni poprzez wykonywanie ćwiczeń ruchowych.
Budować poczucie własnej wartości, pewności siebie, bezpieczeństwa.
Podnosić aktywność, uczyć samodzielności, odpowiedzialności.
Łagodzić stres, samotność.
Rozwijać spontaniczną aktywność.
Motywować i mobilizować do podejmowania działań.
Uczyć właściwych postaw w stosunku do zwierząt.
Uczyć zasad bezpiecznego postępowania z psami.
Budować więzi emocjonalne u osób z trudnym kontaktem.
Dziecko dotknięte porażeniem mózgowym powinien regularnie badać pediatra (lub inny specjalista), niekiedy przy udziale psychologa, aby ocenić jego ogólny rozwój i poziom inteligencji. Lekarze powinni omówić z rodzicami sposób postępowania, który sprzyja rozwojowi i edukacji dziecka. Wiele dzieci, u których porażenie mózgowe ma postać łagodną, a iloraz inteligencji jest prawidłowy lub bliski prawidłowemu, może uczęszczać do zwykłej szkoły.
Dzieci ze znacznym inwalidztwem i poważnymi zaburzeniami uczenia się muszą być kierowane do jeszcze bardziej specjalistycznych szkół. Rodzicom dziecka chorego na porażenie mózgowe wydaje się niekiedy, że jego rozwój jest bardzo powolny, bez większych szans na poprawę. Nie wolno jednak nigdy tracić nadziei i cierpliwości, a także próbować nietypowych lub nie uzgodnionych z lekarzem metod leczenia
Postaci
Można wyróżnić cztery postaci MPD w zależności od obszaru uszkodzenia:
postaci piramidowe (spastyczne)
Postaci pozapiramidowe ( atetoza)
Pozstać móżdżkowa ( ataksja)
Postaci mieszane
Źródła
“Pediatria” pod redakcją Krystyny Kubickiej i Wandy Kawalec
Wikipedia.org
Literka.pl - Analiza przypadku dziecka z MPD
Analiza przypadku dziecka z MPD
Data dodania: 2005-10-06 12:30:00
Na potrzeby niniejszej publikacji sformułowano następujący problem postawiony w formie pytania: Jak stymulowac rozwój dziecka upośledzonego w stopniu głębokim?
1. Identyfikacja problemu.
Na potrzeby niniejszej publikacji sformułowano następujący problem postawiony w formie pytania: Jak stymulowac rozwój dziecka upośledzonego w stopniu głębokim?
Oliwia urodziła się w 1985 roku. Od urodzenia przebywa w różnych ośrodkach i domach pomocy społecznej. Od 1996 roku jest podopieczną DPS… Jest dzieckiem pierworodnym, ale rodzice zaraz po urodzeniu oddali dziecko pod opiekę państwa. Od roku 1999, dziewczynka uczęszcza na zajęcia rewalidacyjno- wychowawcze.
Do głównych objawów wskazujących na istnienie problemu wskazują następujące symptomy:
1. Dziewczynka ma dziecięce porażenie mózgowe, epilepsję, encefalopatię, nieprawidłowy zapis EEG, leczona farmakologicznie.
2. Przejawia różne fobie i stereotypie.
3. Obserwuje się u niej silne reakcje lękowe na każdą zmianę warunków, sytuacji
4. Występuje tendencja do autoagresji.
5. Wykonuje proste polecenia jednowyrazowe.
6. Nie potrafi współdziałać w grupie.
7. Ma bardzo krótkotrwałą koncentracje uwagi.
8. Obniżona spostrzegawczość, analiza i synteza wzrokowa, orientacja przestrzenna.
9. Najmocniejsza stroną jest sprawność manualna i samoobsługa.
10. Jest wrażliwa na głos opiekuna
11. Wymaga stałej opieki osoby dorosłej, gdyż zdarzają się zachowania nieobliczalne.2.
Geneza i dynamika zjawiska.
