1.Zjawiska i procesy finansowe, stosunki finansowe.
Finanse – to ogół zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem pieniężnym
Zjawiska i procesy finansowe:
Zjawiska finansowe ze względu na to, czy pieniądz znajduje się w ruchu czy bezruchu:
• Zjawiska finansowe w których pieniądz znajduje się w bezruchu to zjawiska związane z występowaniem zasobu pieniądza. Np.: zasoby oszczędności pieniądza, zakumulowane zyski przedsiębiorstw, zasoby środków pieniężnych podmiotów na rachunku bankowym, pieniężny dług publiczny,
• Zjawiska finansowe w których pieniądz znajduje się w ruchu to rozmaite strumienie pieniężne przepływające w czasie między różnymi podmiotami i z różnych tytułów. Np.: dochody wpływające na rachunki rządu z tytułu podatków oraz wydatki tychże rachunków w postaci transferów i dotacji.
Klasyfikacja zjawisk finansowych:
a). podmiotowa- związana z przedsiębiorstwami, bankami i innymi ogniwami systemu finansowego.
b). przedmiotowa- w tego rodzaju zjawiskach występuje ruch pieniądza. Przychody i wydatki które odzwierciedlają strumienie pieniężne i odnoszą się do ekwiwalentu.Klasyfikacja zjawisk finansowych- przedmiotowa:
• Zjawiska przychodowe- przychody ze sprzedaży towarów, usług, majątku, przychody o charakterze transferowym, przychody z tytułu zaciągniętych pożyczek i inne.
• Zjawiska rozchodowe- rozdysponowanie pieniądza związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą i pozostałą działalnością.
• Zjawiska dochodowe- związane z wytworzeniem, realizacją i wykorzystaniem dochodów:
- W sensie finansowym źródłem dochodu są zjawiska przychodowe
- W sensie ekonomicznym źródłem dochodu jest działalność gospodarcza, dochody z kapitału (renty), dochody z praw majątkowych (czynsze, tantiemy) i inne.
• Zjawiska wydatkowe- środki pieniężne są przeznaczone na zakup towarów i usług które prowadzą do produktu krajowego na wydatki konsumpcyjne, inwestycyjne i inne
• Zjawiska kosztowe- związane z powstawaniem i pokrywaniem kosztów prowadzonej działalności np. koszty rodzajowe
• Zjawiska kredytowe- związane z zasilaniem podmiotów w środki finansowe np. kredyt produkcyjny, konsumpcyjny i inne.
• Zjawiska pożyczkowe- odnoszą się do zjawisk finansowych, nie są związane z kreacją pieniądza
• Zjawiska gotówkowe- transakcje związane z gotówką
• Zjawiska bezgotówkowe- pieniądz w postaci idealnej
• Zjawiska transferowe- dotyczą przepływu pieniądza którego skutkiem nie jest ruch towarówc) funkcjonalne; stopy procentowe, kursy walutowe, kredyty, podatki
Stosunki finansowe
to stosunki o charakterze pieniężnym; ich zewnętrznym przejawem jest ruch pieniądza, tj. przychody (dochody) i wydatki pieniężne oraz będący ich konsekwencją przepływ strumieni pieniężnych pomiędzy uczestnikami stosunków finansowych.
Zasady finansowe.
Międzynarodowy system finansowy wg Solarza jest to architektura finansowa, którą tworzą liczne zasady sformalizowane i nie sformalizowane;
Zasady sformalizowane czyli normy międzynarodowe dzielą się na:
- zasady (opracowywane przez organizacje międzynarodowe; nadzór nad giełdą papierów wartościowych; nadzór bankowy, ubezpieczeniowy)
-praktyki – dotyczyły praktycznego zastosowania zasad;
-metodyki- ma zapewnić możliwość porównywania jakościowego i ilościowego.
Szczególną rolę przy systemie europejskim pełnią konkordaty bazylejskie (umowy międzypaństwowe, które regulują umowy konkurencji między bankowej)
Istota kategorii finansowych,
FINANSE to ogół zjawisk pieniężnych powstających w związku z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka. Przedmiotem nauki finansów są przede wszystkim zjawiska związane z tworzeniem pieniądza przez bank centralny i kreowaniem pieniądza przez banki komercyjne, bo dopiero te zjawiska umożliwiają powstawanie innych zjawisk finansowych.
Związek zjawisk pieniężnych ze sferą realną gospodarki stanowi sens i ekonomiczną treść finansów.
Termin finanse jest nierozerwalnie związany z pieniądzem.
Istota pojęcia finansów:
• Finanse to proces gromadzenia i wydatkowania realnego pieniądza i proces związany z jego kreacją
• Finanse to taki ogół zjawisk ekonomicznych, związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem pieniądza
• Finanse to również zjawiska powstające w związku z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka.
4. Istota, funkcje i zasady działania systemu finansowego, otoczenie systemu finansowego,
System finansowy wg Owsiaka jest to zespół logicznie powiązanych ze sobą form organizacyjnych, aktów prawnych, instytucji finansowych i innych elementów umożliwiających podmiotą nawiązywanie stosunków finansowych zarówno w sektorze realnym jak i finansowym.
Funkcje systemu finansowego wg Owsiaka:
-płatnicza – sprawny mechanizm rozliczeń w transakcjach
-płynność- dotyczy tych aktywów, które najszybciej mogą być zamieszane na gotówkę (głównie papiery wartościowa)
-oszczędności – lokowanie nadwyżek finansowych
-akumulacja bogactwa – przechowywanie siły nabywczej
-kredytowa – zapewnienie ciągłego dopływu kredytu do regulowania transakcji dla wszystkich podmiotów
- minimalizacja ryzyka
-polityka gospodarcza;
Zasady sformalizowane czyli normy międzynarodowe działania systemów finansowych dzielą się na:
- zasady (opracowywane przez organizacje międzynarodowe; nadzór nad giełdą papierów wartościowych; nadzór bankowy, ubezpieczeniowy)
-praktyki – dotyczyły praktycznego zastosowania zasad;
-metodyki- ma zapewnić możliwość porównywania jakościowego i ilościowego.
Szczególną rolę przy systemie europejskim pełnią konkordaty bazylejskie (umowy międzypaństwowe, które regulują umowy konkurencji między bankowej)
Otoczenie(uczestnicy)
-instytucje bankowe
- banki centralne
- para i nie bankowe instytucje finansowe
- podmioty gospodarcze sektora nie finansowego
5. Międzynarodowy system finansowy,
Międzynarodowy system finansowy to sieć instytucji i instrumentów oraz rynków finansowych i ich regulatorów służących do budowania zaufania między eksporterami i importerami oraz alokacji nadwyżki i środków finansowych w sposób pozwalający na zarządzanie ryzykiem i zapewnienie efektywnych rozliczeń transgranicznych.
