EGZAMIN Z PODSTAW REKREACJI - ZAGADNIENIA I ODPOWIEDZI. 5.06.2013r.
1. Przedstaw teleologiczne podstawy fizycznej edukacji – edukacja i fizyczna edukacja.
Edukacja oznacza intencjonalny przekaz wzorów wartości i wzorów zachowań z pokolenia na pokolenie. Bez edukacji niemożliwe jest korzystanie ze zdobyczy kultury i poznania jej dorobku. Bez kultury nie byłoby czego nauczać i uczyć się w procesie edukacji.
Na treści edukacji składają się zawsze wzory wartości i wzory zachowań. Przekaz wzorów zachowań umożliwia korzystanie ze zdobyczy kultury i pomnażanie jej dorobku, natomiast wzory wartości ułatwiają rozróżnianie dobra i zła a tym samym dokonywanie wyboru tego co warto a czego nie warto czynić.
Edukację dzielimy na kształcenie i wychowanie.
Efektem kształcenia są wiedza i umiejętności umożliwiające skuteczne i sprawne postępowanie.
Wynikiem wychowania jest rozeznanie w tym, czym należy się kierować, postępując tak a nie inaczej.
Edukacja fizyczna to in tencjonalny przekaz wzorów wartości i wzorów zachowań dotyczących ciała. Dzielimy ją na fizyczne kształcenie i fizyczne wychowanie.
Fizyczne kształcenie to intencjonalny przekaz wzorów zachowań dotyczących ciała.
Fizyczne wychowanie to intencjonalny przekaz wzorów wartości dotyczących ciała.
Umiejętności nabywane w procesie edukacji są na ogół warunkiem zachowania właściwego stylu życia. Kształcenie i wychowanie pozwala na podnoszenie jakości życia. Specyfika wychowania polega na tym, że jego skutki są widoczne dopiero po ustaniu procesu wychowania, kiedy jako człowiek dorosły sam decyduje o swojej fizycznej aktywności. Celem fizycznego (cielesnego) wychowania jest przygotowanie psychiki do całożyciowej dbałości o ciało.
2. Omów rozumienie rekreacji, podaj cechy stanowiące jej istotę oraz podstawowe cele.
W codziennej praktyce dla zachowań rekreacyjnych przyjęto używać określenie rekreacyjne formy aktywności ruchowej, na które to składają się: odpoczynek, rozrywka, sprawność, zdrowie, itp.
Rekreacja to inaczej ożywienie, pokrzepienie, wzmocnienie, przywrócenie na nowo
Rekreacja to sposób uzyskania rozrywki lub osiągnięcia odnowy, względnie jako odnowa sił oraz kondycji psychofizycznej po pracy.
To zespół zachowań, które podejmowane są poza obowiązkami zawodowymi, rodzinnymi i społecznymi i służą one wypoczynkowi, rozrywce oraz rozwojowi psychospołecznego człowieka.
To różnego rodzaju zajęcia podejmowane w czasie wolnym, dobrowolnie i dla przyjemności, autoekspresji, formacji własnej osobowości, odnowy i pomnażania sił psychofizycznych.
Cechy rekreacji, stanowiące jej istotę:
-aktywność - zaprzeczenie bezczynności, dostarczenie zadowolenia radości, umożliwienie relaksu
-dobrowolność - swobodny dobór treści i form zgodnie z naszymi zainteresowananiami dla satysfakcji i przyjemności
-odmienność - odskocznia od codziennych obowiązków
-bezinteresowność - brak motywów ekonomicznych
-zabawa i rozrywka - chwila odprężenia, relaksu, zadania wykonane dla przyjemności, regeneracji sił.
3. Scharakteryzuj zjawisko czasu wolnego.
Czas wolny jest to czas pozostający człowiekowi poza pracą zawodową. To część czasu uwolnionego od obowiązków rodzinnych, społecznych i zawodowych, przeznaczonego na wybrane przez siebie zajęcia, służące wypoczynkowi, rozrywce i kształtowaniu własnej osobowości. Jest to czas, który zostaje po wypelnieniu wszystkich obowiązków zawodowych, rodzinnych i domowych związanych z obowiązkową nauką, który człowiek może przeznaczyć a zajęcia podejmowane dobrowolnie dla spełnienia własnych zainteresowań.
Czas wolny dzieli się na :
· krótki- możemy go przeznaczyć w ciągu dnia na własną aktywność rekreacyjną
· średni- obejmuje weekendy i dni wolne od pracy
· długi- bilans roczny ( np. aktywność rekreacyjna) podczas ferii letnich i zimowych.