Orzeczenie poradni Psychologiczno– Pedagogicznej zawiera minimum informacji diagnostycznych o dziecku. Najczęściej podany jest tylko stopień upośledzenia, zalecenia dotyczące kierunku rewalidacji oraz kilka krótkich informacji o funkcjonowaniu społecznym dziecka. To zbyt mało, żeby ułożyć program terapii z dzieckiem czy plan pracy rewalidacyjno– wychowawczej. Dlatego pierwsze trzy miesiące zostały poświęcone wzajemnej obserwacji i adaptacji do nowego środowiska i otoczenia oraz mojej osoby. Oliwia przyzwyczajała się do mnie, do mojego głosu, ja obserwowałam, co lubi, jak reaguje na różne sytuacje, co lubi, czego się boi i jak się próbuje porozumieć ze mną w razie potrzeby, obserwowałam jej lęki, autoagresję, czynności i ruchy stereotypowe. Początkowo starałam się
niczego dziecku nie narzucać, tylko obserwować, ewentualnie pomagać w różnych zabiegach.
Po trzy miesięcznej obserwacji postawiłam diagnozę funkcjonalną, aby znaleźć odpowiedź na dwa pytania:
1. Na jakim etapie rozwoju znajduje się dziewczynka.
2. Jakie sytuacje, czynności, ćwiczenia mogę wykorzystać dla wspomagania rozwoju dziecka. Aby postawić diagnozę umiejętności funkcjonalnych przeprowadziłam również wywiad z opiekunem prawnym Oliwi oraz osobami które się nią opiekują w DPS. Starałam się znaleźć odpowiedź na pytania:
Jak Oliwia zachowuje się w codziennych sytuacjach?– podczas jedzenia, zabiegów higienicznych, ubierania, zabaw itp.
Co lubi robić i co robi gdy pozostaje sama?
Czego wyraźnie nie lubi, czego się boi?
W jakich miejscach przebywa najchętniej?
Jakie sytuacje wywołują autoagresję?
Jak się porozumiewa z opiekunami?
Czy odróżnia osoby bliskie i obce?
W jakiej pozycji dziecko lubi najbardziej przebywać?
Czy i jak reaguje na wprowadzane zmiany?
Czy reaguje na dźwięki z otoczenia?
Czy lubi słuchać muzyki?
Czy są jakieś preferowane aktywności przez dziecko? Na podstawie odpowiedzi na te pytania i własnej obserwacji, orzeczenia poradni, należałoby postawić diagnozę umiejętności funkcjonalnych, diagnoza ta nie byłaby pełna ponieważ najwięcej mogliby powiedzieć rodzice dziecka, a takich informacji brak, ponieważ rodzice nie interesują się od urodzenia losem dziewczynki. Aby postawić w miarę adekwatną diagnozę, posłużyłam się dodatkowo narzędziem diagnostycznym, czyli Inwentarzem H.C.Gunzburga do Oceny Postępu w Rozwoju Społecznym.
2.2.Inwentarz PPAC Gunzburga do Oceny Postępu w Rozwoju Społecznym
Inwentarz PPAC przeznaczony jest do badania osób upośledzonych w stopniu głębokim. Każde dziecko może się wykazać innym poziomem umiejętności społecznych, a PAC pozwala określić go u każdego dziecka oddzielnie. Dokonanie porównania wyników danego dziecka ze średnią jego wieku rozwojowego jest proste dzięki diagramom kołowym.
Całe pole diagramu jest podzielone na małe pola oznaczone numerami zadań w taki sposób, ze pola najbliższe środka odnoszą się do zadań najłatwiejszych, najłatwiejszych znajdujące się najdalej od środka odnoszą się do zadań najtrudniejszych. Jeżeli dziecko dane zadanie wykonuje, to w diagramie zakreślamy pole odpowiadające temu zadaniu, jeżeli częściowo– zakreślamy słabo, jeżeli nie wykonuje danego zadaniato odpowiadające mu pole pozostawiamy białe. Jeden rzut oka na diagram pozwala ocenić stan jego umiejętności społecznych– widzimy jak wiele pól jest białych. I jak rozkładają się pola zakreskowane. Zdarza się, że dziecko nie wykonuje zadań łatwiejszych, łatwiejszych wykonuje trudniejsze. Wtedy w diagramie pojawiają się białe pola pośrodku pól zakreskowanych. Zadania odpowiadające takim polom, powinny stanowić program pracy na najbliższy okres, ponieważ istnieje tu możliwość, że dziecko zadania nie wykonuje, ponieważ nie stworzono mu okazji aby daną umiejętność mógł opanować. W następnej kolejności należy zwrócić uwagę na zadania, których pola w diagramie zostały słabo zaznaczone, by doprowadzić do takiego stanu, że będzie je można zaliczyć bez zastrzeżeń. W dalszej kolejności należy pracować nad zadaniami, których pola w diagramie znajdują się najbliżej zakreskowanych. Jeżeli dziecko opanuje wszystkie zadania inwentarza łatwiejszego, przechodzi się do trudniejszego i znów mamy dość obszerny program pracy rewalidacyjnej. Tak więc PAC pozwala na zindywidualizowana diagnozę i zindywidualizowany program pracy rewalidacyjnej. Uzyskanie całościowej diagnozy dziecka służy nam do odpowiedzi na pytanie: na jakim etapie rozwoju znajduje się dziecko i w jakim kierunku prowadzić zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze.