6. System finansowy państwa.
Struktura krajowego systemu finansowego wg Pogańskiego.
Wyróżnia on podsystemy i ogniwa.
Dzieli na:
System finansów publicznych, w którym wyróżnił:
- system budżetowy państwa
- system finansowy samorządów
- fundusz społeczny
- fundusz celowy
- pomoc publiczną
- politykę fiskalną
- dług publiczny
Są to podsystemy
Ogniwa:
- instytucje i instrumenty fiskalne
- publiczne instrumenty finansowe
- instytucje budżetowe
2. Rynkowe:
Podsystemy:
- system bankowy i parabanki
- system ubezpieczeń gospodarczych, osobowych i majątkowych
- system finansowy przedsiębiorstw
- system finansowy gospodarstw domowych
Ogniwa:
- rynki finansowe
- instytucje finansowe
- instrumenty finansowe
- oraz zasady ich funkcjonowania
7. Cel i funkcje NBP, nadzór bankowy – zadania Komisji Nadzoru Bankowego,
NBP odpowiada za stabilność pieniądza, zarządzanie rezerwami dewizowymi, nadzór bankowy, edukacje ekonomiczną, emisje znaków pieniężnych, rozwój bezpiecznej struktury, politykę pieniężną.
Funkcje NBP
Bank emisyjny - jest jedyną instytucją mającą wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych, będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość emisji oraz moment wprowadzenia pieniądza gotówkowego do obiegu, za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje on obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu.
Bank banków - NBP organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego.
Centralny bank państwa - Narodowy Bank Polski prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.
Poza funkcjami nadzorczymi bank centralny pełni w stosunku do banków komercyjnych funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa banków i zgromadzonych w nich wkładów pieniężnych oraz zachowanie płynności w systemie bankowym.
Komisja Nadzoru Bankowego (KNB) - instytucja sprawująca nadzór nad działalnością polskich banków. Powstała w 1997 r. Organem wykonawczym Komisji jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego - działający w strukturze Narodowego Banku Polskiego.
Od 1 stycznia 2008 kompetencje Komisji Nadzoru Bankowego przejęła Komisja Nadzoru Finansowego.
Określanie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach
Nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu i innych przepisów prawa oraz obowiązujących je norm finansowych
Dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków i przedstawianie ich Radzie Polityki Pieniężnej oraz wpływu polityki pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na ich rozwój
Opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i ustalanie trybu jego wykonywania
8. Zasady działania banków komercyjnych, banków spółdzielczych, banków uniwersalnych, banków specjalistycznych,
Banki uniwersalne – oferują wiele różnorodnych usług świadczonych przez współczesną bankowość;
Usługi:
- udzielają kredytów krótko, długo i średnio terminowych
- przyjmują różne lokaty, a także wkłady oszczędnościowe ludności
-dokonują operacji papierów wartościowych, itp.
- przeprowadzają operacje w walucie krajowej i obcej
Usługi „pod jednym dachem”
Banki specjalistyczne (inwestycyjne, hipoteczne) ograniczają swą działalność do wąskiego zakresu operacji – finansują wykonywanie specjalnych zadań wymagających szczególnego rodzaju fachowej obsługi.
Wśród tych banków można wyróżnić:
- banki inwestycyjne dokonujące bezpośredniego transferu oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy
- banki obsługujące handel zagraniczny
- banki budownictwa mieszkaniowego – hipoteczne
- banki finansowania określonych gałęzi gospodarczych
- banki obsługujące giełdy itp.
Banki spółdzielcze – przyjęły za cel obsługę finansową i zaspokajania potrzeb kredytowych członków spółdzielni oraz klientów w środowisku lokalnym.
Za działalność danej spółdzielni solidarnie odpowiadają kredytobiorcy – członkowie spółdzielni m. in. przez ich wkłady członkowskie.
Banki komercyjne (zwane kredytowymi) zajmują się obsługą finansową podmiotów rynkowych.
Działalność banków komercyjnych:
-działalność depozytowa (przyjmowanie i przechowywanie na określonych warunkach środków pieniężnych klientów banku)
-działalność kredytowa (udzielanie kredytów pożyczek i poręczeń)
-usługi operacyjne (prowadzenie rachunków bankowych klientów i dokonywanie na nich operacji finansowych)
Banki komercyjne poważnie się między sobą różnią, dlatego też są, w zależności od przyjętych kryteriów, dzielone na różne rodzaje banków. Najczęściej za podstawowe kryterium podziału przyjmuje się strukturę własności, wtedy banki komercyjne są dzielone na:
– banki o kapitale państwowym,
– polskie banki prywatne,
– banki o kapitale zagranicznym.
9. Organizacja banków, zarządzanie bankami
Organizacja banku:
Bank jest jednostką organizacyjną wyposażoną w osobowość prawną i działa na podstawie statutu, który powinien zawierać w szczególności:
- nazwę banku, która powinna zawierać słowo bank i odróżniać się od nazw innych banków, oraz wskazywać na formę prawną banku,
- siedzibę banku, przedmiot i zakres działania,
- organy i organizacje banku,
- zasady sprawowania kontroli wewnętrznej,
- fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowe.
Organizacja banku
1. Bank wraz z wybranymi podmiotami powiązanymi może działać w ramach grupy i współpracować z nimi w celu oferowania usług finansowych.
2. Dla realizacji celu, o którym mowa w ust.1, Bank może podejmować różne przedsięwzięcia, w tym świadczyć usługi specjalistyczne na rzecz wybranych podmiotów powiązanych.
3. Zasady i formy realizacji przedsięwzięć ustala Zarząd.
4. Bank dla realizacji zadań statutowych może tworzyć i likwidować oddziały oraz inne jednostki organizacyjne w kraju i za granicą.
5. Strukturę organizacyjną Banku określa Zarząd w Regulaminie Organizacyjnym z zastrzeżeniem§22 ust1 lit. a
6. Bank może tworzyć grupy doradcze dla pozyskiwania opinii i nawiązywania oraz utrzymywania kontaktów z kręgami gospodarczymi. Zarząd może powoływać członków takich grup doradczych, wydawać dla nich regulaminy i ustalać wysokość honorariów dla ich członków.
W procesie zarządzania bankiem można wyodrębnić pewne etapy, takie jak:
1.Określenie strategii i wytyczenie polityki działania.
2.Organizowanie działalności.
3.Sterowanie bieżącą działalnością
4. Analizowanie uzyskiwanych wyników.
5.Kontrola.
