PRAWO KONSTYTUCYJNE 24.11.2010

ZASADA PLURALIZMU POLITYCZNEGO

Funkcjonuje w różnych aspektach: socjologicznym czy politycznym. Pluralizm oznacza różnorodność podmiotów. W aspekcie konstytucyjnym oznacza to występowanie różnych partii politycznych na politycznej arenie. Jest zaprzeczeniem monoteizmu partyjnego, gdzie jedna partia jest sprężyną ustroju politycznego państwa, reszta zaś jest satelitami. Istnieją trzy modele: administracyjny, rejestracyjny i ewidencyjny pluralizmu. Pierwszy z nich uzależnia skuteczne zarejestrowanie partii od decyzji organ władzy politycznej. W Polsce nie miał miejsca model administracyjny. Tryb rejestracyjny polega na tym, iż partia powstaje w sensie prawnym, jeśli zostaje zarejestrowany w rejestrze przez odpowiedni organ. W jego ramach partia po rejestracji, zaczyna funkcjonować jako odrębny organ prawa. Jednocześnie nabywa osobowość prawną. Tryb ewidencyjny mówi, iż partia nie musi dokonywać wpisu w rejestrze, by zaistnieć, po dokonaniu czego partia otrzymuje osobowość prawną. Partia przestaje działać poprzez delegalizację lub rozwiązanie. W Polsce partie zdelegalizować może Trybunał Konstytucyjny.

ZASADA TRÓJPODZIAŁU WŁADZY

Oznacza podział władzy na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Z nią łączy się niepołączalność władzy. Władze te wzajemnie się wspierają i hamują. Wprowadzono ją początkowo w konstytucji USA, potem w Konstytucji 3 Maja. Każdy segment władzy ma czytelne uprawnienia. Ustawodawcza tworzy ustawy, wykonawcza je wykonuje i zarządza administracją państwową, zaś sądownicza sprawują sądy. Na gruncie polskiej konstytucji Rada Ministrów może ponadto zgłaszać projekty ustaw.

ZASADA DWUIZBOWOŚCI PARLAMENTU

Ma decydujący kształt na parlament. Jest jedną z dwóch możliwości – możliwy jest również jednoizbowy parlament. Ważną rolę stanowi tutaj zakres kompetencji obydwu izb. W Polsce nie ma podziału na izbę wyższą i niższą. Analizując kompetencje Sejmu i Senatu można dojść do wniosku, iż Sejm ma większe uprawnienia aniżeli Senat.