2.2.PPAC opracowany dla Oliwi
Z diagramu PPAC możemy łatwo wywnioskować, w jakim kierunku powinna przebiegać praca terapeutyczna, aby wspomóc rozwój dziewczynki. Najbardziej zaburzona jest sfera komunikacji a wymiana informacji jest nieodzownym atrybutem życia. Tymczasem programy szkolne, nawet dla upośledzonych umysłowo oparte są w dużej części na przekazie werbalnym, dlatego niezbędnym
warunkiem efektywnej pracy oligofrenopedagoga, jest zrozumienie roli komunikacji niewerbalnej i wykorzystanie jej w diagnozie, planowaniu pracy i w procesie nauczania.
2.3. Diagnoza umiejętności funkcjonalnych oparta na długotrwałej obserwacji dziecka i PPAC Gunzburga.
Umiejętności związane z poruszaniem się;
Oliwia porusza się samodzielnie, biega, skacze.
Potrafi robić fikołki.
Skakać na piłce typu «skoczek».
Omijać niewielkie przeszkody.
Huśtać się na huśtawce.
Jeździć na rowerku stacjonarnym.Umiejętności samoobsługowe.
Jedzenie i picie
potrafi jeść sama, czasami robi przy tym bałagan
potrafi pić z kubka
posługiwać się łyżkąToaleta i kąpiel
lubi się myć, chętnie chlapie się w wodzie
spłukuje wodę w ubikacji
myje ręce w łazience
wiesza ręcznik na swoje miejsce
Rozbieranie i ubieranie się;
potrafi ściągnąć odzież wierzchnią,
samodzielnie ściąga buty i zakłada obuwie zmienne,
zakłada czapkę,
ma kłopoty z podciąganiem rajstop lub spodni po
wyjściu z toalety,
rzeczy starannie chowa do szafki. Sposoby
poznawania świata i umiejętności poznawcze.
Sposoby poznawania świata;
najchętniej poznaje otoczenie dotykając nowe
przedmioty, czasem wkłada do ust.
manipuluje nimi, potrząsa, czasem odkłada,
jeżeli ją nie interesują, ale nigdy nie rzuca,
wykazuje zainteresowanie dźwiękami otoczenia,
kieruje głowę w kierunku skąd pochodzi dźwięk,
Umiejętności poznawcze
szuka papieru, najchętniej typu brystol,
karton i wszystko targa na drobne kawałki i
wyrzuca do kosza,
po odebraniu jej potrzebnej rzeczy w celu
nie zniszczenia, usiłuje go znaleźć, uderza
głowa o twarde podłoże, krzyczy, domaga
się zwrotu odebranej rzeczy,
zna stałe miejsce przedmiotów i zabawek w
sali, zawsze odkłada i sprząta po sobie;
zna funkcje i przeznaczenie niektórych
przedmiotów;
rozumie proste polecenia i je wykonuje;
postawą ciała, gestem domaga się tego,
czego w danej chwili oczekuje;
naśladuje czynności nauczyciela;
gdy nie chce wykonać polecenia, udaje że śpi.
chętnie układa klocki według podanego wzoru,
wkłada nietypowe kształty w odpowiednie otwory,
układa proste puzzle.
Umiejętności porozumiewania się.