W praktyce etapy te wzajemnie się przenikają , są na bieżąco modyfikowane i udoskonalane
10. Porównanie systemów bankowych w wybranych krajach (USA, Niemcy, Wielka Brytania, Japonia, Polska)
Amerykański Bank Centralny tworzy kilka banków, tworzą one tzw. Federal Reserve System- System Rezerwy Federalnej USA (1913r.)
Do zadań systemu należy:
Utworzenie przejrzystego Systemu rozliczeń pieniężnych (jednolity pieniądz)
Prowadzenie i utrzymanie rezerw bankowych
Zarządzanie długiem publicznym oraz rządowymi transakcjami międzynarodowymi
Regulowanie podaży pieniądza: kredytu w sposób umożliwiający stabilny i dynamiczny rozwój gospodarki
Dążą do realizacji celu komercyjnego; własności prywatne; banki jako prywatna korporacja
Zajmują się głównie działalnością depozytowo- kredytową, zajmuje się obsługą operacji dewizowych i papierów wartościowych
System bankowy w Niemczech obejmuje kilka grup banków:
Banki uniwersalne (m.in. przyjmujące depozyty, udzielające kredytów w tym hipotecznych, uczestniczące w emisjach papierów wartościowych oraz inwestujące bezpośrednio w papiery wartościowe) obejmujące główne inwestycje: Deutsche Bank, Dreschen Bank oraz Commer Bank, banki regionalne, oddziały banków zagranicznych zajmujące się personalnie działalnością depozytowo- kredytową
Banki oszczędnościowe (banki lokalne, zwiększone oraz ogólnokrajowe, nie nastawione na zysk i działające w interesie publicznym)
Banki spółdzielcze (ich deponenci są na ogół ich udziałowcami, podobnie jak banki oszczędnościowe mają strukturę trzy pionową)
Banki specjalistyczne (działanie wąskiego zakresu usług m.in. kredyty hipoteczne, kredyty rolne, kredyty dla małych przedsiębiorstw)
W systemie bankowym w Wielkiej Brytanii występuje wyraźny podział na:
Bankowość detaliczne (retail banking), należą do niej banki tzw. Wielkiej szóstki (The big Six) i USBC, Bardays, lloyd, TSB, Nat West, Abeby National oraz Halifax
Bankowość hurtowa (wholesale banking), w ramach której funkcjonuje m.in. tzw. Banki kupieckie (Merchant banks), polega na:
przyjmowaniu dużych depozytów i lokowaniu ich w instrumenty rynku pieniężnego oraz duże kredyty
pełnej obsłudze finansowej dużych przedsiębiorstw (w szczególności doradztwo w dziedzinie zarządzania finansami oraz udział w przeprowadzaniu fuzji i przejęć firm)
Domy Dyskontowe (discount houses)- siedem
Do podstawowych zadań należą:
- pełnienie roli pośrednika między bankiem centralnym (Bankiem Anglii) o innych bankach
- dysponowanie wyłącznym prawem do zaciągania kredytów w Banku Anglii (banki komercyjne nie mogą bezpośrednio pożyczać pieniędzy w banku centralnym, lecz muszą korzystać z pośrednictwa domów dyskontowych
- przyjmowanie depozytów bieżących i terminowych od banków komercyjnych posiadających nadwyżkę płynnych środków
- inwestowanie depozytów bieżących i terminowych od banków komercyjnych posiadających nadwyżkę płynności środków
- inwestowanie pozyskanych banków depozytów bieżących i terminowych w krótkoterminowe papiery dłużne oraz udzielanie pożyczek bankom potrzebujących środków
Jest to najbardziej rentowny bank. Brak jest tu dużej konkurencji jak w Stanach Zjednoczonych- występuje niedostatek konkurencji, obciążanie klienta kontami bankowymi
NARODOWY BANK POLSKI
Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. Celem jest utrzymanie inflacji na poziom 2,5%
Odpowiada za (określona przez Radę Polityki Pieniężnej):
emisja znaków pieniężnych
zarządzanie rezerwami dewizowymi
polityka pieniężna
nadzów bankowy
działania na rzecz systemu płatniczego
płynność systemu płatniczego i edukacji ekonomicznej
Organy NBP:
prezes powoływany na 6 lat
rada polityki pieniężnej (10 członków, powołuje prezes NBP, Sejm, Senat- na 6 lat)
organ wykonawczy → komisja Nadzoru Bankowego
Funkcje NBP:
bank emisyjny (określa wielkość emisji, redukuje ilość pieniądza)
bank banków (pełni funkcje regulujące, bezpieczeństwo depozytów
centralny bank państwa
- operacje otwartego rynku
- rezerwa obowiązkowa
- operacje kredytowo- depozytowe
- kredyt lombardowy
- depozyt jednodniowy
- Nadzór bankowy
- system płatniczy
Nadzór bankowy w Polsce: instytucje bez której instytucje bankowe nie mogłyby bezpiecznie istnieć
Komisja Nadzoru Bankowego (1998)
- minimalny kapitał zapożyczenia 5 mln
- poznanie składu banku
- przedstawienie statutu banku oraz biznes planu
- składanie przez banki raportów
Dokładnie obrazuje zamiary banków komercyjnych
Japoński system bankowy jako integralna część gospodarki reprezentuje wszystkie zarówno pozytywne jak
i negatywne zasady działania japońskiej gospodarki i jest nie porównywalny z systemami bankowymi innych krajów. Napędzający i kierujący zmianami rząd miał na celu trzy rzeczy: utrzymanie się przy władzy (to oczywiste), niezależność kraju od zagranicznej dominacji, i kontrolowanie kluczowych elementów życia politycznego i gospodarczego. Stworzono niewielką liczbę dużych banków silnie powiązanych zarówno z rządem jak i z innymi dużymi firmami produkcyjno-handlowymi. Także dzisiaj banki japońskie, mimo że formalnie niezależne, ściśle wypełniają polecenia rządu i banku centralnego. Tak skonstruowany mechanizm w praktyce działał następująco: banki ulokowane w nich oszczędności i uzyskane pożyczki rządowe przelewały na konta powiązanych z nimi firm. Te dysponując zawsze duża ilością gotówki mogły ją inwestować i zwiększać eksport, a z kolei zyski z eksportu zasilały bilans handlu zagranicznego.
