Strąk Karolina

21.03.2011

KONSPEKT LEKCJI

Część metodyczna

Temat: Świat kręgowców. Powtórzenie wiadomości.

Zakres treści:

• porównanie budowy bezkręgowców i kręgowców,

• sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności kręgowców,

• cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do ryb, płazów, gadów, ptaków i ssaków, cechy morfologiczne, środowisko i tryb życia wymienionych grup zwierząt, za szczególnym uwzględnieniem pokrycia ciała, narządów wymiany gazowej, ciepłoty ciała, rozmnażania i rozwoju.

Cel ogólny: Utrwalenie i usystematyzowanie wiadomości o kręgowcach.

Cele szczegółowe:

Uczeń zna, wie, rozumie, potrafi:

1. Wiadomości:

a) Zapamiętywanie:

• Wymienić różnice pomiędzy poszczególnymi gromadami organizmów,

• Wyliczyć cechy przystosowujące przedstawicieli poszczególnych gromad do ich środowiska życia,

• Podać podział ssaków na torbacze, łożyskowce i stekowce,

• Wymienić grupy wyróżniane wśród płazów: ogoniaste, bezogonowe, beznogie.

b) Rozumienie

• Wyjaśnić, jak przebiega wymiana gazowa u poszczególnych gromad kręgowców,

• Scharakteryzować cykl rozwojowy żaby,

• Wyjaśnić, jak zbudowana jest skóra ssaków,

• Rozpoznać rodzaje ptasich piór.

2. Umiejętności

c) Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych:

• Wybierać z tekstu i rysunku potrzebne informacje,

• Połączyć nazwy poszczególnych błon płodowych z funkcją, którą pełnią u rozwijającego się zarodka,

d) Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych

• Porównać budowę bezkręgowców i kręgowców,

• Udowodnić związek między budową dzioba ptaka a sposobem pobierania pokarmu.

3. Postawy

• zwiększone zainteresowanie tematem lekcji oraz czynne zaangażowanie poprzez wykorzystanie metod aktywizujących (grafy, rysunki) oraz obserwację środków dydaktycznych (zdjęcia, plansze),

• kształtowanie umiejętności pracy w grupie.

Forma naucznia: zajęcia edukacyjne w pracowni biologicznej.

Forma organizacyjna: praca indywidualna, praca grupowa.

Strategie: operacyjna, emocjonalna

Metody nauczania:

- obserwacyjne:

• obserwacja środków dydaktycznych zastępczych,

- słowne:

• rozmowa dydaktyczna,

• gry dydaktyczne – ,,Zgaduj-zgadula”

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: podręcznik, zeszyt ćwiczeń, plansze,

Część merytoryczna

Faza wprowadzająca (10 min):

1. Sprawy organizacyjno-porządkowe: sprawdzenie listy obecności, usprawiedliwienie uczniów nieprzygotowanych,

2. Sprawdzenie wiadomości uczniów.

a)Wymień cechy umożliwiające płazom życie na lądzie.

b) Jakie grupy wyróżnia się wśród płazów? Podaj przynajmniej po jednym przedstawicielu każdej grupy.

c)Na podstawie rysunku omów cykl rozwojowy żaby.

d)Na rysunku wskaż przystosowania ptaków do lotu.

e)Omów budowę pióra i wymień rodzaje piór.

g) Wymień zalety i wady życia w stadzie i samotnie. Podaj przykłady ssaków żyjących w stadach.

h)Opisz budowę skóry ssaków na podstawie rysunku.

Faza realizacyjna (25 minut)

1.Nauczyciel ogłasza konkurs i dzieli uczniów na grupy. Podaje zasady zabawy.

2.Nauczyciel po zapoznaniu uczniów z regułami gry, rozpoczyna zabawę . Lista pytań -załącznik nr.1.

3.Ogłoszenie wyników konkursu.

4.Przedstawienie i omówienie budowy ryby za pomocą planszy.

5. Rozdanie uczniom kart pracy nr 1. Nauczyciel wraz z uczniami rozwiązuje zadania z karty pracy nr.1.

6. Chętni uczniowie omawiają, jakie funkcje pełnią poszczególne błony płodowe . Wskazują je na rysunku.

7. Rozdanie uczniom kart pracy nr 2. Nauczyciel wraz z uczniami rozwiązuje zadania z karty pracy nr.2.

8. Rodzaje dziobów ptaków- plansza.

9. Budowa jaja-plansza. Funkcje poszczególnych części jaja.

10.Rodzaje kończyn ssaków-plansza.

11.Rozdanie uczniom kart pracy nr 3. Nauczyciel wraz z uczniami rozwiązuje zadania z karty pracy nr.3.

Faza podsumowująca (10 min)

1. Ocena aktywnych uczniów.

2. Zadanie pracy domowej – karta pracy nr.4

Złącznik 1- Lista pytań.