Oliwia bardzo szybko przywiązała się do mojej osoby, bardzo często bierze moją rękę i kładzie sobie na głowie, domaga się głaskania i pieszczot, szczególnie wtedy, gdy ją coś boli, wskazuje ręką na swoje czoło i kieruje moja rękę w miejsce gdzie chce, żeby ją głaskano.
Sposoby, dzięki którym Oliwia porozumiewa się;
ciągnie mnie za rękę w kierunku w którym chce iść;
gdy coś co przyciąga jej uwagę, nie znajduje się w zasięgu jej ręki, popycha mnie w tamtym kierunku;
prowadzi dłoń w określone miejsce ciała, domagając się dotknięcia;
gdy cicho mruczy i uśmiecha się, to znaczy że jest zadowolona;
głośne pomrukiwanie sygnalizuje, że jest niezadowolona;
śmiech otoczenia wywołuje uśmiech na jej twarzy;
bicie się po głowie– oznacza, że chce zmienić zaistniałą sytuację.
Preferencje Oliwi.
Oliwia uwielbia targać papier na drobne strzępki, wtedy jest najszczęśliwsza, chociaż czasem jest to gazetka tematyczna, czy jakaś pomoc do zajęć, na stanowcze nie, reaguje głośnym pomrukiwaniem i niezadowoleniem, stara się sama zdobyć to, co zabronione.
Lubi zbierać wszystkie śmieci gdziekolwiek by nie leżały, nawet te najdrobniejsze, często wkłada je do ust;
W jej otoczeniu wszystko musi mieć swoje miejsce, lubi ład i porządek, nawet zagięty rąbek firany, musi być natychmiast wyprostowany;
Uwielbia, gdy dam jej miskę z wodą, i gdybym pozostawiła jej pełną swobodę myłaby i prała wszystko po kolei, nawet przedmioty, które się do tego nie nadają, chętnie ściera kurze, jest tak wtedy zadowolona, że sama się do siebie śmieje z radości, zawsze wszystko porządnie wyciera ściereczką.
Zachowania
nietypowe.
jak jest niezadowolona
uderza głową w ścianę, o
podłogę, uderzenia są dość
mocne i czasem
pozostawiają ślady;
z wywiadu z opiekunem
DPS, wiem, że niepilnowana
wyskakuje z pierwszego
piętra przez okno, w ten
sposób trzy razy uległa
złamaniom kończyn, często
ucieka z D.P.S. w nieznanym
kierunku.
zbiera wszystkie śmieci,
jakie spodka na swej drodze
i często wkłada je do ust, co
jest niebezpieczne dla jej
zdrowia i życia, bo nie
wiadomo, co znajdzie.
Tak skonstruowana
diagnoza umiejętności
funkcjonalnych, łącznie z
analizą inwentarza PPAC
Gunzberga dała mi
podstawę do zaplanowania
edukacji Oliwii tak, aby
przebiegała zgodnie z jej
potrzebami i możliwościami.
2.4. Arkusz umiejętności i
osiągnięć dziecka.
Arkusz sporządzony na
podstawie obserwacji
dziecka i pracy
rewalidacyjnej w okresie
czasowym (1999–2004).
OLIWIA lat 21.
Arkusz umiejętności i
osiągnięć w zakresie:
Obsługiwania siebie
1. Spożywanie
pokarmów:
Umiejętności
wykształcone:
przyjmuje półstałe i
stałe pokarmy z łyżki,
używa łyżki, ale często
wylewa z niej pokarmy,
samodzielnie pije z
kubka z ustnikiem,
często posługuje się
palcami przy jedzeniu.
Umiejętności słabo
wykształcone:
samodzielne jedzenie
(wymaga kontroli
drugiej osoby), picie z
kubka bez ustnika.
Umiejętności
niewykształcone:
przygotowanie
jakiegoś pokarmu,
rozwijanie go np.
cukierka, używanie
widelca,
rozpoznawanie
pokarmów.
2. Poruszanie się:
Umiejętności
wykształcone:
samodzielne
chodzenie, siedzenie,
bieganie.
Umiejętności słabo
wykształcone:
samodzielne chodzenie
po schodach bez
pomocy i nadzoru
osoby dorosłej,
zdobywanie
przedmiotu, który
pragnie mieć.
Umiejętności
niewykształcone:
ciągnięcie większych
przedmiotów, pchanie
ich.