11. System finansów publicznych – ujęcie podmiotowe, prawne, instytucjonalne, instrumentalne,
System finansów publicznych w ujęciu instytucjonalnym tworzą:
- budżet państwa
- budżet organizacji samorządu terytorialnego
- fundusze ubezpieczeń społecznych
- fundusze celowe
- fundusze agencji rządowych
- fundusze fundacji
- budżet pozostałych jednostek organizacyjnych
System finansów publicznych w ujęciu instrumentalnym tworzą:
- podatki centralne, podatki lokalne
- opłaty, cła
- dochody z majątku publicznego
- składki na ubezpieczenia społeczne
- dotacje, subwencje
- kredyty, pożyczki
System finansów publicznych w ujęciu podmiotowym:
- władza ustawodawcza
- władza wykonawcza
- aparat skarbowy
- podmioty sektora finansów publicznych finansowane ze środków publicznych
SYSTEM FINANSÓW PUBLICZNYCH- UJĘCIE PRAWNE
- konstytucja
- ustawa budżetowa
- uchwały budżetowe
- ustawy podatkowe
12. Budżet państwa - jego funkcje i zasady budżetowe,
Budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów przychodów rozchodów organów władzy publicznej, w tym: organów administracji publicznej, organów kontroli i ochrony prawa, oraz sądów i trybunałów uchwalanym w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego (Ustawa o finansach publicznych)
Funkcje budżetu państwa:
Ekonomiczne:
· Redystrybucyjna- zmniejszenie nadmiernych różnic w wysokości dochodów różnych grup społecznych i tworzenie warunków bezpieczeństwa socjalnego dla grup najuboższych
• stabilizacyjna ( wyrównawcza) – polega na stworzeniu warunków skłaniających poszczególne podmioty gospodarcze do podejmowania lub zaniechania określonych działań, czyli na bieżącym sterowaniu za pomocą instrumentów budżetowych procesami gospodarczymi.
alokacyjna – z punktu widzenia treści ekonomicznej, funkcja ta, w pełni pokrywa się z funkcją redystrybucyjną, związana jest z wytwarzaniem przez sektor publiczny dóbr publicznych i dóbr społecznych.
fiskalna – jej istota polega na przejmowaniu na rzecz państwa dochodów, jest zewnętrznym wyrazem działalności państwa, polegającej na gromadzeniu i dzieleniu środków pieniężnych.
bodźcowa - polega na wykorzystaniu stosunków ekonomicznych budżetu z różnymi podmiotami gospodarczymi zwłaszcza - przedsiębiorstw do wywołania u nich określonych zachowań. Znaczenie tej funkcji rośnie w przypadku stosowania parametrycznego systemu zarządzania.
kontrolna – w przybliżeniu polega na wykorzystywaniu gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych do kontroli celowości, efektywności i legalności gospodarki budżetowej.
kredytowa – jej istota sprowadza się do ustalenia czy państwo ma zdolność kredytową.
ustrojowa – budżet państwa jest przede wszystkim narzędziem zachowania danego ustroju społeczno – gospodarczego, jest atrybutem władzy.
demokratyczna – istota tej funkcji polega na zainteresowaniu społeczeństwa opracowywaniem i wykonywaniem budżetu i wpływie na to.
Funkcje ekonomiczno-polityczne
Kontrolno-koordynacyjna - polega na porównywaniu zaplanowanych dochodów i wydatków ze stanem faktycznym i podejmowaniu ewentualnych środków zaradczych
Kredytowa
Planowania - zestawienia dochodów i wydatków budżetowych, bez cechy planowości nie ma budżetu.
Administracyjna - zmiana zakresu działania organów państwowych, związaną z tym redukcję sił pracujących przez przegrupowanie i reorganizację urzędów przez zmianę zasad ich postępowania itd.
Klasyczne zasady budżetowe
1. Zasada rocznego budżetowania-plan dochodów i wydatków budżetowych obejmuje okres jednego roku (przy czym rok budżetowy nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym),
2. Zasada zupełności- budżet obejmuje wszystkie dochody i wydatki państwa(żadna z dziedzin działalności finansowej państwa nie może być pominięta lub wyłączona z planu budżetowego),
3. Zasada jedności-budżet państwa powinien tworzyć jedną całość, tzn. wszystkie dochody i wydatki państwa powinny być ujęte w jednym zestawieniu (poszczególne pozycje mogą być sporządzone jako odrębne dokumenty, muszą jednak łączyć się w całość),
4. Zasada jawności-BP powinien być podany do publicznej wiadomości (dot. To zarówno tworzenia i uchwalania, jak i jego wykonywania),
5. Zasada równowagi budżetowej-polega nadążeniu do tego, by bieżące dochody z podatków i z innych źródeł napływające do budżetu centralnego były wystarczające na pokrycie płatności za produkty i usługi finansowane przez rząd, płatności transferowych i innych wydatków budżetowych.
14. Pojęcie przedsiębiorstwa i przedsiębiorcy,
Przedsiębiorstwo – jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa)
2) własność nieruchomości lub ruchomości w tym urządzeń, materiałów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do ruchomości lub nieruchomości
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy ruchomości i nieruchomości oraz prawa do korzystania z ruchomości i nieruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne
5) koncesje, licencje i zezwolenia
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne
8) tajemnice przedsiębiorstwa
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca – podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.
Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.
15. Cele finansów przedsiębiorstwa,
Główny cel zarządzania finansami firmy
Skuteczność procesów zarządzania firmą zależy w dużej mierze od jasnego sformułowania celów, które chce ona osiągnąć. W praktyce chodzi przede wszystkim o zwiększenie jej wartości rynkowej.
W momencie wzrostu wartości rynkowej firmy automatycznie zwiększa się stan posiadania jej właściciela lub wspólników.
Obok głównego celu zarządzania finansami firmy funkcjonuje wiele celów pomniejszych, ułamkowych. Cele te dotyczą różnych obszarów finansów firmy. Dzięki nim w procesie zarządzania można lepiej realizować cel główny. Do takich celów pomniejszych zalicza się m.in. zarządzanie majątkiem obrotowym, czy planowanie finansowe.
16. Rodzaje kapitałów firmy,
Kapitał firmy możemy podzielić na:
I. Kapitał własny;
1. Kapitał podstawowy(wnoszony przez właścicieli)
2. Kapitały zapasowe i rezerwowe
3. Zysk
17. Elementy analizy finansowej przedsiębiorstwa – wskaźniki analityczne.
Analiza pionowa – badanie struktury
Struktura= (aktywa trwałe/aktywa ogółem)*100%
Dynamika= (W1/W0 )* 100%
Jeżeli wskaźnik jest > od 100% to znaczy, że dana kategoria wzrosła
Analiza pozioma:
Pokrycie majątku kapitałem własnym= kapitał własny/ aktywa ogółem
Pokrycie majątku trwałego kapitałem własnym= kapitał własny/aktywa trwałe
Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym= kapitał stały(k. własny + zob. długoterm)/aktywa trwałe = 1 =>złota reguła bilansowa
Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstw:
1. Badanie rentownosci
Wynik finansowy (netto, brutto, ze sprzedazy itp.)
