RADA MINISTRÓW
Rada Ministrów (rząd) jest organem władzy wykonawczej, która na co dzień kieruje państwem. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną. Stoi na czele całego systemu administracji rządowej. Do Rady Ministrów należą decyzje we wszystkich sprawach polityki państwa, których ustawy nie zastrzegły dla prezydenta, albo innego organu administracji państwowej.
Skład i powoływanie rady ministrów.
W skład Rady Ministrów wchodzi Prezes Rady Ministrów (premier) oraz ministrowie. Obecnie w Polskim rządzie powołanych jest osiemnastu ministrów. Zgodnie z art. 147 p.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów. Taka sytuacja ma miejsce obecnie gdyż Waldemar Pawlak, który pełni funkcję Wiceprezesa Rady Ministrów jest również powołany w skład ministrów i stoi na czele resortu gospodarki. Proces powoływania Rady Ministrów składa się z czterech etapów. Określone są one w art. 154 i 155 ustawy zasadniczej:
Etap pierwszy: Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład RM. Prezydent RP powołuje Prezesa RM wraz z pozostałymi członkami RM w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.
Etap drugi: Prezes Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej przedstawia sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów (liczba głosów za jest większa niż suma głosów przeciw i wstrzymujących się) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. (tj. 230).
Etap trzeci: W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie pierwszym lub nieudzielenia jej wotum zaufania w trybie drugim. Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.
Etap czwarty: W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Istnieje również możliwość nie udzielenia tak wybranej Radzie Ministrów wotum przez sejm. Wówczas Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję sejmu i zarządza nowe wybory.
Pełnomocnicy rządu.
Prezes Rady Ministrów może powołać pełnomocników rządu i Prezesa Rady Ministrów. Pełnomocnicy powoływani są do pełnienia określonych obowiązków. Pełnomocnicy powoływani są wówczas gdy pojawia się konkretny problem do rozwiązania, dla przykładu ostatnim powołanym przez Premiera pełnomocnikiem jest pełnomocnik Rady Ministrów do spraw ograniczania biurokracji powołany zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 sierpnia 2010 r. Jego zadaniem jest pomoc Premierowi oraz Radzie Ministrów w działaniach zmierzających do ograniczania biurokracji. W szczególności jest to rekomendowanie i przygotowywanie projektów dokumentów rządowych dotyczących ograniczania danego problemu w tym przypadku jest nim biurokracja utrudniająca w szczególności działanie przedsiębiorcom. Oczywiście pełnomocnik do spraw ograniczania biurokracji nie jest jedynym powołanym do działania przez Premiera. Innymi powołanymi przez Premiera są m.in. Pełnomocnik Rządu do spraw zapewnienia bezpieczeństwa w trakcie przygotowywania i sprawowania przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Uni Europejskiej w 2011r. Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw dialogu międzynarodowego czy też Pełnomocnik rządu do spraw Równego Traktowania.
Zadania Rady Ministrów:
Kieruje administracją rządową,
Zapewnia wykonywanie ustaw,
Wydaje rozporządzenia (akty wykonawcze do ustaw),
Koordynuje i kontroluje pracę organów administracji rządowej,
Chroni interesy Skarbu Państwa,
Uchwala projekt budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,
Zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
Zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,
Zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,
Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju,
W celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia , może wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części lub na całym terytorium państwa.
Do Rady Ministrów należą również sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. (zasada domniemania kompetencji na rzecz Rady Ministrów).
Organy wewnętrzne Rady Ministrów:
Organy pomocnicze tworzone są zgodnie przepisami ustawy
z dnia 8 sierpnia 1996 r.
o Radzie Ministrów
(Dz.U.03.24.199 t.j.)
Art. 11. Rozdział 3
Organy wewnętrzne Rady Ministrów
Art. 12. 1. Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Rady Ministrów, może, w drodze zarządzenia, tworzyć organy pomocnicze Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, a w szczególności:
1) stały komitet lub komitety Rady Ministrów w celu inicjowania, przygotowania i uzgadniania rozstrzygnięć albo stanowisk Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów;
2) komitety do rozpatrywania określonych kategorii spraw lub określonej sprawy;
3) rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze w sprawach należących do zadań i kompetencji Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów.
2. Prezes Rady Ministrów, tworząc organy pomocnicze, o których mowa w ust. 1, określi ich nazwę, skład, zakres działania oraz tryb postępowania.
Art. 12a. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, tworzyć komisje do opracowania projektów kodyfikacji określonych dziedzin prawa, uwzględniając dorobek nauki i doświadczenia praktyki. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, określi nazwę i przedmiot działania komisji oraz jej skład i tryb postępowania.
Art. 13. 1. Rada Ministrów w uzgodnieniu z zainteresowaną instytucją lub środowiskiem społecznym może powoływać, w drodze rozporządzenia, komisje wspólne, składające się z przedstawicieli Rządu oraz tej instytucji lub środowiska. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, określi nazwę i przedmiot działania komisji wspólnej oraz jej skład i tryb postępowania.
2. Celem komisji, o których mowa w ust. 1, jest wypracowanie wspólnego stanowiska w sprawach ważnych dla polityki Rządu oraz interesów reprezentowanej w komisji instytucji lub środowiska.
Posiedzenia Rady Ministrów.
Tryb pracy Rady Ministrów określa Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 roku. W rozdziale pierwszym art. 1 czytamy: Rada Ministrów (Rząd) działa kolegialnie. Art. 2.1 Rada Ministrów, wykonując ustanowione dla niej w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ustawach zadania i kompetencje, rozpatruje sprawy i podejmuje rozstrzygnięcia na posiedzeniach. Osobą, która zwołuje posiedzenie Rady Ministrów jest jej prezes. Posiedzenie takie przygotowuje i obsługuje sekretarz Rady Ministrów. Do jego obowiązków należą m.in. przyjmowanie od wnioskodawców i przekazywanie członkom Rady Ministrów projektów dokumentów rządowych, opracowywanie protokołu ustaleń przyjętych przez Radę Ministrów na posiedzeniu, przygotowywanie dokumentów rozpatrywanych przez Radę Ministrów oraz przedkładanych do podpisu Prezesowi Rady Ministrów, koordynowanie działalności legislacyjnej Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. Wg ustawy posiedzenia Rady Ministrów są niejawne jednakże Prezes Rady Ministrów może zezwolić na ich ujawnienie z własnej woli lub na wniosek członka Rady Ministrów, Rada Ministrów jest zobowiązana informować opinie publiczną o przedmiocie posiedzenia oraz o podjętych rozstrzygnięciach. Prezes Rady Ministrów może samemu ostatecznie zredagować teksty przyjętych rozstrzygnięć. Pod każdym takim rozstrzygnięciem Prezes Rady Ministrów musi się podpisać.
Źródła: www.bip.kprm.gov.pl/rm/ , Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa o Radzie Ministrów z dn. 8 sierpnia 1996 r.