3. Toaleta:
Umiejętności
wykształcone:
korzystanie z ubikacji,
ma ustalone
regularności.
Umiejętności słabo
wykształcone: zdarza
się, że zasygnalizuje
potrzebę (ale tylko w
dobrze znanym
środowisku), siadanie
na sedesie, mycie rąk
pod nadzorem.
Umiejętności
niewykształcone:
samodzielne
załatwianie potrzeb.
4. Ubieranie się:
Umiejętności
wykształcone:
współpraca w trakcie
ubierania się.
Umiejętności słabo
wykształcone:
wyciąganie
odpowiedniej części
ciała do ubrania,
pierwsze próby
włożenia butów z
pomocą nauczyciela.
Umiejętności
niewykształcone:
aktywne uczestnictwo
w czynności ubierania
się (wyjątek–
nakładanie butów),
zdejmowanie ubrań,
rozpinanie guzików.
Komunikowania się
1. Komunikacja od:
Umiejętności
wykształcone:
Umiejętności
słabo
wykształcone:
hałasuje, krzyczy,
wydawanie
dźwięków
zwielokrotnionych
,, wypowiadanie
sylab (czyni to
spontanicznie, nie
zrobi tego na
polecenie).
Umiejętności
niewykształcone:
powtarzanie
sylab, dźwięków
na polecenie lub
w jakimś celu,
wypowiadanie
słów.
2. Komunikacja do:
Umiejętności
wykształcone:
śledzenie
wzrokiem
poruszających się
przedmiotów,
rozglądanie się.
Umiejętności
słabo
wykształcone:
coraz
wyraźniejsza
reakcja na
muzykę,
kierowanie
wzroku i głowy w
stronę
wychodzącego
dźwięku,
słuchanie
prostych i bardzo
krótkich
opowiadań
podpartych
obserwacją
bezpośrednią
(zaczątek
umiejętności),
reakcja na proste
polecenia.
Umiejętności
niewykształcone:
słuchanie
historyjek,
rozumienie
układu słów: pod,
nad itp., podanie
na żądanie
przedmiotów.
Uspołecznienia
Uspołecznienie:
Umiejętności
wykształcone:
wyciąga ręce,
uśmiecha się,
reaguje głosem
na widok
znajomej osoby,
dostrzega innych
ludzi, przegląda
się w lustrze z
zainteresowaniem
, śledzi ruch
obcych osób,
podaje dłoń na
pożegnanie..
Umiejętności
słabo
wykształcone:
słabe skupienie
uwagi, pierwsze
reakcje na
ekspresję twarzy,
zwracanie uwagi
na siebie poprzez
robienie hałasu,
oczekiwanie
aprobaty na
właściwe
zachowanie,
machanie ręką na
pożegnanie, bawi
się z innymi, ale
nie współdziała,
czasem przyniesie
coś na polecenie.
Umiejętności
niewykształcone:
pomaganie,
robienie
czegokolwiek, aby
wywołać reakcję
drugiej osoby,
brak
zainteresowania
zabawami
zespołowymi.
Wykonywania
prostych zajęć
1. Sprawność
manualna:
Umiejętności
wykształcon
e:
manipulowa
nie wszelkimi
przedmiotam
i,
umiejętność
korzystania z
prostych
instrumentó
w
muzycznych,
malowanie
pędzlem,
rysowanie
kredkami
świecowymi,
lepienie z
różnych mas
plastycznych
, cięcie
papieru,
budowanie z
klocków.
Umiejętności
słabo
wykształcon
e: ćwiczenia
na kostce
manipulacyjn
ej.
2. Zręczność:
Umiejętności
wykształcon
e:
manipulacja
przedmiotam
i,
zdobywanie
przedmiotu
przez
podniesienie,
tych które są
w zasięgu
ręki, wzroku,
rzucanie
przedmiotów
i śledzenie
ich
wzrokiem,
samodzielnie
siada na
różnorodnyc
h krzesłach,
kanapach
itp.
Umiejętności
słabo
wykształcon
e: skakanie
na dwóch
nogach,
otwieranie i
zamykanie
pudełka z
pokrywką.
Umiejętności
niewykształc
one: kopanie
piłki,
wchodzenie i
stawanie na
krześle,
otwieranie
drzwi z
zamkiem
automatyczn
ym, stanie
na jednej
nodze,
zeskakiwanie
, 3.