Rentownosc = -------------------------------------------------------------------- *100
Nakłady w badanym obszarze (sprzedaz, majatek, kapitał)
- Rentownosc sprzedaży netto = zysk netto * 100 / przychody netto ze sprzedaży.
Okresla zdolnosc firmy do generowania zysku przez sprzedaż.
- Rentownosc aktywow (ROA) = zysk netto *100 / aktywa ogуłem.
Mierzy zdolnosc do generowania zyskow po opodatkowaniu przez majatek wykorzystywany w firmie.
- Rentownosc kapitału własnego (ROE) = zysk netto * 100 / kapitał własny.
Okresla on wielkosc zysku netto przypadajacego na jednostke kapitału własnego.
Są one z reguły wyższe niż wskazniki rentownosci aktywow.
2. Badanie struktury kapitałowo-majatkowej
- Pokrycie majatku kapitałem własnym = kapitał własny / aktywa ogółem.
Określa, w jakim stopniu majątek jest finansowany ze zródeł własnych.
- Pokrycie majatku trwałego kapitałem własnym = kapitał własny / aktywa trwałe
Okresla zródła finansowania majatku trwałego; finansowanie tego majatku z kapitału własnego uznaje się za sytuacje bezpieczną dla przedsiębiorstwa.
- Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym = (kapitał własny + zobowiazania długoterminowe + rezerwy długoterminowe) / aktywa trwałe.
Zgodnie ze złota regułą bilansową sytuacje, w ktorej majątek trwały jest finansowany kapitałem
długoterminowym (własnym i obcym) uznaje się dla przedsiębiorstwa za optymalną.
3. Badanie płynnosci finansowej
- Wskaźnik biezącej płynnosci = aktywa obrotowe / zobowiązania bieżące (zobowiązania krótkoterminowe +rezerwy krótkoterminowe)
- Wskażnik szybkiej płynnosci = płynne aktywa obrotowe (należnosci krótkoterminowe + inwestycje krótkoterminowe) / zobowiazania bieżące.
4. Badanie sprawności działania
- Okres utrzymania zapasów = przeciętny stan zapasow * 365 / [koszty sprzedanych produktow, towarow i materiałow + koszty sprzedaży + koszty ogólnego zarządu]
- Okres spływu nalezności = przeciętny stan należnosci krótkoterminowych (handlowych) * 365 / przychody netto ze sprzedaży.
- Okres spłaty zobowiązań = przeciętny stan zobowiazań krótkoterminowych (handlowych) * 365 / [koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów + koszty sprzedaży + koszty ogolnego zarzadu]
- Cykl operacyjny = okres utrzymania zapasow + okres spływu należności.
Informuje ile czasu upływa od momentu zakupu materiałów do produkcji do momentu otrzymania zapłaty za wyprodukowane i sprzedane dobra.
- Cykl konwersji gotówkowej = cykl operacyjny – okres spłaty zobowiazań.
Informuje, przez jaki czas nasze srodki pienieżne są zamrożone, jakie jest nasze zapotrzebowanie na gotówkę.
Dodatni cykl konwersji gotówki świadczy o ryzyku utraty płynnosci finansowej. Szybciej nastepuje termin spłaty zobowiazań, niż otrzymamy środki finansowe za wytworzone i sprzedane dobra. Najkorzystniejsza jest sytuacja, w ktorej najpierw odzyskamy środki pienieżne (zamkniemy cykl operacyjny), a dopiero wówczas zapadają terminy wymagalności zobowiazań (wtedy cykl konwersji gotówki jest ujemny i nie trzeba szukać dodatkowych zródeł finansowania).
5. Badanie zadłuzenia i zdolności do obsługi długu
- Wskaźnik ogólnego zadłużenia = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem
Okresla udział srodków obcych w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa.
- Wskaznik zadłużenia do kapitału własnego = zobowiązania ogółem / kapitał własny
Określa relacje między środkami obcymi i własnymi. Dla pożyczkodawców kapitał własny stanowi potencjalne zabezpieczenie udzielanych pożyczek. Informuje także o wykorzystywaniu dzwigni finansowej w przedsiębiorstwie.
- Pokrycia zobowiazań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku trwałego = =rzeczowe aktywa trwałe /zobowiązania długoterminowe.
Informuje o możliwości zabezpieczenia długu długoterminowego.
- Wskaznik pokrycia obsługi długu z nadwyzki finansowej = (zysk netto + amortyzacja) / (raty kapitałowe +odsetki).
Okresla możliwość spłaty płatności kredytowych i pożyczkowych z wypracowanej nadwyżki finansowej. Uważa sie, że powinien on wynosić, co najmniej 1,5.
6. Ogólna ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa.
18. Sprawozdanie finansowe – bilans, rachunek zysków i strat (treść),
Rodzaje sprawozdań:
- bilans
- rachunek zysków i strat
- rachunek przepływów pieniężnych
- zestawienie zmian w kapitale własnym
- informacja dodatkowa
Bilans – przedstawia sytuację majątkową wg zestawienia aktywów i pasywów, sporządzony na konkretny dzień (stan majątku i źródła jego finansowania)
| BILANS (suma aktywów i pasywów musi być równa) |
|---|
AKTYWA
są to te aktywa które posiadamy dłużej niż rok; Zaliczamy do nich:
|
Aktywa uszeregowane są od stopnia płynności a pasywa wg terminu wymagalności.
Rachunek zysków i strat - jeden z podstawowych i obligatoryjnych elementów sprawozdania finansowego jednostki. Informuje, jaka jest efektywność poszczególnych rodzajów działalności oraz jaki jest ogólny wynik finansowy przedsiębiorstwa.
Rachunek zysków i strat ukazuje zdolność firmy do generowania zysków i samofinansowania, prezentuje strumienie pieniężne. Sprawozdanie to polega na zestawieniu strumieni przychodów uzyskanych w jednostce ze sprzedaży wyrobów i usług bądź towarów w ramach prowadzonej działalności handlowej oraz przychodów uzyskanych z przeprowadzenia operacji finansowych i kosztów tej działalności.
| - | Przychody ze sprzedaży Koszty wytworzenia produktów+koszty zarządu |
|---|---|
= + - |
Zysk (strata) ze sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty opeacyjne |
= + - |
Zysk (strata) na działalności operacyjnej Przychody finansowe (zarobki z odsetek) Koszty finansowe (odsetki od kredytów) |
= + |
Zysk (strata) z działalności gospodarczej Wyniki zdarzeń nadzwyczajnych (losowych) |
= + |
Zysk (strata) brutto Podatek dochodowy |
| = | Zysk (strata) netto |
19. Istota instrumentów finansowych,
Instrumenty finansowe
- są to umowy, kontrakty między stronami, określające zależność finansową, w jakiej pozostają obie strony
- przez inwestora instrumenty finansowe są klasyfikowane w aktywach bilansu
- przez emitenta instrumenty finansowe są uwzględniane w pasywach bilansowych
W wąskim ujęciu przez instrumenty finansowe rozumiemy dowody potwierdzające tytuł własności lub długu.
