22.09.2013
Stosunki pracy w administracji
Egzamin – 3 pytania otwarte. Można przynieść kodeks i notatki.
26 lub 25 listopad 2013 godzina 18:30
USTAWY MOŻNA PRZYNIEŚĆ NA EGZAMIN
- mowa o stosunku prawnym (podmiot, przedmiot, prawa i obowiązki stron – strona może się składać z kilku podmiotów… CO może być przedmiotem wzajemnych ustaleń praw/obowiązków JAK procedury/metody PO CO czemu te podmioty mogą działać według tych procedur)
- pyt. dot. pracowników zatrudnionych na podstawie umowy
NA EGZAMIN
- Kodeks pracy
-ustawa o pracownikach samorządowych
- ustawa o wynagrodzeniu pracowników samorządowych
Co to jest prawo?
Prawo to zespół norm, które określają zachowania ludzkie, są ustalane przez upoważnione organy państwowe - jeśli ktoś norm nie przestrzega to czeka go sankcja. Prawo obowiązuje w określonym czasie i miejscu.
Referendum!
Czy każda praca jest regulowana prawem pracy?
Praca w znaczeniu ekonomicznym – to każdy wysiłek ludzki, zarówno fizyczny jak i umysłowy, zmierzający do pewnego celu gospodarczego.
Praca w znaczeniu socjologicznym – to czynności stwarzające dla zbiorowości ludzkiej pewne wartości, mające doniosłość gospodarczą lub niematerialną.
Praca (umownie) podporządkowana:
-jest to praca skooperowana
-świadczona zarobkowo
-na mocy umowy, między podmiotami równoprawnymi wyznaczającej (wspólnie z normami prawnymi) granice podporządkowania w procesie pracy.
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. (Art. 22 par. 1 kodeksu pracy)
-Stosunek pracy to stosunek starannego wykonywania pracy!
CECHY STOSUNKU PRACY – nie występują w stosunku cywilnym.
-Osobisty charakter świadczenia pracy,
-podporzadkowanie pracownika, (art. 11?!)
-odpłatność
-ryzyko pracodawcy
Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy art. 11??
Podporządkowanie – pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. (Art. 100 par. 1 Kodeksu pracy)
Ryzyko pracodawcy – np. brak surowca! Ryzyko osobowe! Brak światła, powódź – za kataklizmy za które pracodawca nie odpowiada!
Ustawodawca na ogół nie podaje definicji, są tworzone albo przez sądy albo przez naukę prawa.
Stosunek pracy jest to stosunek prawny zachodzący między pracownikiem, który obowiązany jest świadczyć - osobiście, w sposób ciągły i powtarzający się – pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym a pracodawca obowiązany jest do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Prawo pracy ma wszystkie elementy prawa ale dot. wykonywania pracy! 1 Art. Definiuje prawo pracy – „Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.”
87 Konstytucji – źródła prawa pracy
Źródła powszechnie obowiązującego prawa RP: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia (czasem ratyfikowane UM, mają pierwszeństwo przed ustawą!) art. 91!
Art. 9 KP
Ilekroć w kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych OPARTYCH NA USTAWIE POROZUMIEŃ ZBIOROWYCH, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
Art. 240! – powinno być dodane „ określające prawa i obowiązki nieuregulowane…”
Dialog społeczny – „Żak de Lore” („wynalazca”)
Hierarchia źródeł prawa pracy
-akty międzynarodowe
-konstytucja
-kodeks pracy
-ustawy i akty wykonawcze do ustaw
-układy zbiorowe pracy i inne porozumienia zbiorowe pracy
-regulaminy i statuty określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy
Art. 9
„zasada uprzywilejowania pracowników”
Układy zbiorowe pracy – dzięki nim mamy tak jak mamy!
Art. 238,40,41,241 aż do 30 iluuuś
Normy prawne – jeśli ma postać artykułu to jest przepisem! Jeśli jest napisana Norma prawna określa zachowania a gdy organ władzy państwowej zapisze to to staje się to przepisem. Żeby zbudować jedna normę potrzebujemy kilku przepisów (czasem) Hipoteza kogo dotyczy; dyspozycja jak – dot. czynów człowieka! sankcja – kara.
Nakazy zakazy uprawnienie! Są też normy które nigdzie nie są zapisane – normy zwyczajowe. Prawo zwyczajowe znaczy ze wszyscy powszechnie myślą, że jest to zapisane!
Źródła prawa Unii Europejskiej
Prawo traktatowe
Prawo pochodne
Prawo pochodne obowiązuje na zasadzie bezpośredniości zgodnie z naszą Konstytucją, która w art. 91 ust 3
Rodzaje prawa pochodnego – rozporządzenie dyrektywa i decyzja akty obowiązujące bezpośrednio oraz zalecenie i opinia –
Rozporządzenie - ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.