Funkcje czasu wolnego:
- regenerowanie sił
- rozwojowa
- rozrywkowa
4. Dokonaj charakterystyki rekreacyjnych form aktywności ruchowej.
Rekreacja ruchowa to zajęcia o treści ruchowo-sportowej, którym człowiek oddaje się z własnych chęci w czasie wolnym dla odpoczynku, odnowy sił, przyjemności, poprawy zdrowia i rozwoju własnej osobowości. Inaczej forma rekreacji czynnej lub sport dla wszystkich. Istota rekreacji ruchowej zawiera się w charakterystycznych cechach:
-ma miejsce wylącznie w czasie wolnym,
-jest formą zajęć dobrowolnych,
-wypływa z zainteresowań człowieka,
-jest podejmowana w celach wypoczynkowych, rozrywkowych, kulturalnych i rozwojowych,
-to forma czynnego wypoczynku po pracy i nauce,
-jest działalnością społeczną aprobowaną, powinna zatem przyczyniać się do rozwoju osobowości.
Główne cele:
-zaspokajanie potrzeb ruchu niezbędnego dla zdrowia,
-równoważenie dobowego bilansu energetycznego organizmu człowieka,
-poprawa, utrzymanie i budowanie sprawności i wydolności fizycznej,
-osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku fizycznego
Funkcje rekreacji fizycznej:
-zdrowotna - dbałość o zdrowie powinna trwać całe życie, ruch sprzyja prawidłowemu rozwojowi fizycznemu i psychicznemu, a właściwe jego dozowanie pozwala na długotrwałe utrzymanie dobrej sprawności całego organizmu,
-wychowawczo-kształtująca - jej głównym zadaniem jest wychowanie do rekreacji ruchowej tzn. wyrobienie określonych postaw wobec aktywności ruchowej,
-rozrywkowa - uczestniczenie w zajęciach rekreacji ruchowej pozwala na oderwanie się od codzienności, sprawia przyjemność i daje radość.
5. Dokonaj krótkiej charakterystyki imprez rekreacyjnych (ze względu na…, oraz indywidualne, zespołowe, rodzinne i masowe).
Formy rekreacji ze względu na intensywność wysiłku:
a) relaksacyjne (spacer, wędkowanie, obserwacja przyrody, hobby)
b) intensywne (biegi, aerobik, pływanie)
c) średnio-intensywne (gry rekreacyjne, łyżwy, gimnastyka)
Formy rekreacji ze względu na stopień trudności:
a) łatwe (biegi, rower, gry i zabawy ruchowe)
b) średnio-trudne (siatka, pływanie, łyżwy)
c) trudne (narty, windsurfing, wspinanie, tenis ziemny)
Formy rekreacji ze względu na porę roku:
a) letnie (kąpiele w morzu, wędkowanie, nurkowanie)
b) zimowe
c) całoroczne
Formy rekreacji ze względu na miejsce realizacji:
a) plenerowe (w wodzie, na wodzie, góry, powietrze)
b) pod dachem (kręgle, aerobik, bilard, taniec)
c) boiskowe (gry sportowe)
Formy rekreacji ze wzgl na aktywność ruchową:
1.Indywidualne:
a) o dominancie somatycznej zabawy i gry, sporty i dyscypliny rekreacyjne, profilaktyczne (leczenie, hobbystyczne, np. uprawa ogródka),
b) formy o dominancie psychicznej np. ćwiczenia relaksacyjne i dalekowschodnie systemy samodoskonalenia
c) formy o dominacie twórczej, np. zajęcia plastyczne, muzyczne, modelarskie, fotograficzne, filmowe, techniczno-radiowe
d) formy kulturalno-rozrywkowe np. gry świetlicowe, czytanie książek, czasopism, rozrywki umysłowe tj. kolekcjonerstwo, zgadywanki i turnieje wiedzy, imprezy kulturalno-artystyczne, np. występy, koncerty, imprezy towarzyskie
2.Zespołowe:
a) formy gimnastyczne np. ogólnosprawnościowe, aerobik, stretching, gimnastyka w wodzie
b) gry sportowe: koszykówka, siatkówka, piłka ręczna, nożna
c) gry rekreacyjno-ruchowe: ringo, unihokej, kometka, badmington, kręglarstwo
d) ćwiczenia trenowe np. marsze i biegi, ścieżki zdrowia, terenowe gry rekreacyjne, biegi na orientację
e) wschodnie systemy samodoskonalenia, np. ćwiczenia relaksacyjno-koncentrujące, np. aikido, kung-fu, judo, karate
f) profilaktyczno-lecznicze: dla osób z nadwagą i w wieku poprodukcyjnym, dla kobiet przed i po porodzie, zapobieganie chorobom nowotworowym
g) korekcyjno-kompensacyjne (korektywa - naprawianie wad, kompensacja - wychodzenie naprzeciw przy schorzeniach), dla osób z zaburzeniami układu krążenia, oddychania, bólami kręgosłupa
h) sporty wodne: kajakarstwo, windsurfing, płetwonurkowanie, turystyka podwodna
3.Rekreacji rodzinnej - obejmują różnego rodzaju ćwiczenia rodziców z dziećmi i aktywności w domu, na terenie obiektów sportowo-rekreacyjnych, a także udział w zabawach, festynach, turniejach
4.Masowe - obejmują duże festyny, imprezy, pokazy, widowiska i nazywają się one imprezy rekreacyjne, plenerowe.