Instrumenty finansowe stanowią zespół narzędzi pieniężnych wykorzystywany przez różne podmioty do osiągania różnych celów w różnych dziedzinach życia gospodarczego, społecznego, w ramach różnych stosunków (transakcji) gospodarczych.
Rodzaje instrumentów finansowych:
1. Podział ze względu na charakter emitenta instrumentu:
- bezpośrednie instrumenty finansowe które emitowane są przez nie finansowe podmioty gospodarcze, władze lokalne, centralne i rządy
- pośrednie instrumenty finansowe emitowane przez wszystkie instytucje finansowe
2. Wg kryterium czasy
- krótkoterminowe (do 1 roku)
- średnio terminowe (od 1 do 5 lat)
- długoterminowe (powyżej 5 lat)
20. Rodzaje instrumentów rynku pieniężnego i ich znaczenie w obrocie gospodarczym,
Instrumenty rynku pieniężnego są to:
Są to papiery wartościowe lub prawa majątkowe opiewające na wierzytelności pieniężne o terminie realizacji nie dłuższym niż rok, których wartość może być ustalana w każdym czasie. Maja one charakter wierzycielski i bezwzględnie obowiązujący termin wykupu.
Instrumenty te mogą mięć charakter dyskontowy (gdy są sprzedawane poniżej ceny nominalnej, a odkupywane po cenie nominalnej) lub też mieć charakter odsetkowy (kuponowy).
Podstawowe instrumenty rynku pieniężnego:
Bony skarbowe – sa to papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa w celu zaspokojenia potrzeb
pożyczkowych budżetu państwa. Sa to instrumenty o charakterze dyskontowym, emitowane w seriach najczęściej na okres 13, 26 i 52 tygodni.
Bony pieniężne – sa to papiery wartościowe emitowane przez Narodowy Bank Polski w celu regulowania ilości pieniądza w obiegu; maja charakter dyskontowy.
Weksle – sa to papiery wartościowe emitowane przez dowolnych emitentów i wyrażają prawo inwestora do bezwarunkowego zwrotu udostępnionych środków w określonym miejscu i czasie. Maja one formę dyskontowa i sa zbywalne przez indos (ich emisje i obrót reguluje Prawo wekslowe). Rodzaje weksli: własne i trasowane.
Certyfikaty depozytowe – sa papierami wartościowymi emitowanymi przez zróżnicowanych emitentów na rynkach krajowych i zagranicznych w formie kuponowej i przedstawiają prawo do zainwestowanych środków wraz z odsetkami. Z reguły maja charakter zbywalny.
Papiery komercyjne (commercial papers) – sa emitowane przez przedsiębiorstwa za pośrednictwem banków maklerskich biur maklerskich i służą ich krótkookresowym potrzebom finansowym. Mogą mieć formę dyskontowa lub kuponowa. Mogą być emitowane na podstawie Prawa wekslowego, Ustawy o obligacjach lub też Kodeksu cywilnego. Z uwagi na dowolna formę prawna z reguły nie sa papierami wartościowymi.
Pożyczki międzybankowe – forma długu miedzy dwoma bankami komercyjnymi oparta na prawie cywilnym, służą zaspokojeniu krótkookresowych potrzeb kapitałowych banków. Maja formę kuponowa, ale zwykle są niezbywalne.
21. Rodzaje instrumentów rynku kapitałowego i ich znaczenie w obrocie gospodarczym,
Sa to instrumenty średnio- i długoterminowe, dzięki którym możliwe jest zdobycie kapitałów na finansowanie inwestycji. Instrumenty rynku kapitałowego - można podzielić ze względu na:
- rodzaj uosabianego prawa majątkowego: wierzytelnościowe i udziałowe,
- sposób przenoszenia tytułu własności do praw majątkowych: na okaziciela i imienne,
- charakter uzyskiwanych dochodów: przynoszące stały dochód i przynoszące zmienny dochód,
- poziom ryzyka: bez ryzyka (bony skarbowe, obligacje skarbowe), o małym ryzyku (obligacje dużych przedsiębiorstw), o umiarkowanym ryzyku (akcje), o wysokim ryzyku (instrumenty pochodne),
- stopień płynności: o niskim poziomie płynności, o wysokim poziomie płynności.
Do podstawowych instrumentów rynku kapitałowego zaliczamy:
- akcje, prawa poboru i prawa do akcji,
- obligacje,
- listy zastawne,
- certyfikaty inwestycyjne,
- jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych,
- czasami także weksle i papiery komercyjne jeżeli maja charakter długoterminowy
- instrumenty pochodne, czyli derywaty,
Akcja jest papierem wartościowym o charakterze udziałowym wyrażającym część kapitału akcyjnego spółki.
Prawa do akcji (PDA) – potwierdzają prawo do posiadania akcji w okresie miedzy formalnym przyznaniem akcji, a ich dopuszczeniem do obrotu giełdowego.
Prawo poboru – potwierdzają prawo do otrzymania akcji nowej emisji; ich objecie zapewni utrzymanie takiego samego udziału w kapitale spółki.
Obligacja jest papierem wartościowym o charakterze wierzycielskim emitowanym w serii, w którym remitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonych świadczeń, polegających na wykupie obligacji w odpowiednim czasie i na określonych warunkach.
Certyfikat inwestycyjny jest papierem wartościowym, będącym udziałem w funduszu inwestycyjnym, emitowanym przez fundusze inwestycyjne zamknięte i mieszane na okaziciela, jest niepodzielny reprezentuje równe prawa majątkowe.
Jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych nie sa papierami, wartosciowymi, ale odzwierciedlają prawa majątkowe, reprezentujące wierzytelność w stosunku do funduszu inwestycyjnego otwartego.
Listy zastawne – to dłużne papiery wartościowe, których podstawą sa wierzytelności banków hipotecznych zabezpieczone hipotekami lub gwarancja określonych instytucji (m.in. Skarb Państwa i NBP). Emitent listów- bank hipoteczny, zobowiązuje się wobec ich posiadacza do spełnienia określonego świadczenia pieniężnego - wypłaty odsetek i wykupienia samego listu w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji.
