26.11.2011r Współczesne problemy socjologii

*Przeszkody w monolicie/ procesie globalizacji
a). zjawisko pogłębiającej się polaryzacji współczesnego świata -> postępuje proces rozwarstwienia świata na obszary dostatku i nędzy (w uproszczeniu: bogata północ i zaniedbane południe – na mapie. Pomijając wyjątki).
Północ:
- dynamiczny rozwój społeczny
- wysoka stopa życiowa
- rozwinięty system edukacji, ochrony zdrowia
- klarowne perspektywy na przyszłość
Południe:
- pogłębiająca się nędza
- nierozwiązane problemy z brakiem edukacji, opieki zdrowotnej
- poczucie beznadziejności i wyobcowania w kwestii zmiany stanu rzeczy
b). „Zderzenie cywilizacji” – S. Huntington
- proces globalizacji jako uniformizacji świata jest zwiastowany na kanwie- diagnozie, której na imię – koniec ideologii. Od połowy XX w głoszono, że następuje koniec dotychczasowych sporów ideologicznych. Zwłaszcza demokracji i kapitalizmu z ideologiami krajów wschodu- socjalizm. Mniej polityki, więcej pragmatyzmu. Dopełnieniem tej prognozy były wydarzenia z Europy Wschodniej, od Moskwy po Bonn, łącznie z :
a). rewolucją Solidarności w latach 80
b). obalenie Muru berlińskiego i konsekwencje
c). upadek Imperium Radzieckiego

Pojawiła się myśl – koro upadł Związek Radziecki, to doczekaliśmy się końca okresu zimnowojennego (stabilne napięcie między USA i sojusznikami a Związkiem Radzieckim) -> układ przestaje istnieć między biegunami, co dało asumpt do myślenia, że rozpowszechniać będzie się kapitalizm i demokracja. Zimna Wojna się skończyła, ale to puste miejsce szybko wypełnił inny konflikt -> odnowił się z całą aktywnością stary, wielowiekowy konflikt między cywilizacją świata zachodniego (chrześcijańskiego) z cywilizacją Islamu.

Obraz nowego ładu społecznego:
* Wg Augusta Comte
6 cech nowego ładu:
a). koncentracja ludności w przyfabrycznych osadach
b). gospodarowanie zorientowane na efektywność i zysk -> strategia tej gospodarki, wszystko podporządkowane temu celowi
c). pełne otwarcie się i stosowanie w procesie produkcyjnym osiągnięć nauki i postępu technicznego
d). nowy model człowieka-> przedsiębiorczego, otwartego na zmiany i innowacje, zdolnego do inwencji, umiejącego elastycznie dostosowywać się do nowych warunków i wyzwań

znak nowej formuły gospodarowania; dynamicznego rozwoju gospodarki kapitalistycznej
e). pogłębiające się nierówności i podziały społeczne (strategia pracy)
f). narastający astygmatyzm między klasą kapitalistów a klasą robotniczą -> na jednym krańcu Ci, którzy posiadają środki, na drugim krańcu Ci z siłą roboczą- proletariat, klasa robotnicza. Napięcia między klasami uwydatniają się w antagonizmie między klasami.

*Nowy ład wg Maxa Webera

Kryterium	Społeczeństwo tradycyjne	Społeczeństwo nowoczesne
1). Pochodzenie własności	Własność dziedziczy się biologicznie (automatyzm biologiczny)	Oprócz czynnika biologicznego coraz większą rolę odgrywa własna praca i inicjatywa aby uchronić zakres posiadania i by go mnożyć
2. Sposób organizacji pracy i produkcji: a). dominujący sektor w gospodarce b). stosowane środki produkcji c). zasady pracy	a). rolnictwo b). społeczeństwo pozbawione maszyn, gospodarka oparta na sile roboczej ludzi i zwierząt pociągowych c). tradycyjne zasady-> pracuje się i produkuje tak jak robili to przodkowie (syn posługuje się tym co przejął po ojcu, córka robi to, czego nauczyła ją matka, itp.) reprodukcja zasad przejętych po przodkach	a). przemysł b). ściśle powiązane z postępującą techniką- zmechanizowanie c). innowacyjne zasady-> maksymalne otwarcie na naukę i technikę w celu zwiększenia efektywności; otwarta na nowe narzędzia umożliwiające lepszą efektywność
3. Sytuacja (położenie) społeczna siły roboczej	Podstawową kategorią zatrudnionych są chłopi-> społeczeństwo feudalne, zależności wasalne, gospodarka dominalna- przywiązanie do rozwiązań, uzależnienie od swojego pana	Podstawową kategorią zatrudnionych są robotnicy-> człowiek wolny, w rzeczywistości jego walorem jest siła robocza, jest on uzależniony od koniunktury na rynku pracy. Brak zabezpieczeń socjalnych. W razie niepowodzenia życiowego zdany jest na łaskę i niełaskę najbliższych
4. Charakter rynku ekonomicznego	Wielość małych, lokalnych, względnie zamkniętych rynków. Władzę totalną (nie tylko ekonomiczną) sprawują lokalni wodzowie, książęta, którzy w rezultacie sprawują władzę monopolistyczną, decydują co i z czego się produkuje, ceny towaru, określanie celów. Każdy z nich jest emitentem- ma prawo bicia swojej monety	Zapotrzebowanie na siłę roboczą, kapitał, surowce. Coraz większa produkcja ma zapotrzebowanie na inne rynki- eksport do innych rynków. Docelowo: globalny rynek o ograniczonych barierach w kategorii przepływu surowców i pieniędzy. Rynek obecnie wyłania się powoli. Miniaturą docelowego stanu rzeczy jest polityka ekonomiczna UE

Zadanie:
wytłumaczyć pojęcia:
społeczeństwo feudalne, gospodarka dominalna, zależność feudalna