6. Wymień i omów imprezy rekreacyjne (plenerowe i masowe).
Masowe - obejmują duże festyny, imprezy, pokazy, widowiska i nazywają się one imprezy rekreacyjne, plenerowe.
-festyny - to impreaza wielodyscyplinowa, ogólnodostępna, może być imprezą główną lub towarzyszącą, konkurencje są niezbyt trudne, a głównym celem jest miłe spędzanie czasu i dobra zabawa
-spartakiady - to forma zawodów sportowych poprzedzonych eliminacjami, głównym celem jest promocja sportu i aktywności fizycznej, program dostosowany jest do środowiska w jakim odbywa się impreza
-konkursy - imprezy towarzyszące, organizowane są jako urozmaicenie większej imprezy, mogą mieć charakter artystyczny, sportowy lub rozrywkowy.
7. Przedstaw podstawowe uwarunkowania zachowań rekreacyjnych.
NIE JESTEM PEWNA CZY TO O TO CHODZI
Warunki to ramy, w obrębie których toczy się proces rekreacji. Pomyślność i efekty działania w procesie tym zależą nie tylko od doboru właściwych środków i czynników ale także od sytuacji i okoliczności, w jakich będą stosowane.
*Osobnicze:
- wiek- fazy życia człowieka
• anafaza- przewaga procesów budowy nad rozpadem komórek ( okres dzieciństwa, pokwitania, dojrzewania)
• metafaza- równowaga procesów budowy, rozpadu komórek ( okres dojrzały, dorosły)
• katafaza- przewaga procesów rozpadu komórek nad procesami budowy okres starzenia starości
- płeć- przesłanki biologiczne, psychiczne, społeczno- obyczajowe decydują o zróżnicowaniu aktywności fizycznej w odniesieniu do płci. Różnice te są wynikiem odmiennej roli w życiu społecznym kobiet i mężczyzn.
- budowa ciała- głównym celem rekreacji jest doskonalenie i wzmaganie aktywności ruchowej rekreanta ( w aspekcie zdrowotnym). Zależne jest to od cech konstytucjonalnych.
- stan zdrowia- w procesie rekreacji ruchowej uczestniczą osobnicy o bardzo zróżnicowanym poziomie sprawności fizycznej, w miarę zdrowi, bez przeciwwskazań lekarskich do uczestnictwa w tego typu zajęciach. Zwolnieni są tylko osobnicy z trwałymi chorobami lub niepełnosprawni. Ćwiczenia ruchowe mogą być niezastąpionym środkiem w podnoszeniu odporności, sprawności i wydolności ustroju.
Pozaosobnicze:
- warunki bytu i pracy
- warunki terenowe i klimatyczne
- czas przeznaczony na ćwiczenia fizyczne
- środowisko społeczne
8. Wymień i omów czynniki w rekreacji (społeczne i fizyczne).
a) czynniki społeczne - działają przez świat wyobraźni, pojęć, idei, wzorów:
-kulturowe - wartości, normy, wzory ruchowe społeczeństw, poglądy i wyobrażenia, warunki ekonomiczne, poziom świadomości rodziców,
-wychowawcze - zespół ludzi oddziałujących na siebie wzajemnie w kształceniu postaw
b) czynniki fizyczne są bezpośrednio związane z podstawowymi funkcjami ustrojowymi którymi są:
-utrzymanie stałej temperatury ciała,
-utrzymanie właściwej przemiany materii,
-praca narządów trawienia i wydzielania,
-zachowanie wewnętrznej równowagi ustrojowej,
-adaptacja do zmieniających się warunków otoczenia, z nią związane jest hartowanie
Podział czynników fizycznych:
-czynniki termiczne,
-promieniowanie słoneczne
-czynniki chemiczne
-teren i klimat
Czynniki termiczne (energia cieplna) - środowiskiem naturalnym bodźców termicznych są powietrze i woda. Zarówno wysokie jak i niskie temperatury działają znacząco na gospodarkę ustrojową a także wpływają bodźcowo na inne funkcje. Podczas dłuższego przebywania w wysokościach podczas wysiłku prowadzi do ogólnego wyczerpania, bolesnych skurczów mięśni, przyspieszenie tempa, spadek tlenu we krwi, słabe nerki, osłabienie, ból głowy a nawet utratę świadomości. Niska temperatura: zaburzenie rytmu oddechowego, objawy zastoju żylnego -> zbielenie skóry, odwodnienie
Promieniowanie słoneczne - słońce powoduje wiele korzystnych reakcji ustroju m.in. przemiana materii, zwiększa odporność na bakterie, zwiększa liczbę erytrocytów, obniża ciśnienie krwi. Dłuższe przebywanie na słońcu powoduje przegrzanie organizmu (może prowadzić do martwicy skóry), ogólne rozbicie, mdłości, gorączkę, itp.
Czynniki chemiczne: azot, tlen, dwutlenek węgla
Azot - gaz rozcieńczający tlen. Zmiany ciśnienia cząstkowego azotu nie zachodzą w powietrzu atmosferycznym, magą one wywierać wpływ jedynie na dużej głębokości pod wodą (u płetwonurków)
Tlen - wywiera znaczący wpływ na organizm. Niedobór działa bodźcowo na układ oddechowy i krwiotwórczy w wyniku czego następuje poglębienie oddechu, narastanie czynności serca, przyrost liczby czerwonych komórek - hemoglobiny
CO2 - ważna rola w procesach biologicznych ustroju, gdyż pobudza odruch oddychania, a także układ parasympatyczny. Silnie zapylone powietrze jest nośnikiem wielu składników toksycznych dla ustroju, a także zanieczyszczeń bakteriologicznych. Należy dążyć do tego aby zajęcia rekreacyjne odbywały się w powietrzu z najbardziej zbliżonymi składnikami do powietrza atmosferycznego.
Do innych chemicznych czynników zalicza się:
-alkohol
-tytoń
-narkotyki
-środki dopingujące i leki
Teren i klimat
a) teren - czynnik ten obejmuje zarówno tereny naturalne jak: lasy, pole, góry, tereny wodne, jak też osiedla ludzkie, zakład pracy, baiska, korty, pływalnie, hale sportowe, itp. Każde miejsce na którym występuje działalność rekreacyjna to teren. Teren należy rozpatrywać z punktu widzenia rekreacji jako źródło wszechstronnych bodźców o walorach zdrowotnych, higienicznych, sprawnościowych oraz psychicznych.
b) klimat - w Polsce wyróżnia się trzy podstawowe strefy klimatyczne:
-nadmorski
-górski
-leśny
Klimat nadmorski - ma cenne walory lecznicze ze względu na zawartość w powietrzu pierwiastków sladowych jodu, bromu, sodu, fluory, które w leczeniu chorób dróg oddechowych mają znaczącą rolę. Zalecany w chorobach dróg oddechowych, alergicznych, skóry. Nie jest zalecany w chorobach reumatycznych.
Klimat górski - uznany za silnie bodźcowy. Charakteryzuje się: obniżonym ciśnieniem wprost proporcionalnym do wzrostu wysokości n.p.m., dużym natężeniem promieniowania, suchym powietrzem. Zalecany przy stanach zapalnych, przewlekłych katarach, chorobach dróg oddechowych, w stanach po zapaleniu płuc i opłucnej. Nie zalecany dla osób z miażdżycą, niewydolnością krążenia, podwyższonym ciśnieniem.
Klimat leśny - charakteryzuje się działaniem bodźców meteorologicznych, dlatego nie ma przeciwskazań do korzystania z niego. Nie wskazany dla osób chorych na nerki i reumatyzm, ale tam gdzie jest nadmierna wilgotność.