22. Elementy rynku kapitałowego, GPW
Rynek kapitałowy jest to rynek długoterminowych papierów wartościowych ułatwiających przepływ kapitału pomiędzy jego wierzycielami (inwestorzy) a użytkownikami (emitenci).
Elementy rynku kapitałowego:
•Uczestnicy rynku:
- Inwestorzy (podaż) – dzielą się na indywidualnych i instytucjonalnychϖ (banki, firmy ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne)
- Emitenci (popyt)
•Instrumenty finansowe, czyli papiery wartościowe
•Instytucje obrotu papierami wartościowymi
- Instytucje prowadzące obrót
- Instytucje wspomagające obrót
- Instytucje nadzorujące obrót
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie – instytucja publiczna mająca na celu zapewnienie możliwości obrotu papierami wartościowymi (takimi jak akcje, obligacje, prawa poboru, itp.) dopuszczonymi do obrotu giełdowego. Wymiana taka regulowana jest przez regulamin giełdy, Komisję Nadzoru Finansowego (19 września 2006 zastąpiła Komisję Papierów Wartościowych i Giełd) oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005.
Warszawska giełda jest głównym elementem rynku wtórnego i dzieli się na rynek podstawowy i rynek równoległy. Handel na rynku wtórnym odbywa się za pośrednictwem domów maklerskich lub banków prowadzących działalność maklerską.
Najważniejszymi indeksami giełdy warszawskiej są WIG oraz WIG20 i mWIG40. Według stanu na dzień 28 grudnia 2007 na GPW notowanych jest 351 spółek, których kapitalizacja wynosi 1 080 mld złotych z czego 509,8 mld przypada na spółki krajowe a 570,3 mld na spółki zagraniczne.
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie została założona przez Skarb Państwa jako spółka akcyjna.
Władzami spółki GPW w Warszawie S.A. są:
Walne Zgromadzenie – organ najwyższy
Rada Nadzorcza zwana Radą Giełdy
Zarząd zwany Zarządem Giełdy
23. Rodzaje instrumentów rynku instrumentów pochodnych i ich znaczenie w obrocie gospodarczym,
Instrumenty pochodne (derywaty) to instrumenty rynku kapitałowego, których wartość zależy od ceny innego instrumentu zwanego bazowym lub pierwotnym, (czyli akcji, obligacji, indeksu giełdowego, kursu waluty).
Do derywatów zalicza sie:
- kontrakty terminowe (forward i futures)
- opcje
- warranty
- swapy
Instrumenty pochodne sa forma "ubezpieczenia" od ryzyka związanego ze zmianami cen instrumentów bazowych.
24. Fundusze parasolowe jako forma dywersyfikacji portfela,
Fundusze parasolowe dopuszczone zostały do działania w Polsce w 2004 roku, ale TFI podchodziły do nich bez nadmiernego zapału. Odstraszały je przede wszystkim niejasności podatkowe. Dla inwestorów główną atrakcją tych funduszy miało być zwolnienie z tzw. podatku Belki przy przenoszeniu się z jednego subfunduszu do drugiego.
Po zmianie trudnych do zinterpretowania przepisów, TFI przychylniej zaczęły patrzeć na fundusze parasolowe. Obecnie na naszym rynku znajduje się siedem funduszy parasolowych. Najwcześniejszy z nich - Fortis FIO – powstał półtora roku temu, natomiast najmłodszy - AIG SFIO Parasol Podatkowy na początku tego roku.
Pomimo tak krótkiej egzystencji fundusze parasolowe oferują szeroką gamę strategii inwestowania dla swoich klientów. Najczęściej spotykanymi subfunduszami są akcyjne, stabilnego wzrostu (zwane często mieszanymi) i oczywiście różne warianty funduszy pieniężnych. Te trzy podstawowe rodzaje oferowane są przez wszystkie dostępne na rynku TFI. Wyjątkiem jest jedynie fundusz parasolowy stworzony przez PKO TFI oraz Credit Suisse - PKO/CREDIT SUISSE Światowy Fundusz Walutowy, który oferuje inwestycje wyłącznie w papiery dłużne denominowane w obcych walutach.
25. Fundusze hedgingowe i perspektywy rozwoju,
Fundusze hedgingowe pojawiły się na świecie już w latach 50. XX wieku. Ich prekursorem był Alfred Jonem, który w 1949r. utworzył fundusz o nazwie A.W. Jones &Co. Twórca tego funduszu jako pierwszy wykorzystał krótką sprzedaż, dźwignię finansową oraz hedging. Po raz pierwszy jednak nazwa fundusze hedgingowe została użyta na łamach magazynu Fortune w 1966r. Sukces Jonesa, a także rozgłos jaki temu towarzyszył, przyczyniły się do zapoczątkowania rozkwitu sektora funduszy typu hedge. W 1968r. ich liczba wynosiła już 140 (łącznie aktywa 1 mld USD)
Hedging z jęz. angielskiego jest pojęciem określającym transakcje finansowe mające na celu ograniczenie ryzyka związanego ze zmianą kursów walutowych, cen towarów lub akcji.Fundusze typu hedge są przeznaczone przede wszystkim dla osób poszukujących ponadprzeciętnych stóp zwrotu z zainwestowanych oszczędności. Obecnie na świecie funkcjonuje ok. 10 000 funduszy hedgingowych, zarządzających środkami przekraczającymi 1 bilion dolarów. Niech fakt, że liczby te rosną w tempie ok. 20 proc. rocznie świadczy o popularności tej form inwestycji. Badania przeprowadzone na rynku amerykańskich, gdzie zarejestrowana jest ponad połowa funduszy hegde, pokazały, że w czasie bessy w latach 2000-2002 dały one zarobić średnio 2 proc.
Z kwartału na kwartał fundusze hedgingowe biją na świecie swoje własne rekordy wpływów. Od marca do czerwca 2007 roku zgromadziły 43,3 miliarda dolarów i był to piąty z rzędu kwartał wzrostu. Od początku roku udało im się przekonać inwestorów do powierzenia im 72,2 miliarda dolarów. Popyt na fundusze hedgingowe rośnie. Ocenia się, że w latach 2004 — 2008 ilość funduszy hedgingowych na świecie zwiększy się z ponad 8 000 do niemal 12 000. Tym samym zmieni się wartość aktywów przez nie zarządzanych – wzrośnie ona z 800 miliardów dolarów do 1,8 biliona dolarów.
