I Początki filmoznawstwa jako dyscypliny naukowej

1. Wymień dwóch krytyków filmowych piszących w latach 20-tych, którzy uprawiali refleksję teoretyczną nad filmem.

2. Wymień dwóch reżyserów, którzy uprawiali refleksję teoretyczną nad filmem (szkoła rosyjska lat 20-tych).

3. Krytycy jako twórcy filmowi („Cahiers du Cinema”).

4. Kiedy i gdzie nastąpiła akademizacja dyscypliny?

II Początki kina

1. Kiedy, gdzie i z czyjej inicjatywy odbył się pokaz filmowy, uznawany symbolicznie za moment narodzin kina?

2. Wymień 4 konstruktorów aparatów projekcyjnych (kinetograf, bioskop) /kinematografów.

3. Co to jest dagerotyp i kiedy wynalazek dagerotypii święcił triumfy?

4. Podaj tematy podejmowane w najwcześniejszych filmach i wymień 3 tytuły.

5. Opisz co najmniej dwa urządzenia optyczne służące wytwarzaniu iluzji (camera obscura, laterna magica, panorama, diorama). Kiedy były popularne?

6. Co to jest Nickelodeon?

7. Na czym polegał eksperyment Muybridge’a, kiedy go przeprowadzono i jak go komentowano?

8. Kiedy rozpowszechnia się film fabularny?

9. Kinobuch Kurta Pinthusa – co zawiera? Kiedy wydano po raz pierwszy i kiedy wznowiono? Jakie znaczenie dla debaty wokół wartości kina?

III Tworzywo filmowe

1. Co to jest format obrazu? Kiedy został ustalony tzw. format Akademii, jaki to format i do kiedy obowiązywał? Wymień inne rodzaje formatów. W jaki sposób eksperymentowano z formatem i dla jakich celów?

2. Pojęcie kadru. 6 sfer przestrzeni pozakadrowej wg Noẽla Burcha.

3. Co to jest ujęcie? Według jakich parametrów możemy charakteryzować ujęcie? (wielkość, perspektywa, czas trwania, ruch kamery i ruch obiektu, stosunek osi akcji do osi postrzegania)

1. 8 wielkości ujęć (plany filmowe) wg Wernera Faulsticha – wyjaśnienie + przykłady;

2. perspektywa ujęcia: żabia, ptasia, kamera obiektywna, subiektywna, kamera jako punkt widzenia – wyjaśnienie + przykłady;

3. czas trwania ujęcia – w jakich jednostkach mierzymy? Jakie ma znaczenie? Dlaczego protokołujemy? Czas ekranowy a czas realny. Kiedy ujęcia stają się krótsze? Co to jest plan-séquence (ujęcie-sekwencja)?

4. ruchy kamery (szwenk, najazd, panorama pionowa i pozioma, ujęcie podążające, kamera z ręki, kamera „swobodna” + przykłady) oraz kierunki ruchu kamery; ruchy obiektu;

W jaki sposób – od strony technicznej – uzyskiwano ruchomość kamery?

1. relacje osi (paralelnie, pod kątem) – dlaczego są ważne?

- tu także: Jaki kąt pozwala wydobyć bryłowatość obiektu, a jaki eksponuje płaskość?

4. Tok wizualny: progresywny, regresywny, kontrastowy, powtórzeniowy.

5. Montaż – co to jest? Jakie parametry montażu możemy wyróżnić? Jakie rodzaje montażu? + przykłady.

Uzyskiwanie ciągłości i nieciągłości wizualnej:

- w jaki sposób można tworzyć elipsy czasowe? Co to jest retrospekcja i futurospekcja + przykłady;

- rodzaje przejść montażowych;

- co to jest przebitka i w jaki sposób ją wykorzystujemy?

- co to jest sekwencja montażowa? w jakich sytuacjach ją wykorzystujemy? + przykłady

- tzw. eksperyment Kuleszowa – na czym polegał?

- pojęcia (+ przykłady): ujęcie ustanawiające, ujęcie-kontrujęcie (plan-kontrplan), mastershot, system 180º, efekt animacji, diegetyczne/niediegetyczne, storyboard, zakładka, sklejka, oś akcji

………………………………………………………………………………………………

Lektura:

1. Tom Kingdon, Sztuka reżyserii filmowej, przeł. K. Karpińska, Warszawa 2007 (tu: rozdz. 18: „Hollywoodzka ciągłość montażowa”; rozdz. 21: „Wprowadzenie do ciągłości montażowej”; rozdz. 22: „Zasada 180 stopni”; rozdz. 23: „Wizualizacja i formaty”; rozdz. 24: „Style kręcenia zdjęć”).

2. Joseph V. Mascelli, Pięć tajników warsztatu filmowego, przeł. i oprac. T. Szafrański, Warszawa 2007 (tu: „Kąty widzenia kamery”, „Ciągłość wizualna”, „Montaż”).

3. Steven D. Katz, Reżyseria filmowa ujęcie po ujęciu, przeł. F. Pastusiak i M. Szczerbic, Warszawa 2007 (tu: „Kompozycja ujęcia” [rozdz. 6], „Montaż” [rozdz. 7], „Kąty patrzenia kamery” [rozdz. 14], „Punkt widzenia” [rozdz. 16], „Kamera w ruchu” [rozdz. 17–19].

4. David Bordwell, Kristin Thompson, Sztuka filmowa. Wprowadzenie, przeł. B. Rosińska, Warszawa 2010 (tu: rozdz. 5 [„Ujęcie: technika zdjęciowa”] i 6 [„Relacja ujęcia do ujęcia: montaż”]).

5. E. Nurczyńska-Fidelska, K. Klejsa, T. Kłys, P. Sitarski, Kino bez tajemnic, Warszawa 2009 (tu: część III, rozdz. 3 [„Obraz filmowy”], 4 [„Proces filmowania” {„Ruchy kamery” i „Ujęcie”}], 5 [„Montaż i narracja”]).