9. Dokonaj charakterystyki jednostki treningowej w rekreacji (rodzaje, zasady budowy, ogniwa, struktura i typy).
Lekcja rekreacyjna
*stanowi podstawową i najistotniejszą formę organizacyjną pracy instruktora / animatora gdyż obejmuje w zasadzie wszystkich uczestników przez pewien okres czasu
*w istniejącym powszechnie systemie powinna stanowić 45 minutową jednostkę dydaktyczną , wkomponowaną racjonalnie w dzienny i tygodniowy rozkład zajęć . jednostki krótsze 30 min są dopuszczalne dla dzieci najmłodszych a 90 min dla dorosłych
*występować powinny przeciętnie 2 – 5 razy w tygodniu
*wysiłek w tym przypadku powinien odbywać się w tętnie 22-28 uderzeń na 10 sekund.
Rodzaje:
- wprowadzające (nowy materiał, nowe treści nauczania nowe wiadomości i umiejętności)
- usprawniające- doskonalące umiejętności ruchowe oraz utrwalające wiadomości
- sprawdzające- poziom i postęp rekreanta w zakresie realizacji poszczególnych działów programowych
- mieszane lub kombinowane (obejmuje realizację kilku zadań dydaktycznych z różnych typów lekcji np. łączymy typ lekcji gimnastycznej z grami zespołowymi)
Zasady budowy lekcji:
- racjonalnego stopniowania wysiłku- stopniowe narastanie obciążenia podczas lekcji. Największe obciążenie występuje w połowie lub ¾ długości lekcji, a następnie krzywa natężenia wysiłku maleje.
- Wszechstronności- polega na doborze ćwiczeń tak, aby wszechstronnie oddziaływały na organizm z wykorzystaniem jak największej liczby przyborów, przyrządów i środków.
- Zmienności pracy mięśniowej- jest bezpośrednio związana z pierwszą zasadą. Należy ją bezwarunkowo uwzględnić , zwłaszcza kiedy występuje duże obciążenie. Korzystne jest wtedy stosowanie ćwiczeń naprzemianstronnie.
Budowa lekcji:
1. Teoretyczna (powinna trwać 4-6 min)
- zorganizowanie grupy, sprawdzenie gotowości
- podanie tematu
- umotywowanie
2. część praktyczna (30- 35 min)
- część główna wprowadzająca (A) – zabawy ożywiające(berek) oraz ćw. Z poprzedniej lekcji
- Część główna zasadnicza (B) 8-12 ćwiczeń związanych z tematem lekcji później ćwiczenia profilaktyczno-korekcyjne, uspokajające i porządkujące
3. Część teoretyczna 4-6 min
- omówienie prowadzonych zajęć
- ocena
- podsumowanie
- zachęcenie do pracy w czasie wolnym
Typy lekcji:
- gry i zabawy
- gimnastyka podstawowa
- zespołowe gry sportowe
- lekcje lekkiej atletyki
- muzyczne formy rekreacji
- zimowe formy ruchowe
- pływanie
10. Wymień i omów formy podziału rekreantów w czasie zajęć ruchowych.
Formy podziału:
a) dobór celowy:
-zastępy stałe - bierze pod uwagę poziom wychowawczy i stosunki międzyludzkie. Uczestnicy uczą się pracy i odpowiedzialności zespołowej, kierowania innymi, podporządkowania się decyzjom współćwiczących, kolegów, udzielania wzajemnej pomocy, itp.
-zastępy sprawnościowe - podstawą udziału jest sprawność fizyczna uczestników. Obciążenie dla poszczególnego zastępu jest dostosowane do konkretnego zespołu
-zastępy sprawnościowe zmienne - skład osobowy w poszczególnych zastępach jest uwarunkowany zaawansowaniem w konkretnym temacie czy dyscyplinie sportowej, a nawet w poszczególnych zadaniach o dużej trudności technicznej czy taktycznej. W zastępach ważną rolę spełniają zastępowi. Powinni być dobrzy pod względem: charakteru i sprawności osobistej, umiejętności demonstrowania i korygowania zadań, wpływu na pozostałych uczniów pod względem wychowawczym, umiejętności udzielania kolegom pomocy, umiejętności utrzymania porządku i stawiania wymagań.
b) dobór losowy:
-drużyny - w celu przeprowadzenia rozrywek w grach zespołowych tworzone są "na gorąco". Przy podziale bierze się pod uwagę sprawność i umiejętności.