1. Płuca ptaków połączone są z workami powietrznymi. P/F

2.Obecność szkieletu jest podstawą podziału zwierząt na kręgowce i bezkręgowce? P/F

3.U ryb występuje linia naboczna? P/F

4. Linia naboczna występująca u ryb odbiera ruchy wody. P/F

5. Jaszczurka zwinka zalicza się do płazów? P/F

6. Płazy nazywamy zwierzętami dwuśrodowiskowymi P/F

7.Dziobak i kolczatka to stekowce P/F

8. Gruczoły skóry u ssaków to gruczoł łojowy i potowy. P/F

9. Skóra płazów jest pokryta stwardniałym naskórkiem, łuskami rogowymi i tarczkami kostnymi. P/F

10. Czas rozrodu u ryb to tarło P/F

11.Narządem wymiany gazowej u ptaków są skrzela. P/F

12. Ptaki mają ciało pokryte piórami, posiadają kości pneumatyczne a ich przednie kończyny mają postać skrzydeł. P/F.

13. Płetwy piersiowe i brzuszne u ryb są parzyste P/F

14. Nazwy błon płodowych to omocznia, owodnia i kosmówka. P/F

15. Gromady kręgowców, które są stałocieplne to gady i płazy.P/F

16. W czasie zimy płazy polują na owady. P/F

17. Ssaki są żyworodne i charakteryzuje je troskliwa opieka nad potomstwem. P/F

18. Nazwy kolejnych stadiów rozwojowych żaby to skrzek, kijanka, Żaba. P/F

19. Traszka grzebieniasta należy do gadów. P/F

20. Duże stada ryb to ławice. P/F

21.Owodnia to błona płodowa, która chroni zarodek przed czynnikami zewnętrznymi i ułatwia wymianę gazową. P/F

22. Kangur i koala to łożyskowce P/F

23. Skomplikowany rytuał zalotów u ptaków to toki. P/F

24.Rozszerzenie przełyku u ptaków,w którym pożywienie jest magazynowane i ulega rozmiękczeniu to wole. P/F

25.Błona zapewniająca zarodkowi środowisko wodne to omocznia. P/F

26. Najeżka należyto ssaków. P/F

Karta pracy nr.1.

Uzupełnij luki:

Każdy gatunek ryb ma określony czas rozrodu, tak zwane ………TARŁO………… W tym okresie samice składają wiele jaj, zwanych …IKRĄ…………Ryby są w większości jajorodne, a do zapłodnienia dochodzi u nich poza organizmem matki. Z zapłodnionej przez samce ikry po krótkim czasie wylęgają się młode rybki, tak zwany ………NARYBEK…………..

Wyjaśnij znaczenie terminów związanych z rozwojem płazów.

Jajorodność- najpowszechniejszy ze sposobów rozrodu zwierząt, rozwój zarodka odbywa się poza organizmem matczynym wewnątrz jaja złożonego (przed zapłodnieniem lub po zapłodnieniu) do środowiska.

Zapłodnienie zewnętrzne- Proces zapłodnienia jaja znajdującego się poza ciałem samicy

Skrzek- jedna z form składania jaj przez płazy, charakteryzująca się tym, że jaja składane są grupowo, co zapewnia ich ochronę, przede wszystkim przed wysychaniem i wrogami naturalnymi.

Kijanka- postać larwalna płazów.

Karta pracy nr.2.

Wykreśl wyrazy tak, aby powstały zdania prawdziwe.

Większość gadów to roślinożercy/ drapieżniki. Ich jaskrawe kolory pełnią rolę maskującą/ ostrzegawczą. Naskórek gadów umożliwia/ uniemożliwia wymianę gazową. Twory naskórka są z reguły sztywno/ luźno połączone, dzięki czemu ciało zachowuje elastyczność. Gady sprawnie/ niezdarnie poruszają się na lądzie.

Zaznacz zastaw zawierający pokrycie ciała charakterystyczne dla gadów.

1. Łuski, tarczki.

2. Tarczki, włosy.

3. Włosy, łuski.

4. Łuski, rzęski.

Karta pracy nr.3.

Uzupełnij tabelę.

Ssaki	Miejsce rozwoju zarodka	Przykład zwierzęcia
Łożyskowce	W drogach rodnych samicy	Kot, krowa, koń, pies
Torbacze	W drogach rodnych, a następnie w torbie lęgowej na brzuchu samicy	Kangur, koala
Stekowce	W jaju	Kolczatka, dziobak

Podkreśl zdania zawierające prawdziwe informacje na temat ssaków.

1. Włosy są pokryciem ciała charakterystycznym tylko dla ssaków.

2. Włosy, paznokcie i kopyta są wytworem naskórka.

3. Wszystkie ssaki karmią swoje młode mlekiem.

4. W regulacji temperatury ciała biorą udział płuca.

5. W sercu ssaków krew natleniona miesza się z pozbawioną tlenu

6. Wszystkie ssaki są żyworodne.