Prognoza i
propozycje
rozwiązań.
Z
długoletniej
obserwacji
Oliwi,
diagnozy
funkcjonalnej
i Inwenatrza
PPAC
Gunzburga,
wynika, że
najsłabszą
stroną Oliwi
jest
komunikacja
i w tym
miejscu
należy
wysunąć
następujące
wnioski do
dalszej pracy
rewalidacyjn
ej:
Dalszy
proces
rewalidacyjn
y powinien
obejmować
ćwiczenia;
Ćwiczen
ia
zmierza
jące do
poznani
a
drugiej
osoby,
sposobó
w
komuni
kowania
się z
drugim
człowie
kiem,
przekaz
ywania
mu
informa
cji i
emocji.
Ćwiczen
ia
zmierza
jące do
poznani
a
samego
siebie.
Rozwijaj
ące
koordyn
ację
wzroko
wo–
ruchow
ą i
percepc
je
wzroko
wą.
Ćwiczen
ia i
zabawy
rozwijaj
ące i
uspraw
niające
percepc
je i
pamięć
słuchow
ą oraz
koordyn
ację
słuchow
o–
ruchow
ą.
Ćwiczen
ia i
zabawy
rozwijaj
ące
orientac
ję
zmysło
wą,
przestrz
enną i
kierunk
ową.
Uspraw
nianie
czynnoś
ci
samoob
sługowy
ch.
Na
tej
podsta
wie
opraco
wałam
indywid
ualny
progra
m
naucza
nia na
najbliżs
zy rok
pracy
rewalid
acyjnej.
PROGR
AM
PRACY
2004-20
05
Samoob
sługa
1. Sp
oż
yw
ani
e
po
kar
mó
w:
Literka.pl - Analiza przypadku dziecka z MPD Literka.pl - Analiza przypadku dziecka z
MPD
Mózgowe porażenie dziecięce to grupa objawów, które wynikają z uszkodzenia mózgu dziecka w czasie jego najintensywniejszego rozwoju, czyli w okresie życia płodowego i pierwszych trzech lat życia. Uszkodzenie nie postępuje, ale objawy mogą się zmieniać w miarę upływu czasu.
Dlaczego?
Mózg jako organ strategiczny, organizuje i planuje wykonanie każdego ruchu tak zwanego dowolnego. Ruch dowolny to taki, który chcemy wykonać -krok do przodu czy ruch ręką. Każdą z tych czynności najpierw mózg musi wymyślić i zaplanować, musi wiedzieć, które mięśnie są potrzebne, ile siły należy użyć i jak ją rozmieścić. Potem posługując się nerwami tak zwanymi obwodowymi, które pełnią rolę kabla telefonicznego przesłać wiadomość do mięśni - wykonawców ruchu. Właściwie skonstruowana wiadomość przesłana bez zakłóceń, odebrana i zrozumiana przez zdrowy mięsień jest warunkiem wykonania ruchu dowolnego. Nie dla każdego jest to proste. Organizm musi się tego nauczyć. Noworodki, niemowlęta mają wspaniałego pomocnika rozwoju- odruchy. Zapewne pediatra pokazywał ci jak żwawo maszeruje twoje nowonarodzone dziecko. Czy ono również planuje, konstruuje wiadomość, przesyła ją do mięśni? Nie. Na to jeszcze trzeba poczekać. Stawianie pierwszych kroków odbywa się nieświadomie. Jest to jednak maluchowi szalenie potrzebne- odruchy przygotowują dziecko na dzień, w którym mózg nada wiadomość. Odruchy torują drogę dla dojrzałych impulsów. Z niektórymi odruchami dziecko przychodzi na świat, kiedy spełnią swe zadanie- zanikają, a w ich miejsce pojawiają się następne. Każde dziecko rozwija się nieco inaczej, ma swoje tempo, swój wzorzec rozwojowy, niemniej, aby osiągnąć pełną sprawność ruchową musi przejść przez kolejne etapy.
Jakie są przyczyny powstania mózgowego porażenia dziecięcego?