-grupy - stosuje się najczęściej, gdy zdania są stosunkowo łatwe i obowiązuje w jednej godzinie lekcyjnej
-pary - stosowane są, gdy partner zapewnia pomoc lub ochronę, służy koledze jako przyrząd lub balast jest kontraprtnerem w sprawach walki, w ćwiczeniach podań i chwytów
11. Omów formy porządkowe podczas prowadzenia zajęć ruchowych.
Formy porządkowe:
a) ustawienia podstawowe:
-rząd, dwurząd
-szereg, dwuszereg,
-szyk marszowy,
-odliczanie oraz zwroty w miejscy ruchu
b) ustawienia ćwiczeniowe:
-luźna gromadka
-uliczka
-koło, półkole
-kolumna czwórkowa, trójkowa, itp.
12. Jakie formy prowadzenia zajęć są pomocne przy prowadzeniu ćwiczeń ruchowych – wymień i omów te sposoby organizacyjne.
Formy prowadzenia zajęć:
-frontalne - jest to rozwiązanie organizacyjne części lub całosci zajęć, w którym wszyscy ćwiczący, w tym samym czasie wykonują takie same zadania (np. prowadzenia ćwiczeń kształtujących, tanecznych lub zajęć aerbik). Zaletą jest duża intensywność ćwiczeń oraz możliwość ograniczenia punktów i łatwość dostosowania.
-indywidualne - (zaprzeczenie formy frontalnej), każdy ćwiczący wykonuje samodzielne zadania, ćwiczy wg słasnej inwencji lub ma do opanowania swój program ćwiczeń, zalecony przez prowadzącego. Prowadzący zajęcia w tej formie musi opierać się na wcześniejszym przygotowaniu uczniów do samodzielnych zajęć i dbałości o dobrą atmosferę
-ćwiczenia w zespołach - ćwiczenia odbywają się w kilku zespołach jednocześnie, a każdy z nich realizuje takie same lub różne zadania. Jeżeli zadania są takie same, to nauczyciel decyduje o czasie ich trwania i zmienia je w odpowiednim momencie
-ćwiczenia w zespołach z dodatkowymi zadaniami - najzęściej stosowane, mają charakter rekreacyjno - kompensacyjny (angażują inne partie mięśniowe). Mogą też wspomagać zadanie główne (usprawniając ćwiczącego, wzmacniając odpowiednie grupy mięśniowe)
-obwodu stacyjnego - wyznacza się odpowiednią liczbę stanowisk (8-12) na których umieszcza się przybory i przyrządy. Intensywność jest wysoka, gdy przy jednej stacji ćwiczy 2-3 rekreatorów. Na obwodzie powinno być jedno zadanie główne, instruktor pokazuje ćwiczenia
-torów przeszkód (forma strumieniowa) - w praktyce znane są różne odmiany torów przeszkód:
jeden otwarty tor (linia startu w oddzieleniu od lini mety)
tory improwizowane - budowane są w czasie zajęć, otwarte lub zamknięte (linia startu i mety w jednym punkcie)
tory równoległe o jednakowej budowie - otwarte sukcesywnie, budowane w czasie kolejnych zabaw, służące współzawodnictwu zespołowemu
tory równoległe różne - z przewagą na torze ćwiczeń zwinnościowych
-małych obwodów - to konstrukcja głównej części lekcji oparta na 3-4 obwodach, których strukturę stanowią tzry do czterech czynności ruchowych, dobieranych według zasad: od ćwiczenia prostego do coraz trudniejszego. Ostatnie ogniwo, to konkretne. Ogniwa poprzedzające stanowią cwiczenia ruchowe, ułatwiające wszechstronne przygotowanie organizmu do zadania w ogniwie ostatnim danego obwodu.
13. Przedstaw i omów metody wychowawcze w rekreacji ruchowej.
Wyróżniamy:
- metody oddziaływań indywidualnych
· metoda nagradzania i karania
· metoda perswazji
· modelownia
· zadaniowa
- metody oddziaływań grupowych
·kształtowania odniesienia porównawczego
· nacisku grupowego
· kształtowania systemu ról i norm grupowych
· metoda kształtowania
1. metodę wpływu osobistego - wynika z naturalnej skłonności człowieka do naśladowania innych osób mających uznanie i autorytet. Jeżeli postępowanie wychowawcy w różnych sytuacjach stanowi wzór do naśladowania, a jego osobowość może pomóc w zbudowaniu własnego modelu sukcesu życiowego wychowanków, to wpływ przykładu bywa znaczący w działalności opiekuńczo-wychowawczej. W tej grupie metod oprócz przykładów mamy również takie metody, jak wysuwanie propozycji, wyrażanie aprobaty i dezaprobaty oraz perswazję.