Decyzja – wiąże w całości adresatów do których jest kierowana. Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej.
Dyrektywa – wiąże każde Państwo Członkowskie do którego jest kierowana w odniesieniu do rezultatu który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. HARMONIZACJA prawa europejskiego!
FORMA – np. ustawa Kraj nie ma obowiązku żeby dosłownie zapisać dyrektywę, dyrektywa ma być sformułowana tak żeby pasowała do prawa krajowego.
Europejskie Źródła prawa pracy:
Krajowe – układy zbiorowe pracy
PRAWO PODSTAWOWE! :
traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (Paryż 18.04.1951)
traktat ustanawiający Europejską Wspólbnotę gospodearczą (Rzym 25.03.1957)
traktat ustanawiający europejska wspolnote energii atomowej (Rzym 25.03.1957)
Jednolity akt Europejski Luksemburg i Haga 17-28.02.86 ?!
Traktat o UE Maastricht 7.02.92
Traktat Amsterdamski ………..????????///
Traktat z Nicei 6-7.12.2000
Traktat akcesyjny z Aten 16-17.04.2008 albo 9… Sprawdź!
Traktat ustanawiający Konstytucję da Europy (Rzym 29.10.2004)
Traktat reformujący UE (Lizbona 3.12.2007)
TFUE art. 155 pkt 2.
Porozumienie społeczne – które nie stały się dyrektywą co do zasady się stają!
Europejskie porozumienie ramowe w spr telepracy 16.07.2002
Autonomiczne porozumienie ramowe dotyczące stresu związanego z praca 8.10.2004
Autonomiczne porozumienie ramowe dotyczące nękania i przemocy w pracy 26.04.2007
Wykład II 06.10.2013
Art. 9 źródła prawa pracy. – to jest prawo pracy, ar 1 i art. 2 – definicja pracownika! Podporządkowanie pracownika – mianowanie powołanie wybór to idzie dalej! Lub spółdzielczej umowy o pracy. Mianowanie czasem nazywane jest nominacją. Art. 3 – pracodawca „która zatrudnia pracowników w swoim imieniu!” – dopisać do definicji.
Dialog społeczny w dialogu koniecznie musi mieć udział reprezentacja pracowników i pracodawco rząd jest dodatkiem!
77 1 wynagrodzenie ustalone przez pracodawcę – układ zbiorowy pracy !
Art. 5 – dla osob zatrudnionych inaczej niż o umowę o pracę
Zasady prawa różnią się od przepisów - dot. Najważniejszych dyscyplin dla danej dziedziny prawa. Art. 300!
Zasady (rozdział 2)
- art. 10 Prawo wyboru dowolnej pracy
Prawo pracy:
FUNKCJE PRAWA PRACY
ochronna
organizacyjna – TO PRZEPISY UMOŻLIWIAJĄCE PORZĄDEK PRACY DOT. REGULAMINÓW PRACY NP. , dobra organizacja pracy przedsiębiorstwa
wychowawcza – odpowiedzialność pracownika, plan szkoleń i kierowanie pracowników na szkolenia
ZASADY PRAWA PRACY
Zasady postulaty
Zasady normy
ZASADY:
wytyczne kierunkowe
-działalności legislacyjnej
-rządzenia państwem
2) wskazówki interpretacyjne
STOSUNEK PRACY
- POWOŁANIE
|
- MIANOWANIE (NOMINACJA)
|
-WYBÓR
|
-SPÓŁDZIELCZA UMOWA O PRACĘ
↓
UMOWA O PRACĘ
-NA OKRES PRÓBNY
-NA CZAS OKREŚLONY
-NA CZAS WYKONANIA OKREŚONEJ PRACY
-NA CZAS NIEOKREŚLONY
Jeszcze należy pamiętać o umowie na zastępstwo
Umowę o pracę – zawiera się na czas nie określony, na czas określony, lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. Każda z tych umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 mscy. Art. 25 par 1 i 2 KP + spisz 25 ze znaczkiem 1 par 1
Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy , o ile przerwa pomiędzy rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła jednego miesiąca.
Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy – art. 26
TREŚĆ UMOWY O PRACĘ
Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy w szczególności:
rodzaj pracy
miejsce wykonywania pracy
wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia
wymiar czasu pracy
termin rozpoczęcia pracy. Art. 29 par 2 KP par 3
Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Stosunek ten nawiązuje się na czas nie określony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem. Art. 68 par 1 i par 1 ze znakiem 1 KP
Powołanie może być poprzedzone konkursem, choćby przepisy szczególne nie przewidywały wymogu wyłonienia kandydata na stanowisko wyłącznie w wyniku konkursu. Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w terminie określonym w powołaniu, a jeżeli termin ten nie został określony – w dniu doręczenia powołania, chyba że przepis szczególne stanowią inaczej. Powołanie powinno być dokonane na piśmie. Art. 68 ze znakiem 1 i 68 ze znakiem 2 par 1 i par 2 KP
Jeżeli pracownik powołany na stanowisko w wyniku konkursu pozostaje w stosunku pracy z innym pracodawcą i obowiązuje go trzymiesięczny okres wypowiedzenia, może on rozwiązać ten stosunek za jednomiesięcznym wypowiedzeniem, Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Ze 68 ze znakiem 3 - zastępca wójta i skarbnik gminy; przedsiębiorstwa państwowy dyrektor główny księgowy – powołanie!
Jeżeli przepisy niniejszego oddziału nie stanowią inaczej, do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nie określony, z wyłączeniem przepisów regulujących:
tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę
rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania: o bezskuteczności wypowiedzeń i o przywracaniu do pracy. Art. 69 KP
Pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie – niezwłocznie lub w określonym terminie – odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony. Odwołanie powinno być dokonane na piśmie. Art. 70 par 1 i par 1 ze znakiem 1 KP
19.10.2013
Stosunek pracy z pracownikiem odwołanym ze stanowiska rozwiązuje się na zasadach określonych w przepisach niniejszego działu, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli nastąpiło z przyczyn, o których mowa w art. 52 lub 53 kp.
Art. 70 par 1 ze znaczkiem 2 i par 3 KP
Na wniosek lub za zgodą pracownika pracodawca może zatrudnić go w okresie wypowiedzenia przy innej pracy, odpowiedniej ze względu na jego kwalifikacje zawodowe , a po upływie okresu wypowiedzenia zatrudnić na uzgodnionych przez strony warunkach pracy i płacy.
Art. 71 KP
Jeżeli odwołanie nastąpiło w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bieg wypowiedzenia rozpoczyna się po upływie tego okresu, Jeżeli jednak usprawiedliwiona nieobecność trwa dłużej niż okres przewidziany w art. 53 par 1 i 2 KP organ, który pracownika powołał, może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia.
Art. 72 par 1
W razie odwołania pracownicy w okresie ciąży, organ odwołujący jest obowiązany zapewnić jej inna pracę, odpowiednią ze względu na jej kwalifikacje zawodowe, przy czym okres równy okresowi wypowiedzenia pracownica ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Jeżeli jednak pracownica nie wyrazi zgody na podjęcie innej pracy, stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, którego bieg rozpoczyna się od dnia zaproponowania na piśmie innej pracy.
Art. 72 par 2 KP
ART. 72 par 3 i par 4
Nawiązanie stosunku pracy następuje na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu.
Art. 73 par 1 i 2 KP
Wybór jest powiązany z trwającym mandatem – jeżeli w referendum jest odwołany prezydent to stosunek pracy się kończy (był on z wyboru)
Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie MIANOWANIA w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. (art. 76 KP). Mianowanie oznacza powierzenie obywatelowi w drodze aktu administracyjnego stanowiska związanego wykonywania funkcji z zakresu działania administracji, powodujące powstanie stosunku służbowego o charakterze administracyjnoprawnym z osobą obejmującą takie stanowisko. Mianowanie jako podstawa stosunku pracy występuje przede wszystkim w administracji państwowej, samorządowej (do 1.10.2012 r.), w sądach, prokuraturze w szkolnictwie wyższym w służbie celnej, Najwyższej Izbie Kontroli. Wiąże się z tym daleko idąca dyspozycyjność pracownika.
Pragmatyka służbowa- ustawa która reguluje m.in stosunki pracy poszczególnych grup. Np. ustawa o policji.
Rozporządzenie są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji
(Prezydent art. 142.1, RM art. 146.4.2) Prezes Rady Ministrów art. 148.3, minister art. 149.2 na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.
Art. 92 ust 1 Konstytucji
USTANIE STOSUNKU PRACY
WYGAŚNIĘCIE:
-ŚMIERĆ PRACOWNIKA
-ŚMIERĆ PRACODAWCY
-TYMCZASOWE ARESZTOWANIE
ROZWIĄZANIE:
-NA MOCY POROZUMIENIA STRON
-NA MOCY JEDNOSTRONNEGO OŚWIADCZENIA WOLI i może to wyjść od pracownika: za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia lub od pracodawcy: za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia.
Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami (art. 5 kodeksu pracy) Nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony Art. 8 KP
Układy zbiorowe pracy 77 ze znaczkiem 1
Art. 8 – nadużycie prawa np. dot. to urlopu ze idąc na urlop nie możemy pracować gdzie indziej. Zasady współżycia społecznego – ogólnie przyjęte normy np. praca nadliczbowa – nie może bo ma dzieci a on ją zwolnił – nadużył prawa i sąd nie orzekł o winie (teoretycznie mógł)
Rozwiązanie stosunku pracy – jeśli ktoś ma ograniczoną czynność do zdolności prawnych może w sytuacjach codziennych.
Na mocy porozumienia stron – zgodne oświadczenie woli pracodawca nie musi podawać przyczyny zachowywać terminów podawać środków odwoławczych itd. ALE MUSZĄ SIĘ ZGODZIĆ OBOJE.
Rozwiązanie przez pracownika/pracodawcę
PRACODAWCA – za wypowiedzeniem dot. wszystkich umów na czas określony jak i nieokreślony i mamy okres wypowiedzenia.
O zamarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nie określony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymani zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. ……………..
Art. 38 par 1,2 i 5 KP ART. 34 i 36 ciężkie naruszenie i obowiązki podstawowe
ART. 30 KP
Art. 45 par 1 i 2 ART. 33!!
Aby móc rozwiązać umowę o pracę zawartą na czas określony dłuższy niż 6 mscy w samej umowie o pracę musi być zawarty odpowiedni zapis dotyczący takiej możliwości „ Zgodnie z art. 33 KP niniejsza umowa może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.” Jeżeli zapisu takiego nie będzie to umowy takiej nie można rozwiązać za wypowiedzeniem.
NIEWAŻNOŚĆ WZGLĘDNA I BEZWZGLĘDNA. SPRAWDŹ
ROZWIĄZANIE UMOWY BEZ WYPOWIEDZENIA SPRAWDŹ
ART. 55 ART. 42 PAR 1 I 2 42 PAR 3
20.10.2013
Art. 42 ust. 4 – wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 mscy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
ART. 100. poczytaj.
HISTORIA
Stosunki pracy w adm. 1922 (okres międzywojenny)
1808r – KSIESTWO WARSZAWSKIE
1815 – kongres wiedeński utrzymano zabory polskie
- kodeks napoleona
-na terenie okupacji rosyjskiej były ‘rosyjskie zakony’
- kodeks napoleona obowiązywał w Polsce do 1933 r
* pierwszy akt prawny był dekret tymczasowego naczelnika państwa J. Piłsudskiego
*…Republiki Pilskiej
1818 tymczasowe przepisy dla urzędników państwowych
Mała konstytucja 1919
1921 Konstytucja Marcowa
1922 coś o pracownikach samorządowych 1 kwiecień.
Ustawa o pracownikach Urzędów Państwowych (obowiązywała wszystkich urzędników aż do wydania ustawy o służbie cywilnej
ŻRÓDŁA STOSUNKÓW PRACY W ADMINISTRACJI
Ustawa z 26 czerwca 1974 Kodeks Pracy (tekst jednolity Dz.U.1998.21.94 z późn. Zm.)
Ustawa z 19.09.1982 o pracownikach urzędów państwowych Dz.U. z 2013 poz 269
Ustawa z 21 listopada 2008 o służbie cywilnej
Pragmatyki urzędnicze
Ustawa z 21 listopada 2008 o pracownikach samorządowych Dz.U 2008.223.1458
Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Dz.U. 2009.50.938
KONSTYTUCJA
Art. 1,2,4,7,8,9,10 – trójpodział władzy, 15 ust 1 i 2, 16 1 i 2, 12, 15 KONSTYTUCJI
Art. 60 . 61 . 70?, 77 KONSTYTUCJI
Obowiązują też akty prawne międzynarodowe – powszechna deklaracja praw człowieka ONZ, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ONZ, Konwencja nr 151 Międzynarodowej Organizacji Pracy o służbie publicznej, Europejski Kodeks Dobrej Administracji.
Ustawa o służbie zagranicznej. nie na egzamin
Art. 163 Konstytucji, 164, 166,167,168, 169, 170
Art. 1,2,4 ust.1, 6 ust 1 i 2, 6 ust. 4, 6 ust.3 ustawy 21.11.2008 o pracownikach samorządowych
Par 1, 3 ust.2 ust. 1 Rozporządzenia RM z 18.03.2009 w spr wynagrodzenia pracowników samorządowych.
W jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego stosunki pracy są nawiązywane na podstawie umowy o pracę powołania i wyboru. Przepisy ustawy o pracownikach samorządowych nie przewidują możliwości nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania.
Premia uznaniowa a nagroda. Premia jest roszczeniowa!!
Europejska Karta Dobrej Administracji.
Europejska karta samorządku terytorialnego Europy 15 paź 1985 Dz.Uz dnia 25 listopada 1994 nr 124 poz. 607)
Artykuł 1 i 2