Mózg jest organem bardzo wrażliwym na uszkodzenia, ma ograniczoną możliwość samonaprawienia. Uszkodzenie może powstać jeszcze w łonie matki jako efekt zakażeń wewnątrzmacicznych płodu czy zagrażającego poronienia.
Częściej mózgowe porażenie dziecięce dotyka:
*dzieci matek, które w czasie ciąży paliły papierosy, piły alkohol
*dzieci rozwijające się w zanieczyszczonym środowisku
*urodzone przedwcześnie
*noworodki z niską masą ciała
*noworodki z małą ilością punktów w skali Apgar
*dzieci z konfliktu serologicznego
*ciąż mnogich.
Urazy, krwawienia domózgowe, zapalenia wewnątrzczaszkowe w początkowym okresie życia dziecka mogą być przyczyną rozwoju mózgowego porażenia dziecięcego.
W jakim wieku następuje uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego?
Do uszkodzenia mózgu może dojść:
- w łonie matki
- w okresie okołoporodowym
- w pierwszych miesiącach i latach życia dziecka.
Co dzieje się z dzieckiem?
Bardzo rzadko noworodek ma w pełni rozwinięte objawy mózgowego porażenia dziecięcego. Zwykle dziecko rodzi się pozornie zdrowe.
Co powinno zwrócić uwagę:
*zaburzenia rytmu snu
*problemy z karmieniem, trudności w ssaniu, połykaniu, wypychanie języczkiem smoczka, piersi- nawet gdy dziecko jest głodne
*zbyt mała aktywność ruchowa dziecka, nadmierna wiotkość
*tendencja dziecka do odginania się
*bardzo duża wrażliwość na wszelkie bodźce - zmianę położenia np. huśtanie, głośne dźwięki
*ukrywanie kciuka w zamkniętej dłoni.
W większości przypadków obserwuje się wzmożone napięcie nóżek i rączek przy nadmiernej wiotkości w osi głowa- tułów. Dziecko podtrzymywane nie potrafi utrzymać głowy prosto, w osi ciała. Oprócz tego może wystąpić upośledzenie koordynacji ruchów, równowagi oraz w zależności od postaci zaburzenia mowy, wzroku, rzadziej
Opis choroby, dlaczego i kiedy występuje. Praktyczne informacje na temat czynników prowokujących, zachowania dziecka i sposobów pomocy. Co to jest EEG i czemu służy to badanie.
padaczka]e, upośledzenie umysłowe, niedosłuch.
Objawy zależą od umiejscowienia i rozległości uszkodzenia tkanki mózgowej. Ograniczenia ruchów dowolnych i siły mięśni, wzmożenie napięcia mięśniowego mogą dotyczyć tylko jednej ręki, obu nóg, lub też ręki i nogi po jednej stronie ciała. Najcięższa jest postać czterokończynowa- towarzyszy jej zwykle upośledzenie umysłowe.
Co robić z dzieckiem?
Pamiętaj, aby zgłaszać się z dzieckiem do lekarza na badania bilansowe, by jak najwcześniej wyłapać nieprawidłowości. Wczesne rozpoczęcie ćwiczeń ruchowych daje dziecku największe szanse, a być może uchronienie dziecka od kalectwa, trwałych zniekształceń narządu ruchu.
Praca z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym powinna odbywać się według programu ustalonego przez zespół rehabilitantów we współpracy z lekarzem. Istnieje kilka metod stosowanych w rehabilitacji dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym (Vojty, Bobathów, Peto). Zwykle zestaw ćwiczeń ustalany jest dla każdego dziecka indywidualnie.
Oto kilka uniwersalnych rad:
*jeśli Twoje dziecko ukrywa kciuk w zamkniętej dłoni- postaraj się rozluźnić piąstkę dziecka, zamiast kciuka włóż na przykład szeroki wałek z materiału, aby nie doszło do przykurczu dłoni;
*podczas czynności pielęgnacyjnych układaj dziecko tak, aby pośladki były jak najniżej na przykład między Twoimi kolanami;
*stosuj tak zwane szerokie pieluchowanie, a nosząc dziecko usadawiaj je sobie na biodrach;
*rozbierając dziecko zdejmuj ubranka od tyłu;
*wychowuj dziecko na brzuchu- to jest w ciągu dnia układaj je na brzuszku- zmusi to dziecko do podnoszenia głowy co nie tylko ją ustabilizuje, ale również spowoduje wzrost zainteresowania otoczeniem.