2. metodę wpływu sytuacyjnego - polega na oddziaływaniu pośrednim za pomocą sytuacji, które wychowawca może tworzyć, aby organizować doświadczenie wychowanków. Stosując tę metodę, należy jednak pamiętać, że o autentycznym doświadczeniu wychowanków można mówić wówczas, gdy ich zadowolenie lub niezadowolenie nie wynika z jakiejkolwiek ingerencji wychowawcy, lecz stanowi konsekwencję ich postępowania w danej sytuacji życiowej. W grupie tych metod oprócz metody nagradzania i karania wychowawczego szczególne miejsce zajmuje metoda przydzielania funkcji i ról społecznych, kształcąca umiejętności współżycia społecznego i samorządności wychowanków. Modyfikując warunki określające sytuacje, w jakich znajdują się wychowankowie, wychowawca może wyznaczać:
- rodzaj zadań i obowiązków przydzielanych wychowankom
- rozmiar tych zadań i stopień ich trudności
- czas wypełniania zadań i obowiązków
- uprawnienia przyznawane wychowankom
- zakres swobody wychowanków
3.metodę wpływu społecznego - polega na znaczącym wychowawczo
i atrakcyjnym oddziaływaniu zespołu wychowawczego. Chodzi tu więc
o to, aby wychowawca nie narzucał zespołowi własnych przekonań, ale na zasadzie współdziałania umożliwiał wychowankom aktywne uczestnictwo w jego funkcjonowaniu przez pełnienie funkcji i odgrywanie ról społecznych. Wychowawca musi być zainteresowany tym, aby umacniać w zespole pozycję jednostek wywierających dodatnie wpływ na ogół wychowanków. Podstawowa rolę odgrywa tutaj tzw. styl kierowania zespołem. Wychowawca posługując się demokratycznymi metodami pracy z zespołem wywiera większy wpływ na kształtowanie się celów zespołu, jego struktury czy norm postępowania.
4. kierowania samowychowaniem - polegają na czynnym ustosunkowaniu się do procesu własnego rozwoju. Samowychowaniem nazywamy trening w zakresie świadomego kierowania przez jednostkę własnym postępowaniem i rozwojem. Jego istotę stanowi to, że wychowawca towarzyszy wychowankowi w jego pracy nad sobą, nadając jej określony kierunek oraz inicjując odpowiednie zabiegi perfekcjonistyczne.
Oczywiście wszystkie te zabiegi tracą swoje uzasadnienie, jeżeli wychowanek nie przejawia żadnych tendencji do pracy nad sobą – trzeba wtedy zacząć od intensywnych starań o rozbudzenie w nim tych tendencji. Wychowawca kierując samowychowaniem wychowanka, powinien nauczyć go różnych sposobów wpływania na własny rozwój, takich jak:
- pisemne postanowienia dotyczące zwalczania własnych wad
- wyznaczanie sobie zadań wymagających systematycznego wysiłku
- prowadzenie dziennika z uwzględnieniem elementów samooceny
- ćwiczenie się w punktualności, dokładności, opanowaniu czy
w walce ze złymi przyzwyczajeniami
- umowne nagradzanie się i karanie za własne postępowanie
W każdej z wyszczególnionych metod wychowania decydującym czynnikiem, wpływającym na efektywność procesów wychowawczych, jest wychowawca. W grupie metod wpływu osobistego wychowawca oddziałuje na wychowanków, własnym zachowaniem, w grupie metod wpływu sytuacyjnego steruje warunkami życia wychowanków, głównie za pomocą modyfikacji,
w metodzie wpływu społecznego wychowawca operuje wpływami otoczenia społecznego na wychowanków, a w grupie metod kierowania samowychowaniem – odwołuje się do ukształtowanych postaw poszczególnych wychowawców.
14. Scharakteryzuj metody nauczania czynności ruchowych podczas zajęć rekreacyjnych.
-niespecyficzne – słowna, poglądowa, działania praktycznego i pokaz zadania ruchowego
-pośredni i bezpośredni
-specyficzne:
1.Metoda całościowa(syntetyczna) polega na nauczaniu ruchu w pełnej formie, a więc z uwzględnieniem wszystkich elementów i charakterystyk ruchu. Ten sposób postępowania ma duże znaczenie w wypadku zadań mniej złożonych oraz na ogół w nauczaniu motorycznym dziewczyn.
Do wad tej metody można zaliczyć:
-traci się tu niekiedy energię i czas na całkowicie zbędne powtarzanie również tych elementów ćwiczenia, które są łatwe.
-przy nauczaniu całego działania stopień złożoności poszczególnych części jest różny, a tym samym utrwalają się one w niejednakowym stopniu.