26. Fundusze funduszy jako nowa forma alokacji kapitału,
Alokacja kapitału - przemieszczanie się kapitału między różnymi sektorami rynku finansowego i częściami gospodarki sprzyjające rozwojowi najbardziej dochodowych jej dziedzin.
Fundusze funduszy Są to instytucje zbiorowego inwestowania, które inwestują zgromadzone środki w jednostki uczestnictwa innych funduszy inwestycyjnych. Inwestują one zgromadzony kapitał w jednostki uczestnictwa kilku do kilkudziesięciu funduszy, co przyczynia się do dywersyfikacji portfela. Uczestnik takiego funduszu nie musi śledzić bieżącej sytuacji gospodarczej, analizować opłacalność poszczególnych kategorii inwestycji, dokonywać samodzielnie dywersyfikacji. Zajmuje się tym specjalista od lat zawodowo zarządzaniem aktywami. Fachowiec zarządzający FoF-em wybiera taki fundusz, w jaki w danej chwili najlepiej jest inwestować i jednocześnie decyduje, z jakiego lepiej się wycofać. Praktyka pokazuje, że wyniki oscylują wokół średniej rynkowej.
27. Fundusze luksemburskie jako nowi konkurenci,
Fundusze luksemburskie to potoczna nazwa nadana funduszom inwestycyjnym bądź hedgingowym z siedzibą w Wielkim Księstwie Luksemburga (Grand-Duché de Luxembourg).
Spośród innych zagranicznych funduszy inwestycyjnych wyróżnia je umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Luksemburgiem, gdyż istnieją interpretacje, że pozwala ona uniknąć zapłaty podatku od umorzenia jednostek uczestnictwa w takim funduszu.
28. Fundusze venture capital w Polsce,
Fundusze venture capital to fundusze zamknięte, których działalność polega na tym, że grupa inwestorów (najwyżej kilkunastu) przeznacza pieniądze na inwestycje określonego typu - niepewne, ale mogące przynieść wysokie stopy zwrotu. Najczęściej, ten sposób finansowania inwestycji dotyczy spółek niepłynnych (nie notowanych na giełdzie), z których nie można wyjść z dnia na dzień, ale trzeba czekać, aż firma w pełni się rozwinie.
Pozytywny impuls dla rozwoju funduszy typu venture capital w Polsce dała administracja amerykańska, przeznaczając na wsparcie polskiej gospodarki prawie ćwierć miliarda dolarów. Przyczyniło się to do wsparcia szeregu polskich przedsiębiorstw dodatkowym kapitałem, ale wpłynęło też pozytywnie na wizerunek Polski jako kraju, gdzie można skutecznie lokować kapitał, znajdując ciekawe projekty do realizacji. Po Polsko-Amerykańskim Funduszu Przedsiębiorczości również inne fundusze, nie tylko te dysponujące pieniędzmi publicznymi, ale również prywatne, zaczęły lokować w Polsce część kapitału. Ze względu na nieadekwatne do sytuacji przepisy prawa gospodarczego i podatkowego, większość tych funduszy ulokowana jest w krajach rozwiniętych, których przepisy są korzystne dla funkcjonowania venture capital (USA, Wielka Brytania), lub w tzw. “rajach podatkowych” (offshore). Nie ma to jednakże większego wpływu na skuteczność działania funduszu, gdyż spółki zarządzające funduszami lub ich oddziały umiejscowione są w Polsce.
29. Spreadtrading – nowa usługa dla klientów indywidualnych,
Spreadtrading (spreadbetting) - jest nową formą inwestowania, dającą większe możliwości niż handel na tradycyjnych giełdach. Inwestor nie kupuje aktywów bazowych, lecz "obstawia" czy dany instrument wzrośnie czy spadnie a następnie ustala stawkę o jaką chce grać. Platforma spreadbettingowa sama określa standardy instrumentów jakie oferuje. Broker tworzy kontrakty na tzw. różnicę kursową. Platformy spreadtradingowe są objęte nadzorem Financial Service Authority (FSA).
Spreadtrading inaczej spreadbetting jest alternatywą inwestycyjną ostatnich kilku lat. Niewątpliwą jego zaletą jest dostęp do większości światowych instrumentów z poziomu jednej platformy internetowej. Można inwestować w akcje, indeksy, kontrakty terminowe, waluty, obligacje, stopy, procentowe, opcje, towary, metale, produkty rolnicze. Największym pokrewieństwem są kontrakty terminowe na Polskim rynku akcji.
30. Usługi private banking w Polsce.
Koncepcja private banking na polskim rynku bankowym wymaga oczywiście dostosowania do polskich realiów i tak też się dzieje. Oznacza to konkretnie min.: niższe wymagania finansowe wobec klientów, skromniejszą ofertę produktów i usług, węższy zakres oferowanych operacji.
Już dzisiaj można w Polsce wskazać banki, w których oferta private banking jest dość dobrze rozwinięta. Są to m.in. Bank Handlowy w Warszawie SA i BRE Bank SA. W innych bankach zdecydowanie przyspieszono rozwój private banking - były to m.in.: BIG Bank Gdański SA (Bank Millennium Prestige), PKO BP SA.
Niekiedy można dostrzec ciekawe szczegóły oferty, które podkreślają specyfikę rynku private. Jako przykład może posłużyć oferta kredytu na zakup dzieł sztuki w Desie Unicum. Jest to kredyt w wysokości 50% ceny sprzedaży dzieła sztuki lub maksymalnej szacowanej wartości dzieła sztuki wystawionego na aukcji. Innym przykładem jest oferowanie możliwości zakupu euro-obligacji, opcji walutowych.
O specyfice i poziomie wymagań rynku private banking świadczy również konieczność stosowania fachowej terminologii w prezentowaniu oferty - outńght (transakcje bezwarunkowe), sell/buy back (transakcje warunkowe) czy credit rating. Poza obsługą strategicznych, największych przedsiębiorstw i wybranej grupy dużych przedsiębiorstw [corporate banking] taki zakres oferty, taka precyzja i terminologia nie są na ogół spotykane w ofertach banków.
W polskich warunkach jeszcze jeden aspekt private banking zasługuje na uwagę w związku z liberalizacją prawa dewizowego w Polsce. Otóż liberalizacja może doprowadzić do transferu części polskich kapitałów osób prywatnych poza granice kraju. Powstaje, zatem kwestia, czy private banking ułatwi, czy utrudni ten proces. Z jednej strony private banking oznacza możliwość dokonywania szerszych inwestycji transgranicznych. Z drugiej natomiast strony private banking w Polsce oznacza możliwość efektywnego inwestowania na miejscu, bez konieczności bezpośredniego transferu kapitału w poszukiwaniu efektywniejszej obsługi czy nowych produktów i rynków.