Czego robić nie wolno?
-zwlekać z rozpoczęciem ćwiczeń;
-przerywać samowolnie ćwiczeń- każda przerwa to krok do tyłu;
-ulegać presji otoczenia, które niejednokrotnie będzie współczuło dziecku, że musi ćwiczyć, babci, której żal będzie płaczącego wnuka, sąsiadce, która powie, że wszystko w porządku i że to minie; nie przekonasz wszystkich co do racji twego postępowania - i nie musisz, wystarczy grono zaufanych osób, abyś nie musiała stać się herosem, wciągnij w pracę z dzieckiem najbliższą rodzinę;
-zamykać się w czterech ścianach- skontaktuj się z innymi rodzicami dzieci z mózgowym porażeniem
Zwróć uwagę!
Rozwój umysłowy wielu dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym niewiele odbiega od prawidłowego. Wybór przedszkola, szkoły powinien zależeć głównie od zdolności i zainteresowań młodego człowieka. Dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym przejawiają często takie problemy jak:
| ograniczenia ruchowe; duża męczliwość; wolniejsze tempo pracy; trudności w koncentracji; mniejsza odporność emocjonalna na trudne sytuacje; kłopoty z mową; inne wybiórcze deficyty rozwojowe; |
|---|
Nie zawsze wysyłanie dziecka od razu do szkoły specjalnej, lub organizowanie mu nauczania indywidualnego zlikwiduje wasze problemy. Każde dziecko poszukuje miłości, akceptacji. Początkowo rodzice stanowią dla niego cały świat. Ich obecność wystarcza, ale w miarę wzrastania rośnie potrzeba kontaktu z otoczeniem. Blokując tą potrzebę na wstępie możemy zamknąć ją na zawsze. Problem wyboru szkoły powinien być rozpatrzony dla każdego dziecka indywidualnie. Zapytaj swego lekarza, lub terapeutę gdzie możesz uzyskać pomoc w tej sprawie. Niemniej obserwacje wskazują, że dzieci chore bardzo dobrze znajdują swe miejsce w szkołach tak zwanych integracyjnych- łączących dzieci chore i zdrowe. Być może twe dziecko nigdy nie zagra w koszykówkę, nie zaśpiewa czystym głosem piosenki, nie wygra w szkolnym turnieju szachowym, ale kibicując może również poznać ducha walki, nucenie piosenek świetnie pomaga zabić smutek, a szachy... jak dobrze wiedzieć, co to znaczy "mam bluzę w szachownicę".
Wołanie o pomoc!
Leczenie w mózgowym porażeniem dziecięcym jest leczeniem kompleksowym. Natychmiast po ustaleniu przez specjalistę neurologa dziecięcego, a nawet w sytuacjach podejrzeń zaburzeń rozwoju ruchowego należy rozpocząć fizykoterapię. Fizykoterapia- inaczej kinezyterapia to leczenie ruchem. Rodzice dziecka powinni zaangażować się w ten rodzaj leczenia, ćwiczenia uaktywniają układ ruchu i pomagają nawiązać kontakt z dzieckiem. Najczęściej stosowane są metody Vojty, Bobathów, Peto. Z kinezyterapeutami współpracują ortopedzi, pomagają usunąć ewentualne zniekształcenia, przykurcze oraz wybrać przyrządy dodatkowe - wózki, szyny stabilizujące, łuski. Poza tym:
-okuliści (kłopoty ze wzrokiem, zez)
-laryngolodzy (słuch, połykanie)
-logopedzi,foniatrzy(zaburzenia mowy)
-pedagodzy, psycholodzy ,terapeuci zajęciowi (zaburzenia zachowania i uczenia się).
Czasami, aby wspomóc ćwiczenia ruchowe podaje się leki rozluźniające mięśnie. Nieliczne w Polsce ośrodki stosują toksynę botulinową. Wstrzykuje się ją w mięśnie kluczowe dla prowadzenia kinezyterapii, która niezależnie od metody pomocniczej pozostaje najważniejsza.
Autor: lek. med. Beata Klimek
Recenzent: Prof dr hab n.med. Elżbieta Marszał
Opublikowany: 2001-06-20