-złożoność danego zadania ruchowego może powodować, że niektóre elementy okażą się zbyt trudne, co powoduje u wykonującego brak zaufania we własne siły i zniechęcenie.
2.Metoda nauczania częściami(analityczna) oparta jest na odrębnym nauczaniu logicznie wyodrębnionych elementów z całości nauczanego ruchu. Dopiero po ich opanowaniu łączymy i porządkujemy poszczególne elementy ponownie w całość. Liczba wyróżnionych zadań szczegółowych zależy od stopnia złożoności struktury ruchowej zadania głównego. Takie analityczne nauczanie umożliwia też lepsze zrozumienie struktury poszczególnych złożonych elementów oraz ich perfekcyjne opanowanie.
Metodę nauczania częściami należy stosować tylko wtedy, kiedy ćwiczący mają poważne trudności przy próbach całościowego podjęcia działania. Wadą tej metody jest często pojawiająca się trudność przy łączeniu poszczególnych elementów, które wcześniej były wykonywane w innym rytmie, z mniejszą dynamiką działania i w odmiennych warunkach.
3.Metoda nauczania kombinowana(mieszana) jest efektem poszukiwania stanowiska kompromisowego, w celu uniknięcia zauważalnych wad poprzednio wymienionych sposobów postępowania.
15. Znaczenie animacji w rekreacji oraz przedstaw role społeczne animatora, a także rodzaje animacji i sposoby motywowania uczestników do zajęć.
Animacja- ożywienie, pobudzenie, stymulowanie, uaktywnienie. To zaplanowana, zorganizowana działalność, której celem jest optymalizacja zachowań w czasie wolnym jednostki lub grupy dla podniesienia ich jakości. Zadaniem jej jest mobilizowanie ludzi do aktywności w czasie wolnym wykorzystując różnorodne środki i sytuacje.
Animator rekreacji i czasu wolnego to osoba organizująca program animacyjny (rozrywkowy) dla gości w hotelach, ośrodkach wypoczynkowych, pensjonatach, itp. Program animacyjny to zajęcia sportowe, plastyczne, taneczne i inne, organizowane dla uatrakcyjnienia czasu wolnego.
Role społeczne:
1.Propagator - animator propaguje idee wychowania społeczeństwa w zdrowiu i dobrej kondycji psychofizycznej
2.Lider - jest nieformalnym przywódcą, wdraża w życie społeczne, nawyki aktywnego stylu życia i aktywności w czasie wolnym,
3.Organizator - organizuje zespoły ludzi, planuje i przygotowuje zajęcia oraz miejsce do ich prowadzenia.
Najczęściej spotykane rodzaje animacji to:
-Animator dziecięcy - prowadzi zajęcia w tak zwanych "Kids Clubach"
-Animator sportowy - prowadzi zajęcia rekreacyjne i sportowe w hotelu
-Show animator - moderator występujący na scenie hotelowej
-All-Round animator - zajmuje się jednocześnie wszystkimi kwestiami na raz.
SPOSOBY MOTYWOWANIA ????????
16. Omów warsztat pracy instruktora rekreacji ruchowej – jego zakres wiedzy, umiejętności, kompetencje i cechy psychofizyczne predysponujące do zawodu.
Instruktor rekreacji to osoba instruująca kogoś, ucząca pewnych prawideł, udzielająca wskazówek i objaśnień.
Zakres wiedzy:
-humanistyczna - pozwala poznać potrzeby ludzi oraz zrozumieć związki i procesy społecznego zachowania w turystyce i rekreacji
-przyrodnicza - daje podstawy zrozumienia systemu: człowiek, środowisko, aktywność ruchowa
-ekonomiczna, organizacyjna, prawna - umożliwi ocenę i świadome wykorzystanie mechanizmów typowych dla gospodarki rynkowej
Umiejętności:
-kierowania oraz samodzielnego planowania i realizacji zajęć podczas imprez turystycznych i rekreacyjnych
-swoboda w nawiązywaniu kontaktów
-posługiwanie się językami obcymi
Kompetencje - to dyspozycje osobowościowewarunkujące skuteczność wykonania określonych czynności:
- aksjologiczne- wiemy, po co działamy, znamy cel
- komunikacyjne- wiemy, co jest treścią naszej działalności
- technologiczne- wiemy jak działać, znamy sposób działania
Cechy psychiczne instruktora rekreacji.
- neurotyczność- podatność na doświadczenia negatywnych emocji
- ekstrawersja
- otwartość na wydarzenia